رنج عشایر خراسان جنوبی از خشکسالی‌ها/ عشایر کویر این روزها آب برای خوردن ندارند
خشکسالی به عنوان یکی از مهم‌ترین مشکلات عشایر خراسان جنوبی در چند سال اخیر مطرح بوده که این امر باعث شده تا عشایر خطه کویر با کمبود آب شرب و دام‌های آنها با کمبود آب و علوفه روبه‌رو شوند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، از دیرباز زندگی بشر شیوه‌ها و روش‌های مختلفی داشته است و کوچ‌نشینی کهن‌ترین شیوه زیستن بشر است که پا برجاماندن آن تا عهد حاضر از بزرگ‌ترین جاذبه‌های این شیوه فرهنگی معیشت است.
جامعه عشایری شیوه زیستی متفاوت و جدا از شیوه زیست شهری و شیوه زیست روستایی است و این جامعه از جامعه انسانی نسبتا خود اتکا و خودبسنده است که ساخت اجتماعی قبیله‌ای دارد و زندگی خود را از دامداری اداره می‌کند.
اما این روزها با کاهش بارندگی در این سرزمین کویری مشکلات آب عشایر بیشتر شده است و به دلیل خشکسالی و فقر مراتع و خشک شدن چاه‌های دامداری و فقر اقتصادی بخشی از عشایر استان مجبور به ترک محل زندگی شده‌اند و به سایر مناطق مهاجرت کرده‌اند.
این روزها توسعه شهرنشینی و رشد جمعیت از عوامل کاهش مراتع عشایر است و از آنجا که دام تنها سرمایه عشایر است اگر از بین برود سرمایه دیگری جایگزین آن نخواهد شد.
عشایر بخش مهمی از گوشت کشور را تولید و تأمین می‌کنند و از بین رفتن دام‌های آنها مسئله‌ای است که بر وابستگی کشور به کشورهای بیگانه تاثیر مستقیم خواهد داشت.
هر ساله در آغاز فصل گرما عشایر خراسان جنوبی برای کمبود آب دام‌های خود دغدغه دارند که امسال نگرانی‌ها برای تأمین آب با هزینه‌های سنگین افزایش یافته است.
تأمین آب مهم‌ترین خواسته عشایر خراسان جنوبی
مردانی یکی از عشایر شهرستان درمیان در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه تأمین آب مهم‌ترین خواسته عشایر است بیان کرد: تانکر‌های آبرسانی عطش عشایر را برطرف نمی‌کنند و به همین دلیل مجبور به خرید آب از طریق بخش خصوصی شده‌ایم.
وی خاطرنشان کرد: بخش خصوصی نیز برای حمل هر تانکر آب مبلغ 120 هزار تومان پول از ما دریافت می‌کند که این امر بسیار سخت است و ما انتظار داریم دولت در هر زمینه‌ای که می‌تواند آب مورد نیاز عشایر را تأمین کند.
مردانی گفت: همچنین به علت کمبود بارندگی و خشکسالی با کمبود علوفه برای دام‌ها مواجه هستیم و از آنجا که قیمت علوفه بسیار بالا است دام‌ها بسیار ضعیف شده‌اند و بازار فروش دام نامناسب است و این امر سبب شده توان خرید علوفه برای عشایر سخت شود.
عشایر خراسان جنوبی با کمبود جدی آب دست و پنجه نرم می‌کنند
خزاعی یکی از عشایر شهرستان نهبندان نیز در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: در زندگی عشایری دام تنها منبع درآمد و دارایی عشایر است و تأمین آب برای دام عشایر اهمیت بسیاری دارد و به دلیل کمبود بارندگی مراتع خشک شده و مشکلات فراوانی را برای عشایر و دام‌ها به وجود آورده است.
وی یادآور شد: عشایر نهبندان در نقطه صفر مرزی فعالیت دارند و اگر کم آبی به همین شدت باقی بماند عشایر مجبور می‌شوند به شهرستان‌ها و مرکز استان مهاجرت کنند.
خزاعی بیان کرد: خشکسالی سبب خشک شدن چاه‌های عشایر شده است و در گذشته آب این منطقه از طریق چاه تأمین می‌شد و امروز خشک شدن این چاه‌ها برای عشایر این منطقه مشکلات بزرگی را در پی داشته است.
خراسان جنوبی چهارمین استان عشایری کشور
مدیرکل امور عشایر خراسان جنوبی نیز در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: در شرایط فعلی عمده مشکلات عشایر خراسان جنوبی بحث تأمین آب شرب دام است و با توجه به اینکه اکثر منابع آب دام چاه‌های مالداری بوده امروزه به دلیل خشکسالی و کمبود آب خشک شده است.
غلامرضا قوسی با اشاره به اینکه خراسان جنوبی بعد از فارس، کرمان و سیستان و بلوچستان رتبه چهارم جمعیت عشایری کشور را به خود اختصاص داده بیان کرد: در استان 15 هزار و 676 خانوار عشایر با 81 هزار نفر جمعیت وجود دارد و این عشایر حدود 13.2 درصد جمعیت استان را تشکیل می‌دهند.
وی با اشاره به اینکه عشایر استان بیش از یک میلیون و 200 هزار رأس دام دارند تصریح کرد: 34 درصد دام استان را عشایر دارند.
