«جنگ فهرست‌ها» بین معارضان سوریه برای حضور در نشست ژنو
تحلیلگر برجسته جهان عرب در مقاله ای با اشاره به اختلاف نظر مخالفان سوریه برای رسیدن به فهرستی واحد برای گفت‌وگو با نظام سوریه نوشت : دولت سوریه تیم مذاکره کننده خود را مشخص کرده و تماشاگر جنگ فهرست‌ها بین معارضان است.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از پایگاه خبری رای الیوم، عبدالباری عطوان سردبیر این نشریه در مقاله امروز خود در خصوص کنفرانس جدید مربوط به بحران سوریه در ژنو نوشت: دولت سوریه هیئت خود را برای شرکت در مذاکرات آتی ژنو 3 معرفی کرده است و دمشق هم اکنون نظاره گر نبرد فهرست هیئت های گروه های معارض برای شرکت در این کنفرانس است، اما سوالی که اکنون در این باره مطرح است، این مساله است که چرا دی مستورا عربستان سعودی را به معطل کردن این مذاکرات متهم کرده است ؟ و چرا تلاش می شود کردهای سوریه از این مذاکرات حذف شوند ؟ و آیا به طور کلی در برگزاری کنفرانس جدیدی برای ژنو جدید فایده ای هم وجود دارد ؟
هم اکنون اختلافات بین گروه های معارض سوری درباره نوع و ترکیب هیئت شرکت کننده و مذاکره کننده در مذاکرات آتی ژنو بوجود آمده است، چرا که هریک از گروه های مخالف و معارض سوری از سوی نهادهای بین المللی و منطقه ای متفاوتی حمایت می شوند.
این مسائل نه تنها باعث خواهند شد نخستین جلسه از دور جدید مذاکرات ژنو به تعویق بیفتد بلکه این اختلافات و دلایل مربوط به آن می‌توانند باعث از بین رفتن کامل احتمال انعقاد این نشست پیش از آغاز آن شود، چرا که نشانه ها از تکرار ژنو یک حکایت دارند.
دولت سوریه در تشکیل و معرفی اعضای هیئت نمایندگی و مذاکره کننده خود در این کنفرانس جدید هیچ مشکلی نداشته است و این امر البته قابل انتظار هم بوده است، از این رو باید گفت انتخاب آقای بشار الجعفری به عنوان رئیس هیئت قابل توجه بود، وی یکی از چهره های مطرح در این باره است، دمشق همچنین آقای فیصل المقداد معاون وزیر امور خارجه سوریه را به عنوان ناظر کل تعیین کرده است، مساله ای که نشان می دهد، سطح نمایندگی این هیئت کمی کاهش یافته است، البته این مقایسه با توجه به سطح نمایندگی هیئت دولت سوریه برای کنفرانس ژنو 2 صورت می‌گیرد.
در نشست ژنو 2 ریاست هیئت دولت سوریه را ولید المعلم وزیر امور خارجه دولت سوریه برعهده داشت و این امر نشان می‌دهد در کنفرانس جدید حجم آمال و توجه دولت سوریه و شاید بتوان نیت‌ها در قبال این دور از مذاکرات بنا بر نقشه راهی که از سوی شورای امنیت سازمان ملل در این رابطه به شماره 2254 اعلام شد، برگزار می شود.
***
دولت موازی که آقای ریاض حجاب نخست وزیر جدا شده از نظام سوریه ریاست آن را برعهده دارد و عربستان سعودی میزبان آن است و مقر آن را ریاض قرار داده اعلام کرده است که ریاست هیئت‌شان را «اسعد الزعبی» که فردی نظامی است برعهده خواهد داشت و این گروه محمد علوش یک نظامی دیگر که جانشین زهران علوش مقتول است و سرکردگی " جیش الاسلام " را برعهده دارد به عنوان عالی ترین مذاکره کننده خود معرفی کرده است، این به اصطلاح دولت در نخستین تصمیمی که گرفته بود تهدید کرد اگر شخص دیگری به این هیئت مذاکره کننده افزوده شود، مذاکرات را تحریم خواهد کرد، یعنی یا این که ترکیب این هیئت معرفی شده را به همان صورت قبول کنند و آن را به رسمیت بشناسند، یا این که مشارکتی نخواهند داشت و این موضع آنها به صورت کلی با نظر بسیار دیگر از گروه های معارض سوری در تضاد است، یعنی حتی با ترکیب و نحوه همزیستی دمکراتیکی که انتظار می رود معارضان سوریه به دنبال تحقق آن هستند در تعارض است.
