اصفهان| از صله رحم تا کلوخ اندازان در ماه رمضان در شهرضا + تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شهرضا، ماه رمضان از سال‌های دور تاکنون در فرهنگ مردم از جایگاهی ممتاز برخوردار بوده و همواره آیین‌های ویژه‌ای در ارتباط با این ماه در میان مردم کشورهای اسلامی‌ به اجرا درآمده است.

آداب و رسوم ماه مبارک رمضان یکی از مباحث مهم فرهنگ مردم است که به واسطه قدمت خود، از قداست ویژه‌ای برخوردار است. متأسفانه در زندگی شهری و ماشینی، بسیاری از این سنت‌های زیبا به بوته فراموشی سپرده شده‌اند و بسیاری دیگر نیز کم رنگ‌تر شده اند و از آنجا که این رسوم زمینه‌ساز همبستگی در جامعه به ویژه در میان آحاد ملل مسلمان است، اهمیت فراوانی نیز دارد.

همیشه در تاریخ اسلامی ماه مبارک رمضان همراه با رسوم و آدابی خاص بوده که این ماه مبارک را از بقیه ماه‌ها متمایز می‌کند البته بیشتر این آداب و رسوم در زندگی پر مشغله امروز به فراموشی سپرده شده و کمتر از آنها یاد می‌شود.

شهرضا مردمانی سخت کوش و عالم پرور و علی دوست دارد، ایام و اعیاد مذهبی در این شهر آداب خودش را داشته که هنوز در خاطره‌ها مانده و نقل شیرین بزرگترها است. رسوم و سنت‌های این دیار هنوز در مسیر پرشتاب ماشینی شدن پابرجاست. در روز یوم الشک مردم برای نظافت حمام می‌رفتند و خودشان را آماده می‌کردند برای به پیشواز رفتن ماه رمضان. شب‌های ماه رمضان پیش از آنکه سحری بلند شوند قسمتی از مناجات خواجه عبدالله انصاری را می‌خواندند تا مردم بیدار شوند و برای اینکه مطمئن شوند همه بیدار شده‌اند طبل می‌زدند.

در قدیم مشاغل پر زحمت در ماه رمضان یک وقته می‌شد

در قدیم تعداد مشاغل پر زحمت در بازار زیاد بود و کارهایی مثل آهنگری در این ماه یک وقته می‌شد، مشاغلی مثل قنادی، کبابی، کله‌پزی که بوی حاصل از پخت و پز سبب ناراحتی روزه‌داران می‌شد کارشان را به بعد از ظهر و بیشتر شب می‌انداختند.

 صله‌رحم و دید و بازدید مردم شهرضا در ماه رمضان

یکی دیگر از رسوم دیرینه مردم مهمان‌نواز شهرضا که دین مبین اسلام نیز سفارش زیادی به آن شده است، صله‌رحم و دید و بازدید است که در این ماه رونق بیشتری می‌گیرد تا جایی که هر شب سفره‌های افطار به مهمانی تبدیل می‌شود.

مهمانی‌های افطاری رمضان در خانواده‌های شهرضایی از همان ابتدای این ماه آغاز و به جز شب‌های قدر، هر شب در منزل یکی از اقوام، ادامه می‌یابد.

اولویت در آغاز مراسم‌های افطاری با بزرگان فامیل است، زوج‌های جوان که به تازگی به خانه بخت رفته‌اند تا زمان تولد نخستین فرزند از میهمانی دادن معاف هستند مگر آنکه در سنت افطاری خودشان بخواهند پیش قدم شوند.

شله‌زرد و آش، پای ثابت همه سفره‌های افطار شهرضایی‌ها است، بسیار اتفاق می‌افتد که در مراسم افطاری، میزبان مقداری از کباب یا غذایی که بوی خوش آیندی داشته باشد را برای همسایگان نیز می‌فرستد.

بردن افطاری برای عروس

در ایام ماه رمضان برای عروس‌هایی که عقد کرده‌اند در شب 19 ماه رمضان افطاری می‌برند این افطاری شامل مرغ، برنج، روغن به صورت خام و زولبیا و بامیه و پشمک در طرح‌های مختلف و هدیه‌ای برای عروس است.

کلوخ‌اندازان

در گذشته یک روز قبل از ماه رمضان، مراسم کلوخ اندازان انجام می‌شد. در این روز مردم به گردشگاه‌های اطراف شهر یا روستای خویش می‌رفتند و انواع خوراک‌ها و غذاها به همراه خود می‌بردند و با دور هم نشستن به تفریح و بازی می‌پرداختند و این روز را با خرمی ‌و شادی به پایان می‌رساندند.

در این مناسک به نوعی افراد روح و جسم خود را آماده می‌کردند، زیرا علاوه بر تفریح و شادمانی که سبب تقویت روحیه افراد می‌شد، غذاهایی هم که در این روز تناول می‌شد، از انرژی برخوردار بود.

برگزاری مراسم روضه‌خوانی در مساجد و حسینیه‌ها

یکی دیگر از رسوم خاص در شهرضا که بیشتر در بین مردم شهرضا در این ماه رایج رایج است برگزاری مراسم روضه‌خوانی است. این مراسم از شب ابتدای ماه مبارک رمضان آغاز و تا روزهای پایانی نیز ادامه دارد.

