میثم علی پناه: تهییج و حمایت از دوستان نادان، نقشه همیشگی دشمن برای مقابله با تشیع است

به گزارش خبرگزاری تسنیم،حجت الاسلام شیخ میثم علی پناه متولد سال 1361 است و به گفته خودش 17 سال است که در کسوت طلبگی به امر شریف تبلیغ مشغول است. او در مدرسه حاج آقا مجتهدی 5 سال درس خوانده و چند سالی هم در حوزه علمیه چیذر بوده است. می‌گوید: شب 13 رجب سال 1380 به دست آیت الله سید اصغر هاشمی معمم شدم و  تا حالا هم به نوکری اهل بیت(ع) مشغول بودم و این توفیقی است که فعلاً «همه عمر برنداشتم سر از این خمار مستی». شیخ میثم علی‌پناه همه مجالس امام حسین(ع) را حوزه کاری خود می‌داند و در شمال و جنوب و شرق و غرب پایتخت برای سخنرانی در مجالس مذهبی و هیئات حضور دارد.

برای گفت‌وگو با او در آخرین روزهای تابستان امسال مهمان منزلش بودیم. در این گفت‌وگو به کارکرد مذهبی و فرهنگی هیئت‌ها و ظرفیت‌های نهفته در دل آن‌ها، مباحث موجود در هیئات مذهبی، جایگاه واعظ و سخنران در مجالس روضه و استفاده‌ای که کارشناسان دینی از منبر و هیئت به عنوان رسانه انحصاری شیعه دارند و... پرداختیم.

مشروح گفت‌وگوی خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم با حجت‌الاسلام علی پناه را در ادامه بخوانید:

اگر بخاطر بی پاکت بودن هیئتی دعوتشان را رد کنیم دیر یا زود چوبش را می خوریم

*تسنیم: حاج آقا یک بحثی در ارتباط با صله گرفتن در هیئت ها وجود دارد که تا حدودی حساسیت هم در این زمینه وجود دارد. حالا شما خودتان اگر چند جوان با شما تماس بگیرند و بگویند حاج آقا ما مجلسی گرفته ایم اما دستمان خالی است، عکس العمل شما چیست؟

علی‌پناه: اینجا دو شاخه وجود دارد برخی از افراد رفتارهای غلطی دارند. بعضی ها حاضرند چند میلیون هزینه شام بکنند اما هزینه ای برای فکر و اندیشه مردم نکنند. برای مثال این برای خودم هم پیش آمده است که به من گفتند بیا در این مجلس اما من چون وقت نداشتم شخص دیگری را معرفی کردم و گفتم ایشان منبری خوبی هستند اما در مقابل گفته اند که ایشان پاکتش خیلی سنگین است این درحالی است که این پاکت سنگین در مقابل هزینه ای که آنها برای شام می کنند، خیلی ناچیز است. این جور افراد نگاه ها را خراب می کنند اما ما همیشه گفتیم که اگر کسی زنگ زد و گفت شرایط مالی خوبی نداریم ما هم اگر وقت آزاد داشتیم و به خاطر کم پاکت یا بی پاکت بودنشان نرفتیم باید مطمئن باشید که دیر یا زود چوبش را می خوریم.

عرصه نوکری امام حسین(ع) عرصه کاسبی نیست که چرتکه بیاندازیم

اگر کسی رک و راست گفت پول نداریم رسالت روحانیت ایجاب می کند که با او همراه شویم چون در نهایت ما اداره خواهیم شد و این شایسته نیست برای کسی که تو را در تمام عمر اداره کرده است اگر کسی خواست که در مجلسش رایگان بخوانی یا در منبر بنشینی؛ نروی. من سالهای سال است که به مجلسی می روم که یا پول نمی دهند یا اگر هم بدهند خیلی ناچیز است و من هم چیزی نمی گویم چون می دانم که ندارند. اما در مقابل گاهی دیده می شود که طرف همه چیزش به راه است اما وقتی زمان انجام وظیفه می شود می خواهد رند بازی دربیاورند بنابراین آن یک مسئله دیگری است؛ البته آنجا هم نباید حرفی زد اما اگر ببینیم که وظیفه خود را انجام ندادند در مقابل می گوییم که توفیق نبود با شما همراه شویم و با ملایمت رفتار می کنیم زیرا دعوا کردن و حرمت شکستن نه در شأن امام حسین (ع) است و نه در شأن نوکر ایشان. رند بودن شخصی نباید باعث شود که ما کاسب شویم بلکه باید دور او را خط کشید چون عرصه عرصه عاشقی است، عرصه کاسبی نیست که من برای آن چرتکه انداخته و دو دو تا چهارتا بکنم.

