چرا مصر با سیاست عربستان در قبال سوریه مخالف است؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، فشارهای ریاض  بر قاهره نتوانست موجب شود مصر از درِ همراهی با عربستان درآمده و از سرنگونی بشار اسد حمایت کند بلکه بر خلاف انتظار از حضور نظامی روسیه در خاک سوریه حمایت کرده و در واقع مخالفت خود را با ریاض علنی کرد.

دست رد قاهره به ریاض در جنگ علیه سوریه

ریاض با استفاده از راههای مختلف تلاش کرد قاهره را مانند دوحه و آنکارا به حمایت از مواضع خود در قبال سوریه سوق دهد.

در این خصوص پس از برکناری محمد مرسی رئیس جمهور مصر، کشورهای عربی خلیج فارس تحت فشار عربستان پول های فراوانی را   به خزانه داری مصر سرازیر کردند و این از جمله اقداماتی بود که در چارچوب جلوگیری از مخالف مصر با سیاست های عربستان انجام شد.

سرنگونی بشار اسد یکی از دغدغه های  اصلی خاندان سعودی

این در حالی است که سرنگونی بشار اسد تمام هم و غم عربستان بود تا با این کار نظام حاکم در سوریه را طبق خواست خاندان حاکم ریاض تغییر دهد.

به هر حال پول های کشورهای عربی خلیج فارس در راه خدا و یا در راستای راهبرد توسعه و تکامل اقتصادی عربی هزینه نشده و برای رهایی از وابستگی مالی به خارج و یا برنامه اتحاد عربی به کار گرفته نمی شود بلکه هدف از هزینه کردن این پول ها تحقق اهداف سیاسی و امنیتی در منطقه عربی بوده و از آن به عنوان اهرم فشار استفاده می شود.

از این گذشته از این پول ها به عنوان عامل تحریک آمیز برای مجبور کردن هر کسی که به دنبال دست یافتن به بخشی از آن است، استفاده می شود تا او را به تسلیم در برابر خواست سیاسی عرب های خلیج فارس به خصوص عربستان مجبور کنند.

حمایت آشکار قاهره از حضور نظامی روسیه در خاک سوریه

اما قاهره با وجود دریافت پول های کشورهای عربی خلیج فارس آشکارا از حضور روسیه در خاک سوریه حمایت کرده و موضع آن کاملا بر خلاف موضع عربستان بود زیرا ریاض با حضور روسیه مخالف است چرا که تمام نقشه های آن را در سرزمین شام نقش برآب کرد.

اندکی پیش از فرود هواپیماهای روس در فرودگاه سوریه و آغاز بمباران مواضع تروریست ها، اوضاع برای سوریه به سمت هرچه پیچیده تر شدن پیش می رفت و روزنامه های سعودی در تکاپوی جشن و شادی پیروزی نقشه های عرستان در سوریه بودند و افراد مسلح نیز اخباری را در رسانه های حامی خود رواج می دادند مبنی بر اینکه در تکاپوی حمله به دمشق و تسلط بر آن هستند.

حمایت مصر از دمشق و تغییر معادلات در سوریه

اما حمایت قاهره از حضور نظامی روسیه در خاک سوریه که در تغییر معادله موجود نقش داشت به مثابه اعلام مخالفت علنی مصر با تغییر مورد نظر عربستان در سوریه یا همان سرنگونی بشار اسد و روی کار آوردن نظام حامی خود بود.

به عبارت بهتر آنچه قاهره به طور مستقیم به ریاض در مورد اقدامات آن در سوریه نگفته بود به طور غیر مستقیم و از طریق حمایت از حضور نظامی روسیه در سوریه به آن اعلام کرد.

چرا ریاض از سرنگونی محمد مرسی خوشحال بود؟

اما سوال این است که چرا مصر در دوره ریاست جمهوری عبدالفتاح السیسی سنگ سرنگونی بشار اسد را به سینه نمی زند و با سیاست عربستان در این کشور عربی مخالفت کرده و از همراهی با آن خودداری کرد؟

سوال دیگر اینکه چرا قاهره در دوره محمد مرسی برای تغییر نظام حاکم دمشق تمایل زیادی داشت و حتی بیش از عربستان بر این خواسته تاکید می ورزید؟

یا اینکه چرا ریاض از سرنگونی محمد مرسی شاد و خرسند است در حالی که او در صف مقدم موافقان اقدامات آن در سرزمین شام قرار داشت؟

حمایت ترکیه و قطر از محمد مرسی

ریاض می دانست که در صورت تغییر نظام بشار اسد، محمد مرسی با هماهنگی گروه اخوان المسلمین سوریه می تواند با آن در توسعه نفوذ در سرزمین شام و تسلط بر آن رقابت داشته باشد به ویژه اینکه پشت مرسی در این زمینه به حمایت آنکارا و دوحه گرم بود.

مصر در زمان مرسی رقیب قوی طرح عربستان در سوریه بود از همین رو با برکناری او، شاهد بودیم که سران سعودی سراپا خوشحال و راضی بودند اما قطر و ترکیه از این موضوع ناراحت و سرخورده شدند.

سرنگونی مرسی و سلطه جویی بی رقیب  ریاض در سوریه

ناگفته پیداست که ریاض پس از سرنگونی محمد مرسی از رقیب سرسخت و مزاحم در سرزمین شام نجات پیدا کرده و در نبود او و زندانی شدن حامیانش، مجال برای او باز تر شد.

اما با روی کار آمدن عبدالفتاح السیسی برگه رقابت مصر با عربستان بر سر سوریه از بین رفت و دیگر در صورت تغییر نظام حاکم دمشق و روی کار آمدن نظامی دیگر به جای آن،  مصر رقیب عربستان نیست.

