پای حرف مردم| مدارس دولتی را تقویت و از رشد قارچ‌گونه مدارس غیرانتفاعی ناکارآمد جلوگیری کنید
انتخاب مدارس دولتی و غیردولتی دوراهی سختی است که پیش روی خانواده‌ها قرار دارد، از یک سو نقش مدارس دولتی در حال کمرنگ شدن است و از سوی دیگر برخی مدارس غیرانتفاعی کارایی لازم را ندارند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، مدرسه، پرورش و آموزش اصل بسیار مهمی برای جامعه و خانواده است، اگر به این اصل به درستی اهمیت داده و برای پیشبرد آن تلاش شود نتایج بسیار خوبی نیز حاصل می‌شود. به‌دست آوردن نتایج خوب در آموزش و پرورش دانش‌آموزان این مرز و بوم نیز بستگی به سطح آگاهی، علمی، آموزشی و بسیاری فاکتورهای دیگر از سوی مسئولان این نهاد بسیار مهم دارد.
آموزش و پرورش ایران در سال‌های اخیر تغییرات چندانی نداشته است و روند عادی خود را طی می‌کند، مخالفان و موافقان بسیاری نیز دارد که البته آن طور که شواهد نشان می‌دهد روش‌های موجود در آن مخالفان بیشتری دارد.
بسیاری از خانواده‌ها و حتی کارشناسان آموزشی معتقدند که نظام آموزشی دارای ایرادات اساسی است و نتیجه مطلوب از آن حاصل نمی‌شود. نمونه آن هم گسترش و ازیاد مدارس غیردولتی و غیرانتفاعی است که از وقتی روی کار آمدند نقش مدارس دولتی را کمرنگ کردند و از طرف دیگر از کیفیت آموزشی مدارس دولتی نیز بسیار کاسته شده است.
در دهه‌های گذشته مردم تمایل بیشتری به ثبت نام فرزندان خود در مدارس دولتی داشتند و اکثریت والدین امروزی نیز در همان مدارس دولتی آموزش دیده و پرورش یافتند اما برخی مدارس غیرانتفاعی روی کار آمدند و از کارایی مدارس دولتی بسیار کاسته شد. البته نباید این بی‌کیفیتی را به طور کامل به پای مدارس غیرانتفاعی گذاشت.
پایین آمدن کیفیت آموزشی، علمی و پرورشی مدارس دولتی علل بسیار زیادی دارد که یکی از مهم‌ترین آن عدم تخصیص بودجه به این مدارس است. مدارس دولتی از پس تامین هزینه‌های خود برنمی‌آیند و به ناچار در این سال‌های اخیر از خانواده‌ها مبلغی برای هزینه‌های مدرسه دریافت می‌کنند که این موضوع نیز اشکالات بسیاری در سیستم مدارس و آموزش و پرورش ایجاد کرده است چرا که بسیاری از والدین از اینکه مدارس دولتی مبادرت به دریافت شهریه می‌کنند گلایه دارند.
هر سال از اردیبهشت‌ماه به بعد خانواده‌ها در تکاپوی ثبت نام فرزندان خود هستند، برخی‌ها ثبت نام‌شان را در همان مدرسه‌ای که هستند تمدید می‌کنند و برخی دیگر به دنبال مدرسه‌ای دیگر هستند.
خانواده‌ها بر اساس شرایط و ضوابط اقتصادی و اجتماعی خود مدرسه‌ای را در نهایت انتخاب و فرزند خود را ثبت نام می‌کنند. اما این انتخاب بر چه اساسی صورت می‌گیرد. آیا خانواده‌ها به مدارس دولتی بیشتر تمایل دارند یا مدارس غیردولتی و علت این تمایل چیست.