گرانی علوفه دغدغه دیگر عشایر خراسان جنوبی
مدیرکل امور عشایر خراسان جنوبی گفت: گران بودن علوفه برای دام‌ها بحث دیگری از مشکلات عشایر است و استان ما استانی است که بارندگی در آن بسیار کم است و این باعث گران بودن علوفه و ایجاد دغدغه برای عشایر شده است زیرا برای دامداران صرفه اقتصادی ندارد و همچنین تولیدات داخل استان انجام نمی‌شود و باید از خارج استان تأمین شود.
قوسی تصریح کرد: یکی از راهکارهای امور عشایر خراسان جنوبی این است که دولت یک درصدی را برای یارانه‌ای کردن علوفه دام عشایر در نظر بگیرد تا عشایر بتوانند علوفه مورد نیاز دام‌ها را با قیمت کمتری خریداری کنند.
وی خاطرنشان کرد: در بحث آبرسانی آب شرب به عشایر ما موظف هستیم که زمینه‌ای ایجاد کنیم تا عشایر با کمبود آب شرب مواجه نشوند اما در بحث تأمین آب شرب برای دام ما موظف به انجام این کار نیستیم و معتقدیم که در زندگی عشایر اگر دام از بین برود عشایر نیز از بین می‌روند.
آبرسانی سیار به عشایر پاسخگوی نیازهای آنها نیست
مدیرکل امور عشایر خراسان جنوبی یادآور شد: در بعضی از مناطق عشایر نیاز بیشتری به آب دارند و برای تأمین آب از بخش خصوصی اقدام می‌کنند که هزینه خرید هر تانکر آب برای عشایر 120 هزار تومان است.
وی اظهار داشت: تاکنون تا جایی که نیاز بوده امکان آبرسانی برای دام عشایر با تانکر انجام شده و همچنین آبرسانی سیار به عشایر انجام می‌شود و این آبرسانی در حد نیاز نیست زیرا نیازشان به آب فرا‌تر از آبرسانی انجام شده است و ما توان محدودی داریم.
مرمت چشمه‌های مالداری عشایر
قوسی با اشاره به اقدامات انجام شده برای عشایر استان اظهار داشت: مرمت چشمه‌های مالداری انجام می‌شود و بحث توزیع علوفه یارانه‌ای برای دام‌ها مطرح شده است.
وی با اشاره به واگذاری تسهیلات قرض الحسنه به عشایر خاطرنشان کرد: در مجموع 4 میلیارد و 300 میلیون تومان تسهیلات برای عشایر استان اختصاص یافته است و تسهیلات قرض‌الحسنه 5 ساله برای عشایر انجام می‌شود اما بسیار محدود است.
مدیرکل امور عشایر خراسان جنوبی با اشاره به اینکه شرایط استان بسیار ناچیز است بیان کرد: بحث تسهیلات زنجیره‌ای گوشت قرمز نیز امسال در استان انجام می‌شود.
عدم توجه به نیازهای آبی عشایر در آینده آنها را به حاشیه شهر‌ها می‌کشاند
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی نیز در گفت‌و‌گو با تسنیم اظهار داشت: آبرسانی به عشایر استان برعهده امور عشایری است و به اداره آب و فاضلاب مربوط نمی‌شود.
علی اکبر بسکابادی تصریح کرد: در بعضی از روستا‌ها که به صورت عشایری هستند با هماهنگی فرمانداری‌ها و خود امور عشایری اداره آب و فاضلاب روستایی کمک‌هایی را در این راستا ارائه می‌دهد اما در مجموع این امر بر عهده امور عشایری است.
وی با بیان اینکه ما برای آبرسانی سیار تا حد توان محدودیتی ایجاد نمی‌کنیم اظهار داشت: در روستاهایی که 3 یا 4 خانوار هم زندگی می‌کنند اگر توان داشته باشیم به آنها نیز کمک‌رسانی انجام می‌شود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی یادآور شد: برای عشایر استان نیز این عمل انجام می‌شود و اگر توان لازم را برای آبرسانی به عشایر داشته باشیم به آنها نیز کمک می‌کنیم و آبرسانی انجام می‌شود.
عدم توجه به مشکلات و نیازهای آبی عشایر خراسان جنوبی در آینده آنها را به حاشیه روستا‌ها و شهر‌ها خواهد کشید تا این تولیدکنندگان فعال در جامعه به بیکاران و مصرف‌گرایانی تبدیل شوند که این روزها در حاشیه شهرهای استان بسیار مشاهده می‌شود.
از آنجا که عشایر خراسان جنوبی تنها مرزبانان استان هستند باید گره از مشکلات آنان برداشته شود زیرا در صورت برطرف نشدن مشکلات و نیازمندی‌های عشایر و مهاجرت آنان به شهر‌ها در آینده امنیت مرزهای شرق کشور هزینه‌های سنگینی را برای دولت به دنبال خواهد داشت.
حمایت مسئولان از این قشر تولید کننده و سخت‌کوش می‌تواند از مهاجرت این قشر به شهر‌ها و از بین بردن سنت دیرینه جلوگیری کند که امید است با حمایت دولت و مسئولان دغدغه‌های عشایر برطرف شود.
گزارش فاطمه واعظی نسب
انتهای پیام/