پیغمبر(ص) در قبال تبلیغ خود یک قرآن هم از مردم نخواست/ روحانی باید بدون لحاظ شرایط مالی مبلغ دین باشد

به همین علت اگر دیدیم کسی واقعا ندارد باید مدارا کنیم و این لطف نیست بلکه وظیفه است چون گفته شده است« یا نکن با پیل بانان دوستی/ یا بنا کن خانه ای درخور او» این لباس لباس پیغمبر(ص) است و پیغمبر(ص) در قبال تبلیغ خود یک قرآن هم از مردم نخواست، اما اکنون مردم روحانیون را گرامی می دارند و او را چهارپله بالاتر می نشانند بنابراین روحانی که خود را مبلغ اقتدا کرده به حضرت رسول می داند اگر دید کسی از لحاظ مالی شرایط خوبی ندارد باید برود و به افزایش شعور و شناخت مردم کمک کند.

هیئت ها باید از ابزار مشروع و معقول برای جذب متناسب با مجلس اهل بیت(ع) استفاده کنند

*تسنیم: حاج آقا یکسری عوامل هستند که مانع حضور در مجالس عزاداری چیست؟ چرا برخی ایام محرم نیز پای تلویزیون از مداح و سخنران بهره می برند در حالی که حضور در مجالس باعث باشکوه برگزار شدن عزاداری ها می شود و در خود آن فرد هم اثر گذار است. دلیل این مسئله چیست؟

علی‌پناه: بخشی از این مسئله به خود تلویزیون باز می گردد آنها باید طوری برنامه ریزی کنند که جلسات امام حسین (ع) مختل نشود و آنها باید چه در بحث ساعات پخش برنامه هایشان و چه در بحث محتوا برنامه ریزی داشته باشند و از سوی دیگر هیات ها باید از همه ابزار مشروع و معقول جذب که متناسب با مجلس سیدالشهدا(ع) است استفاده بکنند.مثلا در بعضی از مجالس اگر دیده شود که مداح یا منبری مردم را به خود جذب نمی کند باید وی را عوض کنند یا اگر ساعت هیات ساعتی است که مردم نمی توانند درآنجا حاضر شوند باید ساعت مجلس را تغییر بدهند.

کار ما هل دادن جوانان در آغوش سیدالشهداء(ع) است

تنها کاری که ما باید انجام بدهیم این است که جوان ها را در آغوش سیدالشهدا(ع) هل بدهیم، توسل و تمسک به امام حسین(ع) آنقدر جذاب است که مردم خود به خود به آن جذب می شوند . مگر امام حسین (ع) با زهیر عثمانی مذهب چه کرد؟ مرحوم حاج آقا مجتبی تهرانی می گفتند که من گشتم تا ببینم که آقا به او چه گفت که آنقدر تغییر کرد و می فرمود من هرچه گشتم، هیچ چیز پیدا نکردم. آقا فقط یک نگاه به او کرد بنابراین وقتی سید الشهداء(ع) با یک نگاه یک عثمانی مذهب را تبدیل به یک مخلص فدایی می کند، بنابراین امروز هم همین نگاه حاکم است. این امام حسین همان امام حسین 1400 سال پیش و روز عاشورا است بنابراین ما فقط باید کاری کنیم که پای مردم به محالس باز شود بقیه آن را خود امام حسین (ع) درست می کند.

باید موانع حضور مردم و جوانان در مجالس اهل بیت را برداریم

امروز داریم به وضوح می بینیم که امام حسین (ع) خودشان مجالسش را اداره می کند. ما فقط باید این موانع را برداریم و پای جوان ها را به هیئت ها باز کنیم. باید رفتار خادمین خوش باشد، ساعت برگزاری جلسات مناسب باشد و واعظ و مداح خوب باشند اگر به این ها دقت شود و از مجموعه ابزار مشروع جذابیت مجالس استفاده شود در این صورت جوان ها هم به سمت هیئت ها کشیده می شوند. من معتقدم اگر دین بی پیرایه یا همان اسلام ناب در مجالس عرضه شود این خودش یکی از مهمترین عوامل جذب می تواند باشد. چیزی از خودمان به دین نچسبانیم و امام حسین واقعی را به مردم نشان بدهیم و بارها دیده ایم که حتی آنهایی که مسلمان نبودند به این مجالس آمده اند چون در آن مجالس، امام حسین(ع) واقعی نشان داده شده است. بنابراین وقتی مردم آن حقیقت را ببینند آن حقیقت به اراده خدا برای مردم جذاب است. ما همین که از این حقیقت مظلوم و پوشیده شده پرده برداری بکنیم مردم جذب می شوند و کارها درست می شود.

