مقصر آشفتگی در پروازهای چارتری کیست؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، به هم ریختگی بازار حمل‌ونقل هوایی کشور از آذرماه سال 94 و پس از اصرار وزیر مستعفی راه و شهرسازی برای آزادسازی نرخ بلیت پروازهای داخلی آغاز شد. طی سه سال اخیر این وضعیت روز به روز با  افزایش فعالیت چارترکنندگان وخیم‌تر شده، به‌طوریکه به‌عنوان مثال هفته در تعطیلات چند روزه قیمت بلیت مسیرهای پُرتقاضا مانند تهران-کیش یا تهران-قشم از 2 میلیون تومان فراتر رفت.

بر اساس اظهارات 10 بهمن وزیر راه و شهرسازی فروش بلیت پروازهای داخلی به صورت چارتر از اول ماه جاری ممنوع بوده، اما دو روز بعد رئیس سازمان هواپیمایی با رد سخنان محمد اسلامی در خصوص فروش بلیت چارتری گفت: نمی‌توانیم پرواز چارتری را از حمل‌ونقل هوایی حذف کنیم.

دو روز قبل  رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی در گفت‌وگو با تسنیم نبود رقابت در بین چارترکنندگان و کار کردن ایرلاین‌ها با تعدادی چارترکننده خاص را یکی از عوامل بروز نابسامانی حمل‌ونقل هوایی کشور عنوان کرد. حرمت‌الله رفیعی با بیان این‌که باید به دنبال راهکار برای حل این معضل باشیم با طرح این پرسش که "چرا شرکت‌های هواپیمایی فقط با چند چارترکننده همکاری می‌کنند"، ادامه داد: قطعار سیستم قضایی و نظارتی باید به این داستان وارد شوند که البته این کار نیز انجام شده است.

وی با تاکید بر این‌که چارتر در دنیا تعریف و قانون دارد، افزود:‌ سازمان هواپیمایی باید مشخص کند که مثلا بلیت پرواز 5 هواپیمای یک ایرلاین چگونه عرضه شود؛  به‌عنوان نمونه پرواز 4 هواپیما برنامه‌ای و با قیمت مشخص باشد که مردم بتوانند بلیت آنرا از روی سیستم خریداری کنند و پرواز یک فروند هواپیمای دیگر چارتری باشد، اما نه به شیوه‌ای که الان در کشور رایج است. پروازهای چارتری نباید سالانه باشد؛ متاسفانه در کشورمان این پروازها چارتری است در حالی که در دنیا این نوع پرواز حداکثر یک سیزن (فصل) است و ایرلاین‌ها باید برای آن برنامه بدهند.

رفیعی با بیان این‌که پروازهای چارتری نباید حذف شود، چراکه صنعت گردشگری کشور بر مبنای چنین پروازهایی باید باشد، اظهار کرد: پروازهای چارتری باید مشخص باشد که برای چه زمانی هستند مثلا برای 15 روز عید. شرکت‌های هواپیمایی نیز نباید تمام همه سهمیه خود را از رده سیستمی خارج کرده و آنرا به چند چارترکننده خاص بدهند.

وی با تاکید بر این‌که ایرلاین باید اول به نیاز مردم پاسخ بدهد اگر پروازی اضافه آمد آنرا به چارترکننده واگذار کند،‌ یادآور شد: متاسفانه ایرلاین‌ها برعکس عمل کرده و بلیت پروازهای خود را در ایام پیک و غیرپیک به چارترکننده می‌دهند، چارترکننده نیز در ایام غیرپیک بلیت را با قیمت پایین به فروش می‌رسانند اما در زمان پیک سفرها مانند ایامی تعطیلی 22 بهمن امسال با قیمت بالا بلیت‌ها را می‌فروشند و می‌گویند با این زیان خود را در ایام غیرپیک به خوبی جبران می‌کنیم.در این صورت مردم زیان می‌کنند و ایرلاین و چارترکننده هسند به سود خوبی دست می‌یابند. بلیتی که مثلا 700 هزار تومان بوده را چاترکننده به 2 تا 3 میلیون تومان می‌فروشد و این فشار مضاعفی را به مردم وارد می‌کند.