این موضع سخت و غیرقابل انعطاف باعث شد تا فرستاده ویژه سازمان ملل و دی مستورا مسئول رسیدگی به پرونده سوریه از نرمش معمول خود خارج شود و با خشم بسیار نظام عربستان سعودی را به برهم زدن مذاکرات ژنو متهم سازد.
البته در این بین روسیه هم پیشنهاد کرد در این مذاکرات دو گروه از معارضان سوریه مشارکت داشته باشند، یکی از آنها نماینده معارضان در ریاض باشد و گروه دیگر نماینده دیگر گروه های معارضه باشد، یعنی گروه هایی که از این نشست کنار گذاشته شدند یا اقدام به تحریم کنفرانس ریاض کرده بودند، البته یک پیشنهادی هم در این رابطه مطرح شده است تا شخص دی مستورا خود یک هیئتی را معرفی کند که به صورت مساوی و ریاست مشترک مخالفان سوریه باشند، تا برای این بحران جدید راه حلی پیدا شود، این راه حل برگرفته از یک ضرب المثل معروف عربی است که می گوید: آخرین راه درمان سوزاندن است.
هیئت نمایندگی ریاض معرفی شده برای مذاکرات با حمایت قطر و ترکیه با مشارکت هیئت نمایندگی حزب اتحاد دمکراتیک کرد به ریاست آقای صالح مسلم مخالفت می کند، چرا که این گروه مدعی هستند که این گروه از کردها به نظام سوریه نزدیک هستند، از این رو با هرگونه حضور و مشارکت قدری جمیل از معارضان داخل سوریه مخالفت می کند، بهانه هم همان بهانه و نزدیکی به مسکو اعلام شده است، البته در عین حال نمی خواهند رئیس جریان " قمح " یعنی هیثم مناع مشارکت داشته باشد، اگر چه این شخص آخر از کنفرانس ریاض حمایت کرده بود، و استفاده وی از مطلب تحریم این نشست تنها به دلیل مشارکت سازمان های تروریستی در آن نشست بود، که گفته بود دستان اعضای این سازمان ها به خون ملت سوریه آغشته شده است.
از این رو باید گفت که منظور وی از این گفته آن است که در ( کنفرانس ریاض ) هم تنها وی می تواند معترضان مشروع را مشخص کند و خود وی می تواند نامشروع بودن معارضان را تشخیص دهد، از این رو وی می خواهد خود تعیین کند، چه کسی می تواند در مذاکرات ژنو شرکت یا چه کسی باید از این مذاکرات کنار گذاشته شود.
روس‌ها و البته دولت سوریه و آقای مناع می گویند به نوبه خود نمی خواهند " جنایتکاران جنگی " همچون آقای " محمد علوش " در هیچ مذاکراتی مشارکت داشته باشد، چرا که گروه " جیش الاسلام " که وی به آن تعلق دارد برضد ملت سوریه انواع قتل عام ها را انجام داده و ملت سوریه را گلوله باران کرده است، این درحالی است که هیئت هماهنگی که از سوی نظام عربستان سعودی حمایت می شود، اعلام کرده نمی خواهد ریاست هیئت یا مقام عالی مذاکره کننده آن از معترضان مسلح باشند، یعنی باید گفت هرج و مرج در این باره به اوج خود رسیده است، و اختلاف نظرها پیرامون این مسائل نه سر دارد نه ته .