اگر مردم دست از عقاید حسینی بردارند دیگر مجاهد و منتظر ظهور نیستند

*تسنیم: حاج آقا جریانی به نام جریان انحرافی در شیعه وجود دارد که مقام معظم رهبری با عنوان شیعه انگلیسی در رابطه با آن هشدار داده اند. این جریان پیرایه دادن به مجالس امام حسین (ع) را دارند دنبال می کنند. شما برای آگاهی هیئتی ها راجع به این جریان ها چه صحبتی دارید؟

فوکویاما سالها پیش گفت که شیعه یک بال سرخ حسینی و یک بال سبز معنوی دارد و تا زمانی که این دوبال وجود دارد ما هیچ کاری نمی توانیم انجام بدهیم بنابراین تا عقیده ما به این دو حقیقت وجود دارد نفوذ به ما به حداقل می رسد. مفهوم مخالف این مسئله آن است که آنها همه توان خودشان را به کار می آورند که قصه امام حسین (ع) کمرنگ بشود، آنها وقتی امام حسین (ع) را از مردم گرفتند آنوقت خیلی از کارها را می توانند انجام بدهند، وقتی هم که مردم دست از عقاید حسینی بردارند دیگر مجاهد و منتظر ظهور نیستند و دیگر در زندگیشان مشی و مرام متناسب با فرهنگ عاشورا انجام نمی دهند و هر وقت بتوانند امام حسین(ع) را از مردم بگیرند باید مطمئن باشیم که هویت ایمانی و دینی مردم از صفر تا صد تغییر پیدا خواهد کرد.

تهییج و حمایت از دوستان نادان نقشه همیشگی دشمن برای مقابله با تشیع

آنها این تلاش را با شبهه افکنی، با تولید برنامه های فاسد و ...  می کنند و مطمئنا بیکار نمی نشینند اما تا زمانی که ایمان و عقیده به کربلا و عاشورا پابرجا است کسی نمی تواند در دل های مردم رسوخ پیدا کند چون آن حقایق آنقدر قوی است که تمام مسائل باطل را خود به خود کنار خواهد گذاشت. حال برای مخدوش کردن چهره امام حسین (ع) چه می کنند مثلا در این جریان «الصرخی»  که اخیرا در عراق اتفاق افتاده است برای شکستن فتوای مرجع تقلید شیعه یعنی آیت الله سیستانی دیدند که هرچه قدر خودشان تلاش می کنند نتیجه ای نمی توانند، بگیرند بنابراین به این نتیجه رسیدند که شخصی را از جنس خود تشیع و روحانیت شیعه در برابر آیت الله سیستانی قرار بدهند که آن الصرخی را آوردند، این بحث از قدیم الایام بوده است که در بحث مقابله با افکار تشیع، هیچ گاه نمی آیند خودشان به صورت مستقیم مقابله کنند بلکه همیشه از دوستان نادان استفاده می کردند که این خودش یکی از ابزار به ثمر رسیدن افکار پلید آنها است. یعنی از دوست نادان ما یکی را انتخاب کرده و او را تهییج می کنند و از او می خواهند که یک کاری را برایشان انجام بدهد، اگر از زبان یک روحانی شیعه حرف باطلی شنیده شود خیلی سخت می شود برای مردم توضیح داد که وی اشتباه می کند بنابراین اگر یک عالم به انحراف کشیده شود می تواند جماعتی را همراه خودش به انحراف بکشاند. بنابراین یکی از راهکارهای دشمنان تهییج و حمایت از دوستان نادان است که از جنس ما هستند اما حرف هایی را می زنند که دشمنان ما می خواهند آنها را بگویند.

