گزارش تسنیم|شرق فرات و سیاست آکپارتی

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم ، طی ماههای اخیر رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه٬ بارها در سخنرانی‌های خود به این موضوع اشاره کرده که ارتش ترکیه به زودی به شرق فرات حمله‌ور خواهد شد و مواضع گروه‌های مسلح وابسته به پ.ک.ک را در هم خواهد شکست.

نفوذ در شمال سوریه٬ از اهداف مهم اردوغان

رئیس جمهور ترکیه به طور ضمنی اعلام می‌کند که مانع از قدرت گرفتن کردها در شمال سوریه و تأسیس یک ساختار جدید کُردی می‌شود. اما اردوغان در اظهارات خود در مورد حمله به شرق فرات هیچگاه از کلمه کردها و مبارزه با گروه‌های کُردی استفاده نمی‌کند و نه تنها او٬ بلکه نومان کورتولموش مرد شماره دو حزب و بسیاری دیگر از اعضای اتاق فکر آکپارتی٬ بر این مسئله تأکید می‌کنند که آنها با کردها مشکلی ندارند و دشمن اصلی‌شان پ.ک.ک است.

یکی از دلایلی که می‌تواند در اثبات این ادعای سران آنکارا موثر واقع شود٬ این است که ترکیه تاکنون چند بار تلاش کرده تا روسیه و مخالفین سوری را واسطه کند و از طریق آنها٬ بخشی از نیروی چند هزار نفری کردهای سوری وابسته به بارزانی را به شمال سوریه بفرستد.

نیرویی که در اقلیم کردستان عراق ساکن است و خود را به عنوان جمعی لشکر روژ (به معنی روز) معرفی می‌کند و روابط خوبی با گروه موسوم به ارتش آزاد سوریه دارد، اما این درخواست ترکیه تاکنون مورد استقبال قرار نگرفته و گروه‌های مسلح وابسته به پ.ک.ک در شمال سوریه اعلام کرده‌اند که به هیچ نیروی مسلح کُردی دیگری در خاک سوریه اجازه فعالیت نخواهند داد. ترکیه تلاش می‌کند تا با استقرار نیروی روز٬ نفوذ خود را در شمال سوریه بیشتر کند و از امکان بیشتری برای چانه زنی با آمریکا و اثرگذاری بر معادلات آتی سوریه برخوردار شود.

ترکیه در برابر آمریکا٬ نومید یا پرتوقع؟

در دورانی که برث مک گورک به عنوان نماینده اوباما در ائتلاف به اصطلاح مبارزه با ترور در عراق و سوریه فعال بود٬ ترکیه بارها به حمایت او از کردهای سوری و مداخله در پرونده کوبانی اعتراض کرد، اما این اعتراضات موثر واقع نشد و مک گورک در دوران دونالد ترامپ نیز به فعالیت خود ادامه داد.

اردوغان در دوران اقتدار دونالد ترامپ نیز بارها به حضور مک گورک و سناتورهای آمریکایی در مناطق کردنشین شمال سوریه اعتراض کرده و حتی خواهان آن شد که مک گورک از خاورمیانه بیرون فرستاده شود، اما دونالد ترامپ با اعزام دیپلمات باسابقه به نام جیمز جفری این معادله را تغییر داد.

جفری پیشتر بارها در برخی از اتاق فکرهای آمریکا و انگلیس اعلام کرده بود که از دید او واحدهای مدافع خلق (YPG) و پ.ک.ک یکی هستند و تفاوتی با هم ندارند. این گفته‌های قدیمی جیمز جفری موجب خوشحالی و امیدواری ترکیه شده بود و آنکارا امیدوار بود که با آمدن جفری تغییراتی در نگرش آمریکا به کردهای شمال سوریه دیده شود.

اما جفری نشان داد که در این مسئله با دونالد ترامپ و تیم سیاست خارجی و امنیتی او به طور کامل همراهی می‌کند و به دنبال آن است که در شمال سوریه از کارت نفوذ سیاسی اجتماعی و نظامی کردها به شکل جدی استفاده کند.

 در سفر اخیر جیمز جفری به آنکارا٬ وزیر دفاع و مقامات امنیتی ترکیه از او خواستند که هرچه زودتر حمایت آمریکا از کردها در شرق فرات خاتمه پیدا کند و نقاط دیده‌بانی نظامی هم برچیده شود، اما جفری به زبان دیپلماتیک در پاسخ به آنها اعلام کرده که حمایت آمریکا از کردها در شمال سوریه به شکل موقتی است و نقاط دیده بانی نظامی نیز برخلاف آن چه آنکارا تصور می‌کند٬ ضامن امنیت ملی ترکیه است و نه عاملی برای تهدید و البته ترکیه این گفته‌های جفری را نپذیرفته و هم همچنان بر گفته‌های پیشین خود تأکید می‌کند، اما واقعیت این است که ترکیه در شرایط فعلی برای حمله به شرق فرات از دست بالا برخوردار نیست و اگر بخواهد در شرایط اضطراری به شکل جدی اقدام کند٬ تنها می‌تواند از عامل حمله هوایی استفاده کند که در آن صورت بسیار بعید است آمریکا به این حمله واکنش نشان دهد.

