تلاش دولت ازبکستان برای تعلیق تحریم پنبه
دولت ازبکستان در پی لغو تحریم‌های اعمال شده بر پنبه این کشور توسط بیش از ۳۰۰ شرکت و انجمن خارجی است که به دلیل استفاده از نیروی کار اجباری در کشت و صنعت پنبه ازبکستان صورت گرفته است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، پایگاه دیپلمات در مقاله‌ای به قلم کارتین پوتز، سردبیر بخش آسیای مرکزی این پایگاه تحلیلی، به بررسی تلاش‌های ازبکستان برای لغو تحریم‌های مربوط به صنایع پنبه این کشور به دلیل استفاده از نیروی کار اجباری و کار کودکان پرداخته است که در ادامه می‌خوانید.
در پرتو گزارش‌های اخیر در زمینه پیشرفت‌های قابل توجه در حذف نیروی کار اجباری و کودکان کار در صنایع پنبه ازبکستان، این کشور تلاشهایی برای تعلیق کمپینی که در آن بیش از 300 شرکت خود را به تحریم پنبه ازبکستان متعهد کرده‌اند، صورت داده است.
در رویداد اخیری که در مرکز «نشنال پرس کلاب» در واشنگتن برگزار شد، عظام فرمان‌اف، زندانی سیاسی سابق ازبک اظهار داشت که تحریم پنبه ازبکستان می‌بایست پایان یابد. فرمان‌اف برای 11 سال در بدترین زندان‌های ازبکستان محبوس بود، پس از زندانی شدن به جرم اخاذی، فعالین حقوق بشری در خصوص وی گفته بودند که پرونده او به دلیل کارهایش در حمایت از حقوق کشاورزان تشکیل شده بود. در واشنگتن، فرمان‌اف در همان جایگاهی نشست که جولان وهاب‌اف، سفیر ازبکستان در ایالات متحده آمریکا نشسته بود؛ هر دو شرکت‌های بین‌المللی را به بازاندیشی در طرح تحریم ازبکستان فرا می‌خواندند.
وهاب‌اف با اظهار این که موضع دولت ازبکستان تغییر کرده و این روند به پیشرفت خود ادامه خواهد داد، در این جلسه اظهار داشت: پیام مهمی از نهاد ریاست‌جمهوری به تمام مسئولان و کارفرمایان رسیده که هر کسی (که در حوزه پنبه مشغول است) اگر نیروی کاری اجباری را در این حوزه به کار گیرد، برای دولت قابل قبول نیست و با این امر هرگز مدارا نخواهد شد ... این پیام کلیدی بود.
کمپین شرکت‌های تجاری برای تحریم پنبه ازبکستان توسط یک پتیشن جمع‌آوری امضا متعهد شده است مادامی که دولت ازبکستان به کارگیری کودکان و نیروی کار اجباری را در حوزه صنایع و کشت پنبه به کار می‌گیرد، پنبه ازبکستان را در هیچ یک از محصولات تولیدی خود استفاده نکنند. تاکنون 313 شرکت تجاری، انجمن و تولیدکننده این کمپین را امضا کرده‌اند.
در رویداد اخیر که در واشنگتن صورت گرفت، فرمان‌اف بروشوری را مقابل خود گذاشت و گفت «وقت آن رسیده که کمپین تحریم پنبه، پوشاک و منسوجات ازبکستان تعلیق شود»؛ وی همچنین برخی دیدگاه‌های بین‌المللی در خصوص حوزه کشت و صنعت پنبه ازبکستان را نیز مورد بحث و بررسی قرار داد.
چند هفته پیش سازمان بین‌المللی کار گزارشی در پی سومین دور از ماموریت نظارت و ارزیابی خود از کشت سال 2018 ارائه داد و در آن اظهار داشته بود که نیروهای کار اجباری «در ازبکستان به صورت سیستماتیک توسط دولت این کشور» به کار گرفته نمی‌شود. این جزوه همچنین با اتکاء بر امضاء 10 نفر دیگر تایید می‌کرد که اصلاحات گسترده‌ای در حوزه پنبه ازبکستان آغاز شده است.
