راه نجات آموزش‌وپرورش از بحران نیروی انسانی؛ کاهش پذیرش دانشگاه فرهنگیان به‌بهانه امکانات
خبرگزاری تسنیم: رئیس سابق مرکز برنامه‌ریزی و نیروی انسانی آموزش و پرورش گفت: تنها راه نجات آموزش و پرورش در ساماندهی نیروی انسانی طراحی رشته‌های چندمهارتی و تربیت معلمان چندمهارتی است که به‌بهانه کمبود امکانات ظرفیت پذیرش در دانشگاه کم شده است.
اسدالله اسدی گرمارودی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، با اشاره به اینکه دانشگاه فرهنگیان زاییده سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است، اظهار داشت: دانشگاه فرهنگیان مسئولیت تأمین بهداشت و ارتقای نیروی انسانی وزارت آموزش و پرورش را مطابق اهداف سند تحول بنیادین و برنامه جامع منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش به‌عهده دارد تا با صبغه فرهنگ اسلام ناب محمدی و تربیت فرهنگیان واجد ارزش‌های اسلامی، انسانی و برخوردار از دانش، بینش، مهارت و تخصص مورد نیاز نهاد تعلیم و تربیت برای تحقق جامعه مهدوی(عج) و به‌تعبیر سند، تربیت آینده سازان برخوردار از حیات طیبه و در شأن و طراز نظام مقدس جمهوری اسلامی اقدام کند.
وی افزود: بن‌مایه اساسنامه دانشگاه فرهنگیان به‌عنوان نخستین اساسنامه دانشگاهی برمبنای نقد مقام معظم رهبری درخصوص تحمیل ساختار غرب‌گرایانه دانشگاه‌ها تدوین شد و تلاش شد تا بر مبنای رویکرد اسلامی و ایرانی در این دانشگاه بنا نهاده شود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان بیان کرد: دانشگاه فرهنگیان، دانشگاه ترویج و تعمیق فرهنگ اسلام است و با دانشگاه‌هایی که بر مبنای فرهنگ غرب تأسیس شده‌اند، تفاوت دارد. برای دستیابی به تحول بنیادین در آموزش و پرورش راهی جز این دیده نشد که دانشگاهی جدید برای تأمین فرهنگیان مورد نیاز مطابق با اهداف حیات طیبه با بهره‌گیری از سه دهه تجارب ارزشمند مراکز تربیت معلمی که بر مبنای تفکر شهیدان رجایی و باهنر با کارنامه مقبول راه‌اندازی شده بود، بهره برد.
**دانشگاه فرهنگیان باید با نیازهای سند تحول بنیادین و آموزش و پرورش گره بخورد
سرپرست اسبق دانشگاه فرهنگیان با اشاره به نقش بی‌بدیل معلم در سند تحول بنیادین گفت: برای تحقق این هدف ساختارهای دانشگاه فرهنگیان از سازمان مرکزی تا دانشکده‌ها باید به‌گونه‌ای با نیاز سند تحول بنیادین و آموزش و پرورش گره بخورد تا بتواند با تأمین و تربیت، بهداشت و به‌روز سازی معلمان ایفای نقش کند، لذا ضورت دارد تا دانشگاه چشم‌انداز خود را مطابق با این اهداف هماهنگ و منشأ رفع نگرانی‌های موجود همه دلسوزان در منزلت و شأن معلمان شود.
** رویکرد دانشگاه فرهنگیان باید منطبق با تعریف معلم در سند تحول بنیادین باشد
اسدی گرمارودی عنوان کرد: برای تحقق اهداف سند تحول بنیادین باید رویکرد دانشگاه مطابق با تعریفی باشد که از معلم در سند تحول ارائه شده است و طبق تعریف سند تحول، معلم باید واجد و برخوردار از فرهنگ ایرانی اسلامی باشد تا بتواند تربیت آینده سازان این مملکت و فرهنگ حاکم بر آن را به‌عهده گیرد. همچنان که در غرب برای تحقق این موضوع مطابق با دیدگاه‌های فرهنگ غربی اهتمام می‌شود و ما در ایران موظف هستیم مطابق با فرهنگ ایرانی و اسلامی دانش آموزان را تربیت کنیم.