بر کسی پوشیده نیست که در چند سال اخیر به ویژه در همین دهه 90 تمایل خانواده‌ها به مدارس غیرانتفاعی و غیردولتی بیشتر شده است به طوری که یک تحقیق ساده بین خانواده‌ها نشان می‌دهد که اکثر مردم به مدارس غیرانتفاعی تمایل بیشتری پیدا کرده‌اند. اما علت این انتخاب‌ها چیست و چرا نقش مدارس دولتی بین خانواده‌ها در حال کمرنگ شدن است. آیا این به منزله راندن مدارس دولتی از جامعه نیست تا کم کم به سمتی برویم که این مدارس به کلی برچیده شوند؟ اما در این صورت تکلیف خانواده‌هایی که با مدارس غیرانتفاعی به هر دلیل موافق نیستند چه می‌شود؟
در شرایط کنونی ظاهرا به سمتی پیش می‌رویم که اکثر خانواده‌ها از سر اجبار فرزندان خود را در مدارس دولتی ثبت نام می‌کنند و اذعان می‌دارند که اگر بودجه‌اش را داشتند مطمئنا به سمت مدارس غیرانتفاعی می‌رفتند.
اما این به منزله زیر سوال بردن مدارس دولتی با کیفیت نیست، بسیاری از مدارس دولتی در کشور در حال فعالیت هستند که اتفاقا دانش‌آموزان بسیار خوبی نیز تربیت کرده و به مدارج بسیار خوبی نیز دست یافته و در دانشگاه‌های معتبر کشور در حال تحصیل هستند. اما تعداد این مدارس چقدر است و در کجاهای شهرها پراکنده هستند و آیا از همه دانش‌آموزان ثبت نام می‌کنند؟ آیا شرایط خاصی برای ثبت نام ندارند؟
مدارس دولتی با کیفیت نیز آن گونه که ظواهر نشان می‌دهد از هر دانش آموزی ثبت نام نمی‌کنند و شرایطی برای ثبت نام دارند. از طرف دیگر برخی مدارس غیر انتفاعی نیز هستند که به گفته خانواده‌ها نه تنها بی کیفیت و ناکارآمد هستند بلکه نیروهای خود را از بین افراد بی تجربه و صرفا بر اساس پارتی و رابطه انتخاب می‌کنند و آینده فرزندان آنها را به خطر می‌اندازند.
انتخاب بین مدرسه دولتی و غیر انتفاعی دو راهی سختی پیش پای خانواده‌ها قرار داده است. خبرنگار تسنیم در اصفهان به میان اقشار مختلف مردم این شهر رفته و از آنها در مورد انتخابشان برای مدرسه فرزندان خود تحقیق کرده است. انتخاب خانواده‌ها بر اساس طبقه زندگی آنها بوده و سعی شده است از تمام اقشار مرفه، متوسط و ضعیف نظرخواهی کند.
این گزارش بر اساس نظرات برخی از والدین تنظیم شده است که همگی درگیر ثبت نام فرزندان خود در مدارس هستند، جامعه کوچکی که می‌تواند شامل حال بسیاری دیگر از خانواده‌ها نیز باشد.
به دور از هر گونه پیشداوری و دست بردن در نظرات والدین تمام جملات را بدون کم و کاست در گزارش ارائه داده و نتیجه را به عهده مسئولان و کارشناسان مرتبط واگذار می‌کنیم.
100 درصد مدرسه غیرانتفاعی را انتخاب می‌کنم
پریسا مادر دو دانش‌آموز گفت: من 100 درصد مدرسه غیرانتفاعی را انتخاب می‌کنم، به دلیل شرایط نسبتا بهتر هم از نظر اجتماعی، هم فرهنگی و هم اخلاقی. پسرم کلاس سوم است و اصلا اجازه ندادم مدرسه دولتی را ببیند چون رفتم و از نزدیک محیط را دیدم و متاسفانه راضی نبودم.
قدرتی مادر یک دانش آموز گفت: من هم 100 درصد مدرسه غیرانتفاعی را انتخاب می‌کنم به دلیل اینکه بیشتر رسیدگی می‌کنند و مجبور هستند به بچه‌ها احترام بگذارند.
سپیده مادر دو دانش‌آموز دختر و پسر گفت: برای پسرم 100 درصد مدرسه غیرانتفاعی را انتخاب می‌کنم به دلیل اینکه تعداد دانش‌آموزان در مدرسه غیرانتفاعی کمتر است و آمار بچه‌های غیرموجه از نظر اخلاقی هم کمتر است، احساس می‌کنم کنترل بچه‌ها در این مدارس راحت‌تر است. اما برای دخترم فرقی ندارد مهم این است که بدانم مدرسه‌اش خوب است، اگر مدرسه دولتی خوبی پیدا کنم حتما آنجا ثبت نامش می‌کنم.
