روایت مداح «عشق فقط جانم حسن» از شهرت یک نوحه/ مداحی خوب باید جامعه را از گناه دور کند

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، علی‌اکبر حائری همان جوانی است که چندی پیش کلیپ مداحی‌ او در وصف امام حسن مجتبی (ع) بازتاب زیادی در شبکه‌های مجازی پیدا کرد. سرتاسر وجودش از عشق و محبت به خاندان اهل‌بیت(ع) و به‌ویژه کریم اهل‌بیت (ع) سرشار است. علی‌اکبر علاوه بر مداحی طلبگی هم می‌کند و هم‌اکنون دروس سطح سه حوزه (پایه دهم) را در حوزه علمیه مرحوم آیت‌الله حق‌شناس می‌گذراند. خودش را شاگرد مهدی سلحشور و سید مهدی میرداماد می‌‌داند و احترام زیادی برای پیشکسوتان و بزرگان حوزه ستایشگری قائل است. می‌گوید اگر بخواهم بین همه علاقه‌هایم یکی را انتخاب کنم حتماً مداحی برای سید‌الشهدا (ع) را انتخاب می‌کنم. تنها غصه‌اش این است که روزی نتواند روضه بخواند. می‌گوید اهل خواندن قرآن و نهج‌البلاغه است و شیرین و طنزگونه ادامه می‌دهد: "نکند حرف‌هایم خدایی نکرده ریا شود."

در ادامه مشروح گفت وگو با علی‌اکبر حائری را  می‌خوانید.

* چطور شد راه و رسم طلبگی را انتخاب کردید؟ تحصیل و کسب علم در حوزه علمیه تا چه میزان توانسته  به شما در حوزه مدح و شعرخوانی کمک کند؟

پیش از اینکه بخواهم طلبگی کنم، خیلی به این داستان فکر ‌می‌کردم که چطور می‌توانم راه طلبگی را در کنار مداحی قرار دهم. بعضی‌ها حد و مرز طلبگی را لباس و محاسن و تسبیح در دست می‌دانند امّا من برای خودم افقی را ترسیم کرده بودم که بتوانم  هر دوی آن را باهم داشته باشم. پیش از اینکه طلبه شوم، مداحی می‌کردم. پدرم روحانی است و خانه خود را "حسنیه" کرده است. این فرضیه را برای خودم گذاشتم که پدرم روحانی است و منبر می‌رود و منم طلبه می‌شوم و روضه‌خوانی و مداحی می‌کنم. به این نتیجه رسیدم که حتماً نباید با لباس طلبگی تبلیغ کرد.

مداحان با اشعار و سبک‌هایشان  بی‌گناه‌پروری را رواج دهند

* یک اشکال جدی در حوزه ستایشگری به‌ویژه در عصر کنونی وجود دارد و آنهم فاصله افتادن میان سبک مداحی پیرغلامان و جوانان است؛ اینکه بخشی از جوانان به سبک‌های قدیمی علاقه دارند و در مقابل برخی  با سبک‌های قدیمی ارتباط برقرار نمی‌کنند. به نظر شما چطور می‌توان این دو فضا را به یکدیگر نزدیک کرد؟

چند وقت پیش در هیات رزمندگان استان البرز چند جلسه‌ای درباره دلیل تاثیرگذاری سبک‌های گذشته صحبت کردم. حتی در موردش مقاله هم نوشتم. یک موضوعی در این میان وجود دارد و آن هم اینکه هر کسی باید در زمان خودش بهترین انتخاب و معیار را برگزیند. در سال‌های اول انقلاب و به‌ویژه دوران جنگ تحمیلی آقای آهنگران با اشعار و مداحی خود، شهیدپروری می‌کرد و مداحان امروز باید با اشعار و سبک‌هایشان بی‌گناه‌پروری را رواج دهند.

حاج قاسم سلیمانی در جریان سیل اخیر استان لرستان تعبیر جالبی داشتند که مصداق صحیح به‌روز بودن است. ایشان در جریان سیل منطقه پل‌دختر دو اقدام اساسی کردند، اولاً به جوانان حزب‌اللهی و مذهبی گفتند که کسانی که مشتاق رفتن به سوریه هستند، خودشان را به لرستان برسانند و این یعنی به روزترین کار ممکن و دوم اینکه اعلام کردند همه موکب‌های اربعین را در لرستان برپا کنید و این کار دقیقاً پیاده‌سازی معیارهای سنتی است.