وی با تاکید بر این‌که مهم‌ترین نیاز کنونی بازار پروازهای داخلی مسافری کشور ایجاد یک فضای رقابتی است. در حال حاضر چارترکنندگان اندکی بر اساس روابطی که با ایرلاین دارند بازار را انحصاری کرده‌اند. متاسفانه میدان برای دفاتر باز نشده که این مسئله به زیان صنعت حمل‌ونقل تمام شده است.

رفیعی  با بیان این‌که چارترکننده پول‌های کلان 10، 20 میلیاردی به ایرلاین‌ها می‌دهند، افزود: به‌عنوان مثال چارترکننده به شرکت هواپیمایی می‌گوید "من مسیر ترکیه را رفته‌ام و باید فلان مسیرت را به من بدهی. ایرلاین نیز بر همین اساس پروازهای خود را به کس دیگری که با او همکاری نکرده واگذار نمی‌کند چون از این ترس دارد که کار را انجام می‌دهد یا خیر. از این رو  ایرلاین همیشه سعی می‌کند با چاترکننده همیشگی ادامه دهد چه این روابط سالم بوده یا ناسالم.

وی بیان کرد: در این بین سازمان هواپیمایی کشوری باید به وظیفه قانونی خود یعنی نظارت عمل کرده تا ایرلاین‌ها نتوانند همه پروازهای خود را چارتری کنند.

از سوی دیگر دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی با بیان این‌که نرخ بلیت پروازهای چارتری در کشور غیرمعمولی است به تسنیم گفت:‌ پروازهای چارتری در ایران به معنای واقعی خود نیستند و به صورت بنکداری هستند.

مقصود اسعدی سامانی با اعلام این که آن چیزی تحت چارتری است،  به معنای واقعی خودش نیست، افزود:‌ نحوه عرضه پروازهای چارتری به‌صورت بنکداری است؛ یعنی به این ترتیب که ایرلاین پوراز یک مسیر خود را به‌صورت کامل در اختیاری فردی قرار داده و به نوعی آنرا پیش فروش می‌کند. این پروازها هم از سوی چارترکننده در بین آژانس‌ها توزیع می‌شود. آن چیزی که در دنیا به نام چارتر است این است که وقتی مسافری که به یک مقصد منتقل می‌شود با همان پرواز برگردد. این در حالی است که در ایران این اتفاق نمی‌افتد و چارترکننده پرواز را دراختیار می‌گیرد و آنرا در اختیار آژانس‌ها و سایت‌های فروش قرار می‌دهد.

وی با یادآوری این‌که بلیت پروازهای چارتری دست‌کاری می‌شود، گفت: چارترکننده تعیین کننده نرخ پروازهاست که قیمت‌های غیرمعمولی است.

به گزارش تسنیم، در این بین به نظر می‌رسد سازمان هواپیمایی کشور به‌عنوان متولی حمل‌ونقل هوایی مسافری برنامه‌ منسجمی برای ساماندهی این بخش ندارد. سازمان هواپیمایی طی چند هفته اخیر طی بیانیه‌ای فعالیت سایت‌های آنلاین فروش در خصوص ارائه و نمایش بلیت‌های چارتری را تخلف اعلام کرده. این در حالی است که اساسا شرکت‌های هواپیمایی با همکاری چارترکنندگان بازار حمل‌ونقل هوایی را بهم ریخته‌اند.

در شرایط کنونی اقتصاد کشور به نظر می‌رسد سازمان‌ها و دستگاه‌های نظارتی باید هرچه سریع‌تر به این بخش ورود پیدا کنند و از رانت‌های آن جلوگیری به عمل آورند.