با این حال به رغم پیشرفت‌های مثبت، در این گزارش اینطور بحث شده است که ابتکار کلی اصلاحات به دلیل چالش اصلی بیکاری تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد و مادامی که پنبه ازبکستان در تحریم شرکت‌ها و تولیدکنندگان عمده پوشاک قرار دارد، این امر به سادگی حل نخواهد شد.
در این گزارش نوشته شده است: ما نیازمند سرمایه‌گذاری و توسعه تجارت خارجی برای حل مشکل بیکاری و ارتقاء سطح زندگی روزمره مردم عادی هستیم. بر اساس این گزارش، تحریم پنبه تنها در زمانی قابل توجیه بود که دیکتاتوری اسلام کریم‌اف در ازبکستان حاکم بود. اما با ظهور تغییرات جدی در این کشور طی سه سال اخیر، ما فکر می‌کنیم زمان آن رسیده تا تصمیم درستی با بررسی چشم‌اندازهای سیاسی و اجتماعی در خصوص تحریم پنبه ازبکستان گرفته شود. این تحریم منافعی به مردم عادی ازبک نمی‌رساند.
در همین راستا اریک گاتوالد، معاون مدیر انجمن بین‌المللی حقوق کار، این نکته را نیز برجسته کرد که به رغم بروز تغییرات و اصلاحات قابل توجه در ازبکستان، مساله نیروی کار اجباری همچنان در این کشور به عنوان یک مشکل باقی است. گزارش سازمان بین‌المللی کار پیش‌بینی کرده بود که بیش از 170 هزار نفر از مردم در سال 2018 مجبور شدند در مزارع پنبه این کشورکار کنند. اگرچه این رقم به میزان قابل ملاحظه‌ای کمتر از گذشته است، اما همچنان شمار قبل توجهی از مردم را در بر می‌گیرد.
همانطور که پیش از این گفته شد، کمپین مذکور به طور ویژه می‌گوید که این شرکت‌ها پنبه ازبکستان را برای محصولات خود استفاده نمی‌کنند، مگر زمانی که کار اجباری در صنایع پنبه این کشور پایان یابد. گاتوالد در این زمینه می‌گوید: این کمپین کشاورزان یا مردم عادی را هدف نگرفته است، بلکه خواهان پایان سیستم دولتی استفاده از نیروی کار اجباری در تولید پنبه است. در حالی که پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای صورت گرفته است، گاتوالد به گزارش نظارت سال 2018 انجمن آلمان و ازبکستان اشاره می‌کند که می‌گوید: شواهد بسیاری از مشارکت دولت (به صورت عمده و نه خاص، توسط مقامات محلی و منطقه‌ای) در بسیج نیروها- بخوانید مجبور کردن نیروها- برای جمع‌آوری پنبه وجود دارد.
در خصوص تعلیق زودهنگام این کمپین تحریمی، وی همچنین می‌افزاید: حتی اگر این تحریم‌ها پیش از موعد مقرر (قبل از آن که کار اجباری به صورت واقعی محو شود) تعلیق شوند، این برندهای تجاری برای خرید محصولات پنبه ازبکستان عجله‌ای نخواهند داشت. اگر آن‌ها چنین کنند، با ریسک‌های اعتباری و حقوقی قابل توجهی مواجه می‌شوند.
پنبه ترکمنستان اخیرا توسط دولت ایالات متحده آمریکا از لیست کالاهایی که با نیروی کار اجباری کودکان تهیه شده، خارج شده است. اما همچنان در لیست نیروی کار اجباری بزرگسالان قرار دارد. همینطور وضعیت ازبکستان در زمینه قاچاق انسان در گزارش‌های اخیر در مقایسه با گزارش سال 2017، از سطح 3 به سطح 2 ارتقاء یافته است؛ این به معنای آن است که اگرچه ازبکستان هنوز به استانداردهای بین‌المللی در این زمینه دست نیافته، اما پیشرفت قابل توجهی داشته است. البته باید در نظر داشت در سال 2015 نیز ازبکستان یک بار به این سطح (درجه 2) در لیست مربوطه رسیده بود. در آن زمان با بررسی سیاسی لیست، نوشته بودم:
ازبکستان 5 سال را به صورت متوالی در سطح 2 لیست نظارتی سپری کرده است که تنها به دلیل اقدامات ویژه وزارت امور خارجه ممکن بود. به صورت فنی، یک کشور که برای 2 سال به صورت متوالی در سطح 2 از لیست نظارت قرار دارد، می‌بایست به صورت اتوماتیک برای سال سوم در لیست تنزل یابد. یک سری اصلاحات سال 2008 در زمینه محافظت از قربانیان قاچاق انسان به وزارت امور خارجه این کشور اجازه می‌دهد که برای 2 سال پیاپی تنزل یابد. پس از 2 سال دیگر، این کشور می‌بایست یا به سطح 2 ارتقاء یابد که به معنی پیشرفت واقعی است و یا می‌بایست به سطح 3 تنزل یابد. در سال 2013، پس از پنج سال قرار گرفتن در سطح 2 لیست نظارتی، ازبکستان به صورت اتوماتیک تنزل رتبه یافت. با بازگشت ازبکستان به سطح 2 در این لیست بیش از آن که نشانه‌ای از پیشرفت باشد، نمادی از آرزوهای دولت آمریکا برای نگه داشتن این کشور در بدترین جایگاه ممکن در لیست مربوطه و مرتبط با محدودیت‌های سرمایه‌گذاری ملزم شده توسط قانون است.
