احیا پروژه خط لوله گازی صلح بین ایران و پاکستان قوت گرفت

به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از المانیتور، ایران از به قدرت رسیدن عمران خان در پاکستان خشنود است. حتی قبل از مراسم تحلیف وی به عنوان نخست وزیر جدید پاکستان، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران در تماسی تلفنی به وی تبریک گفته و عمران خان را به تهران دعوت کرده بود. این خوشحالی 2 دلیل عمده دارد.

این احتمال وجود دارد که اسلام آباد در بهبود روابط تهران و ریاض نقش میانجی را ایفا کند. به علاوه، دولت جدید پاکستان می تواند پروژه معطل مانده خط لوله انتقال گاز ایران به پاکستان را به نتیجه برساند. اما سوال اینجاست که آیا ایران در شرایط فعلی توان عملیاتی کردن این پروژه را دارد و واقعا می تواند آینده انرژی پاکستان را متحول سازد؟

یکی از مسائل عمده، ذخایر گاز طبیعی ایران و توانایی این کشور برای استخراج گاز است. بر اساس گزارش سال 2017 بریتیش پترولیوم، ایران دارای بزرگترین ذخایر گازی اثبات شده جهان به میزان 1183 تریلیون فوت مکعب است. با توجه به دارا بودن این ذخیره عظیم، ایران در سال 2016، تنها 202.4 میلیارد متر مکعب گاز تولید کرد و با تولید 5.7 درصد کل گاز جهان سومین تولید کننده بزرگ گاز در جهان بود. با این وجود، مصرف داخلی گاز ایران در همین سال به 200.8 میلیارد متر مکعب رسید و این یعنی ایران بخش عمده ای از تولید گاز خود را در داخل مصرف کرده است.

موضوع دیگر این است که آیا اسلام آباد انگیزه کافی برای از سرگیری مجدد این پروژه را دارد یا خیر. این پروژه در ابتدا قرار بود با مشارکت هند اجرا شود در آن زمان، قرار بود خط لوله صلح روزانه 60 میلیون متر مکعب گاز را از ایران به پاکستان و هند انتقال دهد، اما پس از خروج هند از این پروژه، این رقم به نصف کاهش یافت. در مقابل، خط لوله ترکمنستان- افغانستان- پاکستان-هند (تاپی) که یک خط لوله رقیب مورد تشویق آمریکاست قرار است روزانه 90 میلیون متر مکعب گاز را به این کشورها انتقال دهد.

نگرانی دیگر استفاده از گازی است که قرار است از طریق خط لوله صلح به پاکستان منتقل شود. پاکستان در ابتدا قصد داشت از این گاز برای تولید برق استفاده کند. در حال حاضر شکاف 4 تا 7 هزار مگاواتی میان عرضه و تقاضای برق در پاکستان وجود دارد. اما گاز صادراتی ایران برای استفاده در نیروگاه های پاکستان بیش از حد گران است. تولید برق از گاز تولید داخل پاکستان که عمدتا از استان بلوچستان این کشور به دست می آید، به ازای هر یک میلیون واحد حرارتی 3.5 دلار هزینه دارد، در حالی که این رقم در مورد گاز ایران 12 دلار است. به علاوه، با توجه به پیشرفت پروژه چند میلیارد دلاری کوریدور اقتصادی چین و پاکستان، اسلام آباد در آینده نزدیک قادر خواهد بود برق را از طریق نیروگاه هایی که مصرف زغال سنگ دارند تولید کند. همچنین اسلام آباد در تلاش است تا بخشی از مشکل کمبود برق خود را از طریق پروژه های دیگری نظیر پروژه کاسا 1000 برطرف نماید. در مجموع به نظر می رسد که این عوامل نیاز پاکستان به خط لوله صلح را دست کم از نظر تولید برق کاهش خواهد داد.

اما این بدان معنا نیست که اجرای خط لوله انتقال گاز ایران به پاکستان عملی نیست. هرچند نیروگاه های زغال سنگ سوزی که در قالب پروژه کوریدور اقتصادی چین و پاکستان احداث می شوند، موجب کاهش اهمیت خط لوله صلح می گردد، اما این پروژه می تواند از طرق دیگر به احیا پروژه خط لوله انتقال گاز ایران به پاکستان کمک کند. هدف از پروژه کوریدور اقتصادی چین و پاکستان تبدیل بندر گوادر به یک قطب انرژی منطقه است. پاکستان به زودی می تواند به گزینه ای برای صادرات مجدد گاز ایران در قالب ال ان جی تبدیل شود. این موضوع می تواند انگیزه ای برای دولت عمران خان جهت عملیاتی کردن پروژه خط لوله صلح باشد.

انتهای پیام/112