روشی نوین برای آموزش قرآن به کودکان/"سرودستان" نگاهی متفاوت به همخوانی دانش‌آموزی

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران پویا، مدرسه به عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهاى اجتماعی، نقش کلیدی در حوزه تعلیم و تربیت دارد. نهادی که دانش آموزان را متعهّد مى‌سازد تا ارزش‌هاى جامعه را درونى سازند امّا آنچه در بررسی نتایج تحصیلی دانشجویان و دانش‌آموزان در سنوات گذشته به چشم می‌خورد، حکایت از آن دارد که به‌رغم اقدامات صورت گرفته برای بهبود نظام آموزشی، کماکان در پرورش روح، اخلاق و معنویت و حتی یادگیری و درک مطالب در مدارس و سایر مراکز آموزشی،  تا نقطه متعال فاصله بسیار زیادی دارد و به همین دلیل، هدف‌های تعیین شده برای انسان‌سازی یا کادرسازی تراز انقلاب هنوز به شکل کامل محقق نشده است. گرچه در برخی از متون درسی، بعضی از واژه‌های اسلامی گنجانده شده و برخی از تکنیک‌های یادگیری لحاظ شده است، امّا بیشتر کتب، از نظر محتوایی با نیازهای علمی روز و همچنین اصول و ارزش‌های اسلامی فاصله زیادی دارند.

در این بین «امیرحسین کاکازاده» با 10 سال سابقه تدریس در مقطع دبستان، توانسته با روشی نوین و با استفاده از آواها و سرودهای دلنشین، دانش‌آموزان را به سمت آموزش قرآن کریم هدایت کند و انگیزه آموزش قرآن را در دل آنان نهادینه کند.

در ادامه گفت و گوی تفصیلی خبرنگار تسنیم با امیرحسین کاکازاده که در باشگاه خبرنگاران پویا صورت گرفته است را با همدیگر می‌خوانیم:

از چه سالی وارد آموزش و پرورش شدید؟

متولد 68 هستم و در خانواده ای فرهنگی و مذهبی بزرگ شده ام. از کودکی خواندن قرآن را آغاز کردم و از همان زمان با این کتاب انس و الفت پیدا کردم، از کودکی به تلاوت قرآن علاقه زیادی داشتم و از جلسات اساتید زیادی بهره برده ام. پدرم فرهنگی بود و از آنجایی که خودم به این شغل علاقه مند بودم از سال 87 وارد عرصه تدریس در مقطع دبستان شدم.
همچنین رشته حسابداری را تا مقطع کارشناسی خوانده‌ام. حدود 10 سال است که معلم مقطع دبستان از جمله پایه اول هستم.
از نوجوانی به سرود و همخوانی علاقمند بودم و در جلسات قرآن با دوستانم قطعاتی را اجرا میکردیم . از سال 90 وارد گروه الغدیر شدم و آثار متعدّد مذهبی را در این گروه تولید کردیم و همان زمان نیز در بخش پرورشی مدرسه، فعالیت داشتم تا اینکه به ذهنم رسید که در فضای آموزش قرآن کریم وارد شوم و فعالیت کنم. از همان موقع به این نتیجه رسیدم که دست معلّم در کلاس درس، خالی است و تکیه به کتاب درسی به تنهایی کاری از پیش نمی‌برد و معلّم برای اینکه بخواهد حلاوت و شیرینی درس را به دانش‌آموز انتقال دهد، نیاز دارد تا مقداری چاشنی به متون درسی اضافه کند.  با توجه به سابقه‌ای که در گروه الغدیر داشتم، شروع کردم به تولید آثار کودکانه و در بخش کودک و کارهای آئینی و مذهبی کودکان متمرکز و کارهایی را تولید کردیم.  روزی داشتم در فضای مجازی مطالب را دنبال می‌کردم که به بخشی از بیانات مقام معظم رهبری درباره آثار شعر و سرود رسیدم و همین موضوع، راهی را برایم ترسیم کرد تا در این مسیر قدم بردارم. شهریور 95  و چند روز پس از دیدار حضرت آقا با شاعران و اهالی فرهنگ و هنر؛ مجموعه‌ای را به صورت رایگان و با بضاعت شخصی خودم، راه‌اندازی کردم که مورد لطف و محبت دوستان و نزدیکان قرار گرفت و گروه  سرودستان از همانجا شکل گرفت.

