قانونی که پس زده می‌شود؛ ردپای پسماندهای عفونی در شهر بیرجند
پسماند عفونی از خطرناک‌ترین نوع پسماند برای سلامت بشر است که بر‌اساس آمار سازمان بهداشت‌جهانی سالانه ۶ میلیون نفر به خاطر تماس با پسماندهای عفونی می‌میرند. پسماندهای عفونی به دلیل آلودگی‌های میکروبی در رده پسماندهای خطر‌ساز قرار دارند.
به گزارش تسنیم از بیرجند، چند سالی است که مسئولان و فعالان زیست محیطی خطر پسماندهای عفونی در استان خراسان جنوبی اخطار می‌دهند به طوری که در دوره چهارم شورای اسلامی شهر بیرجند این موضوع به طور جدی در دستور کار اعضا و شهرداری بیرجند قرار گرفت و مقرر شد تا بر اساس آن تمام مطب‌های پزشکان و آزمایشگاه‌های بخش خصوصی زباله‌های عفونی خود را جمع‌آوری و به طور مجزا امحا کنند.
از تصمیمات شورای شهر و اقدامات مسئولان حدود 3 سال است که می‌گذرد اما آنچه هنوز در شهر دیده می‌شود قانونی است که برخی از پزشکان آن را با دست پس می‌زنند.
تا نیمه بدنش داخل سطل زباله قرار دارد و چند گونی بزرگ پر از زباله در کنارش است. وقتی دستانش از داخل سطل زباله بیرون می‌آید انبوهی از سرنگ و باند خونی به چشم می‌خورد. از بین انبوه زباله‌های داخل دستش چند دستکش یک‌بار مصرف را جدا می‌کند و بقیه پسماندهای پزشکی را داخل سطل زباله می‌اندازد.
بعد از چند دقیقه چند کودک زباله‌گرد به سراغ سطل‌زباله می‌آیند و دستان کوچک خود را در میان انبوهی از زباله‌های عفونی برده تا چند تکه کاغذ و مقوا را جدا کنند.
یکی از جوانان زباله گرد که برای امرار و معاش مجبور است در سطل‌های زباله به دنبال کاغذ، مقوا، شیشه و اجسام فلزی باشد در گفتگو با خبرنگار تسنیم درباره زباله‌های عفونی اظهار داشت: تا دلتان بخواهد دستکش پزشکی و باند و سرسوزن و حتی کیسه سرم داخل زباله‌ها وجود دارد.
محمد جواد، آنقدر انبوه این زباله‌ها را دیده و می‌داند که در کدام منطقه می‌شود این زباله‌ها را جستجو کرد و آدرس دقیق سطل‌های زباله‌ای که زباله‌های پزشکی درون آن ریخته می‌شود را بلد است.
ویروس هپاتیت و ایدز شهروندان را تهدید می‌کند
با دیدن این‌صحنه به یاد اخطارهای جدی یکی از اعضای شورای اسلامی شهر بیرجند در دوره چهارم و در دویست و پانزدهمین جلسه این شورا افتادم که خطاب به شهردار وقت گفت: «30 سال است که زباله‌های عفونی مطب پزشکان وارد سطل‌های عمومی شهر می‌شود و ویروس هپاتیت و ایدز شهروندان را تهدید می‌کند.»
البته در آن زمان دکتر «بهترین» به نیابت از جامعه پزشکان شهر از شهردار خواست تا نسبت به بی خطر‌سازی و جمع‌آوری زباله‌های پزشکان اقدام کند.
در همان موقع تصمیم گرفته شد تا پزشکان و آزمایشگاه‌ها شهر با شرکتی که متولی جمع‌آوری و امحاء پسماندهای عفونی می‌شود قرارداد بسته تا این بمب میکروب از داخل شهر جمع شود اما متاسفانه هنوز هم در سطل‌های زباله شهر کودکان خیابانی و زباله گردها با خطرات دست و پنجه نرم می‌کنند.
جمع آوری ماهانه زباله‌ها
طبق قانون 5 ماده پسماند وظیفه وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی نسبت به اتخاذ معیار و ضوابط ترتیبی سلامت، ایمنی و عوامل اجرایی در ساماندهی پسماندهای عفونی تحت نظارت می‌باشد و ماده 11 همین قانون نیز می‌گوید: مدیریت پسماند عفونی بر عهده تولید‌کننده آن است و باید به صورت جدا از پسماند عادی جمع‌آوری و دفع و نسبت به بی خطر‌سازی آن با حساسیت عمل شود.
منشی دکتر زنان و زایمان بعد از خروج پزشک با کیسه‌های زرد رنگی که در دست دارد وارد اتاق پزشک می‌شود تا زباله‌های عفونی را جمع‌آوری کند. اما منشی دکتر دیگری در همان ساختمان زباله‌ها را داخل کیسه‌های مشکی رنگ می‌گذارد و با خود به خارج از ساختمان می‌برد.
منشی دکتر زنان و زایمان در مورد زباله‌های عفونی داخل مطب می‌گوید: پزشک با شرکت خصوصی که متولی امر جمع‌آوری زباله‌های عفونی می‌باشد قرارداد بسته و طبق قانون پسماندهای پزشکی باید داخل کیسه‌های زرد رنگ باشد تا مشخص شود که این زباله‌ها عفونی است.
وی ادامه می‌دهد: تنها مشکلی که وجود دارد این است که این زباله‌ها باید چند هفته یک بار و یا هر یک ماه جمع شود تا شرکت برای بردن آن اقدام کند.