وی ادامه داد: باور به این موضوع نباید در حد تصدیق باقی بماند چرا که ایمان به این موضوع ملازمات خاص خود را می‌طلبد و از جمله ملازمات این است که ساختار، مسئولان و نیروهای به کار گمارده شده در سطوح مختلف دانشگاه، محتوای کتب، تعیین رشته‌ها، به‌گزینی و پذیرش دانشجو، فضای فیزیکی و جو حاکم تربیتی در دانشگاه با دغدغه و دردمندی به اسلام و انقلاب اسلامی و مطابق با فرهنگ اسلام بنا نهاده شود. سه دهه تجربه مراکز تربیت معلم، تولیدات باارزشی را در این خصوص در اختیار دانشگاه فرهنگیان و وزارت آموزش و پرورش قرار می‌دهد تا با توجه به آن با دقت فراوان و در حداقل زمانی این اهداف را اجرایی کنند.
** نیازمند تربیت معلمان چندمهارتی در دانشگاه فرهنگیان هستیم
این کارشناس آموزش و پرورش تصریح کرد: بعد از التزام به تعریف معلم مطابق با تعریف سند تحول بنیادین باید به بند دیگر سند تحول یعنی به تعریف و تربیت معلمان چندمهارتی پرداخته شود. در دو سال گذشته و در دولت قبل با همکاری کمیسیون منابع انسانی شورای عالی آموزش و پرورش مجموعه رشته‌های مورد نیاز آموزش و پرورش با هدف ساماندهی نیروی انسانی پیش‌نویسی تهیه و ارائه شد. هم اکنون بیش از یک میلیون نیروی انسانی در آموزش و پرورش وجود دارد که باید در یک بازه زمانی 10ساله این تعداد باید به 750 تا 800هزار نفر با بهره‌وری مطلوب‌تر مطابق نیاز مدارس برسد.
رئیس سابق مرکز برنامه ریزی و آموزش نیروی انسانی گفت: یکی از اقدامات اولیه برای ساماندهی نیروی انسانی آموزش و پرورش، تعریف معلمان چندمهارتی و طراحی، تصویب و راه‌اندازی رشته‌های چندمهارتی است، چه برای بدو پذیرش دانشجو برای اصلاح در یک دوره میان‌مدت و چه در ارتقای بهروری فرهنگیان موجود از طریق دوره‌های حین و ضمن خدمت در دوره‌های کوتاه زمانی و سالانه.
** پذیرش دانشجو در دانشگاه فرهنگیان باید بر اساس رشته‌های چندمهارتی صورت بگیرد
گرمارودی ادامه داد: این کار در وزارت آموزش و پرورش دولت گذشته طراحی شد و جداول و تعداد رشته‌های مورد نیاز برای دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیری شهید رجایی با کمک همه‌جانبه دست اندر کاران حوزه‌های ستاد تا صف وزارت آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها طراحی شد که انتظار می‌رفت در دولت جدید بدون هیچ‌گونه تأخیری به تصویب رسیده و با مشارکت وزارت علوم این رشته‌ها تولید بومی و ابلاغ شود تا تا پذیرش دانشجو در دانشگاه فرهنگیان براساس رشته‌های چندمهارتی مورد نیاز وزارت آموزش و پرورش باشد، اما متأسفانه این موضوع محقق نشد.
** تربیت معلمان چندمهارتی راه نجات آموزش و پرورش در ساماندهی نیروی انسانی
این عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان گفت: تنها راه نجات آموزش و پرورش در ساماندهی نیروی انسانی، طراحی رشته‌های چندمهارتی و تربیت معلمان چندمهارتی است و بر مبنای آن باید گروه‌های معلمی را کنار رشته‌های چندمهارتی ایجاد کنیم تا یکی از بنیان‌های تأثیر گذار ساماندهی نیرو شکل پذیرد واز پرت نیرو تحت عنوان کمبود و مازاد نیرو در درصد بالایی جلوگیری شود تا بر این اساس مدیران برنامه ریزی و مدیران مدارس بتوانند از تمام وقت موظف یک معلم استفاده کنند و یک معلم نیز در ضمن تدریس چند درس مرتبط در یک آموزشگاه ناچار نباشد به‌دلیل داشتن تخصص تک‌رشته‌ای با فشار روحی و روانی برخاسته از بدنامی مازاد مواجه یا برای تکمیل ساعات موظف گاهی کیلومترها فاصله بین مدارس را در سرما و گرما در شهرها و روستاها طی کند.