از افراطی گری دوستان نادان آنهایی سود می برند که نمی خواهند سربه تن یک بچه مسلمان باشد

*تسنیم: و همین افراطی گری ها و معرفی امام حسین(ع) به صورتی دیگر تبعات بسیار منفی برای شیعیان در نقاط مختلف دنیا دارد. آیا این کارها موجب بازخورد منفی نمی شود؟

علی‌پناه: بله، بازخوردهای منفی دارد و این رفتارها موجب می شود که در نهایت وهابیت و دشمنان دین منتفع بشوند. انتهای اینکارهایی که با حمایت همین دوستان نادان انجام می شود به نفع تشیع نیست و کسانی سود می برند که می خواهند سر به تن حتی یک بچه مسلمان هم نباشد.

هیئت اگر خوب باشد «رسول ترک ها و مصطفی دیوانه ها» را عاشق اهل بیت می کند

*تسنیم: خوب می دانید که یکی از کارکردهای هیئت کارکرد فرهنگی است. به نظر شما هیئت ها چه نقشی در سبک زندگی که مورد تاکید مقام معظم رهبری است، می تواند داشته باشند؟

علی‌پناه: هیئت ها اگر خوب کار بکنند و اثر گذاریشان زیاد شود، اگر تمام ابزارهایش را به درستی، به جا، دقیق و متین مصرف بکند و به طور کلی اگر هیئت  کارکرد خوبی داشته باشند خود به خود خروجی های خوبی نیز خواهد داشت. اگر هیئت خوب باشد در صورت آمدن شخصی مثل «رسول ترک» با همه آلوگی ها، از آن «سول ترک» یک انسان درست می سازد، از «مصطفی دیوانه» یک عاشق دلسوخته می سازد، از «طیب حاج رضایی» یک مرد فداکار و وفادار به مکتب تشیع و عاشورا می سازد که گفت من حاضر نیستم رو در روی خمینی (ره) بایستم چون نمی توانم در قیامت جواب مادرش زهرا(س) را بدهم.

تا باورها، عقاید و نگاه ها درست نشود سبک زندگی دینی نخواهد شد

هیئت اگر خوب کار بکند خروجی های آن هم قطعا خوب خواهد شد. خوب کار کردن یعنی اینکه واعظ و مداحش خوب باشد، چینش برنامه هایش منطقی و دقیق باشد، در آن هیئت پیرایه ها و خرافات نباشد و اخلاص در آن جلسات حاکم باشد بنابراین اگر این مسائل در جلسات رعایت شود آن هیئت خوب است که قطعا خروجی های خوبی نیز خواهد داشت. سبک زندگی دینی برخواسته از همین باورها است، تا باورها، عقاید و نگاه ها درست نشود سبک زندگی دینی نخواهد شد، برای مثال من خودم اجتهاد می کنم و می گویم کاری درست است اما وقتی آن را انجام می دهم نتیجه کار بد می شود، اما اگر نگاه درست شد و فکر اصلاح شده بود، خود به خود رفتارها هم درست می شود. روایت داریم که نیت مومن از نفس عمل بالاتر است چون عمل پاک جوشیده شده از نیت پاک است، این نیت در همین مجالس پاک، خالص و چکش کاری شده می شود.

معرفت با منبر، محبت و شور با اقامه عزا و اطاعت با حضور در مجلس حسینی

باید معرفت بیاید تا مطلب گفته شود، بعد از آن چاشنی اشک در کنارش قرار می گیرد، انگیزه ایجاد می کند و پس از آن به مرحله تأسی کردن می رسیم. یعنی معرفت با منبر، محبت با اقامه عزا و شور حسینی و اطاعت در اثر حضور در مجلسی که در آن معرفت دهی و شور است.

کم و زیاد شدن شور و شعور از مصادیق افراط و تفریط است

*تسنیم: شما این جمله که می گویند تا نصف شب سینه زدیم و نماز صبحمان قضا شد را چگونه تفسیر می کنید؟

علی‌پناه: همه این مسائل برمی گردد به همان نگاهی که گفته شد، اگر نگاه غلط و اصلاح نشده باشد هروقت شعور جلسه کم شود چنین نگاهی نیز حاکم می شود، هر وقت هم که شور آن جلسه کم شود حرف آن بنده خدایی که گفت این همه خرج ختم شد به چهارتا گریه، حاکم می شود. هر دوی اینها غلط و از مصادیق افراط و تفریط است، یکی می گوید چقدر گریه می کنید، یکی دیگر هم می گوید آنقدر سینه زدیم که نماز صبحمان قضا شد، هردوی اینها باطل و ریشه در جهل انسان دارد و همانطور که گفته شده است جاهل را در دو حال افراط و یا تفریط بیشتر نمی بینید، هرجا جهل باشد این حرف ها نیز زده می شود اما هروقت که جهل جای خودش را به علم، آگاهی، بینش و بصیرت داد انسان نه از این طرف و نه از آن طرف می افتد چون هردوی آن غلط است.

