آئین‌های سنتی عزاداری در شهرضا؛ از سلام هیئت سقا تا ۷ بیرق هیئت سینه‌زن

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شهرضا، شهرضا، شهرستانی با آئین و رسوم‌های مختلف در عزاداری امام حسین(ع) است که با چند هیئت قدیمی تلاش کرده این آئین‌ها را هر ساله برگزار کند، هیئت سینه زن یکی از هیئت‌های قدیمی شهرضا است. این شهرستان دارای 120 هیئت مذهبی ثابت و سیار است، که قدمت برخی از آنها به حدود 400 سال می‌رسد.

هیئت سینه‌زن نخستین و قدیمی ترین هیئت عزاداری شهرستان شهرضا

نخستین و با سابقه‌ترین هیئت شهرضا هیئت سینه زن است که تاریخ پیدایش و تأسیس آن بنا به گفته مردم به بیش از 500 سال قبل باز می‌گردد و بنیانگذار آن شخصی به نام "سید باقر" بوده که در طول این ایام برگزاری مراسم عزاداری به صورت موروثی توسط این خانواده برگزار می‌شود.

این هیئت، هفت بیرق قدیمی دارد که نشان از وجود هفت محله قدیمی در شهرضا بوده، 2 بیرق از این هفت بیرق توسط خوانین «محله امیران» یا در گویش محلی «محله میرون»، که «تکیه حاجی» و «تکیه خان» را نیز تأسیس کرده‌اند، به هیئت اهدا شده است.

هیئت بنی اسد

هیئت عزاداری بنی اسد معروف به هیئت «سنگ زن‌ها» یکی از هیئت‌های عزاداری قدیمی شهرستان شهرضا بوده که عزاداران آن به جای زنجیر زنی و سینه زنی، با استفاده از 2 قطعه چوب به شکل نیم کُره که هر کدام به اندازه کف دست با قطر تقریبی 7سانتی متر است را به دست می‌گیرند و با بر هم زدن آن عزاداری می‌کنند.

عزاداران این هیئت بنا بر نوحه مداح هیئت، در قالب 2 ضرب یا 3 ضرب یا 4 ضرب و در برخی موارد 8 ضرب، چوب‌ها را بر هم می‌زندد و پاسخ مداح را در حین بر هم زدن چوب‌ها، می‌دهند، سابقه این هیئت به حدود 250 سال قبل و دوران قاجار باز می‌گردد.

در بعضی موارد سنگ زن‌ها با حرکت‌های منظم و هماهنگ در قالب ضرب‌هایی که گفته شد، چوب‌ها را به سینه می‌کوبند و بعد به بالای سر برده بر هم می‌کوبند و با ندای«حسین، حسین»، این حرکات را تکرار می کنند.

هیئت عزاداری بنی اسد شهرضا از یک روز قبل از «تاسوعای حسینی» تا «روز سوم امام حسین(ع)» مصادف با سیزدهم محرم، در سطح شهر با نوای سنگ و یا حسین(ع)به عزاداری می‌پردازند.

هیئت سقا

هیئت سقا از جمله دیگر هیئات مذهبی شهرستان شهرضا است که بنا بر اقوال مختلف، سابقه آن به حدود 300 سال قبل باز می‌گردد، این هیئت به دست غلامرضا دهقان‌ضاد راه‌اندازی شد و سپس «حاج علی دهقان‌ضاد»، «غلامرضا‌دهقان‌ضاد» و «حاج عطاء الله دهقان‌ضاد» ادامه دهنده راه نیاکان خود بودند.

در چند سال اول هیئت مَشک بزرگی از آب داشت که پس از پایان عزاداری، آب مشک را به درون حوض‌های سنگی قدیمی می‌ریختند و مردم برای تبرک از آن استفاده می‌کردند، این هیئت توسط کشاورزان بنا شده و به یاد حضرت اباالفضل(ع) نام سقا را بر خود گذاشته‌اند.

این هیئت به صورت سینه زنی به عزاداری می‌پردازد و براسا رسمی قدیمی در هنگام ورود به مجالس ابتدا سلام می‌دهند و بعد از اینکه جواب شنیدند وارد محفل عزا می‌شوند.

کاروان نمادین شهدای کربلا «کتل»

در شهرضا هیئتی نیز وجود دارد که به آن «هیئت کاروان حسینی» یا «کُتل» گفته می‌شود، این هیئت در برخی از مناطق شهرضا و در روستاهای اطراف آن همچون منظریه، در نخستین روز از دهه اول محرم در سطح شهر یا روستا حرکت کرده و پس از یک نیم روز، در میدانی که برای تعزیه خوانی انتخاب شده به کار خود پایان می‌دهد، پس از برگزاری ده روز مراسم تعزیه خوانی، این هیئت دوباره به راه افتاده و حرکت نمادین اسرای کربلا از نینوا تا شام را بازسازی می‌کند.

در شیوه دیگر اجرای برنامه این هیئت، اعضای آن در روزهای عزاداری به همراه شخصیت‌های تعزیه همانند کاروان اسیران، شبیه افراد خانواده امام حسین(ع) از مجلسی به مجلسی دیگر می‌روند و ورودشان به هر مجلس عزاداری، با لباس‌های تعزیه خوانان همانند رنگ های سبز و قرمز و به همراه اسب، شتر و ساز و طبل، است.

گزارش از مرضیه علی‌عسگری

انتهای پیام/