کمبود استقبال از کتاب در نمایشگاه کتاب شیراز نشان دهنده سختی معیشت مردم است

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، نمایشگاه بزرگ کتاب فارس هرساله در ایام آذرماه در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی شیراز برگزار می‌شود که می‌توان آن را بزرگترین رویداد فرهنگی در استان فارس تلقی کرد. این نمایشگاه که هر سال میزبان ناشران بومی، ملی و بین‌المللی است سبب شده شیراز در ردیف 5 شهر بزرگ برگزاری نمایشگاه کتاب کشور قرار گیرد.

امسال نیز شانزدهمین نمایشگاه کتاب با حضور 850 ناشر از 2 تا 7 آذرماه از ساعت 10 صبح تا 20 در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی شیراز برپا شده و تا ساعتی دیگر دفتر شانزدهم کتاب در شیراز بسته می‌شود. در این میان ناشران و اهالی کتاب ناگفته‌های بسیاری داشتند که توجه به آنها در برگزاری بهتر نمایشگاه در سال‌های آینده موثر است. 

محسن جوادی، معاون فرهنگی وزیر ارشاد در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه از سخت بودن کتابخوان کردن یک نسل  و ضرورت آشنا کردن کودکان و نوجوانان با کتاب سخن گفته بود. موضوعی که دغدغه تمامی مسئولان فرهنگی استان فارس است اما یک سوال ساده آیا در نمایشگاه شانزدهم شرایط لازم برای رفت‌وآمد برای علاقه‌مندان به کتاب فراهم شده بود؟ و دیگر اینکه آیا تسهیل در شرایط رفت‌وآمد می‌تواند عاملی برای استقبال بیشتر به نمایشگاه و کتابخوانی باشد؟ 

راحت الحلقوم کردن دسترسی کتاب؛ آری یا خیر؟

سوالی که برخی از شرکت‌کنندگان نمایشگاه کتاب شیراز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم به آن پاسخ دادند. محبوبه قائدی از علاقه‌مندان به کتاب و روانشناس تربیتی است. وی معتقد است که عدم استقبال مردم از نمایشگاه کتاب ربط مستقیم به فراهم کردن همه شرایط و به اصطلاح راحت‌الحقلوم کردن کتاب خواندن یا دسترسی به کتاب ندارد اما فراهم کردن بسترهایی مانند حمل و نقل آسان به نمایشگاه سبب می‌شود که تعداد بیشتری از افراد به نمایشگاه بیایند.  

به گفته وی بسیاری از افراد شاغل هستند و به دلیل دور بودن نمایشگاه از مرکز شهر و فاصله زیاد، بعد از ساعت کاری تمایلی برای شرکت در نمایشگاه ندارند اما اگر سرویس‌های حمل و نقل در مکان‌های مختلف سطح شهر گذاشته می‌شد یا ادارات شرایطی را برای حضور کارمندانشان در نمایشگاه کتاب فراهم می‌کردند، استقبال از نمایشگاه کتاب بیشتر از این بود. 

نکته دیگری که این شهروند شیرازی مطرح می‌کند این است که نمایشگاه و عرضه کتاب به تنهایی نمی‌تواند سبب گسترش فرهنگ کتابخوانی شود چراکه  بسیاری از دانش‌آموزان دبیرستانی و کنکوری برای خرید کتاب‌های تست به نمایشگاه مراجعه می‌کنند در صورتی که کتاب درسی و تست نمی‌تواند فرهنگ کتابخوانی باشد.  

تشویق غیرمستقیم نکته دیگری است که این روانشناس تربیتی به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: برای جذب نوجوانان به سمت کتاب باید از روش‌هایی مانند تئاتر استفاده شود به این شکل که به جای برخی از برنامه‌های جانبی نمایشگاه که تنها آلودگی صوتی ایجاد کرده بود، بهتر بود بخشی از یک کتاب به صورت نمایش‌نامه در نمایشگاه اجرا شود و تا نوجوانان بفهمند که ما کتاب می‌خوانیم تا بتوانیم مشکلات روزمره زندگی را برطرف کنیم و این امر شوق خواندن را در کودکان و نوجوانان بیشتر می‌کند. 

خدیجه و فاطمه 24 و 25 ساله هستند و از زمانی که یادشان می‌آید در نمایشگاه کتاب شرکت کردند. آنان نیز موافق قرار دادن سرویس‌های حمل‌ونقل در سطح شهر برای رفت‌وآمد به نمایشگاه هستند.

