چشم شب روشن|مستندسازان جدی گرفته نمی‌شوند
یک تهیه کننده سینمای مستند گفت که مستندسازان در مقایسه با فیلم‌سازان مشکلات بیشتری دارند زیرا بچه‌های مستند ساز به نسبت فیلم‌سازان جدی گرفته نمی‌شوند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، اکبر نبوی مجری کارشناس سینمایی «چشم شب روشن» شامگاه چهارشنبه 22 و بامداد پنجشنبه 23 آذر، میزبان پژمان لشگری پور تهیه کننده و از کارشناسان سینمای مستند بود و پیرامون جشنواره سینما حقیقت و نیز سینمای مستند با او به گفتگو پرداخت.
نبوی در ابتدا عنوان کرد: سینما مستند به تعبیری، مادر سینما در همه شاخه‌هایش است و اساساً سینما با فیلم مستند متولدشده و سینمای مستند ایران از اوایل دهه 80 وضعیت بسامان تر و جشنواره خاصی برای خود پیدا کرد. مهم‌ترین جشنواره فیلم مستند همان جشنواره شهید آوینی که در سال 85 برگزار شد.
سپس لشکری پور ابراز کرد: تا پیش از این تاریخی که اعلام شد، جشنواره‌های مختلف و خودجوشی چون جشنواره فیلم صنعت و جشنواره فیلم کیش و جشنواره فیلم یادگار که مربوط به میراث فرهنگی بود، نیز وجود داشت.
وی ادامه داد: این جشنواره‌ها به‌صورت نوبتی برگزار می‌شد، چراکه آن‌ها وابسته به اسپانسر و حامیان مالی بوده و با تغییر مدیریت ها نوساناتی در برگزاری آن‌ها به وجود آمد و تا سال 85 به همت افراد برگزار می‌شد. از سال 85 به بعد، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی که در حال حاضر متولی برگزاری جشنواره فیلم مستند (سینما حقیقت) است،4 وظیفه بر عهده‌اش گذاشته شد که در بین این‌ها سه وظیفه در مؤسسات دیگر مشترک بود یکی بحث فیلم کوتاه حرفه‌ای بود، بحث فیلم‌های اول و کارگردان اول بود که در حوزه سینمای داستانی قرار می‌گرفت.
مجری طرح «بادیگارد» افزود: بعد از چند دوره ادغام با انجمن سینمای جوان و تفکیک آن، از سال 85 این سینما و مدیرانش، ثباتی پیدا کردند و از این تاریخ سینماگران مستند فهمیدند که متولی دارند، می‌توانند به‌جایی مراجعه کنند که به‌طور مشخص فیلمها و طرح‌های خود را ارائه کنند و آنجا آثار تولیدشده مستند را مدیریت می‌کنند. فیلمها به‌خصوص در حوزه فیلم‌های بلند مستند، از انسجامی برخوردار شد و دریچه‌ای در این زمینه باز شد.
لشگری پور در پاسخ این سؤال نبوی درباره مبحث درست بودن یا غلط بودن اسم جشنواره گفت: این بحث یکی از بحث‌های مهم و تئوریک کاربردی در حوزه سینمای داستانی و مستند است و در همان موقع هم وقتی حرف از سینما حقیقت شد این بحث شد.
شعار جشنواره بر مبنای حدیثی از امام علی (ع) است
دبیر نخستین جشنواره فیلم جم تصریح کرد: بحث سینما حقیقت و سینما وریته که از آن‌طرف آمده است و همچنین انتخاب اسم مطرح شد. حدیثی از امام علی (ع) در رابطه با همین جشنواره است که می‌فرمایند: بهترین راهنما حقیقت است. این حدیث به‌عنوان شعاری که ضمیمه و الحاق دائمی است، اسم جشنواره شده است.
وی ادامه داد: در جشنواره فجر سال قبل هم درباره رئالیسم افراطی، رئالیسمی که بدون فیلتر هنرمندانه، می‌آید بحث شد؛ ما نیز درباره فیلم مستند این بحث و گفتگو راداریم که آیا حقیقت و واقعیت الزاماً یکدیگر را روپوشانی می‌کنند؟ ضمن اینکه ما به لحاظ لغوی و ادبی هم دچار واژه‌هایی هستیم که آن‌ها را با هم معنا می‌کنیم ولی اگر وارد آن‌ها شویم می‌فهمیم که آن‌ها با همدیگر تفاوت‌هایی دارند مثل همین واقعیت و حقیقت.