رئیس سابق مرکز برنامه ریزی و نیروی انسانی وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: سومین ضرورت پس از تعریف معلم چندمهارتی، دایر ساختن رشته گروه‌های چندمهارتی و ساماندهی معلمان در آن رشته گروه‌ها، برگزاری دوره‌های ضمن خدمت و آموزش معلمان موجود در گروه معلمان چندمهارتی است.
** رتبه‌بندی معلمان چگونه قرار است بدون تدوین نظام سنجش صلاحیت‌های حرفه‌ای اجرا شود؟
اسدی گرمارودی با طرح این پرسش "چگونه رتبه بندی معلمان بدون تدوین نظام سنجش صلاحیت‌های حرفه‌ای که چهارمین ضرورت همسو و همگرای سه ضرورت قبل است قابلیت اجرا پیدا می‌کند؟" افزود: رتبه بندی معلمان با تقدم‌بخشی به پیش‌درآمدهای چهارگانه برشمرده شده، می‌تواند قوام و دوام یابد و در این مرحله لازم است از خبرگان و متخصصان در رشته‌های سنجش و پژوهش و پیشکسوتان و فرهنگیان باتجربه دعوت به عمل آورد تا از طریق یک مصاحبه میدانی عمیق معیارهای سنجش صلاحیت تهیه و فراهم شود.
رئیس سابق مرکز برنامه ریزی و نیروی انسانی وزارت آموزش و پرورش گفت: اینکه امروز مشاهده می‌شود گاهی از سوی برخی از دست اندر کاران وزارتخانه طی فراخوانی از طریق فضای مجازی برای اخذ نظر در رابطه با طرح رتبه بندی تلاش می‌شود، اقدامی غیرعلمی و نیازمند تأمل جدی است.
گرمارودی افزود: همه مأموریت‌های دانشگاه فرهنگیان مشروط به این زیرساخت‌هاست تا با تمهید مقدمات برشمرده شده دانشگاه بتواند به سه مأموریت مهمی که به‌عهده دارد، عمل کند. تأمین و تربیت نیروهای مورد نیاز آموزش و پرورش از طریق بدو ورود به خدمت با بهره گیری از به‌گزینی و پذیرش دانشجو از بستر کنکور در دوره کارشناسی و تولید علم و محتوای مورد نیاز و مرتبط با نهاد تعلیم و تربیت از جمله وظایف دانشگاه فرهنگیان است. آموزش و پرورش باید با دانشگاه فرهنگیان مرتبط شود تا معلمان موجود که قصد ادامه تحصیل در این دانشگاه را دارند در رشته‌های چندمهارتی ادامه تحصیل کرده و تربیت شوند. گرچه این سه مأموریت و وظیفه در یک معنا ملازم هم هستند لیکن در بیان اهمیت تقدم از منظر اهمیت، نخستین مأموریت دانشگاه تأمین و تربیت دانشجومعلمانی است که از مقطع دیپلم و از طریق کنکور سراسری طی فرایند به‌گزینی پذیرش و وارد این دانشگاه می‌شوند.
** ماده 28 دانشگاه فرهنگیان و ملزومات پذیرش نیرو
این عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان بیان کرد: متأسفانه در دو سال اخیر شاهد آن بوده و هستیم که ماده 28 اساسنامه دانشگاه فرهنگیان از سوی برخی از مسئولان علت جانشینی بدو پذیرش دانشجو تلقی و تعریف می‌شود درحالی که آموزش و پرورش مخیر به انتخاب یکی از دو گزینه نیست. ماده 28 در اساسنامه دانشگاه فرهنگیان رویکرد مکمل برای ساماندهی دارد نه مخیر برای مدیران.
رئیس سابق مرکز برنامه ریزی و نیروی انسانی وزارت آموزش و پرورش عنوان کرد: در گذشته برای یک دوره 10ساله ساماندهی نیروی انسانی در آموزش و پرورش را بررسی کردیم و بر مبنای آن ورودی‌هایی را که دانشگاه باید طی 4 سال پذیرش کند برآورد نیاز کردیم و مدل مفهومی آن را در اختیار مسئولان قرار دادیم که بر اساس آن سالانه باید قریب به 25هزار نیرو در دانشگاه فرهنگیان جذب شوند اما هم اکنون مسئولان دانشگاه فرهنگیان عنوان می‌کنند که امکانات لازم را ندارند و هرسال کاهش ظرفیت پذیرش دانشگاه و کم‌مهری مسئولان در تأمین نیاز آن، لطمه‌های سنگینی را بر منابع انسانی مورد نیاز سند وارد می‌سازد.
