گزارش پشت صحنه|"ساده خط‌خطی" با میرطاهر مظلومی در رادیو/ درامی ناتورالیستی+ تصویر

خبرگزاری تسنیم- مجتبی برزگر: استودیوی هشت ساختمان رادیو در میدان ارگ نمایش‌های سریالی می‌سازد و روی پوشش فرکانسی رادیو نمایش - اف.ام ردیف 107/5 مگاهرتز قابل شنیدن است. رادیو نمایش 24 ساعته، انواع نمایش‌های رادیویی را روی آنتن می‌برد و مأموریت تهیه‌ و تولید نمایش‌های رادیویی برای سایر شبکه‌ها را هم عهده‌دار است.

قدم می‌زنیم، هیاهویی از صداهای زیبا است

وقتی از کنار استودیوهای رادیو نمایش رد می‌شویم هیاهویی از صداهای هنرمندانه زیبا به گوش می‌رسد که هرکدام می‌کوشند هنری را ارائه بدهند؛ اما نه به راحتی تصویر و ملاحظه بیننده از روبرو؛ اینجا رادیو و عنصر اصلی آن کلام است؛ این عبارت "میرطاهر مظلومی" هنرمند تئاتر، سینما، دوبله و تلویزیون است که این روزها فارغ از بازیگری،‌ برای رادیویی‌ها خلق اثر می‌کند.

صدایش هم آشناست

هنرپیشه‌ای که هم در دوبله مدیر دوبلاژ است و هم گوینده؛ در رادیو هم بازیگر است و هم کارگردان و در سینما، تلویزیون و تئاتر هم بارها از او کارهای مخاطب‌پسندی دیده‌ایم. صدای زیبایی دارد و بسیاری از مخاطبین بدون دیدن چهره‌اش از روی صدا "میرطاهر مظلومی" را می‌شناسند.

از "سگ‌بند" مهران احمدی تا "جشن سربرون"

او این روزها "سگ‌بند" مهران احمدی را تمام کرده است که در جشنواره فیلم فجر از آن رونمایی می‌شود. فیلم جدیدی از سینمای آلمان به نام "می‌توانی من را ببخشی؟" به عنوان مدیر دوبلاژ برای سیما دوبله خواهد کرد؛ در فیلم سینمایی "شهر گربه‌ها"ی سیدجواد هاشمی حضور دارد که این اثر هم برای جشنواره فیلم فجر آماده می‌شود و این روزها در سریال "جشن سربرون" مجتبی راعی و فیلم سینمایی "سلفی با رستم" حسین قناعت هم ایفای نقش می‌کند.

کاری با درون‌مایه طنز

اما "ساده خط‌خطی" عنوان نمایش رادیویی جدیدی است که روی میز کارگردانی‌ میرطاهر مظلومی تکیه زده است،کاری که درون‌مایه‌ اجتماعی و طنز دارد؛ معصومه سلیمی آن را نوشته و داستان آن درباره زوج جوانی به نام "سارا و محسن است که درگیر گرفتاری و مسائل روزمره زندگی شده‌اند و برای خارج شدن از این وضعیت دنبال کوتاه‌ترین راهند اما اغلب مسیرهایی که انتخاب کرده‌اند با مشکلاتی همراه است و..."

از درشت‌نمایی پرهیز کرده!

میرطاهر از همان روز اول شروع تمرین "ساده خط‌‌خطی" تمام دغدغه‌اش بازی واقعی و طبیعی بازیگرانش است؛ چون متن نمایش از هرگونه درشت‌نمایی پرهیز کرده و به روح واقعی اتفاقات روزمره به شدت نزدیک است.

وقتی با بازیگران هم‌صحبت می‌شویم آنها هم معتقدند که آنقدر اتفاقات را روبروی خودشان می‌بینند و تمامی رویدادها را با روح و جانشان درک می‌کنند که خودبه‌خود به سوی بازی طبیعی به دور از هرگونه غلوّ و صداهای اضافه و کوشش زائد پیش می‌روند.

