تحلیل| ترامپ با بی بی یا بدون آن ؟! دو فاکتور تعیین کننده سرنوشت نتانیاهو

نتانیاهو که در میان اسرائیلی‌ها به "بی بی" شهره است، برنده انتخابات آوریل گذشته کنست شد؛ اما نتوانست با تشکیل پنجمین دولت خود، رکورد طولانی‌ترین دوره نخست‌وزیری را به نام خود ثبت کند، و بر عکس آن رکورد یک شکست تاریخی را به نام خود زد؛ به گونه‌ای که در طول تاریخ هفتاد ساله اسرائیل سابقه نداشته است که رهبر حزب برنده در تشکیل دولت شکست بخورد و در یک سال دو انتخابات برگزار شود.

نتانیاهو که سایه پرونده قضایی‌اش بر او سنگینی می‌کند و در صرافت به تصویب رساندن قانون مصونیت قضایی در کنست آتی است، اخیرا دست به هر کاری زد تا کفه جناح راست را در این انتخابات سنگین‌تر کند؛ از انجام حملاتی در عراق و تشدید حملات به سوریه گرفته تا وعده الحاق بخش بزرگی از کرانه باختری رود اردن به اسرائیل وغیره.

در انتخابات امروز 32 لیست انتخاباتی از چندین حزب بزرگ و کوچک برای کسب آرای 6 میلیون نفر شرکت دارند، اما خیلی از احزاب کوچک بعید است حد نصاب آرا را کسب کنند.
با توجه به نظرسنجی‌های روزهای اخیر، تعداد کرسی‌های احتمالی هر دو اردوگاه رقیب به رهبری نتانیاهو و گانتس نسبتا برابر است و در این صورت، اگر حزب لیکود مجددا صدرنشین نتایج باشد و وی دوباره مامور تشکیل کابینه شود، راه سختی پیش‌رو دارد و تضمینی نیست که تجربه قبلی تکرار نشود.

دو فاکتور مهم سرنوشت نتانیاهو را در این انتخابات تعیین می‌کند؛ یکی جهت‌گیری آویگدور لیبرمن رئیس حزب "اسرائیل بیتینو" است و دیگری نتایجی است که فهرست یکپارچه عربی به دست خواهد آورد.

نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که احتمالا لیبرمن این بار حدود ده کرسی را به دست آورد؛ اگر این اتفاق بیافتد هیچ دولتی بدون او تشکیل نمی‌شود و این لیبرمنِ تندرو خواهد بود که ماهیت شخص نخست وزیر و شکل دولت آتی را تعیین خواهد کرد.

در آن سو هم چالش دیگر نتانیاهو احتمال مشارکت گسترده جامعه عربی است که به تبع آن فهرست یکپارچه عربی بتواند نتایجی مشابه سال 2015 کسب کند و حدود 14 کرسی را به دست آورد که در این صورت کفه اردوگاه گانتس سنگین خواهد شد.

به نظر، این آخرین شانس نتانیاهو برای تشکیل دولت است. در واقع اگر مامور تشکیل کابینه شود، برای این که بتواند پنجمین دولت خود را تشکیل دهد، دو راه بیشتر ندارد؛ یا تسلیم باج‌خواهی‌های لیبرمن شود و با او ائتلاف کند که در این صورت باید از جیب راست مذهبی خرج کند و مشخص نیست آن‌ها چنین چیزی را بپذیرند. دوم این که با حزب آبی سفید به یک دولت ائتلافی تشکیل دهد. این هم اقتضائات خود را دارد و مشخص نیست این حزب با چنین ائتلافی موافقت کند یا خیر.

در پایان ناگفته نماند که سناریوهای مطرح شده با این فرض است حزب لیکود مثل دوره قبل صدرنشین نتایج باشد و حائز اکثریت نسبی شود، اما اگر چنین نشود که اساسا کار نتانیاهو تمام است.

با توجه به پیشی‌گرفتن لیکود در انتخابات آوریل از آبی سفید تنها با اختلاف یک کرسی، دور از انتظار هم نیست که حزب گانتس این بار پیشی بگیرد و اساسا همه معادلات بر هم بخورد و وی مامور تشکیل کابینه شود.

البته در این صورت هم چه گانتس با برنده شدن در انتخابات و از همان ابتدا مامور تشکیل کابینه شود یا به دنبال شکست نتانیاهو در تشکیل دولت مامور شود، باز با همان مشکلات مواجه خواهد شد و اگر لیبرمن 10 کرسی به دست آورد، به نوعی باید با او کنار بیاید.

البته ذکر این نکته هم بد نیست که در صورتی که نتانیاهو در تشکیل کابینه به مشکل جدی برخورد کند؛ بعید نیست به امنیتی کردن فضا روی آورد و جنگی را به ویژه علیه غزه آغاز کند. به دلایل مختلف بعید است نتانیاهو به این راحتی قدرت را واگذار کند.

به هر حال باید منتظر نتایج انتخابات امروز و روند تشکیل دولت بعد از اعلام آن ماند، تا مشخص شود دونالد ترامپ بدون بی بی به سیاست تقابلی خود با ایران ادامه خواهد داد یا بدون بی بی. به هر حال، ماندن یا نماندن وی پیامدهای خاص خود را دارد.

نویسنده : صابر گل‌عنبری کارشناس ارشد مسائل فلسطین

انتهای پیام/