اگر بفهمیم برای چه کسی عزاداری می کنیم، به بهانه هیئت بودن نمازمان قضا نمی شود

*تسنیم: پس اگر سبک زندگی دینی باشد، هم نماز در جای خود قرار می گیرد و هم عزاداری؟

علی‌پناه: بله وقتی نگاه، نیت، فکر و ایدئولوژی درست شد، خود به خود رفتار انسان هم درست می شود. آن شخصی هم که می گوید آنقدر سینه زدم که نماز صبحم قضا شد تارک الصلاه که نیست اما همه اینها ریشه در جهل دارد. او اگر توجیه بشود برای چه کسی و چرا به آن عزاداری رفته هیچ وقت این حرف را نخواهد زد. او اگر بداند که اگر امام حسین (ع) در روز عاشورا به رغم کم بودن یارانش سه تا از بهترین اصحاب خودش را از دست داد تا دو رکعت نماز خوف بخواند هیچ وقت این حرف را نمی زند. وقتی امام حسین (ع) خودش احیا کننده نماز است و در زیارت مخصوصش می خوانیم «اشهد انک رب انت الصلاه» پس اگر اقامه عزای او ناقض نماز باشد، آن نقض غرض است زیرا شما آمدید برای کسی دارید عزاداری می کنید که همه هست و نیستش را داد تا نماز بماند اما حالا آمدید جوری عزادری می کنید که نماز کمرنگ شود؟!

باید در کنار سینه زدن روش آزادگی و الهی بودن را یاد بگیریم

مثل داستان طوطی و بازگان است که دو بازخورد داشت طوطی گفت سلام من را به طوطی ها برسان، بازرگان وقتی سلام او را رساند یکی از طوطی ها خودش را به پایین انداخت و به حالت مرگ افتاد وقتی بازرگان بازگشت و جریان را به طوطی گفت او نیز متاثر شد و آنقدر گریه کرد تا مرد. یک بازخوردش هم این است که آن پیام و بازخورد همجنس خودش را گرفت و روش آزادی را از او اموخت. ما یک زمانی آنقدر سینه می زنیم که می خواهیم خودمان را بکشیم یک زمانی در کنار این سینه زدن روش آزادگی و الهی بودن را یاد می گیریم. باید در مجالس شور باشد اما شور نباید بر شعور و یا شعور نباید بر شور غلبه کند زیرا هر کدام جایگاه خودش را دارد و تضیف هر کدام از این دو در جلسات نشان از جهل دارد.

چشممان به دست سیدالشهداء(ع) باشد نه مردم؛بدانیم کدام هیئت برویم و چه بخوانیم

*تسنیم: به عنوان یک واعظ چه توصیه ای به مداحان و وعاظ جوان برای پررنگ کردن بعد معرفتی و شعور در مجالس و هیئت ها دارید؟

علی‌پناه: من به خودم، هم لباسان خودم و به همه نوکران امام حسین(ع) که در وادی نوکری سیدالشهداء(ع) توصیه می کنم، اخلاص را در دستور کار خودشان قرار بدهند. اخلاص پی و اساس است و اگر کسی بر مبنای اخلاص به منبر برود حرف هایش اثر گذار خواهد بود و اگر کسی بر مبنای اخلاص بخواند ماندگار و اثر گذار خواهد بود، بنابراین تا اخلاص نباشد آن اثر مطلوب و ماندگار را نمی بینیم البته باز هم تاکید می کنم که بی اثر نیست اما اگر اخلاص در کنار این کارها قرار بگیرد تاثیر کارها مطلوب می شود. بنابراین باید اخلاص در دستور کارمان باشد، چشممان به دست سیدالشهداء(ع) باشد نه مردم.