به گفته آنان قرار دادن سرویس‌های حمل و نقل در مکان‌های مختلف سطح شهر می‌تواند در استقبال مردم کمک کند یا اینکه حداقل به کسانی که می‌خواهند به نمایشگاه بیایند زمان بیشتری برای بازدید بدهد چراکه باتوجه به دور بودن محل نمایشگاه از مرکز شهر یک تا 2 ساعت باید زمان صرف رفت‌وآمد کرد. 

مریم که به همراه خانواده برای دیدن از نمایشگاه کتاب آمده برخلاف همه اینها معتقد است کسی که کتاب خواندن را دوست داشته باشد تحت هر شرایطی به نمایشگاه می‌آید و دوری مسیر یا سرمای هوا بهانه خوبی برای عدم استقبال نیست. 

 اصغر محدث رئیس کمیته اطلاع‌رسانی نمایشگاه کتاب از قرار دادن سرویس ویژه نمایشگاه در 5 نقطه شهر شیراز سخن می‌گوید. هر چند وی بر این امر اذعان دارد که اطلاع‌رسانی‌ها در این زمینه کم بوده و به اندازه کافی تبلیغات نشده بود. 

شیراز در صدر شهرهای برگزارکننده نمایشگاه کتاب 

ناشران شرکت‌کننده در نمایشگاه شانزدهم اما با وجود کاستی‌هایی که در نمایشگاه وجود داشته، معتقدند که شیراز همچنان در صدر شهرهای برگزاری نمایشگاه کتاب است.  محسن توسلی، مسئول انتشارات نشر ثالث که برای هشتمین سال پیاپی در نمایشگاه کتاب شیراز شرکت کرده، می‌گوید: اگر تهران را کنار بگذاریم، نمایشگاه کتاب شیراز در میان دیگر شهرهای ایران بیشترین استقبال را دارد. 

به گفته وی هر چند این تفاوت نسبت به دیگر شهرها وجود دارد اما همچنان نکاتی وجود دارد که رعایت آنها می‌تواند نمایشگاه کتاب شیراز را بهتر کند.

توسلی به برنامه‌های جنبی نمایشگاه اشاره می‌کند و می‌گوید: بهتر است در ساعات شلوغ نمایشگاه برنامه‌های جنبی به ویژه آنها که با موسیقی همراه است، تناسب بیشتری با محیط نمایشگاه و روح کتاب داشته باشد. 

مسئول انتشارات نشر ثالث وجود برخی از غرفه‌های خالی در نمایشگاه را یکی از نقاط ضعف نمایشگاه شانزدهم می‌‌داند و معتقد است اگر این فضا بین ناشران برجسته تقسیم می‌شد هم جلوه نمایشگاه بهتر بود و هم ناشران فضای بیشتری برای عرضه کتاب داشتند. 

مردم ایران کتاب‌دوست‌تر از مردم لبنان

سید عبدالله مرتضی نماینده 9 ناشر لبنانی که پنجمین سال متوالی است، در نمایشگاه کتاب شیراز شرکت کرده می‌گوید: نمایشگاه از لحاظ اجرا بهتر از سال‌های پیش است اما استقبال مردم کمتر شده و دلیل آن سختی معیشت است. 

به گفته وی در نمایشگاه شانزدهم شیراز  این امر به وضوح احساس می‌شود که قدرت خرید مردم کمتر شده است. مرتضی به مقایسه علاقه مردم لبنان و ایران به کتاب می‌پردازد و می‌گوید:  مردم ایران کتاب دوست دارند اما مردم لبنان اغلب طرفدار موبایل و رایانه هستند و در این زمینه ایران بهتر از لبنان است.  

شیدا شهلایی مسئول غرفه نشر چشمه نیز از استقبال کم مردم سخن می‌گوید اما علت آن را عدم اطلاع‌رسانی مناسب برای معرفی ناشران ذکر می‌کند و معتقد است که سال گذشته معرفی ناشران بهتر انجام شده بود. 

شانزدهمین نمایشگاه کتاب شیراز ساعات پایانی را می‌گذارند اما توجه به نکات یاد شده از سوی مردم و ناشران سبب می‌شود که این رویداد فرهنگی در سال‌های آینده بهتر و با کیفیت مناسب‌تر برگزار شود. 

گزارش از حلیمه زارع 

انتهای پیام/