در این مراسم علاوه بر ذکر مصائب اهل بیت(ع) درباره مسائل مختلف و فضایل ماه مبارک رمضان نیز مباحثی مطرح می‌شود.

مراسم روضه‌خوانی پس از افطار برگزار و با استقبال پرشوری مواجه می‌شود، پذیرایی از حاضران نیز با چای و زولبیا و بامیه انجام می‌شود.

برگزاری جزءخوانی قرآن کریم

یکی دیگر از رسوم این ماه در شهرضا برگزاری مراسم جزء‌خوانی است که به صورت دسته‌جمعی در مساجد و حسینیه‌ها برگزار می‌شود. این مراسم بیشتر پس از افطار برگزار می‌شود و حاضران به قرائت قرآن می‌پردازند و هر شب یک جزء را تلاوت می‌کنند.

در این ماه بسیاری از شهرضایی‌ها مواد غذایی مانند گوشت و خواروبار برای کمک به نیازمندان نذر می‌کنند و در این میان به ویژه نذر گوشت شهرت بیشتری دارد و این سنت زیبای اسلامی را در ذهن‌ تجلی می‌بخشد که در ماهی چنین پربرکت هیچ دلی نباید غمگین از رنج گرسنگی نباشد.

پختن غذاهای خاص در شهرضا در ماه مبارک رمضان رونق خاصی به خود می‌گیرد و برخی از شهرضایی‌ها با پخت شله‌زرد، کله‌جوش، ماش و قمری، حلیم بادمجان و آش رشته از ماه رمضان استقبال ویژه می‌کنند که برخی از این غذاها در شهرستان شهرضا توسط طباخی‌ها پخت و به فروش می‌رسد.

در روز 15 ماه مبارک رمضان مقارن با تولد دومین امام شیعیان همانند دیگر نقاط کشور بسیاری از نانوایی‌های شهرضا به ارائه نان جو رایگان به عموم مردم می‌پردازند و در بیشتر موارد نیز مردم هزینه نان‌ها را تقبل می‌کنند. اما در سال‌های اخیر سفره کرم امام حسن(ع) جلوه جالب‌تری پیدا کرده و واحدهای سیاری به صورت موتوری و ماشینی بین افراد نیازمند و مراکزی از جمله بیمارستان‌ها، مراکز بهزیستی و زندان‌ها نیز نان توزیع می‌کنند.

شب‌های قدر و عزاداری در شهرستان شهرضا

در این ایام روزهای 19 و 21 و 23 را روزهای تیغ و شب‌های آن را شب‌های احیا می‌نامند که در بین شیعیان جایگاه ویژه‌ای دارد، در این ایام نذورات و مراسم افطاری رنگ و بوی بیشتری به خود می‌گیرد. شیر گرم، نان جو، خرما، شیرینی، شام افطاری و اطعام احیاگران و عزاداران در وقت سحر از جمله نذرهایی است که در این شبها در بین مردم شهرضا رایج و مرسوم است. از سنت‌های حسنه‌ای که در بازار شهرضا هنوز از یاد نرفته و در ایام ماه مبارک هر سال به احترام این ماه اجرا می‌شود تعطیلی بازار هنگام نماز مغرب است. در مسجد جامع شهرضا هر شب بعد از نماز آنهایی که نذر دارند هرچه تهیه دیده‌اند در طبقه اخلاص تقدیم می‌کنند. در بعضی مناطق مرسوم بود در شب 21 حلیم نذری را در سینی‌های بزرگ به مسجد می‌آوردند و پس از به جای آوردن نماز مغرب و عشا هر 5-4 نفر از نمازگزاران دور یک سینی می‌نشستند و با حلیم نذری روزه خودشان را می‌گشودند و بعد از خوردن حلیم در حق کسی که حلیم را پخته دعا می‌کردند.

در سرتاسر شهرستان شهرضا شب‌های قدر با شورخاصی برگزار می‌شود و کمتر خانواده‌ای است که برای گذراندن شب‌‌های قدر در امامزادگان یا مساجد حضور پیدا نکند. همچنین در ایام عزاداری‌های ماه مبارک رمضان سرتاسر شهر سیاه پوش می‌شود؛ در این شب‌ها مردم شهرضا همانند دیگر نقاط ایران تا به سحر به دعا و نیایش می‌پردازند و در تمام مساجد و حسینیه‌‌هاى شهرستان در سوگ مولاى متقیان نوحه‌ سرایى و عزادارى برپا می‌شود. پس از مراسم احیای شب قدر در برخی مساجد و امامزاده‌ها به ویژه در روستاها، سحری در میان عزاداران تقسیم می‌شود.

نماز عید فطر

در روز عید فطر نیز مردم از ساعات ابتدایی صبح خود را مهیای برگزاری نماز عید فطر می‌کنند و با حضور در صفوف نماز به شکرانه یک ماه بندگی خالصانه به درگاه خداوند «اللهم اهل الکبریاء و العظمه» را زمزمه می‌کنند. پس از پایان نماز نیز روبوسی‌ها و تبریک‌گفتن‌ها آغاز می‌شود و نمازگزاران با گفتن «عیدکم مبارک» «اسعدالله ایامکم» و«تقبل الله اعمالکم» به یکدیگر تبریک می‌گویند.

انتهای پیام/ح