روایت نویسنده اردبیلی از ‌خاطرات ثبت نشده جنگ در ادبیات معاصر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اردبیل، متولد آذرماه است.55 بهار از زندگی اش سپری شده و امروز صاحب سه فرزند و هزاران برگ شعر و داستان و کوهی از تجربه های موفق در عرصه سینما و تلویزیون است.

تا جایی که به یاد می آورد عاشق کتاب بوده و یکی از شرط های دلی خود برای ازدواج را انتخاب مردی قرار داده که دوستدار کتاب باشد.

عشق به کتاب بیش از 40 سال است که نه تنها در دل توران داستان ما فراموش نشده بلکه به نسل های دیگر نیز انتقال یافته است.تا جایی که معتقد است بیشتر از تکنیک در کلاس هایش حرف از زندگی زده و درس زندگی آموخته  است؛ چرا که هر کتابی درسی برای زندگی است.

در بحبوبه جنگ تحمیلی است که نخستین کلمات توران بر روی کاغذ حک می شود کلماتی که بعدها آنقدر قوت و قدرت می گیرد که به کتب داستان کوتاه، شعر و حتی رمان بدل شود و بخش مهمی از ادبیات جنگ و فولکلور اردبیل را در تاریخ ثبت کند.

8 بار بازنویسی داستانی که دور انداخته شد

داستان نویس اردبیلی به یاد دارد که در روزهایی که مردان پشت جبهه هایی با کمترین امکانات  از مرزها دفاع می کردند، وی اولین مشق های نوشتن را برای نویسنده شدن آغاز کرده است.

توران می گوید: می توانم بگویم از سال 62 نوشتن را آغاز کردم و از آن تاریخ هرچه نوشتم چه خوب و چه بد نگه داشته ام؛ گاهی تورقی می کنم و از نوشته های قبلی بسیار می آموزم.

این نویسنده معتقد است در آن برهه زمانی نویسنده ناخودآگاه به سمت دفاع مقدس سوق پیدا می کرد و در این میان اعتقاد داشتم که اگر می خواهم موفقیتی از این نوشته ها کسب کنم باید تلاش و تمرکز را فراموش نکنم و از تکنیک نوشتن خود را بی بهره ندانم.

این تفکر موجب می شود که آموختن تا به امروز بخشی از زندگی توران قربانی شود تا جایی که حتی امروز که کارگاه های داستان نویسی غیرحضوری دایر کرده و تربیت 18 داستان نویس را عهده دار شده است، خود را از آموختن بی نیاز نمی بیند.

انتخاب داستان کوتاه به دو زبان ترکی و فارسی شروع کار نویسنده خوش ذوق است که هر جمله اش را با ایمان و اعتقاد به کار نویسندگی ضمیمه می کند.

در مقابل نوشتارهای تفننی و تبلیغی که بتواند مدت زمانی هر چند اندک نام نویسنده را ورد زبان ها سازد، توران از تجربه خود می گوید که اولین داستانش در سال 64  توسط مدرس کارگاه از طبقه سوم ساختمان به حیاط انداخته می شود و وی این داستان را 8 بار بازنویسی می کند تا استاد بپسندد.

نوشتن خاطرات سردار تا سرباز مسئولیت است

رمان، داستان های کوتاه و مجموعه دینی از مرور زندگی پیامبران به همراه شعرهای فارسی و ترکی حاصل سال ها تورق، مطالعه، ویراستاری، نقد و نوشتن نویسنده زن اردبیلی است.

قربانی معتقد است زنان به مراتب بهتر از مردان می توانند از حال و روز خود بنویسند و حتی نوشتن برای اصحاب قلم مسئولیت است که زنانگی را رعایت کرده باشند.

به دلیل اهمیت این موضوع است که در سنین پایین شعرهای «نزار قبانی» توسط این شاعر خوش فکر مطالعه و ترجمه می شود و در ادامه موضوعات اجتماعی و فولکلور توجه وی را به خود جلب می کند.

وی می گوید: به حدی دایره واژگان ترکی گسترده است که در نوشتن و ترجمه اشعار ترکی لذت می برم و سعی می کنم تا حد امکان نسبت به اهمیت آن در کلاس های درس گوشزد کنم.

بخشی از دغدغه قربانی که زن برگزیده استان در فستیوال زنان برتر در سال 1383  و بانوی برگزیده در همایش توانمندی های زنان در سال 1393 است، ثبت وقایعی است که از جنگ به جا مانده و بی‌توجه از آن عبور کرده ایم.

توران می گوید تا زمانی که چفیه به گردن داریم، جنگ به اتمام نرسیده و نوشتن برای دفاع مقدس یک مسئولیت خطیر است اما به بسیاری از ابعاد آن فعلا نپرداختیم؛ در حالی که نوشتن خاطرات سردار تا سرباز به عنوان یک وظیفه باید دنبال شود.