در روضه خوانی و خطابه، نگاه رستورانی نداشته باشیم

هرجا هم می رویم نگاه بکنیم که وظیفه ما به عنوان یک روحانی و مداح چیست و بدانیم که در کدام جلسه باید حضور داشته باشیم، کجا بروم، چه بگوییم و چه بخوانیم و این را نگویم چون مردم این سبک را دوست دارند باید همان را بخوانم تا بازار من گرم باشد بلکه باید بدانم مردم به کدام شعر نیاز بیشتری دارند، نگاه نباید رستورانی باشد یعنی اینکه به مشتری بگوییم چه چیزی میل دارد به همین علت اگر اخلاص به میان بیاید نگاه دیگر رستورانی و کاسبی نمی شود چون در هیئت نباید بگویند شما چه میل دارید بلکه باید ببیند نیاز مردم چیست.

باز خوانی سیره رفتاری سیدالشهداء(ع) نیاز اصلی جوانان و مردم

*تسنیم: نیاز اصلی جوانان و مخاطبان در هیئت ها چیست و شما هنگامی که روی منبر می روید بیشتر با چه دیدی می روید؟

علی‌پناه: به نظر من باز خوانی سیره رفتاری سیدالشهداء(ع) نیاز اصلی جوانان و مردم است. این خیلی خوب است که ما امام حسین(ع) را بیشتر در عاشورا و کربلا می بینیم اما کافی نیست بلکه باید ببینیم زندگی خانوادگی و اجتماعی امام حسین (ع) چگونه بوده است. امام حسین (ع) شخصیتی را مثل علی اکبر تربیت کرده است که اگر زنده می ماند او امام می شد، آیت الله جوادی در رابطه با ایشان فرمودند که «اگر باب نبوت به پیغمبری پیامبر خاتم (ص) بسته نمی شد، علی اکبر (ع) قدرت پیامبر شدن داشت». خیلی جالب است که در رابطه با مسائل اقتصادی هم ما روایت داریم و چگونگی کسب درآمد امام حسین (ع) در آنها بیان شده است، بنابراین بازخوانی سیره امام حسین (ع) به نظر من مهمترین نیازی است که امروز باید به آن پرداخته بشود. هنگامی که بحث سیره مطرح می شود، قضیه کاربردی می شود البته صحبت کردن از عظمت امام حسین (ع) خیلی خوب است اما ممکن است در مخاطب، اثر رفتاری نگذارد بنابراین باید به عظمت امام حسین(ع) اشاره کرد اما واکاوی در سیره سید الشهدا اهمیت خیلی بیشتری دارد.

در باب انعکاس برخی رفتارها که از سر عشق درهیئت انجام می شود، باید دقت شود

*تسنیم: تعداد زیادی از جوان ها وقتی در هیئت ها شور می گیرند این مسئله به خود زنی و آسیب زدن به بدنشان منجر می شود، آیا این اقدام درست است؟

علی‌پناه: در داستان امام حسین(ع) زیاد نمی شود کنجکاوی کرد البته بعضی وقت ها برخی از کارها از روی فیلم و ادا است که البته باز هم من نمی توانم بگویم مردود است چون حتی اگر ریا باشد بازهم قبول است. برای مثال شخصیتی مثل آیت الله حکیم زمانی که مقتل خوانی می کرده و به جمله «وجلس علی صدره و قبض علی شیبته» می رسید دیگر نمی توانست خودش را کنترل کند و جز اینکه در سر خود بزند کار دیگری نمی توانست، بکند. یا شخصیتی دیگری مثل سید بحرالعلوم که در روز عاشورا عمامه و عبای خود را به زمین زد و از او پرسیدند چه می کنید که فرمودند امام زمان (عج) به سر و صورت خود می زند من اگر به آقا اقتدا نکنم بی ادبی است، و درست نیست که نوکر بایستد و آقا خودش را بزند.
بعضی اوقات یک عده از حال خودشان خارج می شوند بنابراین نمی شود به آنها چیزی گفت و از آنها بخواهیم ساکت شوند. این بحث عشق است و فقه نیست که بشود برای آن فتوا صادر کرد، و در آنجا عشق حکم می کند که چه باید کرد اما بعضی وقت ها حرکات جنبه عادت پیدا می کند، مثلا باب شده است تا مداح می خواند ناخن به صورت خود می کشند البته من نمی توانم باز هم در مورد آن حرف بزنم اما در دستگاه امام حسین (ع) اگر کسی از حال خودش رفت و از خود بی خود شد و لطمه ای هم به خودش وارد کرد مطمئن باشید که مأجور است.

