سیب‌زمینی تولیدی کرمانشاه ارگانیک یا سرطان‌زا؟/ وضعیت بازار سیب زمینی به سود دلال‌ها شد
به دنبال انتشار اخباری در فضای مجازی مبنی بر سرطان‌زا بودن سیب‌زمینی‌های تولیدی در استان کرمانشاه اکنون این محصول برخلاف گذشته از اقبال عمومی محروم و زمینه برای فعالیت دلال‌ها فراهم شده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرمانشاه، موضوع سرطان‌زا بودن سیب‌زمینی‌های تولیدی در استان کرمانشاه به‌ویژه در اراضی که توسط افراد غیربومی اجاره شده سبب ایجاد نگرانی برای مردم استان شده است و در این میان وظیفه جهاد کشاورزی و سازمان غذا و دارو برای شفاف سازی در این زمینه مورد توجه قرار گرفت که غذا و دارو تنها به جوابیه بسنده و از اعلام نتیجه تحقیقات میدانی خودداری کرد.
براساس آمارهای غیررسمی 20 درصد مزارع کرمانشاه در اختیار زارعان همدان و اصفهان است که در شهرهای خود دیگر آبی برای کشت سیب زمینی ندارند و به دلیل مرغوبیت خاک و فراوانی آب به کشت سیب‌زمینی ارگانیک در استان کرمانشاه اقدام می‌کنند و این سیب زمینی‌های مرغوب در بازار تهران به‌عنوان سیب‌زمینی ارگانیک با قیمت قابل توجه به فروش می‌رسد و حتی در مواردی به روسیه صادر می‌شود.
مبلغی که کشاورزان اصفهانی و همدانی برای اجاره زمینها به کشاورزان کرمانشاهی پرداخت می‌کنند بیشتر است و برای همین زمینها را راحت‌تر اجاره می‌کنند البته بر روی این زمینها کشاورزان کرمانشاهی کار می‌کنند ولی در گزارش صداوسیما گفته شد که این کشاورزان غیربومی برای افزایش تولید از مقدار بسیاری بیشتری کود استفاده می‌کنند که سیب زمینی تولیدی را سمی و سرطان‌زا میکند.
پس از پخش گزارش خبرنگار صداوسیمای کرمانشاه در مورد میزان بالای نیترات سیب زمینی کرمانشاه خریدار سیب‌زمینی بسیار کم شده است اما گزارش‌های تأیید نشده از حضور دلال‌هایی از شهرهای خاص در کرمانشاه خبر می‌دهد که این محصولات را با قیمت کم خریداری کرد و در سردخانه‌های کشاورزی شهرهای خود انبار می‌کنند تا احتمالا در ماه‌های آینده با قیمت بیشتر به بازار عرضه کنند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان کرمانشاه با اشاره به اینکه سیب‌زمینی تولیدی در استان کرمانشاه سمی و سرطان‌زا نیست، اظهار داشت: سیب‌زمینی‌های تولید شده در استان کرمانشاه از بهترین محصولات کشور هستند و هیچ مشکلی از نظر تغذیه‌ای ندارند.
سیدافشین صفوی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در کرمانشاه، عنوان کرد: به طور معمول برای هر هکتار هفت تا 10 تن کود مرغی و حیوانی و به صورت حداقلی از کودهای شیمیایی استفاده می‌شود و در هر مزرعه بین دو تا سه کیسه کود شیمیایی استفاده می‌شود و نیاز غذایی اراضی توسط کود آلی و حیوانی تأمین می‌شود که هیچگونه ضرری برای محصولات ندارد.
معاون جهاد کشاورزی استان کرمانشاه با بیان اینکه بارها از کشاورزان خواسته شده که زمین خود را به افراد غیر بومی اجاره ندهند، گفت: با این وجود کشاورزانی که زمین خود را به کشاورزان غیربومی اجاره می‌دهند عمل غیرقانونی انجام نداده‌اند و نمی‌توان از این کار ممانعت کرد البته بیشتر کارگران این اراضی بومی هستند.
