راه‌اندازی فقه فضای مجازی در حوزه علمیه قم
معاون آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه با بیان اینکه فقه فضای مجازی در حوزه علمیه قم راه‌اندازی شده است، گفت: اگر چه در حوزه فیلترینگ خوب عمل کرده‌ایم اما باید با فیلترشکن‌ها هم برخورد کنیم.
به گزارش گروه علمی باشگاه خبرنگاران پویا؛ پنجمین جلسه نقد و اندیشه با موضوع فضای مجازی، سواد رسانه‌ای و ارتباطات اجتماعی با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین سید مهدی خاموشی؛ رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه و حجت‌الاسلام و المسلمین حمید شهریاری؛ معاون آمار و فن آوری اطلاعات قوه قضاییه برگزار شد.
مجاهدت طلبه‌ها در جذب مخاطبان فضای مجازی
در ابتدای این جلسه، سؤالی درباره لزوم حضور روحانیت در فضای مجازی مطرح شد که سید مهدی خاموشی در این باره اظهار کرد: استفاده از فضای مجازی به عنوان یک رسانه برای روحانیت ضروری است؛ با توجه به تبدیل شدن فضای مجازی به فضایی کاربرمحور، روحانیون می‌توانند به عناوین گوناگون در آن حاضر باشند.
وی افزود: روحانیت همان رسالتی که در فضای حقیقی دارد را در فضای مجازی نیز باید داشته باشد؛ هر طلبه بدون صرف هزینه زیاد تعدادی مخاطب را جذب کند که این کار نوعی مجاهدت است و این حضور بداهت دارد.
نقش روحانیت در فضای مجازی
حمید شهریاری در پاسخ به سؤال مطرح شده اظهار کرد: با توجه به اینکه در برخی از پست‌های مدیریتی، روحانیت متصدی هستند بنابراین مسئولیت هر اتفاقی که در کشور رخ می‌دهد را متوجه روحانیت می‌دانند؛ این در حالی است که قبل از انقلاب روحانیت مرجع پاسخ به سؤالات دینی بودند و گاهی هم در امور سیاسی اظهارنظر می‌کردند.
وی با بیان اینکه پس از انقلاب اسلامی حضور روحانیت در موضوع سیاست ضروری شد، ادامه داد: بنابراین حضور روحانیت در فضای مجازی مانند حضور دانشجویان و سایرین در این فضا ضروری است؛ از آنجایی که فضای مجازی کپی شده فضای حقیقی است بنابراین روحانیت در فضای مجازی می‌تواند شاگرد، استاد، پژوهشگر، خدمات‌دهنده و خدمات‌گیرنده باشد.
او پس از تشرح رویکردهای گوناگون حضور روحانیت در این عرصه گفت: این حضور می‌تواند شخصی، سازمانی و ملی باشد.
ضرورت برخورد با معاندان در فضای مجازی
خاموشی در ادامه این نشست در مواجهه با رویکرد جمهوری اسلامی با فضای مجازی عنوان کرد: با توجه به اینکه فضای مجازی یک هویتی در مقابل فضای حقیقی دارد بنابراین حضور افراد در این فضا سهم بالایی را به خود اختصاص داده است.
رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه ادامه داد: بنابراین تأسیس شبکه ملی اطلاعات در این زمینه مهم است؛ این شبکه به معنای مجزا شدن از دنیا نیست بلکه مدیریت در این فضا را باز تعریف می‌کند و اگر این شبکه شکل بگیرد قدرت نظارت و مدیریت بیشتری بر فضای مجازی پیدا خواهیم کرد.
وی درباره نگاه سلبی به فضای مجازی نیز تصریح کرد: اگر شبکه معاندی از مرزهای دیگر (غیر مجازی) با اهداف براندازی حضور داشته باشد، نمی‌توانیم با آن برخورد نکنیم؛ همانطور که در فضای حقیقی قوانینی داریم باید در فضای مجازی نیز قانون مناسب وضع کنیم.
در ادامه شهریاری گفت: داشتن نگاه سلبی و ایجابی در فضای مجازی موجب توفیق می‌شود؛ در این میان شهروندان از قوه قضاییه و مسئولان مطالباتی دارند به طوریکه اگر کسی در صفحه وب، مشکلی برای دیگران ایجاد کند یا فعالیت مجرمانه داشته باشد باید با آن برخورد کرد.