ازبکستان در سال 2016 دوباره به سطح 3 بازگشت. در این راستا، رتبه‌بندی‌ها، ارتقاءها و تنزل رتبه‌ها معانی خود را تا حدودی از دست دادند.
به هر ترتیب، آنچه اکنون مهم است حجم مباحث و مکالماتی است که در فضای عمومی در خصوص حوزه پنبه ازبکستان مطرح می‌شود. مشارکت کنندگان در این مباحث در موضع مشترکی قرار دارند. در حالی که آن ها ممکن است با تمام جزئیات موافق نباشند (در نشست واشنگتن اختلافاتی در خصوص نظام سهمیه‌بندی وجود داشت)، این بحث به اینجا می‌رسد که نیروی کار اجباری چگونه در ازبکستان ریشه‌کن می‌شود؟
در این راستا، وهاب‌اف، سفیر ازبکستان در ایالات متحده فاکتورهای خصوصی‌سازی، مکانیزه کردن و سرمایه‌گذار خارجی را سه بعد اساسی تلاش‌های دولت ازبکستان برای پیشرفت در این زمینه عنوان کرد. این تلاش‌ها برای خروج دولت از این حوزه، مدرنیزه کردن صنعت و جذب سرمایه‌گذاری خارجی، مبتنی بر برنامه میان‌مدت اصلاحات اقتصادی دولت است.
گاتوالد با اشاره به این که اصلاحات مورد نیاز می‌بایست در چگونگی مدیریت دولت در کشت پنبه که در حال حاضر در قالب مدیریت معمول متمرکز و از بالا به پایین است، می‌گوید: تداوم تحمیل سهمیه تولید از سوی تاشکند مقامات محلی و منطقه‌ای را مجبور می‌کند تا از نیروی کار اجباری استفاده کنند؛ به ویژه در آخرین مراحل کشت پنبه، زمانی که دستمزد نیروهای کار داوطلب کاهش می‌یابد.
وهاب‌اف در نکات خود همچنین بر این نظر بود که دولت ازبکستان تلاشهایی برای تغییر و اصلاح سیاست‌های کشاورزی که در آن راستا استفاده از نیروی کار اجباری در کشاورزی به لحاظ اقتصادی غیرضروری و غیرقابل تحمل شود، صورت داده است.
گاتوالد نیز در این زمینه اشاره می‌کند که تقویت مشارکت جامعه مدنی و تضمین دسترسی بدون محدودیت به نظارت و اطلاعات توسط خبرنگاران و ناظران در فرایندهای کشت پنبه، همچنان یک موضوع مورد انتقاد است. در این زمینه وهاب‌اف از خبرنگاران دعوت کرد تا در کشت سال آینده مشارکت کرده و بر آن نظارت کنند.
بنا به گفته گاتوالد، کمپین تحریم پنبه برای رهاسازی نقشه راه پیشنهادی اصلاحات در ازبکستان به زودی ارائه می‌شود. این نقشه راه توسط دولت ازبکستان درخواست شده است.
یادآور می‌شود پنبه مهم‌ترین محصول صادراتی جمهوری ازبکستان است که سهم قابل توجهی را در تولید ناخالص داخلی این کشور ایفا می‌کند.
انتهای پیام/