صفوی با اشاره به نظارت مستمر کشاورزان بر اراضی افزود: کشت یک محصول به صورت دو بار در سال به‌ویژه در مناطق معتدلی همچون استان کرمانشاه امکان‌پذیر نیست اما می‌توان به طور مثال بعد از کشت جو به کشت آفتابگردان طی یکسال پرداخت.
به دنبال انتشار اخبار مربوط به سرطان‌زا بودن سیب‌زمینی‌های تولیدی استان کرمانشاه، سازمان جهاد کشاورزی در توضیحاتی اعلام کرد که در تیتراژ گزارش صدا و سیما گوینده خبر به «استفاده از سموم دفع آفات نباتی و نیترات 9 برابر حد مجاز» اشاره میکند که این موضوع به شدت تکذیب می‌شود چراکه در هیچ یک از بررسی‌های صورت گرفته در این سازمان چنین موضوعی مشاهده نشده و در مراجعه حضوری که معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی در مورخ پنجشنبه دهم آبان ماه به واحد خبر صدا و سیمای مرکز کرمانشاه داشتند نیز مستندی در این زمینه توسط صدا و سیما ارائه نشده و می‌توان گفت چنین مستندی وجود ندارد.
وظیفه پست‌های قرنطینه نباتی در مرزهای رسمی، کنترل محموله‌های کشاورزی از لحاظ عدم آلودگی به آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز بوده و دلیل برگشت داده شدن تعدادی از محموله‌های سیب‌زمینی (که تعداد آنها در مقابل حجم محموله های صادراتی بسیار ناچیز است)؛ به دلیل آلودگی آنها به آفت سوسک کلرادو سیب‌زمینی (محموله‌های صادره از استان همدان) یا دارا بودن خاک همراه محصول و در پاره‌ای موارد ریزی یا درشتی محصول و عدم پذیرش توسط خریدار کشور مقصد بوده که سبب عودت آن گردیده که این عودت‌ها هیچگونه ارتباطی با باقیمانده نیترات یا سموم نداشته و مصرف این نوع سیب زمینها هیچگونه ضرری برای انسان ندارد.
استفاده از اسید به هر میزان باعث سوختگی شدید می‌شود و پاشیدن اسید بر روی محصول غیرممکن و بسیار خطرناک است و لازم به ذکر است میزان آهک در خاک‌های استان کرمانشاه بین حدود 10 تا 40 درصد بوده و میزان ph خاک نیز بیش از هفت است (حدود 8 معنای قلیایی بودن خاک است) در این شرایط جذب عناصری همچون فسفر و نیز عناصر ریزمغذی نظیر آهن، روی و غیره با مشکل مواجه می‌شود بنابراین بهترین ph برای جذب این عناصر Ph اسیدی (کمتر از هفت) است.
توصیه ما در استان بیشتر روی استفاده از گوگرد همراه با باکتری تیوباسیلوس متمرکز است استفاده از این کود باعث افزایش حلالیت عناصر غذایی خاک شده و مواد موجود در خاک آزاد شده و به راحتی در دسترس گیاه قرار خواهد گرفت؛ البته برای مبارزه با بیماریهای قارچی از جمله سفیدک‌ها نیز مناسب است.
با این وجود تعدادی از کشاورزان (عمدتاً غیربومی) به خاطر واکنش فوری در خاک، علاقه‌مند به استفاده از اسید سولفوریک هستند و اسید سولفوریک در آب آبیاری ضمن خنثی کردن اثر آهک باعث کاهش آن و در نتیجه کاهش Ph خاک خواهد شد و جذب عناصر را سهولت بخشیده و نفوذپذیری خاک را افزایش می‌دهد، بنابراین استفاده کنترل شده اسید در آب آبیاری نه تنها مذموم نیست بلکه مورد تأیید مراجع علمی نظیر دکتر ملکوتی از متخصصان برجسته تغذیه گیاهی کشور است و هیچگونه ضرری را متوجه خاک، گیاه، محیط زیست و انسان نمی‌کند.
