داوری هنری «تئاتر»، شور است یا شعور؟

وحید لک، از هنرمندان و مدیران فعال تئاتر، در یادداشتی به انتقاد از وضعیت داوری در جشنواره‌های تئاتر پرداخته است و مبنای صحبت‌هایش را دغدغه‌ها و اظهارات هنرمندان تئاتر در طول سال اعلام کرده‌ است، در ادامه یادداشت این هنرمند را می‌خوانید:

چند سالی است که مسئله قضاوت در تمامی ابعاد زندگی ما ایرانی‌ها نمود روشن‌تری پیدا کرده است. معمولا در کشور ما قضاوت و داوری را از آن و در تخصص قضاوت دادگستری می‌بینند و خانواده ها و افرادی که به مشکلات مختلفی روبرو می‌شوند (در زمنیه‌هایی از جمله خانوادگی، اداری، تجاری، زناشویی، ملکی و...) به ناچار به شخص سوم و یا مرجع قانونی برای حل اختلاف مراجعه می‌کنند.

در این زمینه‌های بخصوص، معمولا نتایج درستی حاصل می‌شود، چراکه قضات به استناد قانون و تحصیلات و دانش مرتبط و در نهایت همفکری و مشاوره، مسائل پیش رو را حل و فصل می‌کنند. اما در یک زمینه آن هم در حوزه‌ای حساس به نام «هنر» این مسئله همواره در افت و خیز و چالش است.

در برخی نهادها و اداراتدولتی دفتری تحت عنوان ارزشیابی و نظارت وظایفی را بر دوش دارد که هم شرح وظایفی مشخص است و هم عملکردش! قصد از نگارش این یادداشت و مطلب باز کردن عملکرد و شیوه کاری این دفاتر نیست. چراکه آن چه مشخص است، صدور مجوزی است که برای فعایت صاد می‌شود وهمین و بس.

در اینجا قرار است در خصوص عملکرد افرادی صحبت کنیم که به عنوان داور، محصولات و تولیدات هنری را مورد ارزیابی قرار می‌دهند. در این بخش به صورت ویژه به هنر نمایش (تئاتر) می‌پردازم، بهتر است از اینجا شروع کنیم که یک گروه نمایی برای حضور در یک جشنواره درون استانی، یک پروسه زمانی 6 ماهه را پیش رو دارد و پس از ارائه متن(نمایش‌نامه) مواجهه می‌شود با بازخوانی 3 یا 5 تن از افرادی که توسط اشخاص مسئول انتخاب می‌شوند، در مرحله بعد (البته اگر این مرحله را به سلامت بگذرانند) مرحله بازبینی پیش رو دارند ، در این بخش نیز قرار است 3 تا 5 نفر آثار را اگر جشنواره در شرایط مالی مناسبی باشد به صورت زنده ارزیابی کنند و باز هم چگونگی انتخاب این افراد قابل بحث است! پس از گذشتن از این خان‌ها در مرحله نهایی که همان جشنواره استان است قرار می‌گیرند.

موضوع اصلی بحث ما از این جا آغاز می‌شود، جشنواره تئاتر استان قرار است به عنوان مهم‌ترین رویداد نمایش استان برگزار شود و 6 تا 12 نمایش در بخش اصلی در مدت زمان 2 تا3 روز به رقابت می‌پردازند.

این گروه ها چطور و چگونه مدت زمان 6 ماه سال را به انتخاب متن، تکثیر متون، انتخاب گروه بازیگران، چگونگی تمرین  و در اختیار داشتن فضای تولید، حمایت مادی، ترانسفر، پذیرایی، اخذ مجوز و... گذرانده‌اند. باز مورد بحث من نیست،‌ اتفاق مهم در خصوص چگونگی انتخاب افرادی است که قرار است سرنوشت تئاتر یک استان را رقم بزنند...

* این افراد چه کسانی هستند و چگونه انتخاب می‌شوند؟

* این افراد از چه میزان آگاهی، دانش و شناخت در عرصه هنرهای نمایشی برخوردارند؟

* آیا سطح فعالیت‌های نمایش در استان مورد بررسی قبلی این افراد قرار گرفته است؟

* میزان سطح دانش و تجربه هنرمندان شرکت کننده به هیات داوری منتقل شده است؟

* قرار است بر چه اساسی و با چه نگاهی آثار به مرحله بعدی (تئاتر فجر) راه پیدا کنند؟

* هیات داوران برای انتخاب آثار دیدار قبلی با دبیر جشنواره تئاتر استان و دبیر فجر داشته است؟

* گزارش از مرحله بازخوانی، مرحله بازبینی و انتخاب آثار، قبل از قضاوت در مرحله نهایی در اختیار هیات داوران قرار خواهد گرفت؟

* داوران مرحله نهایی چگونه در کنار هم چیدمان می‌وند و بر چه اساسی...

* آیا گروه های نمایش در جریان چگونگی نحوه انتخاب داوران هستند؟

* انتخاب داوران باید از پایتخت صورت گیرد؟ یعنی سی و یک استان دیگر توان این ماموریت را ندارند؟

* آیا داور می‌‌تواند به فاصله زمان یک روز بعد از داوری و قضاوت یک جشنواره استانی دیگر، قضاوت آثار استان بعدی را بر دوش بگیرد... در واقع تعداد این افراد در کشور کم استو نایاب و یا فقط باید چند نفر این کار را انجام دهند.... این روابط چگونه شکل می‌گیرد؟

* چه کسانی مسئول حفظ و سیانت از تلش و زحمت گروه‌های نمایش در کشور هستند... از این دست موارد بسیار است و من در این مجال چند سطری را برای حمایت از دوستانم که در طول سال دغدغه‌های خود را به من منعکس کرده‌اند بازگو کردم، نه برای بیداری، که برای هشیاری... که ما دیده می‌شویم... هرکجا و هر وقت... براستی داوری هنری «تئاتر» شور است یا شعور؟

انتهای پیام/