کتب درسی پایه اول، مکمّل آموزشی ندارد

گروه سرودستان با کمک چه کسانی تشکیل شد و چه تاثیری در روند آموزش قرآن برای دانش‌آموزان پایه اول داشته است؟

 "سرودستان" برای بچه‌ها و معلّمان قرآن، آشنا است. این مجموعه در واقع، کاری کرد که معلّم در کلاس درس، بتواند با تأسّی از کتب درسی و با روش نوین و متنوّع، فضای کلاس را عوض کند. این گروه، با همت تعدادی از دوستان و همکاری شایسته همکاران دفتر تالیف کتب آموزشی آموزش و پرورش راه‌اندازی شد. کتاب‌های درسی پایه اول ابتدایی، نیازمند  مکمّل آموزشی هستند. یکی از نقاط قوّت کتاب فعلی قرآن اول دبستان، وجود سرودهای متعدّدی است که امر آموزش و ارتباط را بهبود بخشیده و چون نونهالان کلاس اولّی، تازه وارد فضای آموزشی شده‌اند و تا قبل آن در فضای پیش دبستانی بودند، نیاز است تا معلّم بتواند فضای کلاس را تلطیف کندتا دانش‌آموز بتواند جذب کلاس شود. متاسّفانه عدم ارائه محتوای گرافیکی با ظاهری مطلوب و عدم ارتباط سمعی و بصری کودک با کتاب از ضعف‌های کتب پایه اوّل دبستان است.

اگر کتب درسی قرآن را بخواهیم با روش درسی، آموزش دهیم، هیچ استقبالی از آن نمی‌شود و میزان تاثیرگذاری و درک مطلب از سوی دانش‌آموز تا سطح قابل توجهی کاهش می‌یابد و چون والدین نیز انتظار دارند تا مطالب به خوبی در ذهن فرزندانشان متبادر گردد، این کار را برای معلّمان سخت می‌کند. ما آمدیم، کتاب قرآن مقطع اوّل دبستان را به صورت صوتی و تصویری تقسیم کردیم که البته کار خیلی زمان‌بری بود و حدود یک سال طول کشید تا این اقدام صورت گیرد و این مجموعه در حال حاضر در تمام کشور توزیع شده است.

آخرین اثر تولید شده توسط این گروه، نماهنگ «چهارده ماه» است که برای نخستین‌بار در خبرگزاری تسنیم منتشر شده است.

نماهنگ «چهارده ماه» در ادامه قابل مشاهده است:

نماهنگ « چهارده ماه» اثر جدید گروه سرودستان

بیشتر بخوانید: نماهنگ| «چهارده ماه» اثر جدید گروه سرودستان

نحوه آموزش شما در قالب سرود به چه صورت است؟
کتاب اول دبستان با پایه‌های دیگر متفاوت است. هر درسی یک سرودی دارد و فضای درس را در قالب سرود به دانش‌آموزان آموزش می‌دهیم. به‌طور نمونه، سوره "توحید" با یک مقدمه‌ای آغاز می‌شود. قالب کلی این کتاب، آشنایی بیشتر با مفاهیم قرآن کریم است و پایه‌های بالاتر متفاوت از پایه اول است. ما آمدیم سرودهای این کتاب را تنظیم "آکاپلا" کردیم؛ یعنی از موسیقی استفاده نکردیم امّا از آواها و کلام‌هایی که برای بچه‌ها جذّاب هستند، استفاده کردیم و جایی که ساز باید نواخته می‌شد، با دهان مشابه‌سازی کردیم و خیلی هم برای آنان جذّابیت داشت.

"آکاپلّا" نوعی موسیقی است که بدون همراهی ساز و ارکستر و تنها با صدای خواننده اجرا می‌شود. این شیوه در ابتدا عمدتاً موسیقی کلیسایی و مذهبی را شامل می‌شده امّا درطول تاریخ تفاوت کرده و تنها از اشعار مذهبی در آن استفاده نمی شود. علاوه بر این، از نظر اجرایی نیز نوآوری‌هایی در آن پدید آمده است.‌
در شاخه‌ای از سبک آکاپلّا صدای انسان جایگزین صدای ساز می‌شود، هر خواننده نقش یک ساز را در ارکستر به عهده می‌گیرد و فرکانس صحیح صدا را با جلوه‌های مربوط و شبیه به آن ساز در می‌آمیزد. از ترکیب این آواها و جلوه‌ها یک قطعه ارکسترال بدون به کارگیری ساز اجرا می‌شود که آن را آکاپلا می‌نامند.

در کتاب قرآن پایه اول بخشی به سرود و بخشی به پیام‌های قرآنی پرداخته شده است که ما آمدیم، پیرو پیام‌های قرآنی، سرودهایی را اضافه کردیم و فضای کتاب درس پایه اول دبستان را برای دانش‌آموزان لطیف کردیم و مجموعه‌ای را تحت عنوان «اولین گندم» به این منظور تولید شد. مجموعه‌ای که سرودها و پیام‌های قرآنی کلاس اول دبستان را به همراه نماهنگ تصویری به دانش‌آموزان تعلیم می‌دهد. همه تلاشمان را می‌کنیم تا پایان سال جاری، مجموعه دومین گندم و سومین گندم را برای پایه‌های دوم و سوم دبستان تولید کنیم.