ضمناً هیچگونه اسید یا سمی درون چاه ریخته نمی‌شود و موارد مذکور در مسیر سیستم آبیاری تحت فشار و درون مخازن مربوطه قرارداده می‌شود و در صورتیکه اسید در درون چاه ریخته شود باعث خردگی لوله و اتصالات خواهد شد و عملکرد بالا تنها یکی از دهها فاکتور انتخاب کشاورز نمونه است و رعایت تناوب، استفاده از بذور اصلاح شده، استفاده از کودهای آلی و دامی، مصرف بهینه سموم و کودهای شیمیایی از پارامترهای دیگر دخیل در انتخاب کشاورز نمونه است.
جهاد کشاورزی موافق دو بار کشت مداوم سیب زمینی در یک مزرعه نبود و این الگوی کشت به هیچ وجه مورد تأیید این سازمان نیست و عملاً تعداد کشاورزانی که کشت ممتد سیب‌زمینی را انجام می‌دهند شاید به تعداد انگشتان یک دست هم نرسد و هرچند در صورتی که در یکسال و در یک زمین دو بار کشت سیب‌زمینی و یا هر محصول دیگری انجام شود هیچگونه مشکلی برای مصرف کننده آن محصول ایجاد نمی‌شود، اما به لحاظ کارشناسی و به منظور مبارزه با آفات، امراض و علف‌های هرز و همچنین استفاده از مواد غذایی موجود در لایحه‌های خاک توصیه می‌گردد حتماً تناوب زراعی با کاشت گیاهان پهن برگ و باریک برگ رعایت شود.
با تلاش شبانه‌روزی کشاورزان و بهره برداران عزیز و همکاران این سازمان از ستاد تا سطح مراکز جهادکشاورزی در بخشها و دهستان‌ها، خوشبختانه محصول تولیدی این استان از کمیت و کیفیت بسیار بالایی برخوردار بوده و بر اساس آزمایشات تصادفی انجام شده از مزارع کشاورزان بومی و غیر بومی استان میزان نیترات محصول در دامنه مجاز بوده و مطالب منتشر شده در این گزارش مبنی بر سرطان زا بودن سیب زمینی و پیازهای استان کذب محض است.
لازم به ذکر است این سازمان، دانشگاه علوم پزشکی (مراجع رسمی) و کشاورزان استان حق خود می‌دانند به خاطر انتشار این گزارش کذب، تشویش اذهان عمومی و ضرر و زیان ناشی از خسارات وارده (میلیاردها تومان) به کشاورزان استان، سایر استانها و انتشار وسیع آن در سطح جامعه که موجی از نگرانی در استفاده از محصولات کشاورزی استان را در پدید آورده اند علیه صدا و سیمای مرکز زاگرس (کرمانشاه)، گزارشگر و کارشناسان تایید کننده مطالب کذب، در مراجع قضایی اقامه دعوا نمایید.
دانشگاه علوم پزشکی استان کرمانشاه نیز به دنبال انتشار اخبار مربوط به سمی بودن سیب‌زمینی در استان اعلام کرد که تأمین امنیت غذایی مردم همواره از دغدغه‌های اصلی دانشگاه علوم پزشکی بوده و در این راستا در سنوات اخیر با اقدامات به موقع خود مانع ورود مواد غذایی ناسالم به سبد غذایی مردم گردیده که توقیف و پلمب بیش از 4700 تن برنج و بیش از 1170 تن گندم آلوده و غیر قابل مصرف انسانی از جمله موارد متعددی است که می‌توان به آنها اشاره کرد.