شیوه اجرایی واقع‌گرایانه

یکی دیگر از ویژگی‌های کارگردان مظلومی، به انتخاب بازیگران برمی‌گردد که در مدت زمان کم تولید نمایش رادیویی به سراغ بازیگرانی رفته است که آگاهی لازم را نسبت به نقش‌شان دارند؛ ادبیات نقش را می‌شناسند، شاید به همین دلیل است که از این عبارت زیاد استفاده می‌کند: "شیوه اجرایی این نمایش رادیویی 100 درصد واقع‌گرایانه است."

ضبط این سریال رادیویی از روز گذشته در رادیو نمایش آغاز شده است و سیدمجتبی طباطبایی، مهدی طهماسبی، سعید سلطانی، مونا صفی، سیامک حلمی، بهادر ابراهیمی، فاطمه حدادی، حمیدرضا هدایتی، محمد شریفی‌مقدم، مسعود زنوزی‌راد، فریبا طاهری، عباس توفیقی، نوشین حسن‌زاده، مروارید کریم‌پور، نگین خواجه‌نصیر، حمید یزدانی، سلمان خطی، محمد یگانه، مجید سهرابی و مهدی آقامحمدی بازیگران میرطاهر مظلومی‌اند.

به گوشمان رادیو می‌آید اما گویی سینمایی اجرا می‌شود

سر صحنه نمایش "ساده خط‌خطی" حاضر بشویم به گوشمان رادیو می‌آید اما گویی کاری سینمایی در مقابل دیدگانمان اجرا می‌شود؛ آنقدر رئالیستی و همه‌چیز قابل باور است که انگار این نمایش رادیویی نیست؛ اما بالای سردرش نوشته استودیوی 8 رادیو نمایش...

جلوتر می‌رویم چهره‌ای آشنا می‌بینیم که نامش "میرطاهر مظلومی" است و اینجا کارگردانی می‌کند و البته که بازیگرانش هم کاربلد و نام‌آشنایند.

میرطاهر مظلومی در جریان ضبط نمایش "ساده خط‌خطی" با خبرنگار خبرگزاری تسنیم گفت‌وگو می‌کند؛ او اعتقاد دارد که این نمایش از دل مردم و شرایط امروز سربرآورده است.

مشروح گپ‌وگفت:

قصه‌ای ساده و امروزی

*نمایش "ساده خط‌خطی" قرار است چه اتفاقاتی را برای مخاطب رادیو رقم بزند و با چه زاویه و رویکردی آن را کارگردانی می‌کنید؟

نمایش "ساده خط‌خطی" داستانی نزدیک به شرایط اجتماعی امروز ما دارد؛ آدم‌های نمایش از دل مردم و شرایط امروز آنها سر برآورده‌اند و به سادگی قابل لمسند. در واقع نویسنده این نمایش قصه‌ای ساده و امروزی را دستمایه بروز دغدغه‌مندی‌های اجتماعی خود قرار می‌دهد.

زوج داستان تا مرز دگرگونی می‌روند

محسن و همسرش زوج جوانی‌اند که در بستر جامعه و بر اساس منافع و خواستشان بازتولید می‌شوند. آنها همچون بسیاری از زوج‌های جوان امروز درگیر مسائل ریز و درشتی‌اند که آنها را با خود تا مرز دگرگونی می‌برد حتی خواست این زوج جوان آنها را از مرزهای جغرافیایی هم خارج می‌کند.

به شناخت و تعریف جدیدی از جامعه امروز می‌رسیم

در اصل مسائلی که این زوج جوان از لحاظ اجتماعی با آن درگیرند خود آنها و مخاطب را به تعریف، آگاهی و بازشناسی جدیدی از شرایط امروز جامعه می‌رساند. اما در این بستر نه تنها به شناخت و تعریف جدیدی از جامعه امروز می‌رسیم بلکه تحول و بازشناخت کاراکترها بر اساس خواست آنها در بستر همین جامعه بازتولید و بازتعریف می‌شوند.

درشت‌نمایی ذهن مخاطب را از نمایش دور می‌کند

من به عنوان کارگردان در این مجموعه بر اساس شکل و محتوا، موقعیت‌ها و شخصیت‌های نمایش را به گونه‌ای هدایت کردم که هرچه بیشتر دوستان هنرمند به فضای ناتورالیستی (طبیعی بازی کردن) نزدیک بشوند. آدم‌ها به همان اندازه که در متن برایشان سهم درنظر گرفته شده است باید ارائه بشوند؛ درشت‌نمایی ذهن مخاطب را از آدم‌های نمایش دور می‌کند.