آنچه فیلمساز به عنوان واقعیت نشان می دهد، الزاما همه حقیقت است؟
لشگری پور تصریح کرد: متأسفانه این اشتباه در دیدگاه بعضی از فیلم‌سازان ما نیز هست؛ گاهی آنچه ما به‌عنوان واقعیت نشان می‌دهیم جدا از اینکه باید از پالایه هنرمندانه و قواعد سینمایی و ذهن خلاق عبور کند، الزاماً همه حقیقت است؟ یا همه آنچه به‌عنوان پوسته‌های یک حادثه و اثرات آن هست یا نیست؟
این تهیه‌کننده در تکمیل حرف‌هایش گفت: در حوزه روابط بین‌الملل، ما شاهد تعارض بین حقیقت و واقعیت هستیم؛ یعنی الزاماً واقعیت موجود در روابط بین‌الملل با حقیقت موجود در پدیده‌ها یکسان نیست.
اسم جشنواره ها در ایران غلط انداز است و توقعات را بالا می برد
لشگری پور در ادامه بحث تبیین کرد: اسم جشنواره‌ها در ایران ممکن است غلط انداز باشد و توقعات را بالا ببرد، مانند جشنواره فجر که چون با فجر انقلاب هم‌زمان است، آیا جشنواره به این سمت رفته که سینمایی برآمده از آرمان انقلاب ارائه دهد؟ طبعاً جشنواره سینما حقیقت به‌عنوان الگو و هدف نهایی آن را گذاشته است.
وی تصریح کرد: ضمن اینکه در ساحت اجرا، زمانی که تک جشنواره رسمی است، ناخودآگاه پوششی بر آنچه بر سینمای سال گذشته، در سینمای مستند ما رخ‌داده به‌طور نسبی، جمع‌بندی می‌کند اما در گزینش باید به اسم و هدف‌گذاری که رسیده مثل خیلی از جشنواره‌های جهان که مسیر هدفمندی را طی می‌کند به آن سمت رود و طبیعتاً برای رسیدن به این هدف فاصله دارد و نگاه مشترک من با شما درباره واقع‌نمایی در سینمای مستند، الزاماً همپوشانی با حقیقت ندارد.
سینمای مستند تنوع موضوعی دارد اما موضوعات از فیلمها جلوتر هستند
لشکری پور در پاسخ به سؤال نبوی درباره تنوع موضوعی فیلم‌های مستند گفت: در حوزه مستند به تنوع موضوعی رسیده‌ایم اما دچار مشکلی هستیم و وقتی فیلمها را می‌بینیم احساس می‌کنیم موضوعات از فیلمها جلوتر است و فیلمساز در موضوع حل‌شده است.
حقوق بسیاری از آثار بصری سینمایمان ضایع می‌شود
این تهیه‌کننده در پاسخ به سؤال اکبر نبوی درباره عرضه فیلم مستند گفت: حقوق بسیاری از آثار بصری سینمایمان دارد ضایع می‌شود، درحالی‌که بابت آن بهایی داده نمی‌شود. ضمن اینکه برای عرضه نیز جغرافیای محدودی داریم و برای رفع این مشکل اولین کار، تصحیح نسبت تلویزیون به‌عنوان حامی و عرضه‌کننده آثار مستند در تمامی دنیا با بدنه سینمای مستند است.
وی در ادامه اظهار کرد: متأسفانه کانون مستندسازان و تهیه‌کنندگان مستند که بنا بر آمار خانه سینما چه به لحاظ تحصیلات دانشگاهی و چه از لحاظ نظم صنفی منظم‌ترین صنف‌ها هستند، دچار بیشترین مشکل رفاهی هستند چون نُرم دستمزد برای مستندسازان و سینمای داستانی بسیار تفاوت دارند و دوم اینکه انگار بچه‌های مستندساز به نسبت فیلم‌سازان جدی گرفته نمی‌شوند.
مجله شبانگاهی «چشم شب روشن» به تهیه‌کنندگی امیر قمیشی و با اجرای محمد صالح علا شنبه تا چهارشنبه ساعت 23 از شبکه چهار سیما پخش می‌شود.
انتهای پیام/