احمدی مادر یک دانش‌آموز گفت: من هم مدرسه غیرانتفاعی را انتخاب می‌کنم به دلیل تدریس بهتر. در حال حاضر کیفیت آموزشی مدارس دولتی پایین آمده است و بچه‌ها را به تدریس خصوصی تشویق می‌کنند.
شهریه مدارس غیرانتفاعی بالاست و گرنه انتخاب من هم غیرانتفاعی است
مولود مادر دو دانش‌آموز پسر گفت: مسلمأ اگر شهریه مدارس غیرانتفاعی بالا نبود این مدرسه را انتخاب می‌کردم. چون پسر بزرگم 9 سال در مدرسه غیرانتفاعی بود و بسیار راضی بودم اما دبیرستان به مدرسه دولتی رفت و اصلا راضی نبودم. اصلا نه زمان امتحان مشخص بود و نه سوال امتحانی داشت فقط روی غیبت بچه‌ها و اینکه موبایل به مدرسه نبردند تمرکز داشتند. البته دختران خواهر من مدرسه دولتی بودند و عالی هم پیش رفتند و خودشان هم بسیار فعال بودند.
اکرم مادر سه دانش‌آموز دختر و پسر گفت: من دخترانم را به مدرسه دولتی فرستادم چون بودجه مدرسه غیرانتفاعی را ندارم اما دو سالی است که یکی از دخترانم را در مدرسه هیئت امنایی ثبت نام کرده‌ام و به نظر من با غیرانتفاعی فرقی نداشت و خیلی خوب بود، اگر بودجه‌اش را داشته باشم غیرانتفاعی را ترحیج می‌دهم اگر نه هیئت امنایی را انتخاب می‌کنم چون مدارس غیرانتفاعی امکانات بیشتری دارند و رسیدگی بیشتری به بچه‌ها می‌شود، در کل بستگی به بودجه خانواده دارد. اگر بودجه داشته باشیم غیرانتفاعی را انتخاب می‌کنیم.
سطح علمی دانش‌آموزان غیرانتفاعی بالاتر از دولتی‌ها است
ستاره مادر دو دانش‌آموز دختر و پسر گفت: دخترم در مدرسه تیزهوشان درس می‌خواند و امسال کنکور می‌دهد، دوره اول مدرسه را دولتی بود وقتی تیزهوشان قبول شد و به آن مدرسه رفت و متوجه شد که سطح علمی و آموزشی‌اش با بچه‌هایی که در مدرسه غیرانتفاعی درس خوانده‌اند کاملا فرق دارد، خیلی اذیت شد و مدام ما را مقصر می‌دانست به همین دلیل اجازه هم نداد برادرش را در مدرسه دولتی ثبت نام کنیم و گفت بلایی که سر من آوردید را سر برادرم نیاورید.
وی افزود: دخترم خیلی سختی کشید و به همین دلیل مدرسه دولتی را اصلا ترجیح نمی‌دهم. شاید چون تعداد دانش‌آموزان زیاد است نمی‌توانند به همه آنها رسیدگی کنند اما در مجموع کیفیت آموزشی‌شان هم خیلی پایین آمده است و دیگر مثل قبل نیست.
این مادر افزود: من زبان انگلیسی خوانده‌ام و خودم کمبودی که مدرسه دارد را برای دخترم جبران کرده‌ام و حتی با پسرم هم کار می‌کنم اما مدرسه دولتی در این زمینه‌ها خیلی مشکل دارد.
اگر مدرسه دولتی خوبی پیدا کنم اولویتم با دولتی است
لیلا مادر سه دانش‌آموز دختر و پسر گفت: تحقیق می‌کنم و اگر مدرسه دولتی خوبی پیدا کردم حتما پسرم را در همان مدرسه ثبت نام می‌کنم و مدرسه دولتی را ترجیح می‌دهم چون مدرسه دولتی خوب برای بچه‌ها وقت می‌گذارند و هر دانش‌آموزی را ثبت نام نمی‌کنند. اما پسر من به دلیل اینکه از نظر درسی ضعیف است در مدرسه غیرانتفاعی ثبت نام کردم چون تعداد دانش‌آموزان کمتر است و بیشتر به آنها رسیدگی می‌کنند، خصوصا از نظر اخلاقی. اما مدارس دولتی معمولی از هر دانش‌آموزی با هر اخلاقی ثبت نام می‌کند مدارس دولتی خیلی شلوغ است و نظارت کمتر است. قطعا من پسرم را در مدرسه غیرانتفاعی ثبت نام می‌کنم.