در یک جمع بندی کلی در مورد انتظارات و توقعات ترکیه از آمریکا می‌توان گفت از منظر واشنگتن خواسته‌های آنکارا در مورد وضعیت حضور آمریکا در شمال سوریه قابل قبول نیست و در دوران اوباما و ترامپ٬ آنکارا همواره نسبت به آمریکا در این پرونده پرتوقع بوده و شاید این پرتوقع بودن رفته رفته به نومیدی منجر شده است.

ترکیه و پوست خربزه طلال سلو

طلال سلو که پیشتر به عنوان سخنگوی نیروی موسوم به نیروهای سوریه دموکراتیک در شمال سوریه فعالیت می‌کرد٬ به عنوان یکی از مقامات نظامی و دفاعی مهم گروه‌های وابسته به پ.ک.ک در شمال سوریه تاثیر مهمی در بیان اهداف این گروه در رسانه‌های منطقه و جهان داشت.

اما او به شکلی اسرارآمیز به ترکیه منتقل شد. برخی بر این باورند که طلال که اصالت ترکمنی دارد٬ با نیروهای پ.ک.ک دچار اختلاف شده و از دست آنان گریخته و به ترکیه پناه برده است. بعضی نیز معتقدند که احتمالاً سرویس اطلاعاتیمیت ترکیهاو را از این منطقه ربوده و به آنکارا برده است.

در هر حال طلال سلو به هر شکلی که به ترکیه رفته باشد٬ در حال حاضر جبهه خود را تغییر داده و اعترافات مهمی علیه سران کُرد سوری وابسته به پ.ک.ک انجام داده و حفره‌های دفاعی و امنیتی آنها را برملا کرده است.

او جدیداً در روزنامه شفق در گفت‌وگو با این ارگان تبلیغاتی آکپارتی اعلام کرده که بزرگترین کابوس و هراس نیروهای کُرد در شمال سوریه احتمال حمله ترکیه به شرق فرات است و در صورتی که ترکیه به آنجا حمله کند نیروی کم شماری حاضر به مقاومت خواهدبود. فعلاً مشخص نیست که آیا طلال سلو برای حفظ امنیت خودترکیه را تحریک کرده و پوست خربزه زیر پای آنها انداخته یا این که تصویری واقعی از وضعیت پ.ک.ک را در شمال سوریه نشریح کرده است.

شرق فرات و اهداف داخلی آکپارتی در ترکیه

در کنار همه مسائل نظامی و تلاش برای نفوذ در سوریه٬ آنکارا توانسته مسئله شرق فرات را در مسائل سیاسی داخلی خود نیز به یک برگ برنده تبدیل کند.

در شرایطی که حزب عدالت و توسعه هنوز هم نتوانسته توجه نیمی از رأی‌دهندگان ترکیه را به سوی خود جلب کند٬ ناچار شده برای کسب آرای اسلامگرایان ملی گرا به حزب حرکت ملی (MHP) و دولت باغچلی و همچنین حزب وحدت بزرگ (BBP) و مصطفی دستیجی پناه ببرد و امتیاز دادن این دو حزب اسلامی ملی‌گرا به اردوغان٬ مشروط به این بوده که تمام مذاکرات بین آنکارا و پ.ک.ک متوقف شده و همچنین به تحرکات کردها در سوریه و اقلیم کردستان عراق واکنش نشان داده شود.

اتاق فکر حزب عدالت و توسعه در چند سال اخیر٬ مبارزه با قدرت گرفتن کردها در شمال سوریه را به مثابه یک ضرروت و هدف ملی برجسته کرده و این اقدام٬ توجه ملی‌گرایان ترکیه را به سوی خود جلب کرد.

به همین خاطر می‌توان پیش‌بینی کرد که با توجه به نزدیک شدن انتخابات شهرداری‌های ترکیه در مارس سال 2019 در روزها و هفته‌های آتی نیز شاهد بیان سخنان تندی در مورد شرق فرات خواهیم بود که یکی از اهداف مهم آن مصرف داخلی و جلب توجه ملی‌گرایان است.

انتهای پیام/