با امام حسین (ع) روضه دو نفره بخوان

* شما ارتباط‌تان با پیشکسوتان و بزرگان حوزه ستایشگری چطور است؟

ما خیلی چیزها را مدیون بزرگان و قدیمی‌های خودمان هستیم. ما حاج ماشاالله عابدی‌ و حاج‌منصورها و بزرگان دیگر داریم که برای رسیدن به مقامات عالیه مداحی زحمات زیادی کشیده‌اند. حاج ملاحسین مولوی در قم نمونه مداح موفق بود. او هم شاعر، مداح و هم ملاّ بود. خب، مطمئناً باید به آن مداح اقتدا کرد چراکه پیشینه مطالعاتی آنها بیشتر است. سعی می‌کنم همواره خدمت بزرگان برسم و از نصایح آنان بهره‌مند شوم. همین اخیراً خدمت استاد سازگار بودم و توفیق شد تا خدمت ایشان بخوانم. بعد از مراسم از ایشان خواستم توصیه‌ای داشته باشند تا در مسیر بندگی‌ام از آن بهره ببرم. حاج آقا فرمودند که بعضی وقت‌ها با امام حسین (ع) روضه دو نفره بخوان"

30 شب برای طفل رضیع امام حسین(ع) گریه کردم

* شما در میان اهل بیت(ع) و خاندان پاک و مطهرشان علاقه زیادی به امام حسن (ع) و حضرت علی اصغر(ع) دارید. علت این میزان از عشق و علاقه شما به این دو بزرگوار چیست؟

حضرت علی اصغر(ع) معلم اشک من است و امام حسن (ع) معلم زندگی‌‌ام.

* شعری را در وصف امام حسن(ع) خواندید که بازتاب زیادی در شبکه‌های اجتماعی داشت. درباره ملودی و شعر این اثر برایمان بگویید.

این ملودی برای من نیست. از دوستان مداح تهرانی شنیدم و سبک و شعرش به دلم نشست. با احترام به شاعرش، بخشی از شعر را تغییر دادم. جالب است وقتی داشتم این شعر را می‌خواندم، لحظه‌ای شعر یادم رفت، یکی از دوستان ادامه شعر را یادآوری کرد.

نهج‌البلاغه کتاب دعای من است

* شما اهل خواندن ادعیه و مناجات‌ هم هستید؟

معتقدم اگر کسی‌ می‌خواهد در این دستگاه به مقامی برسد، باید از طریق دعا و زیارت ائمه(ع) به دست بیاورد. از این جهت که وقتی من دعای ابوحمزه ثمالی می‌خوانم، یک واسطه‌ای بین من و آن نوشته‌ بوجود می‌آید که همه متوجه می‌شوند این عبارتی که از دهان من بیرون می‌آید، پیوسته به یک سرچشمه‌ای وصل شده که همان سرچشمه بی‌کران اهل‌بیت(ع) است.

* کدام دعا و زیارت‌نامه را بیشتر می‌خوانید؟

مناجات شعبانیه، زیارت عاشورا و ادعیه دیگر همه و همه ادعیه‌ای هستند که حرف‌زدن من با خداوند متعال را روز به روز صمیمی‌تر می‌کند امّا بیش از همه نهج‌البلاغه می‌خوانم. نهج‌البلاغه کتاب دعای من است.

* برخی هیات را به بخش مداحی محدود می‌کنند و موضوع وعظ و منبر را جدی نمی‌گیرند. نظر شما در این باره چیست؟  

جلسه اباعبدالله(ع) یک بسته است. یعنی مجموعه زیارت عاشورا، سخنرانی، قرآن و مداحی است. سخنران می‌آید و متن قرآن و زیارت عاشورا را معرفت‌افزایی می‌کند و مداح با سبک‌ و شعر، ادویه این معرفت‌افزایی را بیشتر می‌کند. خیلی وقت‌ها به دوستان در هیات می‌گویم من نمی‌توانم بسیاری از حرف‌ها را در قالب چند بیت شعر بگویم. بیایید پای منبر علما و از آنها استفاده کنید. امیرالمومنین(ع) در نهج‌البلاغه می‌فرماید: "مردم دشمن آن‌چیزی هستند که نمی‌دانند". ما خیلی از دعواهایمان به خاطر ندانستن و نداشتن معلومات است.