فرزانه مادر سه دانش‌آموز دختر و پسر گفت: من بیشتر محیط و معلم‌های خوب مدرسه برایم مهم است البته اگر مدرسه دولتی معلم‌های خوبی داشته باشد من مدرسه دولتی را ترجیح می‌دهم و دلیل دیگر اینکه مدارس غیرانتفاعی به دلیل مسائل مالی تا حد زیادی از موردهای اخلاقی که بین دانش‌آموزان پیش می‌آید چشم‌پوشی می‌کنند. البته من دخترانم را غیرانتفاعی ثبت نام کردم به خاطر نزدیکی به منزل‌مان. اما پسرم اگر مدرسه تیزهوشان قبول نشود شاهد یا نمونه دولتی ثبت نام می‌کنم.
وی افزود: به خاطر شرایطم بچه‌هایم را در مدرسه غیردولتی ثبت نام می‌کنم اگر مدرسه دولتی نزدیک خانه بود حتما آنها را دولتی ثبت نام می‌کردم به نظرم مدارس غیردولتی تا حدودی تجملاتی و رقابتی شدند در مدارس غیردولتی از نیروهای آزاد و یا نیروهای سن بالا و بازنشسته استفاده می‌کنند.
اگر توان پرداخت هزینه مدارس لوکس را داشته باشم اولویتم این مدارس است
امامی معلم و فرهنگی در این رابطه اظهار داشت: اگر توان پرداخت هزینه غیرانتفاعی‌های لوکس که هزینه‌هایشان حدود 12 میلیون تومان است را داشته باشم این مدارس را انتخاب می‌کنم در غیر این صورت دولتی را انتخاب خواهم کرد. علت این است که در این مدارس امکانات کافی وجود دارد و بسیار هم رسیدگی می‌کنند و حتی از لحاظ روانی هم روی کودک کار می‌شود و کودک ناتوان بار نمی‌آید و از همه مهمتر مسئولان این مدرسه در برابر خواست والدین پاسخگو هستند.
وی افزود: اما غیرانتفاعی‌های دیگر را اصلا قبول ندارم چون هم بار علمی آنها پایین است و هم معلم‌هایشان کم توان هستند، هم تجربه اداره کردن مدرسه را ندارند، دانش‌آموز در این مدارس توان رویارویی با جامعه را ندارد و ترجیح می‌دهم فرزندم را به مدرسه دولتی بفرستم.
امامی گفت: در مدرسه دولتی بچه بیشتر برای حضور در اجتماع آماده می‌شود و این به نظرم از یادگیری تئوری مهمتر است، از لحاظ علمی به کودک رسیدگی نمی‌شود اما معلم‌های مدارس دولتی را داناتر و با تجربه تر می‌بینم.
مدارس غیرانتفاعی با کیفیتی که خلاقیت بچه‌ها را شکوفا می‌کنند انتخاب من است
معتمدی مادر دو دانش‌آموز گفت: 100 درصد مدرسه غیرانتفاعی را انتخاب می‌کنم البته از نوع واقعی و کم جمعیت، به دلیل رسیدگی بهتر و امکانات آزمایشگاهی و پژوهشی که دارد و فقط به درس خواندن و نوشتن بسنده نمی‌کنند. شادی و خلاقیت بچه‌ها هم برایشان مهم است. در حال حاضر در این شرایط که این هزینه‌ها را تقبل می‌کنیم حداقل خاطرمان از آرامش فرزندمان راحت باشد.
وی افزود: برخی مدارس غیرانتفاعی هم دست کمی از دولتی ندارند و جمعیتشان زیاد و بازدهی شان کم است دست آخر هم بر اساس سلیقه‌های شخصی و پارتی مدیر و معلم را انتخاب می‌کنند.