به عبارت دیگر در صورت تغییر  بشار اسد مصر از بازی سوریه بیرون خواهد ماند به گونه ای که چه بسا ثبات، امنیت و حتی موجودیت آن درمعرض خطر قرار بگیرد.

تلاش عربستان برای روی کارآوردن نظام وابسته به خود در مصر

برای روشن شدن این موضوع باید فرض را بر این بگذاریم که بشار اسد کنار می رود و عربستان می تواند سوریه را تحت سلطه خود در آورد و سپس در مورد لبنان نیز همین کار را خواهد کرد و چه بسا پس از آن در صدد سلطه جویی بر عراق و نیز یمن بر آید، در این صورت مصر با تاریخ و موقعیت جغرافیایی و ثروت انسانی خود در برابر نفوذ عربستان از سوریه تا لبنان و عراق و یمن، هیچ خواهد بود.

در این صورت مصر در مقایسه با عربستان ناچیز خواهد بود و چه بسا  نقش تاثیرگذار خود در منطقه و نیز سراسر جهان را از دست بدهد.

چه کسی می داند شاید مصر پس از آن در تیررس آتش سعودی قرار گرفته و ریاض در صدد ایجاد آشوب و نآرامی در این کشور برآید تا به این وسیله نظام حاکم آن را تغییر داده و نظامی وابسته به عربستان را در آنجا روی کار بیاورد همانطور که با برخی کشورهای دیگر نیز همین کار را کرد.

پیشینه روابط ریاض و دمشق

به نوشته روزنامه رای الیوم، اگر اندکی به عقب بازگردیم، می بینم که روابط ریاض با دمشق در جریان حمله عراق به ایران، در اوج شکوفایی بود و پول های عربستان به سوریه سرازیر می شد و دست دمشق نیز در لبنان باز بود.

این دوستی عربستان با سوریه در حالی بود که حافظ اسد رئیس جمهور فقید سوریه متحد راهبردی ایران بود و در کنار آن با عراق می جنگید و عربستان نیز در حمایت مالی از عراق شرکت داشته و از نظر سیاسی و رسانه ای نیز از آن حمایت می کرد و در صف بغداد می جنگید و حمله عراق به ایران را دفاع از دروازه شرقی امت عرب می دانست.

اما به محض حمله آمریکا به عراق در سال 2003 و رهایی از نظامی که تا پیش از تحریم قدرتمند بود و عربستان از آن حساب می برد، ریاض فرصتی برای  جنگ علیه سوریه پیدا کرد آن هم در حالی که مدت ها حامی آن بوده و از نظر مالی و موارد دیگر به آن کمک می کرد.

آیا عربستان دشمنی با مصر را به زمان مناسب واگذار کرده است؟

اکنون این سوال به ذهن می رسد که چرا همین سناریو در مورد مصر تکرار نشود؟ همان طور که عربستان در زمان حافظ اسد با سوریه در صلح بود و در صدد نابودی عراق برآمد، چرا همین کار را با مصر نمی کند؟ آیا اکنون از در تعارف و تشریفات با قاهره درآمده است تا زمانی که از موضوع سوریه خلاص شود؟ آیا صبر می کند  تا اوضاع در سوریه طبق خواست خود سر و سامان گرفته و سپس فرصتی پیدا کرده  و برای مصر هم فکری بکند؟؟

خطرناک تر از همه این موارد اینکه در صورت سرنگونی نظام حاکم سوریه طبق خواست عربستان، سوریه دستخوش تجزیه و از هم پاشیدگی خواهد شد و چه بسا به مناطقی سراسر هرج و مرج تبدیل شود که گروههای مسلحی بر آن حاکم شوند که سرکرده هر یک از آنان یک سلفی تندرو است که با آهن و آتش حکومت می کند.

این گروهها تا زمانی نامعلوم به جان هم می افتند و ناگفته پیداست که این هرج و مرج بی شک و به طور اتوماتیک به لبنان نیز کشیده خواهد شد.

مصری ها، سوریه را نقطه آغاز امنیت خود می دانند

نکته قابل ملاحظه اینکه مصر نمی تواند از هم گسیختگی سوریه و محو آن از روی نقشه را بپذیرد، زیرا در وزارت خارجه مصر و نهادهای اطلاعات نظامی و غیر نظامی آن و نیز در بین فرماندهان ارتش و احزاب و رسانه های این کشور یک جریان ملی گرای عربی بزرگ وجود دارد که به وحدت سرنوشت با سوریه ایمان دارند و معتقدند امنیت مصر از سرزمین شام و به عبارت دقیق تر از سوریه شروع می شود، علاوه بر اینکه دو کشور در میدان های نبرد در کنار هم قرار گرفته و خون نیروهای ارتش آنان با هم آمیخته شد.

بر اساس این دلایل و موارد دیگر مصر از همراهی با عربستان و سیاست های آن در قبال سوریه گریخته و از اینکه کنار ریاض قرار بگیرد، خودداری کرده است آن هم با وجود فشارهای فراوانی که ریاض و بیشتر کشورهای عربی خلیج فارس بر مصر اعمال کردند تا به این وسیله آن را به سمت دشمنی با سوریه سوق دهند.

مخالفت مودبانه مصر با ریاض

در واقع مصر به طور کلی با سیاست عربستان در سوریه مخالف است اما به دلیل شرایطی که دارد این مخالفت را با رعایت نزاکت و ادب و چه بسا از طریق دیپلماتیک و به طور غیر علنی ابراز می‌دارد.

انتهای پیام/ر