البته در این بین یکی دیگر از جبهه های مخالفان نظام سوریه وجود دارد که از نظر حضور در عرصه میادین جنگ در سوریه از دیگر گروه ها قوی تر است، این جبهه همان " جبهه النصره " به سرکردگی " ابو محمد الجولانی " است، این گروه شاخه رسمی القاعده در داخل خاک سوریه است، وی تمام شرکت کنندگان در کنفرانس ریاض را " خائن " توصیف کرده بود، اما " داعش " در این بین که بر یک سوم از خاک سوریه سلطه دارد، تمام این اتفاقات برایش بی ارزش و بی اهمیت بود، گویی هر آن چه که می گذرد اصلا به این گروه ارتباطی ندارد از این رو این رویدادها را مستحق صدور بیانیه و یا حتی متهم کردن به خیانت ندانست، گویا این گروه فعلا اولویت را به توسعه حضور خود در خاک لیبی می داند و اکنون داعش در لیبی سعی دارد " هلالها " نفتی در راس لانوف و البریقه و الزویتینیه را اشغال و تصرف نماید.
اکنون باید گفت کنفرانس جدید ژنو چه در موعد مقرر برگزار شود و چه با دو سه روز تاخیر منعقد گردد، یا حتی اگر یک ماه دیگر برگزار شود، یا این که به چند ماه دیگر موکول شود، چیزی جز یک تلاش از سوی کشورهای بزرگ برای وقت کشی نیست، آنها از این طریق می خواهند گروه های مختلف درگیر در سوریه را مشغول سازند، یعنی دقیقا شبیه چیزی مثل تکان دادن آب یا آسیاب کردن خرده سنگ است، چرا که اکنون بین طرف‌های منطقه‌ای و بین المللی توافقی صورت گرفته با این مضمون که راه حل سیاسی هنوز دور از دسترس است و مساله اصلی در حال حاضر پیرامون مساله سوریه نحوه اداره بحران است و چیزی غیر از آن مثلا نحوه حل این بحران مد نظر نیست.
عبدالباری عطوان سردبیر نشریه رای الیوم در ادامه چنین نوشت: تحول عجیب در این بین از نظر من خواسته ای برخی از گروه های معارض سوریه در طول 5 سال گذشته است، حتی کشورهای حامی آنها در این مدت که با ادامه حضور بشار اسد رئیس جمهوری سوریه در قدرت مخالف بودند و مساله ادامه بقای وی را با وتو مطرح می ساختند، اکنون اختلافاتشان در حد نوع و حجم مشارکت این گروه معارض یا آن گروه دیگر خلاصه شده است، و همه برای مذاکره با دولت همین رئیس جمهور و هیئتی که نماینده اوست عجله و شتاب دارند.
***
در گذشته نه چندان دور هرکسی که تلویحا سخن از مذاکره با نظام حاکم سوریه و رئیس جمهور این نظام سخن می گفت به خیانت متهم می شد، و بر لزوم محاکمه وی تاکید می کردند و حتی در حق آن شخص حکم اعدام هم صادر می کردند، اما اکنون خواسته ها و اولویت ها تغییر کرده است و حتی ادبیات و مواضع هم تغییر یافته است، و همه چیز براساس دیکته حامیان این گروه ها صورت می گیرد، خواه آمریکایی بوده باشند، و خواه روسی بوده اند، هم اکنون گروه ها و جبهه ها و شخصیت ها باهم در خصوص این مساله که چه کسی نمایندگی آنها را برای حضور در مذاکرات برعهده خواهد داشت رقابت می کنند، مذاکرات با نظام سوریه.
اکثر گروه ها یا بهتر بگوییم همه آنها، اکنون دیگر بر راه حل سیاسی به عنوان تنها گزینه موجود برای حل بحران سوریه تاکید دارند، این درحالی است که اکثر آنها اگر نگوییم همه آنها به دنبال راه حل نظامی هستند که بتواند نقشه ها را بر روی زمین نبرد تغییر دهد تا در پایان و بعد از فروکش کردن غبار جنگ مرزهای آنها را در نهایت امر تعیین کند.
سکوت آقای عادل الجبیر در این روزها و عدم تکرار جمله موسیقیایی و تکراریش که گویا عاشق آن بوده بیان کننده مسائلی بسیار است، جمله ای که همواره در ان می گفت : " بشار اسد باید برود یا از طریق صلح یا با توسل به زور " .
انتهای پیام/ر