برخی مدارس غیرانتفاعی آنقدر بی‌کیفیت است که باید برچیده شود
رضا پدر یک دانش‌آموز گفت: من پسرم را در یک مدرسه غیرانتفاعی ثبت نام کردم اما با کمال تعجب دیدم که معلم او اصلا سابقه ندارد و سال اولی است که تدریس می‌کند، چرا اجازه می‌دهند یک معلم بی تجربه به بچه‌های ما آموزش بدهد، چطور این معلم را شایسته تدریس دیده‌اند، آیا او آموزش‌های لازم را دیده است. زمان ما معلم سال‌ها در یک روستا تدریس می‌کرد، تجربه کسب می‌کرد تا اجازه تدریس در مدارس دیگر را پیدا کند اما حالا به هر کسی که از دانشگاه فارغ‌التحصیل می‌شود و به اصطلاح کارآموز است کار می‌دهند فقط به خاطر اینکه پارتی دارد، خواهر مدیر است یا برادرزاده معاون است. شما را به خدا با بچه‌های ما این کار را نکنید، من و همسرم امسال بسیار از انتخاب این مدرسه پشیمان شدیم و مدرسه‌اش را تغییر دادیم.
وی افزود: البته باز هم غیرانتفاعی را انتخاب کردیم چون مدرسه دولتی خوبی که در مسیرمان باشد پیدا نکردیم. نظر من این است که مدارس غیرانتفاعی که فقط بر اساس پارتی و رابطه بازی کار می‌کنند کاملا باید برچیده شوند، مسئولان آموزش و پرورش کجا هستند چرا نظارتی ندارند، چرا نمی‌دانند این مدارس مانند قارچ در حال زیاد شدن است و ضربات اساسی به بچه‌هایی که آینده‌ساز مملکت هستند می‌زنند.
هاشمی مادر یک دانش‌آموز پسر بیان کرد: فضای مدارس غیرانتفاعی معمولا خیلی کوچک است و بچه‌ها اصلا این فضا را دوست ندارند، برای ما و دانش‌آموزان قبل از درس فضای فیزیکی مهم است، بچه‌ها باید قبل از درس خواندن خوشحال باشند، زنگ تفریح در حیاط بازی کنند نه اینکه از خانه خود به خانه دیگری بروند که حتی از خانه خودشان هم کوچکتر است. به عقیده من مدارس غیرانتفاعی هم باید به فکر فضای بهتری باشند.
وی افزود: بعد از این مورد آموزش در مدارس خیلی مهم است، اگر مدرسه‌ای کیفیتش خوب باشد آن را انتخاب می‌کنیم، به شخصه مدرسه غیرانتفاعی را به خاطر تعداد کمتر دانش‌آموزان ترجیح می‌دهم اما حتما این فاکتور را در نظر می‌گیرم که فضای خوبی داشته باشد.
به‌جای رشد قارچ‌گونه مدارس غیرانتفاعی مدارس دولتی را تقویت کنید
مهدیه مادر یک دانش‌آموز که سال گذشته از کشور چین به ایران برگشته است، گفت: در کشور چین برای مدارس دولتی دست و پا می‌شکنند و اولویت خانواده‌ها با این مدارس است اما نمی‌دانم چرا در ایران کیفیت مدارس دولتی اینقدر پایین آمده است. من دخترم را در مدرسه غیرانتفاعی ثبت نام کرده‌ام اما از مسئولان آموزش و پرورش می‌خواهم از خواب غفلت بیدار شوند، به جای اینکه به مدارس غیرانتفاعی ناکارآمد مجوز بدهند به فکر تقویت مدارس دولتی باشند وگرنه بچه‌های نازنین این مرز و بوم از بین می‌روند.
وی افرود: آموزش و پرورش باید تمام تلاشش را به‌کار بگیرد تا برای مدارس دولتی بودجه تهیه کند، آنها را غنی کند تا نقش‌شان مانند گذشته تاثیرگذار و پررنگ شود، بسیاری از مشکلات مدارس دولتی به دلیل نداشتن همین بودجه است، آنها مجبور هستند از خانواده‌ها کمک بگیرند و بسیاری از خانواده‌ها هم توان مالی ندارند، این دغدغه نباید روی دوش خانواده‌ها باشد باید دولت به فکر تامین مدارس دولتی باشد نه مردم.
