اهدای فرامین پادشاهان به خاندان تولیت آستان حضرت معصومه(س) به کتابخانه مجلس

علی ططری رئیس مرکز اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم،‌ از اهدای مجموعه اسناد خاندان تولیت قم به این مرکز خبر داد و گفت:‌ مجموعه اسناد اهدایی خانواده تولیت قم در زمره نفایس اسناد و با اهمیت‌ترین اسناد آستان حضرت معصومه(س) به شمار می‌رود که توسط طاهره غفاری، همسر مرحوم سید ابوالفضل تولیت، اهدا شده است.

وی ادامه داد:‌ این مجموعه که شامل مجموعه فرامین و احکام پادشاهان صفویه، زندیه و قاجار به خاندان تولیت است،‌ در مجموع 10 فقره سند اهدایی است. سید ابوالفضل تولیت فرزند سیدمحمد متولی‌باشی است که مشهور به سالارالتولیه و مصباح التولیه بوده است‌، او در 1273 خورشیدی در قم متولد می‌شود، سید ابوالفضل از دوره یازدهم تا هجدهم مجلس شورای ملی یعنی دوره پهلوی اول و دوم نماینده قم بوده است.

ططری تصریح کرد:‌ پدر او سال‌ها تولیت آستان حضرت معصومه(س) را بر عهده داشت. خودش نیز از سال 1320 که به تولیت آستان حضرت معصومه(س) در آمد و تا سال 1344 به مدت 24 سال در این منصب باقی ماند. این خاندان نسل در نسل تولیت آستان حضرت معصومه(س) را بر عهده داشتند و این اسناد گواه این ادعاست.

رئیس مرکز اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی با اشاره به برخی از مهمترین نمونه‌های این اسناد گفت:‌ از مهمترین این اسناد فرمان شاه طهماسب دوم صفوی به میرزا محمدرحیم فرزند میرزا محمد مهدی مبنی بر واگذاری تولیت آستانه مقدسه حضرت معصومه به تاریخ جمادی الثانی، فرمان شاه سلطان حسین صفوی مبنی بر تفویض تولیت آستان مقدسه به میرزا سیدحسن ولد مرحوم میرزا محمدامین قاضی سابق دارالسطنه اصفهان نواده میرزا محمدمهدی به تاریخ 1129 است.

وی گفت: هم‌چنین عریضه میرزا معصوم متولی باشی که در حاشیه آن حکمی به مهر کریمخان زند مبنی بر برقراری مقرری جهت نامبرده صادر شده است. فرمان فتحلی شاه قاجار مبنی بر تفویض تولیت آستانه متبرکه حضرت معصومه(س) به میرزا محمدرضا و... بخش دیگری از این اسناد است.

ططری گفت: این اسناد از چند جهت ارزش دارد؛ علاوه بر ارزش تاریخی که این اسناد دارند،‌ از آنجا که در تاریخ ایران سابقه خانوادگی محدود است، این اسناد نشان می‌دهد که خاندان تولیت چند صد سال سابقه تولیت‌گری داشته است. با وجود اینکه در ایران خاندان‌های این‌چنینی سابقه حضور محدودی دارند،‌ یا از بین می‌روند یا نمی‌توانند موقعیت خود را حفظ کنند، اما خاندان تولیت تا سال 1344 این موقعیت را حفظ می‌کنند.

وی افزود: از دوره صفویه تا علوی 13 نفر به عنوان متولی حضرت معصومه(س) انتخاب شده‌اند‌، از این میان تنها هشت فرمان صادر شده سلاطین برای تولیت‌گری وجود دارد. برخی از فرمان‌ها یا از بین رفته یا در ایران وجود ندارد، آنچه مسلم است تمام این فرمان‌ها به نام خاندان تولیت نوشته شده است.

ططری افزود:‌ ما مجموعه اسناد را به دلیل اینکه برخی اسناد آسیب جدی دیده است،‌ به مرمت سپردیم، به زودی بحث فهرست نویسی تفصیلی آغاز می‌شود و بعد به صورت مجموعه مجزا این اسناد را منتشر کنیم.

انتهای پیام/