قدیمی‌ترین قرآن تاریخی ایران در روستای "نِگِل" سنندج+عکس
تسنیم از قدیمی‌ترین قرآن تاریخی ایران که در روستای "نِگِل" منطقه کلاترزان سنندج قرار دارد، گزارش می‌دهد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از سنندج، قدیمی‌ترین قرآن تاریخی ایران در روستای نِگِل (نوگل) در 65 کیلومتری جاده سنندج - مریوان در استان کردستان قرار دارد، این قرآن به روایت پیشینیان یکی از نفیس‌ترین و قدیمی‌ترین قرآن‌های تاریخ اسلام محسوب می‌شود که در صدر اسلام توسط حضرت عثمان برای 4 اقلیم مسلمان‌نشین جهان فرستاده شد و توسط عبدالله بن عمر به این مکان آورده شد و مسجدی را بنا کرد و به همین دلیل مسجد روستا را به نام عبدالله بن عمر نام‌گذاری کرده‌اند.
قرآن تاریخی نِگِل در سال 1382 به شماره 2 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و سالانه پذیرای تعداد زیادی از دوستداران به این کتاب الهی و گردشگران داخلی و خارجی است و مردم روستا و منطقه ارادات خاصی به این قرآن دارند.
بر همین اساس هم‌اکنون کار مرمت قرآن تاریخی نِگِل توسط تیم متخصص و متبحر در زمینه نسوخ خطی در حال انجام است؛ به همراه مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کردستان، فرماندار شهرستان سنندج، بخشدار کلاترزان و امام جمعه روستای نگل به مسجد روستای نگل رفتیم تا گوشه‌ای از عظمت این قرآن تاریخی را منعکس کنیم.
کار مرمت قرآن نگل 4 ماه دیگر طول می‌کشد
مرمت‌کار قرآن تاریخی نِگِل در حاشیه این بازدید اظهار داشت: قرآن تاریخی نگل یکی از میراث مهم مملکت است؛ اگر تاکنون ثبت جهانی نشده اهمال شده و حقش ضایع شده است.
حمید ملکیان با اشاره به اینکه قرآن نِگِل فقط ثبت ملی شده افزود: این قرآن تاریخی از نظر زیبایی هنری و هم از نظر قدمت از قرآن‌های منحصر به فرد است و از اکثر نقاط کشور از این قرآن تاریخی بازدید می‌کنند و بسیاری از مردم وقتی اسم نگل را می‌آورید خوشبختانه این قرآن را می‌شناسند.
وی گفت: خوشبختانه اداره کل میراث فرهنگی کردستان پیگیر مرمت این قرآن شدند چراکه اگر برای مرمت قرآن نِگِل اقدام نمی‌کردیم قطعاً چندین ورق آن تا چند سال آینده پودر می‌شد و هیچی از آن باقی نمی‌ماند.
مرمت‌کار قرآن تاریخی نِگِل تصریح کرد: هدف ما این است که پارگی‌های این قرآن را مرمت کنیم و اگر جایی حذفیات دارد به آن اضافه کنیم و حدوداً در 100 تا 200 سال پیش کارها و اقداماتی برای قرآن تاریخی نگل انجام داده‌اند.
ملکیان افزود: بر روی قرآن تاریخی نِگِل آزمایش‌ها و مطالعات اولیه انجام شده و این قرآن در حال حاضر اسیدی است و مانند سرماخوردگی عمل می‌کند و اگر در کنار کتاب‌ها و قرآن‌های کتابخانه قرار بگیرد اسید آن منتقل می‌شود و اسید هم کاغذ را پوسیده می‌کند.
وی اظهار کرد: بر اساس شنیده‌هایی که قبلاً مردم منطقه می‌گفتند جنس کاغذ قرآن از پوست آهو است اما این سخن صحت ندارد و جنس آن از کاغذ بوده و هم‌اکنون به صورت اسیدی درآمده و ساختار اصلی آن سلولز و مرکب‌هایی که در قرآن به کار رفته ترکیبی از «مازویی و آهنی» است.