داستان امام حسین داستانی است که موجب شده است که آن بالایی ها هم در آسمان به ضجه بیافتند و در زیارت ناحیه آمده است «سلام ای آقایی که برای تو حورالعین به خود لطمه زد» بنابراین اگر عالم بالایی ها خود را می زنند ما چرا خود را نزنیم و فغان نکنیم. امام سجاد (ع) دعا کردند و فرمودند:« خداوندا رحم بکن بر آن فریادهایی که در مصیبت ما در می آید». کسی که در یک روضه فریادش در می آید و از خود بی خود می شود قطعا مأجور است اما در باب انعکاس این رفتارها درجامعه باید دقت شود و نباید اینطور بشود که رفتار آن شخص نقل محافل باشد و بازخورد خوبی نداشته باشد.

برخی مسائل برای خلوت افراد است و نباید عمومی پخش شود

بعضی مسائل برای خلوت افراد است مثلا اگر الان ناله های نیمه شب امام (ره) را در نماز شب پخش کنیم شاید در این شرایط فعلی به صلاح نباشد و ممکن است مردم بخندند، یکی از دوستان منبری خیلی گریه می کرد و آمدند به او گفتند شما چه جنایتی کردید که آنقدر گریه می کنید، بنابراین بعضی از مسائل عمومی نیست و نباید پخش شود.

باید جلوی هرعملی که ممکن است مقدمه کار اشتباهی در مجالس امام حسین (ع) بشود را گرفت

*تسنیم: در بعضی از هیئت ها از ابزار و آلاتی استفاده می کنند که در عرف آن شهر جز ابزار و وسایل عزاداری نیست. به نظر شما اساسا چرا ما به سراغ این مسائل می رویم در حالی که مصیبت های سیدالشهداء خودش برای عزاداری ما کافی است.

علی‌پناه: اینها مقدمه است برای اینکه در آینده بتوانند گیتار هم بیاورند، من مخالفم و معتقدم به خاطر خود آقا باید جلویشان را گرفت. شخصی خدمت امام صادق (ع) برای روضه خواندن آمد و خیلی اتو کشیده شده روضه خواند امام فرمودند همانطور که برای عزیزانت می خوانی همانگونه بخوان. ابزار آلاتی همچون دمام و... جز فرهنگ عزاداری جنوب کشور است و اگر در تهران آورده شود مقدمه ای می شود تا یک آدم نادان ارگ و سایر ادوات موسیقی را هم وارد هیئت ها بکند. خود دمام فاسد نیست اما می تواند مقدمه کارهای فاسد شود. بنابراین باید از هرعملی که ممکن است مقدمه کار اشتباهی در مجالس امام حسین (ع) بشود، جلوگیری شود. مثلا در هند اگر کسی فوت کند عزیزانش لباس سفید می پوشند و لباس سفید پوشیدن خاص هند است و در اینجا مرسوم نیست، دمام زدن هم همین طور است در جنوب کشور برای عزا است اما در تهران می تواند سرآغازی برای کارهای اشتباه شود. امام بر عزاداری سنتی تاکید داشتند، باید دید در سنت پیشینیان ما که پیراسته از هرنوع جعل و تحریف و خرافات بود چه کاری انجام می شده است تا ما هم طبق همان سنت ها پیش برویم.

نباید کاری کرد که بهانه دست مخالفان شیعه و افراد مریض بدهد

به هرحال نباید کاری کرد بهانه دست مخالفان شیعه و افراد مریض بدهیم خصوصا در کارهایی که به صورت عمومی انجام شده و اخبارش مخابره می شود، خیلی از علمای ما در مجالس فریاد و نعره می زدند اما هیچ کس نتوانست به آنها حرفی بزند چون شیوه درستی را انتخاب کرده بودند اما امروز اینطور نیست. برنامه پارازیت بعضی از تکه های مسخره در مجالس را انتخاب کرده بود و نشان می داد به طوری که انسان بسیار از دیدن آن ناراحت می شد و با خود می گوید که این عده در یک فضای دیگر آن کارها را انجام می دهد اما این برنامه سازان برداشت دیگری از آن دارند، به هرحال مداح که خائن نیست اما غافل از این بوده است که کارهای او بازخورد دیگری می تواند داشته باشد.

