گزارش| آزادی عُموربیک تکه‌بایف؛ آیا این سیاستمدار متحد رئیس جمهور قرقیزستان می‌شود؟
رهبر حزب آتامکن، عُموربیک تکه‌بایف پس از آزادی از حصر خانگی گفت که قصد انتقام گرفتن از آتامبایف را ندارد.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، در آگوست سال 2017 ، دادگاه قرقیزستان در همه پرونده‌های مربوطه، تکه‌بایف رهبر حزب آتامکن را به جرم دریافت رشوه 1 میلیون دلاری از تاجر روسی لئونید مایِوسکی گناهکار دانستند. این سیاستمدار با ضبط دارایی به 8 سال حبس محکوم شد، اما به دلیل عفو این مدت به 4.5 سال کاهش یافت. با این حال تکه‌بایف در میان انتقادات از آتامبایف، که در آن زمان رئیس جمهور بود، گناهکار شناخته شد.
حال با گذشت کمتر از دو سال، سورونبای جین‌بک‌اوف به عنوان رئیس دولت جایگزین الماس‌بیک آتامبایف شده، و دیوان عالی کشور پرونده تکه‌بایف را برای بازبینی دوباره ارسال کرد، و کمی بعد در تاریخ 29 آگوست، دادگاه منطقه‌ای این سیاستمدار را که تحت بازداشت خانگی قرار داشت، آزاد کرد.
وی پس از آزادی اظهار داشت: من قصد ندارم دوباره به نمایندگی پارلمان بازگردم، اما در سیاست خواهم ماند. اکنون من خواهان احیای حقوق قانونی و سیاسی گذشته خود هستم. همه اینها به تصمیم دادگاه بستگی دارد. اگر آنها مرا تبرئه کنند، من کار نمایندگی خود را آغاز خواهم کرد. هر تصمیمی که دادگاه اتخاذ کند، من کار حزبی خود را ادامه خواهم داد. حتی وقتی من در حصر بودم، حزب به کار خود ادامه می‌داد. من عطش انتقام از آتامبایف را ندارم، اما او باید در برابر قانون پاسخ دهد. دفاع من در دادگاهی که پرونده دوباره مورد بررسی قرار خواهد گرفت، نه تنها مرا تبرئه خواهد کرد، بلکه بی قانونی قدرت سابق را آشکار خواهد ساخت. اما این را نباید به عنوان دلیل انتقام از آتامبایف پنداشت.
دادگستری قرقیزستان و بررسی دوباره پرونده تکه‌بایف
از دید هواداران، تکه‌باف یک زندانی سیاسی و یک قهرمان است. در عین حال، لازم به ذکر است که تصمیم به بررسی پرونده وی در بیشکک دو هفته پس از رویارویی پرتنش بین دولت فعلی و حامیان رئیس جمهور سابق آتامبایف گرفته شد: یک حمله ناموفق به خانه آتامبایف در 7 آگوست رخ داد، در آنجا مقاومت مسلحانه‌ای از جانب طرفداران وی صورت گرفت، که در نتیجه رئیس جمهور سابق تسلیم نیروهای وزارت امور داخله شد. در اینجا این سؤال پیش می‌آید: چه چیزی باعث شد تا مقامات دقیقاً در این شرایط به دنبال آزادی تکه‌بایف بیفتند؟
بئاته اشمنت، همکار مرکز مطالعات اروپای شرقی و بین المللی (ZOiS)، معتقد است که مورد تکه‌بایف ، اولا، وابستگی قوه قضا را در قرقیزستان نشان می‌دهد، و ثانیاً نشان می‌دهد که سورونبای جین‌بک‌اوف به صندلی ریاست جمهوری اعتماد نداشته، و به دنبال متحدینی برای خود می‌گردد. به نظر وی، مشکلات تیم سورنبای جین‌بک‌اوف با دستگیری آتامبایف پایان نیافته است.
اولتیماتوم آتامبایف و دستگیری رئیس جمهور سابق قرقیزستان
به گفته این کارشناس: "عملیات بسیار ناموفق برای دستگیری آتامبایف به چهره سورنبای جین‌بک‌اوف ضربه زد، این عملیات درست قبل از جلسه شورای بین دولتی اوراسیا در بیشکک انجام شد، مقامات امنیتی در حل مساله آتامبایف، که تهدید به تغییر قدرت کرده و به دولت اولتیماتوم داده بود، و در تلاش برای نشان دادن رئیس بود، عجله کردند."
طلعت بیک مصادیقوف، سیاستمدار قرقیز، مدیر سابق مأموریت سیاسی سازمان ملل در افغانستان این وضعیت را یک آرامش موقت برای تیم سورنبای جین‌بک‌اوف می‌نامد. وی گفت: "چه زمانی این آرامش تمام می‌شود، اکنون نمی‌توان پیش بینی کرد. در ماه نوامبر دو سال از به قدرت رسیدن سورنبای جین‌بک‌اوف خواهد گذشت و تاکنون فقط درگیری بین این گروه نه چندان بزرگ او و آتامبایف صورت گرفته است". در همین حال، مردمی که از ابتدا از رهبری آتامبایف ناراضی بودند، به گفته مصادیقوف، اکنون از رهبری جین‌بک‌اوف، بیشتر و بیشتر ناراضی هستند.
