پارادوکس گردشگری در ری؛ چرا میراث ۲۵۰۰ ساله "دژ رشکان" پاتوق معتادان شده است + فیلم
دژ رشکان که در اعصار گوناگون امنیت را برای مردم منطقه به ارمغان می‌آورد، امروز به محلی ناامن تبدیل شده که حضور هرگونه گردشگر داخلی یا خارجی موجب تغییر وجهه شهرستان ری نزد انظار عمومی می‌شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شهرری، شهرری در جنوب‌ترین بخش پایتخت سابقه‌ای بیش از 8 هزار ساله دارد که در سه دوره مادها، سلجوقیان و آل‌بویه پایتخت ایران زمین بوده و در برخی منابع تاریخی از آن به عنوان نهمین و در برخی دیگر به عنوان سیزدهمین شهر جهان نام برده می‌شود که با وجود آثار شاخص تاریخی بسیار اما متأسفانه هنوز هیچ جایی در فهرست جهانی یونسکو باز نکرده و هیچ کدام از آثار باستانی این شهر در این فهرست قرار ندارند و نمونه آن دژ رشکان یکی از این بازمانده‌های 2500 ساله در مرکز شهرستان ری و در محله صفائیه است که همواره محل اعتراض و شکایت گردشگران و مردم بومی از بی‌تدبیری مسئولان میراث فرهنگی و گردشگری در نگهداری از این بنای تاریخی بود.
این اثر تاریخی ارزشمند در نزدیکی محله صفائیه شهر ری و تپه چشمه علی واقع شده که به واسطه قرارگیری بر روی تپه‌های چشمه علی از خیابان‌های اطراف نیز به خوبی دیده می‌شود. این دژ یکی از قلاع مستحکم این ناحیه بوده و محافظ هسته نخستین ری محسوب می‌شده که از سنگ و ساروج تشکیل شده و به دوره تاریخی اشکانیان تعلق دارد اما اکنون با این همه قدمت و بار تاریخی به خرابه‌ای برای سکونت معتادان متجاهر تبدیل شده است که در اطراف دژ، روی کوه و اتاقک باقی مانده از این دژ زندگی می‌کنند که با توجه به فضای رعب و وحشتی که بر منطقه حاکم بود متأسفانه امکان تصویربرداری بیشتر وجود نداشت.
حضور معتادان متجاهر در یک بنای تاریخی و تبدیل آن به محلی برای استعمال مواد مخدر از یکسو و تخلیه نخاله‌های ساختمانی و استقرار مشاغل آلاینده در اطراف این دژ شرایط را برای حضور گردشگران بسیار اسفناک ساخته است و این در حالی است که بسیاری از کشورهای دنیا با توجه به موضوع ارزآوری صنعت گردشگری به عنوان صنعتی نوپا تلاش دارند تا به گونه‌ای خود را به جهان باستان وصل کنند در کشور ما در شهری 8000 ساله شاهد این چنین بی‌رحمی نسبت به بناهای تاریخی هستیم که به دلیل ناامنی‌های موجود در حال حاضر هیچ گردشگری نمی‌تواند در محوطه اطراف این دژ رفت و آمد کند چرا که میراث اشکانیان در اختیار معتادان متجاهر است تا جایی که برای بازدید از این اثر تاریخی تماماً متوجه نگاه‌ها و رفتارهای متعجب و کنجکاو آن‌ها بودیم به گونه‌ای که نتوانستیم موفق به بازدید از تمامی بقایای این اثر تاریخی کهن شویم.
درد ناپدید شدن تاریخ باعظمت ایران باستان زیر پای تعدادی معتاد متجاهر ما را بر آن داشت تا پیرامون این موضوع به سراغ رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان ری برویم.
دژ 2300 ساله ری در انتظار تهیه طرح ساماندهی
امیرمصیب رحیم‌زاده در گفتوگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به معضلات و مشکلات موجود در محوطه تاریخی دژ رشکان اظهار داشت: ساماندهی محوطه دژ رشکان با دستور مقام قضایی در دستور کار قرار دارد و در این راستا ماشین‌آلات موجود در محوطه جمع‌آوری شده و پاکسازی منطقه از نظر وجود اراذل اوباش نیز در دستور کار قرار دارد که توسط دستگاه‌های ذیربط اجرایی خواهد شد.
وی افزود: ماشین‌آلات مربوط به کارخانه سیمان در محوطه دژ رشکان جمع‌آوری شده و پاکسازی منطقه از وجود زباله نیز در دستور کار شهرداری منطقه 20 قرار دارد.
رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان ری تصریح کرد: طرح ساماندهی دژ رشکان از یک ماه گذشته به واسطه تلاش و همکاری مقام قضایی، شهرداری منطقه 20 و اداره میراث فرهنگی آغاز شده اما روند اجرا نیاز به زمان بیشتری دارد.
رحیم‌زاده با اشاره به قابلیت این اثر تاریخی در جذب گردشگر گفت: در حال حاضر موضوع مرمّت و ساماندهی محدوده و اجرای طرح گردشگری محوطه دژ رشکان مطرح شده که در صورت تهیه و ابلاغ طرح اجرایی خواهد شد.
وی در پاسخ به این پرسش که با وجود زیرساخت‌های تعبیه شده برای وجود نگهبان در محوطه، نیرویی جهت محافظت درنظر گرفته نشده خاطرنشان کرد: دژ رشکان پیش از این دارای نگهبان و حراست بود اما به دلیل کمبود نیرو، نگهبان از محوطه دژ حذف شده و در صورت اجرای طرح مرمّت و حفظ اثر استفاده از نگهبان برای محوطه و همچین سایر امکانات رفاهی به بهره‌برداری خواهد رسید.
بازدید ما از محوطه دژ رشکان از یکسو و طرح ساماندهی آن از سوی میراث فرهنگی و شهرداری منطقه 20 از یک ماه گذشته تنها این موضوع را نشان می‌دهد که امروز دژ رشکان به عنوان بازمانده‌ای از قلب تاریخ ایران که در اعصار گوناگون پایگاه امنیت برای مردم منطقه بوده زیر خروارها بی‌تدبیری و غفلت مسئولان در حوزه انتظامی و گردشگری میراث فرهنگی در وضعیتی به سر می‌برد که از حضور هرگونه گردشگر داخلی یا خارجی به دلیل امکان تغییر وجهه شهرستان ری نزد انظار عمومی ممانعت می‌شود و گذشته از آن مردم ساکن در خیابان اطراف دژ نیز آنچنان که در گفتوگو با خبرنگار تسنیم بیان داشتند حتی در روشنایی روز نیز در محل زندگی خود احساس آرامش و امنیت ندارند.
گزارش از مریم باحور
انتهای پیام/ش