** به‌بهانه کمبود امکانات ظرفیت پذیرش در دانشگاه فرهنگیان را کاهش داده‌اند
گرمارودی اظهار داشت: کاهش ظرفیت پذیرش دانشگاه فرهنگیان به‌بهانه نداشتن امکانات در حقیقت پایین کشیدن فتیله دانشگاه است و دانشگاه فرهنگیان برای اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش راه‌اندازی شده است. تأخیر و کوتاهی در مساعدت به دانشگاه فرهنگیان به همه نقشه راههای طراحی شده سند لطمه وارد می‌کند و باید با اختصاص امکانات مورد نیاز دانشگاه فرهنگیان بسترسازی لازم برای پذیرش سالانه 25هزار دانشجو را فراهم کرد. هماکنون آموزش و پرورش امکانات فراوانی دارد که آنها را در اختیار سایر دانشگاه‌ها و دستگاه‌ها قرار داده است.
رئیس سابق مرکز برنامه ریزی و نیروی انسانی وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: هماکنون آموزش و پرورش در حال دامن زدن به رویکرد استخدام از میان فارغ التحصیلان سایر دانشگاه‌ها آن هم در رشته‌هایی است که دانشگاه فرهنگیان امکان جذب دانشجو را دارد. باید توجه داشت که عدم توجه و التزام در برنامه‌ریزی منابع انسانی به جایگاه و مأموریت دانشگاه و کم‌مهری به آن و نیز عدم‌تعریف و اجرای رشته‌های ادغامی چندمهارتی و نیز کم‌توجهی در تعریف و ارایه سنجش صلاحیت و رتبه‌بندی، نه تنها وضع موجود را به سامان نمی‌رساند بلکه در آینده با سونامی خطرناکی مواجه می‌کند.
** بیشترین برنامه‌های دانشگاه فرهنگیان به برگزاری همایش خلاصه شده است
گرمارودی بیان کرد: گرچه یکی از وظایف خطیر دانشگاه فرهنگیان پژوهش و تولید علم نافع آموزش و پرورش است لیکن هماکنون بیشترین صبغه در برنامه‌های دانشگاه فرهنگیان به برگزاری همایش‌های متعدد داده شده است. اولویت‌های اصلی دانشگاه اهتمام در اجرای زنجیره‌ای برگزاری همایش‌ها نیست و نباید سازمان مرکزی در منظر قضاوت همکاران دلسوز به پژوهشگاه تعریف شود. به‌کارگیری مدیران توانمند اجرایی با سوابق کاری مرتبط درخشان در آغاز تأسیس دانشگاهی در وسعت 64 پردیس مستقر در همه استان‌ها و اجتناب از مدیران کم‌تجربه و گاه بی‌تجربه به‌جای مدیران ارزشی و باتجربه مراکز تربیت معلم دوای این دردی است.
وی ادامه داد: رویکرد جهانی در طراحی ساختار با واگذاری حداکثری شرح وظایف به حوزه‌های اجرایی است، متأسفانه در طراحی ساختار دانشگاه رویکرد تورم نیرو و تمرکز وظایف در سازمان مرکزی دانشگاه باعث شده است که مراکز آموزشی و پردیس‌های استانی دانشگاه در وضعیت انفعالی سخت قرار گرفته و در نتیجه با مشکلات عدیده و نارضایتی از عدم‌درک واقع‌بینی آنان را ارزیابی کنیم.
این کارشناس آموزش و پرورش گفت: رشته‌های دانشگاه فرهنگیان را هیچ دانشگاه دیگری نباید داشته باشد به‌دلیل مأموریتی که به‌طور خاص به این دانشگاه سپرده شده و مبنای این دانشگاه ایجاد رشته‌های چندمهارتی آموزشی است و اگر دانشگاهی بر اساس ضرورت در تعامل با دانشگاه فرهنگیان اقدامی می‌کند باید مطابق رشته‌های مصوب و ویژه این دانشگاه و با سفارش و اجازه این دانشگاه باشد، تبدیل دانشگاه‌های تربیت معلم به دانشگاه خوارزمی در راستای این اصل و به‌معنای خروج از این مأموریت است لذا این بخش نیز توسط وزارت علوم باید ساماندهی شود.
انتهای پیام/*1