مرمت‌کار قرآن تاریخی نِگِل گفت: مرکب قرآن نگل اکنون اسیدی شده و کاغذ را پوسیده می‌کند و بهترین روش وتزی که در اروپا، آمریکا و حتی ایران انجام شد، برای قران نگل مطابق تکنولوژی روز اسیدزایی انجام و از تکنولوژی روز به نام هیدپرکسید کلسیم و تکنولوژی نانو استفاده می‌شود و بخش‌هایی از آن هم تکمیل شده و از نظر سالم‌سازی، نظافت و شستشو کارهای این قرآن انجام شده است.
وی اضافه کرد: ابتدا 94 صفحه از قرآن نگل را برای مرمت تحویل گرفتیم که در این صفحات به خاطر دستبردهایی که شده بود متأسفانه نوشته‌های یادگاری بر روی قرآن نوشته شده بود اما خوشبختانه این قرآن آنچنان زیاد جابه‌جایی و کم و کاستی ندارد و فقط دو صفحه اول، دو تا سه صفحه در سوره‌های کوچک و یک صفحه از وسط قرآن وجود ندارد که باید به قرآن نگل اضافه شود.
مرمت‌کار قرآن تاریخی نِگِل عنوان کرد: پیش‌بینی شده کار مرمت قرآن نِگِل تا 4 ماه دیگر طول بکشد، هم‌اکنون 30 صفحه این قرآن در دست مرمت است که این صفحات نیاز به کار بیشتری دارند و تمام کارهایی را که انجام می‌دهیم مستندسازی می‌کنیم.
وی گفت: قرآن تاریخی نِگِل دارای 363 ورق یا صفحه است که هم‌اکنون کار مرمت 94 صفحه آن انجام و تحویل داده شده و تا دو هفته آینده کار مرمت 102 صفحه دیگر نیز به اتمام می‌رسد و سعی می‌کنیم این قرآن را بیماری‌زدایی کنیم و اگر کمبودهایی دارد و یا الحاقاتی دارد کار مرمت آنها را انجام دهیم.
ملکیان در مورد جنس صفحات قرآن تاریخی نِگِل اظهار کرد: جنس ورق‌های این قرآن احتمالاً سمرقندی است و پس از کار مرمت قرآن یک رحل برای جاسازی قرآن در نظر گرفته شده تا به صورت تخت قرار نگیرد و در برابر سرما و گرمای محیط هم در امان باشد.
وی افزود: خط قرآن نِگِل "کوفی پیراموز" یا "فیراموز" ایرانی و مربوط به قرن پنجم و اواخر قرن چهارم هجری قمری است؛ جلد کنونی قرآن هم مربوط به خود قرآن نیست بلکه از 100 سال گذشته این جلد را اضافه کردند.
مرمت‌کار قرآن تاریخی نِگِل خاطر نشان کرد: ما موجودیت و اصالت سند را هم حفظ می‌کنیم و هرگز در کار مرمت این قرآن به اصل و ماهیت قرآن هیچ تغییری نمی‌دهیم بلکه جاهایی از قرآن که الحاقاتی بد منظر داشته و یا کمبودهایی دارد آنها را مرمت و اضافه خواهیم کرد.
وی عنوان کرد: جنس کاغذ و ورق‌های قرآن نِگِل که برای مرمت به کار گرفته شده با عنوان "کوزو" که الیافی گیاهی از درخت توت ساخته شده است.
مرمت‌کار قرآن تاریخی نِگِل در مورد هزینه کار مرمت این قرآن گفت: هزینه مرمت قرآن نگل را به فراخور کاری که انجام می‌دهیم بوده و اگر میراث فرهنگی کردستان بابت این کار هزینه‌ای را پرداخت نکنند اعتراضی نمی‌کنیم اما اگر کسی بخواهد این کار را انجام دهد کمتر از 200 میلیون تومان نمی‌صرفد.
وی گفت: کار مرمت قرآن تاریخی نِگِل از دو ماه پیش آغاز شده و امیدواریم تا دی ماه امسال به اتمام برسد.
30 میلیون تومان برای مرمت قرآن نگل اختصاص یافت
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کردستان نیز اظهار داشت: قرآن تاریخی نِگِل جزو قدیمی‌ترین قرآن‌های کشور است که متأسفانه دچار آسیب‌های زیادی شده و حتی به مرحله خطرناک رسیده است.
