آیا نقش "گازهای گلخانه‌ای انسان‌ساخت" در افزایش دمای کره زمین افسانه است؟!

به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ جابر سعادتی صدر: نخستین بار نقش "گازهای گلخانه‌ای انسان‌ساخت" در افزایش دمای کره زمین، توسط دانشمندی به نام آرهینوس در سال 1896 مطرح شد، مبدعان این موضوع، عامل افزایش دمای کره زمین را افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای انسان‌ساخت آن‌هم  بعد از وقوع انقلاب صنعتی در غرب می‌دانند.

این موضوع اما مخالفان سرسختی نیز دارد که معتقدند افزایش دمای زمین نه یک موضوع علمی که یک موضوع سیاسی و اقتصادی است؛ این دسته از دانشمندان همچنین دلیل احساس خطر مردم درباره تغییرات اقلیم را تکرار مکرر آن در رسانه‌ها می‌دانند.

آیا شرکت‌های نفتی و بیمه‌ای از تغییرات اقلیم سود می‌برند؟

 افشای ایمیل‌های دانشمندان دخیل در گزارش چهارم کمیته بین‌الدولی تغییر اقلیم (IPCCC)، باعث افزایش انتقادات نسبت به پایه‌های علمی این گزارش شد؛ این حادثه به "کلایمت گیت"معروف شد.

دانشمندان معترض معتقد بودند که در مورد برخی داده‌های آب و هوایی پنهان‌کاری می‌شود؛ همین موضوع باعث قوت گرفتن موضع مخالفان نیز شد؛ در طرف مقابل اما موافقان افزایش دمای کره زمین، مخالفان را به حمایت از منافع شرکت‌های نفتی که آن‌ها را اصلی‌ترین منتشرکنندگان گازهای گلخانه‌ای می‌دانند، متهم می‌کنند.

قابل‌ذکر است که مخالفان اعلام می‌کنند که مشکلی با حفظ محیط‌زیست ندارند اما پایه‌های علمی این مسئله بسیار ضعیف است چرا که تنها 0.2 درصد از گازهای گلخانه‌ای موجود در جو زمین انسان‌ساخت هستند و 99.8 درصد از آن توسط خود طبیعت تولید می‌شود.

همچنین مخالفان در پاسخ به حمایت ایشان از شرکت‌های نفتی، ادعا می‌کنند که هر چه حساسیت در مورد افزایش دمای کره زمین افزایش یابد به طبع آن میزان سرمایه‌گذاری‌ها در این مورد نیز افزایش می‌یابد که این نیز به نفع اقلیم‌شناسان موافق و نیز شرکت‌های بیمه و حتی شرکت‌های بزرگ در حوزه صنایع غیر انرژی‌بر است چراکه اگر تغییر اقلیمی رخ دهد، موجب وحشت عمومی از مسائلی مانند سیلاب، طوفان و دیگر بلایای طبیعی خواهد شد به همین جهت مردم برای جبران خسارات بیشتر از زمان‌های دیگر به سمت شرکت‌های بیمه برای بیمه کردن دارایی‌های خود، حرکت خواهند کرد همچنین اجرایی شدن موافقت‌نامه‌هایی مانند پاریس، سبب شکل‌گیری سازوکارهایی نظیر مالیات کربن خواهد شد؛ سازوکارهایی از این قبیل به نفع کشورهایی است که بعد از گذار از اوج انتشار گازهای گلخانه‌ای به لطف توسعه صنعتی، قادر به کنترل انتشار از محل بهره‌وری هستند.

ورود موضوع تغییرات اقلیم به رقابت‌های سیاسی

علاوه بر چالش میان دانشمندان حوزه اقلیم‌شناسی که یکدیگر را به حمایت از منافع گروه‌های خاص اقتصادی متهم می‌کنند، این مسئله در میان احزاب سیاسی نیز به‌خصوص در اروپا و آمریکا به یک چالش تبدیل‌شده است؛ شاید بتوان گفت که تاریخچه این چالش به دهه 60 میلادی می‌رسد که ابتدا از آمریکا شروع و سپس به اروپا نیز سرایت کرد.

در حال حاضر احزاب سبز  از حامیان اصلی نظریه گرمایش زمین هستند؛ این احزاب در اروپا بسیار فعالند و پایگاه اجتماعی آن صرفاً به دلیل داشتن ماهیت زیست‌محیطی است و اگر دست از چنین موضوعاتی بردارند پایگاه اجتماعی خود را از دست می‌دهند؛ پایگاه اجتماعی که بیشتر در بین طبقه متوسط جامعه قرار دارد.

 در سال 1969 ریچارد نیکسون رئیس‌جمهور وقت آمریکا با حمایت از مطرح‌شدن اثر گلخانه‌ای و باران‌های اسیدی توسط ناتو(NATO) خواستار حمایت جهانی از این موضوع شد؛ در مقابل اما برخی کشورهای اروپایی مانند آلمان معتقد بودند که آمریکا در پی بازیابی نقش جهانی خود بعد از شکست در جنگ ویتنام است همچنین در دهه 90 در کانادا، عمل نکردن دولت وقت به تعهدات خود در پروتکل کیوتو که آن را تائید کرده بود، باعث شد تا مخالفان بتوانند از آن به‌عنوان یک ابزار در فشار به دولت بهره بگیرند.

در آلمان نیز با وجود اینکه رهبری حزب حاکم دموکرات ـ مسیحی، تلاش دارد تا خود را حامی مسائل زیست‌محیطی و به‌خصوص موضوع گرمایش زمین و موافقان آن نشان دهد اما عملکرد دولت آلمان نشان می‌دهد که این موضوعات صرفاً برای جلب نظر افکار عمومی و پیروزی در انتخابات است چرا که مطابق گزارش‌های نهادهای بین‌المللی مانند گروه شفافیت اقلیمی، آلمان در بین کشورهای اروپایی ضعیف‌ترین عملکرد را در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای داشته است.

بنابراین، سیاسی شدن یک موضوع صرفاً علمی به نام تغییرات اقلیم سبب شده که اقلیم‌شناسان نتوانند در یک فضای علمی به‌دور از حواشی سیاسی و رسانه‌ای درست یا غلط بودن این موضوع را به اثبات برسانند؛ از سوی دیگر اجماع کشورها را نیز در این مورد از بین برده است، به‌عنوان نمونه، ایالات‌متحده آمریکا به‌دلیل  رد دلایل گرمایش زمین حاصل از گازهای گلخانه‌ای انسان‌ساخت از موافقت‌نامه پاریس خارج شد و روسیه نیز به همین دلیل تاکنون به این موافقتنامه نپیوسته است.

انتهای پیام/