نیازی نیست که برای گریه بر امام حسین (ع) از این وسایل استفاده کنیم

*تسنیم: شما که منبری هستید بیشتر این مسائل را زیر نظر دارید. چه می شود که برخی شاید هم دانسته به سمت این آسیب ها می روند؟

ما وقتی بر روی منبر صحبت می کنیم باید به این توجه کنیم که همه قشرها حرف های ما را می شنوند و تنها آن شخصی که اهلیت دارد به حرف های ما گوش نمی دهد، بنابراین باید طوری حرف بزنیم که عقاید آن شخص آسیب نبیند. آقای فلسفی تعریف می کردند شخصی بر روی منبر در مورد این صحبت می کرد که یک یهودی مورد ظلم قرار گرفته شده و پیغمبر(ص) فرمودند چون یهودی است حرمله به او ظلم می کند، دو شب قبلش اسرائیل به جنوب لبنان حمله کرده بود، ایشان گفتند که بعد از منبر به کنار ایشان رفتم و بعد از آن یک آقای متینی آمد و گفت وقتی اسرائیل به جنوب لبنان حمله کرده است شما نباید روی منبر آیه و روایتی در دفاع از یهود بخوانید، زمان را بشناس و خداحافظی هم نکرد و رفت، آقایی که در حرم این حرکات را انجام می دهی و به این هم فکر نمی کنی که حرکات تو دارد ضبط می شود آیا اصلا به این فکر می کنی که اگر حرکت تو را چند نفر مغرض ببینند، می توانند از آن سو استفاده کنند؟ اگر کاری کنیم که مجالس امام حسین (ع) زیر سوال برود قطعا گناه آن می چربد به همه حسناتی که در کل عمر کسب می کنیم. اصلا نیازی نیست که برای گریه بر امام حسین (ع) از این وسایل استفاده کنیم. به قول شما خیلی زیباتر است که برای عزاداری به سنت ها تکیه کنیم.

البته هر روزگاری اقتضائات خودش را هم دارد، برای مثال اگر شخصی بخواهد فقط در سبک حاج اکبر ناظم بخواند شاید کسی دیگر استقبال نکند، اما آن هم قائده و اصول خودش را دارد و اینگونه نیست چون روزگار تغییر کرده است، دیگر بخواهیم همه چیز را زیر و رو بکنیم. بعض از اصول ثابت و برخی هم متغیر است، آن متغیر ها را می شود به سلیقه روز عوض کرد، اما بعضی وقت ها کارهایی انجام می شود که مجلس از حالت روضه و سینه زنی بیرون می آید به طوری که خود ما که غرضی در دلمان نیست وقتی آن را نگاه می کنیم می گوییم که اگر یک آدم مغرض این حرکات را به انطرفی ها نشان بدهد آنوقت چه قدر بد می شود.

این که بگوییم فلان شعر و سبک می گیرد، پس بخوانم یک آسیب است

*تسنیم: یکی از آسیب ها هم در عرصه سبک هست به طوری که صدای علما را هم درآورده است بعضی وقت ها شعرهایی که آنور آب خوانده می شود، می آورند و در مجالس عزاداری خوانده می شود.

علی‌پناه: بله ما باید خودمان هنر داشته باشیم تا بتوانیم، سبک بسازیم، شعر بگوییم و نوآوری کنیم. متاسفانه همانطور که عرض کردم نگاه، رستورانی شده است، مداحان می گویند این می گیرد غافل از اینکه این می گیرد،  مهم نیست بلکه چه چیزی گفتن خیلی مهم تر است. مثلا وقتی مریض می شویم دکتر نمی گوید چه دارویی میل دارید تا بخورید بلکه آنچه را که به صلاح بیمار است تجویز می کند. البته نمی گویم که مداحان ذائقه مخاطب را ندیده بگیرند بلکه آنها باید در کنار اینکه به ذائقه مخاطب توجه می کنند اما آن را محور قرار ندهند. خود اهل بیت(ع) اصالت را به اشک داده اند. سینه زنی و دسته عزاداری هم خوب است اما اصل این است که انسان گریه کند چون اشک فرهنگ عاشورا را زنده نگاه می دارد.

لینک بخش اول این گفت وگو که اخیرا در خبرگزاری تسنیم منتشر شده است.

https://www.tasnimnews.com/fa/news/2014/11/26/531100

انتهای پیام/