سیدمحسن علوی افزود: امسال با اعتبار اولیه 30 میلیون تومان کار مرمت این قرآن در حال انجام و قرار است که برای سال آینده اعتبار لازم برای مرمت قرآن نگل اختصاص یابد.
وی گفت: در حال حاضر حدود یک سوم کار مرمت قرآن نگل انجام شده و این کار توسط حمید ملکیان از متبحرترین استاد در زمینه کاغذ و مرمت کار نسوخ خطی ایران در حال انجام است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کردستان در مورد کارگاه مرمت قرآن نِگِل در محل مسجد روستا تصریح کرد: در طول سال‌های گذشته سعی کردیم افرادی را متقاعد کنیم و در چندین مرحله قرآن را به تهران منتقل کنیم تا کار مرمت آن انجام شود اما متأسفانه این موافقت حاصل نشد و امسال ناچاراً در محل مسجد روستای نگل و در جوار مکان قرآن تاریخی کارگاه مرمت قرآن را ایجاد کردیم که مرمت‌کاران هفته‌ای دو روز در پایان هفته به مرمت قرآن می‌پردازند.
هیچ‌گونه دخل و تصرفی در اصالت قرآن نگل صورت نگرفته است
فرماندار سنندج نیز در بازدید روند مرمت قرآن تاریخی نِگِل اظهار داشت: این قرآن به لحاظ خط و نوع نگارش اهمیت ویژه‌ای دارد و خط آن هم کوفی پیراموز است.
محمدابراهیم زارعی افزود: به دلیل اهمیتی که قرآن تاریخی نِگِل دارد تصمیم گرفته شد تا کار مرمت این قرآن انجام شود و 40 درصد کار مرمت آن در حال اتمام است.
وی خطاب به مردم منطقه و اهالی روستا نگل گفت: این اطمینان را به مردم منطقه و روستای نگل می‌دهیم که هیچ‌گونه دخل و تصرفی در اصالت و ماهیت قرآن صورت نگرفته است.
بخش کلاترزان ظرفیت‌های زیادی برای جذب گردشگر دارد
بخشدار منطقه کلاترزان هم در این مراسم با تاکید بر آموزش بوم‌گردی به روستاییان منطقه اظهار داشت: ما نیاز داریم در روستاهای این بخش بوم‌گردی ایجاد شود.
سیف‌الله ساعد به ظرفیت‌های مهم در روستاهای بخش کلاترزان از جمله روستای "میانه" که کوهی با ارتفاع 3 هزار متر دارد اشاره کرد و افزود: ظرفیتی که در بخش کلاترزان وجود دارد در هیچ جای کردستان شاید وجود نداشته باشد.
وی به وجود دریاچه "چالاو" در روستای نگل اشاره کرد و گفت: در بخش کلاترزان دو آثار مهم تاریخی از جمله درخت کهنسال توت و قرآن تاریخی نِگِل به ثبت ملی رسیده و پل دیگری در این منطقه در حال ثبت ملی است.
بخشدار کلاترزان با اشاره به ظرفیت‌های گردشگری و جذب توریست در روستاهای این منطقه همچون روستای "زونج" تصریح کرد: در این روستا با وجود جنگل‌های زیاد می‌توان شکارگاه جنگلی ایجاد کرد و به پرورش کبک و خرگوش بپردازیم تا بتوانیم توریست جذب کنیم.
وی به وجود موزه نگل که از دو سال گذشته با مشارکت مردم روستای نگل ایجاد شده اشاره کرد و افزود: در بخش کلاترزان 48 روستا وجود دارد که در حال حاضر 42 روستای آن دارای شوراهای اسلامی و 42 دهیاری در بخش کلاترزان وجود دارد.
ساعد در پایان در مورد روستاهای تاریخی بخش کلاترزان افزود: روستاهای "هویه" و "سرهویه" مهد فرهنگ و مردمانی سخت‌کوش و مقاوم دارند و روستاهای "آویهنگ"، "سالیان"، "نجی"، "خوشاب"، "برقرو"، "میانه" و "زونج" هر کدام دارای اصالت خاصی هستند.
انتهای پیام/