در مورد پایش باقیمانده آفت‌کش‌ها، فلزات سنگین و نیترات در محصولات کشاورزی لازم به ذکر است بر اساس بند (و) ماده 34 قانون برنامه پنجم توسعه و بند (ت) ماده 72 قانون برنامه توسعه ششم، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است با همکاری وزارت جهاد کشاورزی، مقدار مصرف مجاز سموم و کودهای شیمیایی برای تولید محصولات باغی و کشاورزی را مشخص کند.
این برنامه به عنوان یک برنامه عملیاتی ملی سلامت محور بر اساس قوانین و وظایف سازمانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، توسط معاونت های غذا و داروی دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور هر ساله به صورت مستمر انجام و نتایج آن جهت تحلیل و بررسی‌های تخصصی به سازمان غذا و دارو اعلام و متعاقب آن توسط این سازمان به دستگاه‌ها و نهادهای متولی جهت برنامه‌ریزی و تدوین استراتژی‌های لازم و آگاه کردن ارگان‌های ذیربط از وضعیت باقیمانده سموم و کودهای شیمیایی ( نیترات و فلزات سنگین ) در محصولات کشاورزی ارسال می‌شود تا در صدور دستور العمل های مربوطه برای کاربرد صحیح سموم و کودها، رعایت زمان سم‌پاشی و انجام آموزش‌های لازم به کشاورزان مورد استفاده قرار گرفته و موارد قانونی در این زمینه اعمال شود.
لازم به ذکر است برابر بخشنامه شماره 675/35282 مورخ 97/4/24 سازمان غذا و دارو، نتایج آزمایشات با توجه به تخصصی بودن و ضرورت ارزیابی و مطالعه بیشتر توسط متخصصین امر در مراحل اولیه قابلیت انتشار عمومی ندارد اما بدیهی است وزارت بهداشت به عنوان متولی سلامت جامعه به دقت این موارد را پایش، تجزیه و تحلیل و جمع بندی کرده و در هر زمان که نیاز به اطلاع سانی عمومی در خصوص چگونگی مصرف محصولات کشاورزی باشد، نسبت به اجرای این مهم کوتاهی نخواهد کرد.
با انجام 1920 مورد نمونه‌برداری در سال جاری با مراجعه به میادین مرکزی و اصلی میوه و تره بار جهت بررسی و ارزیابی وضعیت باقیمانده سموم و کودهای شیمیایی (نیترات و فلزات سنگین ) در 30 قلم محصول کشاورزی از جمله سیب زمینی و پیاز ، این سنجش به صورت پیوسته درحال انجام بوده و نتایج آن جهت برنامه‌ریزی لازم به طور مستمر به سازمان غذا و دارو منعکس می‌گردد.
ارائه هرگونه سندی در خصوص اعلام نتایج آزمایشات برنامه پایش باقیمانده آفت‌کش‌ها، فلزات سنگین و نیترات در محصولات کشاورزی که در گزارش صداوسیما به آن اشاره شده به غیر از دستگاه‌های متولی برنامه فوق‌الذکر، مورد تأیید نیست.
به طور قطع امنیت غذایی جامعه از چنان اهمیتی برخوردار است که حداقل انتظار مردم در زمینه موضوع سرطان‌زا بودن سیب‌زمینی‌های تولیدی استان نمونه‌برداری از تمام مزارع استان و تحقیقات کامل در این زمینه است که میزان نیترات استفاده شده در تمانی مزارع به درستی مشخص شود و به صورت شفاف در اختیار مردم قرار بگیرد.
از طرف دیگر چنانچه عوامل بازدارنده‌ای برای افراد غیربومی و ابزارهای تشویقی برای کشاورزان بومی در نظر گرفته شود که اراضی کشاورزی تنها توسط افراد بومی کشت شود زیرا در غیر این صورت علاوه بر افزایش بیکاری استان سبب کاهش تعهد کشاورزان غیربومی نسبت به وضعیت زمین و محصولات تولیدی می‌شود.
انتهای پیام / ع