کارهای اساسی در حوزه دولت الکترونیکی انجام شده است
معاون آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه تأکید کرد: اگر نگاه سلبی نداشته باشیم مشکلاتی از قبیل بروز فحشا یا جرائم دیگر رخ می‌دهد بنابراین در این زمینه موضوع فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی و احراز هویت افرادی که در این فضا فعالیت می‌کنند، مطرح می‌شود؛ ما باید خدمات را با عدالت الکترونیکی در اختیار افراد قرار دهیم.
وی ابراز کرد: مهمترین وظیفه دولت در این زمینه تأسیس دولت الکترونیکی است که در یک سال‌ونیم گذشته در این حوزه کارهای جدی انجام شده است، هر چند هنوز هم در این حوزه عقب هستیم.
شبکه‌های مجازی در حال حاضر فیلتر نیستند!
شهریاری با بیان اینکه از دیدگاه بنده شبکه‌های مجازی را هم‌اکنون نباید فیلتر شده دانست، اذعان کرد: در شرایطی که فیلترشکن‌ها وجود دارد و همه به راحتی به فضای مجازی دسترسی دارند، نمی‌توانیم ادعا کنیم که شبکه‌ها فیلتر هستند.
وی در پاسخ به سیاست‌های نظام در قبال فیلترینگ و عملکردها در این حوزه گفت: اگر چه در حوزه فیلترینگ خوب عمل کرده‌ایم اما باید با فیلترشکن‌ها هم برخورد کنیم؛ سیاست نظام با فیلترینگ همخوانی دارد.
حضور فعال روحانیت در فضای مجازی
در ادامه این نشست، ویژگی حضور روحانیت در فضای مجازی مورد توجه قرار گرفت که شهریاری در این باره گفت: اینترنت نخستین تکنولوژی است که بدون حرمت از سوی مراجع وارد کشور شد و مواضعی مثل ویدئو و ماهواره در قبال آن گرفته نشد؛ بنابراین روحانیت می‌تواند و باید در این حوزه حضور فعال داشته باشند؛ از سال 85 شناخت روحانیون در این زمینه گسترده‌تر و سایت‌هایی هم راه‌اندازی شد.
خاموشی نیز در این زمینه توضیح داد: با حضور روحانیون در این فضا مبلغین می‌توانند دور هم جمع و نشر توحید، اخلاق اسلامی و تبلیغ در این زمینه داشته باشند؛ باید طلاب با جریان‌ها و تکنولوژی امروز آشنا باشند.
در تولید محتوا برای فضای مجازی ضعیف هستیم
شهریاری با اشاره به لزوم بومی‌سازی فضای مجازی خاطرنشان کرد: در حوزه تکنولوژی و فضای مجازی نباید از واردات جلوگیری اما باید آن را بومی کنیم؛ نمونه‌اش آپارات است که بومی شده یوتیوب محسوب می‌شود و استفاده از آن منجر به اشتغالزایی خواهد شد.
معاون آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه با اشاره به اینکه کمیته تعیین مصادیق مجرمانه عملکرد خوبی نداشته است، بیان کرد: این کمیته توفیق چندانی در سیاست‌گذاری ندارد؛ اگر چه دبیرخانه آن روزانه سایت‌ها را رصد می‌کند و موضوعات مستجهن و تروریستی از سوی آنها کشف می‌شود؛ البته بحث دبیرخانه آن با خود کمیته متفاوت است چرا که در کمیته نظرات اعضا بسیار مختلف است و خروجی مناسب ندارد.
وی درباره تأثیر فضای مجازی در زندگی حقیقی نیز خاطرنشان کرد: این فضا سبک زندگی بشر را تغییر می‌دهد و به نوعی همه افراد جامعه را درگیر می‌کند و در اینجا زمینه تهدید و فرصت وجود دارد.
او تصریح کرد: از یک‌سو در تولید محتوا، ضعیف هستیم و اگر محتوای هم تولید می‌شود، با فضای مجازی کنونی همخوانی ندارد و از سوی دیگر در شبکه‌سازی و عرضه گسترده هم هنوز تجربه لازم نداریم.
فضای مجازی در کلاس‌های درس خارج از فقه
شهریاری در خاتمه درباره توجه به فضای مجازی در حوزه علمیه گفت: فقه فضای مجازی در حوزه علمیه قم راه‌اندازی شده است و حریم خصوصی و امنیت فضای مجازی به عنوان درس خارج از فقه مطرح می‌شود و تاکنون 200 جلسه از آن برگزار شده است.
انتهای پیام/