"اوّلین گندم" مجموعه‌ای است که توسط سُرودستان، تولید و منتشر شده است. مجموعه سرودها و پیام‌های قرآنی کلاس اوّل دبستان که همچنین  برای پایه‌های دیگر قابل استفاده خواهد بود. این مجموعه حاوی یک لوح صوتی و یک لوح تصویری و با صدای  امیرحسین کاکازاده است.

«اولین گندم» جهت تمرین و اجرای دانش آموزی

برای تولید این اثر از شما حمایت شد؟

 برای تولید این مجموعه اصلاً حمایت نشدم و همه هزینه‌ها به صورت شخصی پرداخت شد امّا آموزش و پرورش در زمینه صدور مجوّز، حمایت نسبی داشت. اهدافی که من در مجموعه «اولین گندم» داشتم در راستای آموزش قرآن با بهره‌گیری از سرود بود. این کار را با هزینه شخصی تولید و زمان زیادی را برای آن صرف کردم و اغلب روزها پس از تدریس در مدرسه به استودیو می‌رفتم و تا نیمه‌‍‌های شب این کار را آماده می‌کردیم، نکات مهمّی را در رابطه با آموزش قرآن کودکان مورد توجه قرار دادم؛ چرا که به دلیل قرآنی بودن کار، ذره‌بین‌ها و چارچوب‌ها دقیق‌تر می‌شود. از این رو تولید این کار حدود یک سال طول کشید و شهریور سال گذشته با همکاری مرکز قرآنی انتشاراتی «ندای آسمانی» ارائه و منتشر شد. با توجه به اینکه مناطق محروم در کشور، از امکانات کمتری برخوردار هستند امّا بازخورد این مجموعه در اقصی‌نقاط کشور قابل رویت بود. یکی از بازخوردها این بود، ویدئویی از کلاس درسی از یکی از شهرستان‌های بوشهر برایم ارسال شد، که نشان داد این مجموعه به آن منطقه رسیده است و فضای کلاس با این مجموعه تغییر یافته و کودکان توانسته‌اند با آن ارتباط برقرار کنند. در گذشته کتاب‌های گویا نداشتیم و تخصّص، اهمیت ویژه‌ای داشت، امّا در حال حاضر با وجود چنین ابزارهایی، اگر معلّم تخصّص کافی را نیز نداشته باشد، می‌تواند با بهره‌گیری از آنها، آموزش را پیش ببرد که این کار برای اولین‌بار انجام شد و با توجه به اینکه چندین سال دغدغه این کار را داشتم، توفیق پیدا کردم این کار را به سرانجام برسانم.

«ای قرآن» اثری دیگر از گروه سرودستان

نکته‌ای که در طول این 10 سال سابقه تدریسم به آن توجه داشتم این است که کاری انجام دهم که مورد پسند دانش‌آموزان و والدین باشد و محتوای مورد نیاز برای کودک و نوجوان تولید شود؛ مخصوصاً کلاس اول دبستان که حساسیت زیادی دارد و ایجاد انگیزه برای دانش‌آموز از همان پایه شکل می‌گیرد لذا همه تلاشم را کردم که در این مسیر گام بردارم.  مجموعه سرودستان قابلیت‌های زیادی دارد از جمله اینکه قابل دسترسی و حمل است و والدین می‌توانند داخل خانه و یا حتّی درون  خودرو از آن برای فرزدانشان استفاده کنند. چند وقت پیش، کارنامه نوبت اوّل مدرسه را که صادر می‌کردیم، والدین برای دریافت آن به مدرسه آمده بودند و خیلی جالب بود که بازخورد والدین از این مجموعه بسیار جالب و خوشایند بود؛ به‌طوریکه تمام والدین اظهار داشتند که فرزندانمان پیش از این موسیقی و آهنگ‌های دیگر گوش می‌دادند که از زمانی که سرودستان به خانه ما آمده است، جایگزین موسیقی و آهنگ شده است.

به گزارش تسنیم: آلبوم صوتی و تصویری کودکانه « اوّلین گندم » مجموعه سرودها و پیام های قرآنی کلاس اوّل دبستان با صدای: امیرحسین کاکازاده   شاعر پیام های قرآنی : احسان جاودان قاری نوجوان : محمّدحسین رفیعی، همخوان کودک:محمّدمیثم عظیمی تنظیم : امیر کاشی، گوینده : ابراهیم فراهانی ، صاحب اثر : سُرودستان در سراسرکشور منتشرشده و علاقه مندان برای  تهیه این مجموعه با (02122973966 - 02133099422 - 09196283140) تماس حاصل نمایند.

--------------------------------------
گفت و گو و تنظیم:
سعید شیری - میلاد مرجانی
-------------------------------------

انتهای پیام/