چهار مشکل ملی در مسیر اجرای سند تحول بنیادین

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، اسفندیار چهاربند در رابطه با چالش‌های اجرایی شدن سند تحول بنیادین اظهار کرد: داشتن یک نسخه خوب از یک پزشک حاذق شرط لازم برای مداوا شدن است اما اگر پول نداشته باشیم نسخه را به دارو تبدیل کنیم کارایی ندارد سند تحول بنیادین نیز نسخه پیشرفته بومی برای تحول در نظام تعلیم و تربیت کشور است اما تبدیل کردن این نسخه به داروهایی که نیاز نظام تعلیم و تربیت است نیازمند اقدامات وسازوکارهایی است که در این مرحله مشکلاتی داریم.

وی افزود: اولین مشکل در بخش گفتمان‌سازی در حوزه مسئولان است که باید تحول بنیادین را با تمام پیامدها برای اجرای آن بپذیرند و در مرحله بعد گفتمان عام است یعنی باید در باورهای افرادی که تحت تاثیر سند تحول قرار دارند، تغییراتی ایجاد شود اما هم اکنون در گفتمان‌سازی میان مردم و مسئولان دچار مشکل هستیم و نگاه‌ها را نسبت به ضرورت اجرای تحول بنیادین تغییر نداده‌ایم.

رئیس مرکز برنامه‌ریزی نیروی انسانی وزارت آموزش‌وپرورش گفت: مشکل دوم ابهام در جایگاه نظام تعلیم و تربیت است، در تمام اسناد رسمی و بالادستی کشور آمده جایگاه آموزش‌وپرورش حاکمیتی است اما جایگاه حاکمیتی سازوکار خاص خود را دارد و در تامین منابع، نیروی انسانی و سازوکارهای اجرایی باید در شأن لوازم حاکمیت عمل کرد اما در عمل می‌گویند آموزش‌وپرورش تصدی‌گری است و باید بخشی از فعالیت‌ها را واگذار کنید بنابراین مرز میان تصدی‌گری و حاکمیتی بودن نظام تعلیم و تربیت مخدوش است و هر جا که عرصه برای پشتیبانی از نظام تعلیم  تربیت کوتاه است می‌گویند تصدی‌گری است و هر جا که مطالبه‌ای باشد می‌گویند حاکمیتی است.

چاربند ادامه داد: مشکل سوم توان فنی برای عملیاتی کردن سند تحول بنیادین است. برنامه‌ریزی در حوزه نیروی انسانی برای وزارتخانه‌ای با 900 هزار کارمند دشوار است و اگر در کشور 5 نفر را پیدا کردید که فقط مبانی نظری برنامه‌ریزی نیروی انسانی در آموزش‌وپرورش را بدانند به ما معرفی کنید تا از توان آنها استفاده کنیم، و در این حوزه به لحاظ فنی با توجه به مطالبات سند دچار کمبودهایی هستیم که باید برای آن چاره‌اندیشی شود.

وی گفت: مشکل چهارم فصل هشتم سند تحول بنیادین و ضعف چارچوب نهادی است. اساساً نهادگرایان در نظام تعلیم وتربیت از این منظر به سند تحول نگاه می‌کنند به این ترتیب که در فصل هشتم سند تحول بنیادین دو لایه برای مدیریت، نظارت و ارزیابی وجود دارد. لایه اول شورای عالی انقلاب فرهنگی است که بحث سیاست‌گذاری کلان و نظارت فرآیندی بر اجرای سند بر عهده این شوراست. اجماع ملی در این حوزه و ایجاد گفتمان بین مسئولان برای اجرای سند تحول بنیادین با هدف به پشتیبانی از نظام تعلیم و تربیت باید در شورای عالی انقلاب فرهنگی شکل بگیرد.

رئیس مرکز برنامه‌ریزی و نیروی انسانی وزارت آموزش‌وپرورش بیان کرد: لایه دوم به برنامه‌ریزی و اجرا بازمی‌گردد. شورای عالی آموزش و پرورش نهادی مستقل از آموزش‌وپرورش است، وزارت آموزش‌وپرورش و سایر نهادها مانند صدا و سیما و خانواده در این رابطه وظایفی دارند. در رابطه با اینکه چرا سند تحول بنیادین اجرا نمی‌شود و تقصیر بر عهده کیست باید چارچوب نهادی فصل هشتم سند را بررسی کنیم که آیا اجرا شده است یا خیر؟ بعد از 5 سال که سند تحول بنیادین عملیاتی شده است به تازگی شاهد تشکیل کمیته‌ای در شورای عالی انقلاب فرهنگی  برای تهیه چارچوب نظارتی آن هستیم.