توران که خاطرات هرچند کوچک و به ظاهر بی اهمیتی که از شهدای زن و شهدای محله شنیده را به قالب شعر و داستان برده و خاطرات بسیاری از جمله کتب قبلیه زینب، سال هایی که رفته بودم و خاطرات مادر شهید کریم خسروزاده را به ثبت رسانده است همچنان به نوشتن خاطرات شفاهی جنگ تاکید دارد.

موضوعی که در کارگاه های داستان نویسی که با همکاری بسیج خواهران و سپاه حضرت عباس (ع) استان نیز به آن پرداخت شده است.

عضو شورای عالی ادبیات داستانی بسیج از سال 75 فصل جدیدی در زندگی هنری خود می گشاید و در عرصه سینما و تلویزیون نیز توانمندی خود را اثبات می کند.

از همسرم برای کار در تلویزیون اجازه خواستم

شاید برای توران که در فضای سنتی شهر حیات داشته حضور در سینما و تلویزیون به سادگی محقق نشد اما بعد از اینکه مدرس داستان نویسی در مراکز فرهنگی و هنری استان در سال 75 به عنوان کتابخوان نمونه برگزیده شد، با یک فرصت کاری از سوی لیلا فرج زاده کارگردان سینما به دنیای جعبه جادویی نیز راه یافت.

می گوید از همسرم اجازه خواستم و وی رضایت داد. هیچگاه مانع پیشرفت و فعالیت های اجتماعی ام نشده است.

تا به امروز توران داستان ما در 40 فیلم کوتاه، 13 سریال و نمایش رادیویی و تلویزیونی  و 4 فیلم سینمایی حضور داشته است و این همه در حالی است که هیچ دوره آموزشی ندیده است و در تمامی فیلم ها توانسته نقش زنی مومن و مادری فداکار را به تصویر بکشد؛ همان که در واقعیت است و آرزو دارد به دختران جوانی که شاگردان و همکلاسی های او هستند نیز بیاموزد.

همسر وی آقای مقدم مردی روشنفکر و مدافع فعالیت اجتماعی بانوان است و از اینکه اجازه فعالیت هنری به توران مهربان خود داده راضی است.

آقای مقدم می گوید 62 ماه او را به سه فرزند کوچک تنها گذاشتم اما دم نزد؛ امروز وظیفه ما برداشتن مانع از مقابل زنان است تا بتوانند همراه با حفظ ارزش ها در صحنه های اجتماعی حضور یابند. نباید به برخی تفکرات عقب مانده اجازه رشد داد؛ چراکه در جامعه اسلامی و انقلابی زنان نقش کلیدی دارند.

وام 27 درصدی حمایت نیست

توران به عمر انقلابی که به ثمر نشسته در تثبیت جایگاه زنی انقلابی در استان تلاش کرده است. اما باید پرسید تا چه حد مورد حمایت قرار گرفته است؟

رمان های نویسنده کوشا که همواره دفترچه یاداداشت، خودکار و عینکش بخشی از قاب چهره اوست، به دلیل گرانی کاغذ و چاپ نتوانسته رمان های خود را به چاپ برساند و چه حرفها که نوشته و خوانده نشده است.

می گوید برخی ممیزی ها تلخ است از جمله در موضوع عشق و اجازه نمی دهند بدون لفافه از آن سخن گفت تا جوانان تربیت ذهنی داشته باشند و دلش از وام 1.5 میلیون تومانی با بهره 27 درصدی برای چاپ کتاب پر است و اینکه یک زن خانه دار چگونه از پس هزینه های چاپ برآید.

توران برای نوشتن مانع نمی بیند اما برای نشر و چاپ بی مهری هایی دیده . هم متوجه آثار خود و هم آثار سایر نویسنده ها.

به اعتقاد این نویسنده زندگی پر از تجربه است که می تواند به قالب ادبیات بیاید و برای آیندگان نیز ماندگار شود اما امروز وقتی کتاب حمایت و معرفی درستی ندارد کسی داستان کوتاه نمی خواند و چاپ دیجیتال هم به این وضعیت دامن زده است.

این هنرمند حتی به دلیل ناتوانی در چاپ حداقل 4 کتاب انفرادی از آثار خود تاکنون نتوانسته درجه هنری دریافت کند و این در حالی است که بخش عمده ساعات شبانه روز وی در حال و هوای نوشتن و خواندن و آموزش نویسندگی سپری می شود.

حتی اگر به رزومه دو صفحه ای و موفقیت های توران قربانی بی توجه باشیم نمی توان از نقش تربیتی وی برای آموزش دختران جوان و نسل فعلی بی توجه بود. نسلی که به واقع نیازمند اساتیدی چون قربانی است تا از انحرافات و تعصبات به دور ماند.

ونوس بهنود

انتهای پیام/ش