آلودگی هوا هر ساله ۳ درصد تولید ناخالص داخلی ایران را می‌بلعد

به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا»، معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست درباره آخرین وضعیت پیش‌بینی شده برای تعطیلی مدارس در روزهای آلوده و روزهایی که پایداری هوا افزایش می‌یابد، گفت: تعطیلات دو هفته‌ای، 3 هفته‌ای و حتی یک‌ ماهه نیز پیشنهاد شده است که باید ببینیم کدام یک از پیشنهادات بیشتر مورد توافق قرار می‌گیرد. 

گفتنی است که آلودگی هوا برای کشورهای درحال توسعه­ هزینه‌هایی دارد و سالانه ده‌ها میلیارد دلار در این کشورها صرف هزینه تعطیلی روزهای کاری و پیشگیری از مرگ و میر زودرس می­‌گردد. بانک جهانی در گزارشی این هزینه را برای ایران حدود 3.2 درصد تولید ناخالص داخلی برآورد کرده و ایران براساس سال معیار 2013، 997 میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی دارد.

براساس گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، با قیمت فعلی دلار؛ آلودگی هوا در کشور ما هر ساله 80 هزار میلیارد تومان هزینه برای اقتصاد می‌تراشد. 

همچنین بر اساس گزارش بانک جهانی، مرگ و میر زودرس ناشی از آلودگی هوا در ایران طی دو دهه گذشته رشد کرده و از 17 هزار نفر در سال 1990 به بیش از 21 هزار نفر در سال 2013 رسیده است.

تهران، اهواز، اصفهان، کرمانشاه، سنندج و یاسوج از شهرهای آلوده جهان هستند. به همین دلیل در یادداشتی به بیان تأثیرات اقتصادی آلودگی هوا می‌پردازیم.

حیاتی‌ترین نیاز انسانها نیاز به تنفس است. هوای پاک و بدون آلودگی یکی از حقوقهای بشر و تأمین و حفظ آن از وظایف دولتهاست. حال آنکه باتوجه به مشکلات عدیده اقتصادی، مشکلات زیست محیطی کم‌تر مورد توجه قرار می‌گیرد. اما تعطیلی‌های سالهای اخیر که دلیل آن‌ها آلودگی هوا بیان می‌شد؛ به اقتصاد کشور آسیب می‌رساند.

ترافیک شدید و آلودگی هوا علاوه‌بر تأثیرهای مستقیم ازجمله زیبا نبودن شهر، تضعیف اعصاب شهروندان و تعطیلی مدارس و بنگاه‌های تولیدی به‌طور غیرمستقیم نیز تأثیرهای بسیار جدی مانند شیوع بیماری‌ها در شرایطی که با کمبود جدی دارو مواجه هستیم، بر اقتصاد دارد. 

آلودگی شدید هوا باعث بروز بیماری‌های تنفسی و قلبی و عروقی چون سرطان ریه، عفونت دستگاه تنفسی، تنگی نفس، برونشیت، تپش قلب و کاهش قابلیت تنفسی ششها در کودکان می‌شود، لذا این بیماری‌ها در آینده با کاهش ضریب هوشی نسلهای جدید؛ اقتصاد کشور را با کمبود نیروی کار ماهر روبه‌رو می‌کند.

به طور کلی آنچه که تحت عنوان أثرات اقتصادی آلودگی هوا مورد طرح و بررسی قرار می‌گیرد؛ هزینه‌هایی است که آلودگی هوا با افزایش هزینه‌های سلامت و بهداشت و درمان ایجاد می‌کند. در روزهای معمولی میزان مرگ و میر در کلان شهر تهران روزانه 150 نفر است اما در روزهای با آلودگی هوا بالا، این رقم به 180 نفر افزایش می‌یابد و این به معنای از دست رفتن منابع انسانی و همچنین افزایش بیماری‌های مزمن است که هزینه سنگینی را بر دوش بخش بهداشت و درمان کشور می‌گذارد. 

مشکل آلودگی هوا حاد و پیچیده است و به دلیل پیوند کامل با اقتصاد؛ به بررسی‌های عمیق و چند جانبه نیاز دارد و اقداماتی چون تعطیلی موقت شهرها دوای این درد نیست. 

تحقیقات علمی نشان می‌دهد که از جمله مسائلی که مشکل آلودگی‌ هوا تهران را تشدید می‌کند:

1. کیفیت پایین سوختها
2. کیفیت پایین خودروها
3. حضور خودروهای فرسوده
4. سیستم حمل و نقل ضعیف و ناکارآمد
5. فرهنگ ضعیف استفاده از حمل و نقل عمومی و تک سرنشین بودن خودروها
6. انتقال کارخانه‌های صنعتی تهران به خارج از شهر
7. رشد وسیع حاشیه نشینی در تهران 
8. توجه شهرداری به درآمدزایی از طریق فروش انواع طرحهای ترافیک
9. تولید انبوه خودروهای سواری با قطعات بی‌کیفیت هندی و چینی با مصرف سوخت بالا در سالهای تحریم اقتصادی

سیاستهای کلی محیط زیست ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری نیز افق روشنی را پیشروی عبور از چالش آلودگی هوا پدید آورده؛ بند 4 این سیاستها با عنوان «پیشگیری و ممانعت از انتشار انواع آلودگی‌های غیرمجاز و جرم‌ انگاری تخریب محیط زیست و مجازات مؤثر و بازدارنده‌ی آلوده‌کنندگان و تخریب‌کنندگان محیط زیست و الزام آنان به جبران خسارت. » و همچنین سه تبصره ذیل بند 8 تحت عنوان گسترش اقتصاد سبز می‌تواند به عنوان منشور عبور از چالش آلودگی هوا برای تمامی دستگاه‌ها قلمداد شود.

همچنین برای کاهش و رفع آلودگی هوا، ترافیک و انسداد معابر تهران می‌توان راهکارهایی را مد نظر قرار داد مثل تعبیه فیلترهای سبز، خروج صنایع آلاینده از محیط شهری، انتقال بازار خودرو به سمت خودروهای کم مصرف، دوگانه سوز و هیبریدی، تقویت سیستمهای حمل و نقل عمومی و افزودن واحدهای جدید اتوبوس و مترو و ایجاد زیرساختهای تعاملات الکترونیکی بدون نیاز به آمد و شد.

انتهای پیام/