چاربند عنوان کرد: چهار سال قبل برای تهیه زیرنظام نیروی انسانی فراخوان دادیم  اما نتیجه چه شد؟ ما هنوز منتظر تدوین این زیر نظام هستیم، چه کسانی درخواست دادند و در این عرصه وارد شدند؟ سند تحول بنیادین آذر سال 90 ابلاغ شد و تا امروز هزاران برگ اسناد تحولی مانند برنامه درسی ملی، زیر نظام فضا و تجهیزات و سند پژوهش و ارزشیابی تهیه شده است و اینگونه نیست که آموزش‌وپرورش سند تحول را کنار گذاشته باشد ولی نقشه راه و تقسیم کار ملی کارکرد نهادی است و هنوز مفهوم نهاد و نهادسازی و فصل هشتم سند را نتوانستیم به گفتمان ملی تبدیل کنیم.

وی مطرح کرد: تقسیم کار بین دستگاه‌های فرهنگی کشور و سیاستگذاری‌های کلان بر عهده شورای عالی انقلاب فرهنگی است و اعضایی که از 5 وزارتخانه در شواری عالی آموزش‌وپرورش حضور دارند شأن حضورشان در آنجا چیست؟ حضور آنها با هدف تقسیم کار است. شورای عالی آموزش وپرورش،  شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس را داریم باز به دنبال کارگروه ملی اجرای سند تحول بنیادین هستیم این یعنی متوجه نشدیم نهاد یعنی تقسیم کار ملی.

رئیس مرکز برنامه‌ریزی نیروی انسانی وزارت آموزش‌وپرورش با اشاره به اینکه وقتی می‌گوئیم ضعف نهادی یعنی نهادهای مختلف وظیفه تقسیم کار ملی را برعهده دارند و اگر قرار باشد در کنار آنها یک کارگروه برای اجرای سند تحول ایجاد کنیم که مصوبات آن هیچ ضمانت قانونی ندارد یعنی به نهادسازی و کارکرد نهادی اعتقاد نداریم، افزود: آموزش‌وپرورش در طول سال‌های گذشته بار سند تحول بنیادین را برداشته و هیچ جا کوتاهی نکرده‌ است و حداقل سه گزارش به دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه کرده‌ایم.

وی بیان کرد: وقتی قرار است در نظام تعلیم و تربیت تغییری رخ دهد بخشی از نیروهای تغییر در داخل و بخشی در بیرون است و اگر بیرونی‌ها با فلسفه، ادبیات و بیانیه ارزش‌ها ارتباطی نگیرند بر باورها و عملکرد گذشته خود اصرار می‌کنند و مثال آن مدارس تیزهوشان است. سند امور نخبگان را کشور را داریم که در آنجا آمده است برای پرورش استعدادهای درخشان به صورت غیرمحسوس و بدون نشان‌دار کردن دانش‌آموزان باید اقدام شود اما اگر بخواهیم تعداد مدارس استعدادهای درخشان را در یک استان از 40 مدرسه به 30 مدرسه تبدیل کنیم نخستین جایی که واکنش نشان می‌دهد جایی است که سند امور نخبگان را تصویب کرده است.

چاربند در برنامه تلویزیونی پرسشگر تصریح کرد:‌ توسعه بی رویه رشته‌های دانشگاهی منجر شده است تا 3.5 میلیون نفر فارغ التحصیل بیکار داشته باشیم که فشار آن بر روی آموزش‌وپرورش است، این افراد تنها فرصت استخدامی خود را معلمی می‌دانند و  آموزش‌وپرورش تنها واحد سازمانی دولتی است که تا دل روستاها مدرسه دارد. تقاضای این افراد برای استخدام در آموزش‌وپرورش به طرح یک فوریتی در مجلس تبدیل می‌شود که حداقل 120 هزار نیروی استخدامی پشت سر آن ایستاده و ممکن است یان طرح رای بیاورد که در این صورت برنامه‌ریزی ما در حوزه نیروی انسانی را به هم می‌ریزد. امروز شاهد هستیم که آموزش‌وپرورش گروگان آموزش عالی است.

انتهای پیام/