وی در مورد زباله‌های برخی مطب‌ها که داخل کیسه‌های دیگر ریخته می‌شود ادامه می‌دهد: برخی مواقع منشی‌ها برای سهولت در کار خود زباله‌ها را تفکیک نکرده و بعد از خروج پزشک تمام آن‌ها را داخل سطل‌های زباله عمومی قرار می‌دهند.
مدیریت نامناسب پسماندهای عفونی
مدیریت نامناسب پسماندهای عفونی باعث آلودگی محیط زیست و انتقال بیماری‌های مختلف از طریق تماس افراد مستعد با این نوع از پسماندها می‌شود. با توجه به مشکلات موجود در مدیریت پسماندهای عفونی، توسعه و بهبود وضع موجود مدیریت پسماند عفونی ضروری است.
دکتر «بهترین» عضو سابق شورای اسلامی شهر بیرجند در گفتگو با تسنیم در رابطه با این قانون می‌گوید: بر اساس تصمیم شورا شهرداری مکلف شد تا زباله‌های عفونی را جدا از زباله‌های معمولی با نیروهای بهداشتی آموزش دیده جمع‌آوری کند.
این پزشک عمومی ادامه می‌دهد: در دفترچه عوارض شهرداری هم نرخ جمع‌آوری و امحاء پسماندهای عفونی برای هر کدام از پزشکان عمومی و جراحی مشخص شد و شهرداری به عنوان متولی امر وارد عمل شد اما عملاً بعد از شورای چهارم این طرح به نتیجه‌ای نرسید.
مشکل بیخطرسازی زباله‌های عفونی به طور کامل رفع نشده است
وی از فعالیت شرکت خصوصی در حال حاضر برای جمع‌آوری پسماندهای عفونی خبر می‌دهد و می‌گوید: این شرکت در قالب عقد قرارداد به صورت خصوصی با مطب‌ها و آزمایشگاه‌ها فعالیت می‌کند اما مسئله به صورت کامل حل نشده است.
در پی تماس با دکتر «حسنی صفت» یکی از اعضای شورا اسلامی شهر پیگیر موضوع می‌شویم اما وی به همین چند کلمه اکتفا می‌کند و می‌گوید: پسماندهای عفونی توسط شرکت جمع‌آوری می‌شود و هیچ گونه مشکلی در این زمینه وجود ندارد.
ورود دادستان به موضوع
مدیر‌کل محیطزیست خراسان جنوبی نیز به عنوان متولی اصلی در زمینه مسائل زیست محیطی می‌گوید: در سال 97 محیط زیست در بحث پسماندهای عفونی ورود پیدا کرد هرچند برخی از پزشکان همکاری نکردند اما ما در زمینه بی خطر سازی ورود کردیم و به تمام بیمارستان‌ها و مطب‌ها اخطار داده شد.
حسن اکبری ادامه می‌دهد: بعد از اینکه برخی از پزشکان حاضر به همکاری با محیط زیست و مدیریت پسماندهای خود نشدند در یک مرحله دادستان ورود پیدا کرد و خوشبختانه در آن مقطع بالغ بر 90 درصد مراکز و مطب‌ها که زباله پزشکی داشتند با شرکت مربوطه قرارداد بستند.
وی از کسب رتبه نمونه استان در بحث جمع‌آوری پسماندهای عفونی در کشور خبر می‌دهد و می‌گوید: مشکل پسماندهای عفونی اواخر سال 97 مرتفع شد.
30 درصد زباله‌های عفونی در چرخه جمع‌آوری صحیح قرار نمی‌گیرد
این در حالی است که مدیرعامل یکی از شرکت‌های جمع‌آوری پسماندهای عفونی در سال 97 گفته است: در بحث جمع‌آوری زباله‌های عفونی تا زمانی که به‌طور کامل از چرخه خارج نشود نمی‌توانم بگویم کار خوب است حتی اگر 70 درصد کار انجام شود اما چون می‌دانم 30 درصد زباله‌های عفونی که در بیرجند تولید می‌شود در چرخه جمع‌آوری صحیح قرار نمی‌گیرد.
مدیر‌کل محیطزیست خراسان جنوبی می‌گوید: در زمینه پسماندهای عفونی و پزشکی باید مرتب بر امور نظارت داشت و پزشکان هزینه پرداخت می‌کنند پس شرکت‌ها مکلف هستند تا به وظایف خود به درستی عمل کنند.
وی ادامه می‌دهد: در صورتی که تخلفی از شوی شرکت و یا پزشکان صورت گیرد نیاز به گزارش به محیط زیست بوده تا در این زمینه تحقیقات انجام شود.
وضعیت زباله‌ها در حاشیه شهرها و روستاها نابسامان است
اکبری با بیان اینکه در سال‌جاری محیطزیست در بحث زبالگاه‌های عادی ورود پیدا کرده‌است می‌گوید: وضعیت زباله‌ها در حاشیه شهرها و روستاها نابسامان است و در زمینه بیخطرسازی زباله‌های عادی وارد عمل شده‌ایم.
وی از شناسایی 2 شهردار متخلف در این زمینه خبر می‌دهد و می‌گوید: این دو شهردار به محاکمه قضایی ارجاع داده شدند.
مدیر‌کل محیطزیست خراسان جنوبی تأکید کرد: دفن بهداشتی و اصولی زباله‌ها و پسماندهای استان باید در اولویت قرار بگیرد و با دقت بیشتری انجام شود.
انتهای پیام/ش