در این نظر خواهی اکثر والدین مدارس غیرانتفاعی را برای ثبت نام فرزندانشان انتخاب کرده‌اند، اما برخی از آنها اظهار می‌دارند که اگر مدارس دولتی تقویت شوند و کیفیت آموزشی و پرورشی خوبی داشته باشند اولویت را به مدرسه دولتی می‌دهند.
شادی را در مدارس تقویت کنید، دولتی و غیردولتی فرقی ندارد
علیزاده پدر دو دانش آموز دختر و پسر نیز در این زمینه گفت: شخصا برایم نوع مدرسه مهم نیست، دولتی و غیردولتی هر کدام می‌تواند خوب یا بد باشد، چیزی که مهم است کادر مدرسه و نحوه برخورد با دانش آموز است، اگر مسئولان مدرسه علم برخورد با دانش‌آموزان را داشته باشند، به فکر روحیه و شادی آنها باشند و فقط روی درس و آموزش تاکید نداشته باشند خیلی بهتر است. دانش آموزان ما اصلا شاد نیستند، مطمئنا دانش آموزی که روحیه خوبی داشته باشد و شاد باشد در فراگیری درس‌ها هم خیلی قوی‌تر عمل می‌کند. سیستم آموزش و پرورش ما سخت گیرانه پیش می‌رود و فقط روی آموزش تاکید دارد اما تجربه ثابت کرده است که بسیاری از این سخت‌گیر‌ی‌ها و این دروس هیچ فایده‌ای که نداشته هیچ ضرر هم داشته است.
وی افزود: من از مسئولان آموزش و پروش خواهش می‌کنم فکری به حال روحیه بچه‌های ما کنند به آنها قول می‌دهم که اگر روحیه بچه‌ها خوب باشد هم یادگیری‌شان قوی‌تر می‌شود و هم برای جامعه خود سودمندتر خواهند بود.
متاسفانه ازدیاد مدارس غیرانتفاعی کیفیت این نوع مدارس را نیز پایین آورده است، معلم‌ها بر اساس توانایی و تجربه انتخاب نمی‌شوند بلکه در مدارس غیر انتفاعی شخصی بر اساس رابطه انتخاب می‌شوند و به کلی نظام آموزشی را زیر سوال می‌برند. آموزش و پرورش و مسئولان و کارشناسان نخبه در این زمینه باید خیلی بیشتر از اینها وقت بگذارند، تحقیق و بررسی کنند و راهکاری مناسب ارائه دهند، راهکاری که برای تمام اقشار مردم قابل اجرا باشد.
مدارس دولتی و غیردولتی خوب و با کیفیت را از مدارس ناکارآمد و بی‌کیفیت جدا کرده و تقویت کنند تا خانواده‌ها برای انتخاب نوع مدرسه کمتر دچار تردید شوند و بسته به شرایطشان یک نوع مدرسه را برای ادامه تحصیل فرزندان خود انتخاب کنند.
برخی مدارس دولتی و غیرانتفاعی امتحان خود را پس داده و دانش‌آموزان توانایی نیز تربیت کرده‌اند اما به نظر می‌رسد وجود برخی مدارس غیرانتفاعی نه تنها ضرورت ندارد بلکه سبب ضربه زدن به دانش‌آموزان و جامعه بزرگ ایران خواهد شد و نظام آموزشی را زیر سوال می‌برد.
در نهایت انتخاب مدرسه دولتی یا غیرانتفاعی بستگی به شرایط خانواده دارد، این نوع مدارس باید آنقدر تقویت شوند و تحت نظارت آموزش و پرورش باشند و حمایت شوند که خانواده با خیالی آسوده یکی از این نوع مدارس را برای ادامه تحصیل فرزندان خود انتخاب کند.
با وجود اینکه نظرات خانواده‌ها در مورد انتخاب نوع مدرسه با هم متفاوت است اما خواسته تمام آنها یک چیز است و آن نیز بهبود کیفیت پرورشی، آموزشی و علمی مدارس و جلوگیری از رشد مدرسه‌های ناکارآمد است.
گزارش از ثریا قنبری
انتهای پیام/ح