* میزان اثرگذاری مداح در جامعه چقدر است؟

رهبر انقلاب در دیدار اخیری که با مداحان داشتند، به میزان سطح اثرگذاری مداحان در جامعه اشاره کردند. ایشان فرموده بودند شما امروزه در میان خانواده‌ها تاثیر می‌گذارید.

برخی عنوان نوکری دارند و در عمل ارباب هستند

متاسفانه برخی از ما زیر پرچم امام حسین(ع) یا یکدیگر اختلاف داریم و این غرور و تکبر از ندانستن است. من بخیل بودن و تکبر را دور از دستگاه امام حسین (ع) می‌دانم. ما مداحان جوان باید این اخلاق‌های پسندیده را از بزرگان‌مان یاد بگیریم. اینکه مداح در جلسه حواسش به مداح قبل و بعدش باشد. نمره دادن در شان اباعبدالله(ع) نیست. آقا صفر را صد می‌کند. اباعبدالله(ع) یک اسیر را حرّ می‌کند. یکی از اشکالات امروز جامعه مداحی این است که به‌جای اینکه نوکر باشند، ارباب هستند. دوره زمانه ما دوره زمانه عنوان شده است. یک وقت است نام مرحوم حاج آقای فلسفی در میان است که او را افصح‌المتکلمین می‌خوانند و یا مرحوم کافی است که وقتی امام خمینی(ره) اجازه گرفتن مال سادات را به او می‌دهد، عنوان ثقة‌الاسلام را برای  او انتخاب می‌کند. یکی هم در دور و زمانه ما خودش روز به روز به عناوین خودش اضافه می‌کند.

برخی نمک‌نشناس هستند

* شعر خوب چه مولفه ای دارد؟

به نظرم شعر خوب یه معیار همگانی دارد. یک وقت شما شعری را برای هیجان می‌نویسید و یک وقت است شعر را برای اشک می‌سرایید. این می‌شود که شعری همچون "به تو از دور سلام" خلق می‌شود. شعر در جلسه اهل‌بیت(ع) حکم نمک را دارد یعنی کسی که شعر را نمی‌شناسد، نمک‌نشناس است.

برخی اوقات درباره انتخاب شعر ناراحت می‌شوم. برخی اشعار در شان نوکرای اباعبدالله(ع) نیست. گاهی به به دوستان می‌گویم ما داریم ارزشمندترین سرمایه مستمع را که همان عمرش است، می‌گیریم پس اگر در این یک ساعت او اشک نریزد و چیزی به معارفش اضافه نشود با احتساب اینکه یک ساعت این دنیا، برابری با 50 هزار سال آخرت می‌کند، کار ما سخت می‌شود و باید در آخرت پاسخگوی مردم باشیم.

*بزرگترین آسیب جامعه مداحان در عصر کنونی چیست؟

نداشتن مطالعه، بزرگترین آسیب در حوزه مداحی است. متاسفانه خیلی از جلسات به هیجان‌پروری تبدیل شده‌ است، هیجانی که البته مقطعی است. سبک هیات‌ها به تدریج در حال عوض‌شدن است. یک دورانی مداحی "همه جا کربلا" 350 بار در روز خوانده می‌شد و  3500 شهید می‌داد. منظور از موج‌زدگی به‌روز بودن نیست بلکه سوء استفاده از به‌روز بودن است.

و جمله پایانی...

جمله‌ای از استادم به خاطر دارم که ایشان فرمودند: راه اباعبدالله(ع) راه تفریح نیست. راه ایشان از اول تا آخر راه رنج است، راه سر دادن است، راه نیزه‌سواری و اسارت است و کسی که برای رسیدن به راه امام حسین(ع)  آمده باید مقدمه این رنج‌ها را بکشد وگرنه کسی که برای تفریح آمده جهان‌بینی درست از اباعبدالله‌شناسی را بدست نیاورده است.

انتهای پیام/