مصادیقوف معتقد است که سورنبای جین‌بک‌اوف هم در جنوب، جایی که موقعیت قویتری دارد، و هم در شمال به متحدینی نیاز دارد. وی تأکید می‌کند و معتقد است که سورنبای جینبکوف با تکه‌بایف معامله کرده است و می‌گوید: "و تک‌بایف شخصیتی قوی و مشهور است که هم در جنوب و هم در شمال از وی پشتیبانی می‌کنند." این سیاستمدار قرقیز معتقد است: "اگر آنها توافق کرده باشند، موقعیت رئیس جمهور تقویت خواهد شد. اما تکه‌بایف نیز ممکن است بازی خودش را داشته باشد. و پس از رفتن به حصر و بیرون آمدن از آن با هاله‌ای همانند یک شهید بزرگ، او بسیار قویتر از سورنبای جین‌بک‌اوف خواهد بود."
علت بازگشت بابانوف به تیم جین‌بک‌اوف
بئاته اشمنت می‌گوید، در شرایط فعلی، سورنبای جین‌بک‌اوف احتمالاً به اصل "دشمن دشمن من دوست من است" رسیده است و به خصومت تکه‌بایف نسبت به آتامبایف، توجه می‌کند. اما تجربه نشان می‌دهد که چنین تمهیداتی در قرقیزستان تا حدودی شکست خورده است. او به یاد می‌آورد: "ائتلاف‌های سیاسی فقط تا زمانی دوام می‌آورد که یکی از متحدین، قدرت کافی برای برکناری دیگری را بدست نیاورده باشد." وی افزود هنوز مشخص نیست که تکه‌بایف تا چه اندازه می‌تواند حامیان سیاسی خود را بسیج کند و تا چه اندازه آنها نفوذ خود را در این کشور حفظ کرده‌اند.
علاوه بر این، تکه‌بایف تنها کسی نیست که پس از رسوایی، فرصتی برای بازگشت به راس قدرت سیاسی در قرقیزستان را دارد. در ماه آگوست، بلافاصله پس از دستگیری آتامبایف، علیرغم پرونده‌های جنایی که علیه وی مطرح شد، عموربک بابانوف به قرقیزستان بازگشت. وی در انتخابات سال 2017 رقابت جدی با سوورنبای جین‌بک‌اوف داشت.
طلعت بیک مصادیقوف این احتمال را نیز می‌دهد که بابانوف با اطرافیان رئیس جمهور موافقت کرده است که در ازای بسته شدن پروندهاش، وی حداقل منطقه تالاس در شمال را که از سورنبای جین‌بک‌اوف ناراضی هستند، آرام خواهد کرد. وی گفت: " شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه فعالانی که اخیراً مردم را به سمت خیابان‌های تالاس بیرون کشیده‌اند، می گویند که دیگر نیازی به انقلاب ندارند." با این حال، وی ادامه داد، که یک سناریوی دیگر وجود دارد - این که بابانوف برعکس، در زمانی بازگشت که دولت فعلی نمی‌تواند به خود اجازه دستگیری وی را بدهد، زیرا در این صورت خطر تحریک درگیری جدی بین شمال و جنوب را در پی خواهد داشت. گفته می‌شود که نیروهایی از خارج نیز در مساله بابانوف مداخله کرده‌اند. منظور مصادیقوف روسیه است، جایی که بابانوف پس از انتخابات سال 2017 به آنجا رفت، و قزاقستان، که وی در آنجا دارای روابط گسترده‌ای است.
نقش روسیه در بازی سیاسی قرقیزستان
نقش کرملین در بازی سیاسی قرقیز پس از سفر کوتاه آتامبایف به روسیه در اواخر ماه جولای مورد توجه بیشتر متخصصان قرار گرفته است. بئاته اشمنت خاطرنشان می‌کند: "موفقیت بزرگ آتامباف این بود که وی توسط رئیس جمهور روسیه در زمان رویارویی با سورنبای جین‌بک‌اوف به کرملین دعوت شد." بعید است که سخنان پوتین و دعوت او به مصالحه خوشایند آتامبایف بوده باشد. اشمنت گفت: "شاید سرویس‌های امنیتی قرقیز این صحبت‌های پوتین را به عنوان سیگنالی برای دستگیری رئیس جمهور پیشین گرفته باشند، زیرا آنها فهمیدند که روس‌ها در این مساله مداخله نمی‌کنند."
طلعت بیک مصادیقوف گفت: این واقعیت که پرواز ویژه‌ای آتامبایف را از پایگاه کانت سوار کرده و به روسیه برده و سپس بازگردانده، برخی آن را دخالت غیرقابل قبول مسکو در امور قرقیزستان می‌دانند. وی گفت، برخی می‌پندارند که این فقط یک ژست از جانب کرملین است که تصمیم به بستن پایگاه نظامی آمریکا در ماناس را فراموش نکرده است، که در زمان توسط آتامبایف انجام شد. این کارشناس می‌گوید: "به طور کلی، گمانه زنی‌های زیادی مبنی بر اینکه روسیه در حال انجام یک بازی مضاعف است، وجود دارد که نیروهای مختلف در کرملین به تعارض بین رئیس جمهور فعلی و رئیس جمهور سابق قرقیزستان به طرق مختلف نگاه می‌کنند."
مصادیقوف معتقد است که تیم سورنبای جین‌بک‌اوف به دنبال متحد جدیدی نیست، تا زمانی که شروع به حل مسائل اجتماعی نکند، نخواهد توانست ثبات را برقرار کند. این کارشناس گفت: "سبک رهبری منسوخ با طرح‌های فساد و یک سیاست پرسنلی پدرانه نمی‌تواند ثبات را تضمین کند." به گفته وی، بسیاری از مقامات دولتی قرقیزستان به این واقعیت اذعان دارند که اکنون فقط یک آرامش موقت وجود دارد. طلعت بیک مصادیقوف گفت: "این دوره تعطیلات پایان خواهد یافت و مشکلات انباشته شده برای مقامات دوباره در دستور کار قرار خواهد گرفت."
انتهای پیام/
