ادامه حیات شاعرانگی حمیدرضا برقعی با «یحیی»

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، «یحیی» تازه‌ترین اثر سیدحمیدرضا برقعی است که برای نخستین‌بار از سوی انتشارات فصل پنجم در سی و دومین دوره نمایشگاه کتاب تهران توزیع شده است. «یحیی» پس از «طوفان واژه‌ها»، «قبله مایل به تو»، «رقعه» و «تحیر»، پنجمین اثر این شاعر قمی است. محمدجواد شرافت، شاعر آیینی، در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار داده، به ویژگی‌ آثار برقعی به ویژه «یحیی» پرداخته است. یادداشت شرافت را می‌توانید در ادامه بخوانید:

اول: حیات شاعرانگی

مجموعه «یحیی» پنجمین مجموعه شعری حمیدرضا برقعی است که در قالب کتاب منتشر شده است. از سال 84 تا کنون که حدود 13 سال از حضور برقعی در نشر می‌گذرد، آثاری از او در قالب کتاب صوتی نیز منتشر شده است که این تعدد عناوین، ادامه حیات شاعرانگی او را نشان می‌دهد. برخی از دوستان شاعر، در مقطعی شاعر هستند و بعد از مدتی یا فاصله می‌گیرند و فراموش می‌کنند که شاعر‌ند. اما برقعی همچنان تکاپو و کشف و شهود دارد و به مسیرش ادامه می‌دهد. اینکه برقعی به صورت میانگین هر دو سال یک مجموعه شعری دارد،‌ نشان می‌دهد که حضور او مستمر و منظم است.

دوم: «یحیی»

«یحیی» از دو نوع تنوع سود می‌برد؛ لذا برای مخاطب خواندن و شنیدن این اشعار لذت‌بخش است. نخست تنوع فرمی است که گاه برخی از شاعران، به ویژه شاعرانی که در محافل شعری و کنگره‌ها شرکت می‌کنند، از آن غفلت می‌کنند. به عنوان نمونه، شاعری ممکن است فقط رباعی‌سرای خوبی باشد یا شاعری دیگر تنها در قالب غزل شعر بگوید. اما فضای شعر هیئات مذهبی می‌طلبد که از فرم‌ها و ظرف‌های مختلفی استفاده شود تا مخاطب را با خود همراه کند. در شعر این روزهای هیئت تنوع قالب بسیار زیاد است و این تنوع را می‌توان هم در شعر جوان‌ترها و هم در شعر شاعران پیشکسوتی چون استاد سازگار، استاد شفق،‌ مؤید و دیگر بزرگواران دید. در میان نسل جوان نیز شعر شاعرانی چون حمیدرضا برقعی از این ویژگی برخوردار است. به عنوان مثال، در «یحیی» هم می‌توان غزل‌های خواندنی و موفق دید و هم قطعه، مثنوی، چهارپاره، قصیده و حتی قالب‌های مهجورتری مانند مسمط یا مربع ترکیب.

مهمتر از تنوع قالب، دانستن قابلیت‌ قالب‌هاست. یعنی شاعر بداند که مقصود مورد نظر خود را در مثنوی بیان کند موفق‌تر است یا قصیده؟ اشراف بر این موضوع، به شاعر کمک می‌کند تا ظرف و مظروف را هماهنگ‌تر انتخاب کند. برقعی از جمله شاعرانی است که هم در انتخاب قالب و هم در شناخت قابلیت قالب‌ها موفق است، به همین دلیل «یحیی» هم به لحاظ تنوع رنگارنگ است و هم از نظر قابلیت، متناسب. شاعر در این کتاب اگر می‌خواهد فراز تاریخی بگوید، از استحکام قصیده استفاده می‌کند و هرجا که حرفی عاشقانه دارد، از لطافت غزل بهره می‌برد.

سوم: تنوع محتوا

شاعر آیینی یعنی شاعری که می‌تواند در بیان همه ارزش‌های الهی ورود کند. شعر آیینی گستره موضوعی وسیعی دارد؛ از شعر توحیدی گرفته تا مقاومت و و لایی. در «یحیی» روح شاعر بیشتر در فضای شعر ولایی سیر می‌کند و موفقیت‌هایش نیز در این حوزه بیشتر است. همچنین ما شاهد عاشقانگی‌های شاعر و دغدغه‌های اجتماعی او نیز هستیم؛ به عبارت دیگر در «یحیی» ما هم شاهد ارتباط شاعر با خالق، با اولیای خدا و با مردم هستیم. پررنگ‌ترین بخش‌های کتاب مربوط به شعر ولایی است که شاعر توانسته در این میدان موفق‌تر عمل کند.

ما شعر علوی فراوان می‌شنویم، اما اینکه منِ شاعر این موضوعات را با چه ادبیاتی بیان کنم، نکته مهمی است. برقعی در «یحیی» سروده‌هایش را به همه ائمه(ع) تقدیم کرده است؛ مثلاً سروده‌ای از او در وصف امام صادق(ع)، مؤسس مکتب شیعه، که متاسفانه ما کمتر به محضر ایشان شرف‌یاب می‌شویم، از جمله این اشعار است. از دیگر سروده‌ها،‌ شعری است در وصف حضرت فاطمه صغری(س). برقعی با پرداختن به شخصیت‌های کمتر شناخته شده عاشورا، تلاش دارد تا از زاویه‌ای جدید به این واقعه نگاه کند. او تلاش کرده با نگاه و بیان دیگرگون به این موضوعات وارد شود.

از دیگر ویژگی‌های شعری برقعی استحکام بیان اوست که هر روز بیشتر می‌شود. برقعی شاعری پرتکاپو است. او به کم قانع نیست و دوست دارد با کنجکاوی فضاهای مختلف را تجربه کرده و به خدمت بگیرد. این تکاپو را می‌توان در قالب‌ها و زبان و همچنین اندیشه او دید. او با ورود به مباحث تاریخی و سیره، تلاش دارد تا ساحت محتوا را نیز در سروده‌های خود تقویت کند.

برخی از شاعران بیشتر عاطفی هستند و می‌توانند تنها به یک بُعد توجه کنند؛ اما برقعی طی سال‌های گذشته نشان داده که هم می‌تواند در بخش عاطفه شاعر قوی باشد و در عین حال در ساحت حماسه نیز طبع‌آزمایی کند. پیوند عاطفه و حماسه را می‌توان در اشعار ولایی او به خوبی دید. او اشک شوق مخاطب را با ابیات ابتدایی به خوبی درمی‌آورد و در پایان، با اشک مرثیه به اتمام می‌رساند.

نکته مهم در مورد شعر برقعی این است که صدای شاعر در کتابش منتشر شده است. مخاطب پیش از این، بسیاری از این سروده‌ها را با صدای خود شاعر شنیده است. برقعی هم هنر سرایش دارد و هم هنر ارائه شعر.

انتهای پیام/