کارگردانی زمانگیر و سخت

بهترین نمونه درام‌های اجتماعی ناتورالیستی را شاید بتوان در آثار "هنریک ایبسن" و "آنتون چخوف" نوشت؛ گونه کارگردانی این آثار به شدت زمانگیر و سخت است. در نگاه اول به نظر ساده می‌رسند اما شما وقتی با جزئیات بکر و لزوم حضور طبیعی اتفاقات، اشیاء و آدم‌ها سروکار دارید کار سخت‌تر می‌شود.

خواسته‌ام از درشت‌نمایی عواطف پرهیز شود

اینجا رادیو و عنصر اصلی آن کلام است...

من از بازیگران مجموعه خواسته‌ام آکسان‌های اضافه و فشارهای اضافه کلامی را بگیرند و از درشت‌نمایی عواطف و احساسات خود هنگام ایفای نقش بپرهیزند.

نمای کلوزآپ در نمایش رادیویی

از طریق دیالوگ خون و زندگی به روابطشان و جهان خارج تزریق کنند؛ شاید بتوان گفت نمای کلوزآپ (بسته یا نزدیک) بهترین نمونه در سینما و تلویزیون برای نوع بازی بازیگران این مجموعه باشد. یعنی دوستان هنرمند من باید کاری سهل اما به شدت پیچیده و سخت بکنند.

نمایش رادیویی؛ ارتباطی صریح و بی‌واسطه

*درباره تفاوت نمایش رادیویی که نامش را سریال رادیویی هم می‌گذارند با نمایش روی صحنه تئاتر صحبت کنیم؛ هر دو نمایشند یکی شنیدنی و دیگر دیدنی!

عنصر اصلی نمایش رادیویی تخیّل و همین خیال و خیال‌انگیزی باعث جذابیت آن است؛ به تعداد شنونده‌های نمایش رادیویی می‌تواند تخیّل در مورد هرکدام از موقعیت‌ها و آدم‌های نمایش رادیویی وجود داشته باشد و همین کار را جذاب می‌کند. در ضمن استفاده بهتر از عنصر نمایش به دلیل قصه و قصه‌پردازی خاص با نهاد فطری مخاطب، ارتباطی صریح و بی‌واسطه پیدا می‌کند.

دنیای بی‌انتهایی که نمایش رادیو در اختیار مخاطب می‌گذارد

اینها از خصوصیات نمایش‌های رادیویی‌اند؛ زبان نمایش زبان غیرمستقیم است و به تجربه ثابت شده است بیشترین تأثیر و بهترین آموزش از طریق همین عنصر نمایش صورت می‌گیرد. علاوه بر همه این موارد وسعت و دنیای بی‌انتهایی را که نمایش یا درام در اختیار مخاطب می‌گذارد را هم در نظر بگیرید.

اینجا درام از نوع رادیویی است

بی‌شک دوستان هنرمند ما باید برای ارائه درست، صحیح و به‌جای نقش از توانایی‌هایی که بازیگر تئاتر باید دارا باشد، غنی باشند؛ به هر حال ما با درام سرو کار داریم؛ درام در حوزه‌های مختلف هنر چارچوب و تعریف خود را دارد؛ حال در اینجا درام، از نوع رادیویی است که به لحاظ تعریف با درام تفاوتی ندارد اما ابزار ارائه آن متفاوت است.

کار بازیگر رادیو از بازیگر تئاتر، حساس‌تر است

یعنی دوستان هنرمند من علاوه بر اینکه شناخت کافی از دنیای درام و تحلیل آن دارند ابزارهای لازم برای ارائه آن را نیز در خود پرورش داده‌اند؛ یکی از مؤثرترین ابزارها برای ایفای نقش در رادیو، تخیّل است، مثلاً بازیگر تئاتر مگر می‌شود بیان مناسبی نداشته باشد! در رادیو هم همین است. و اتفاقاً حساسیت بیشتری را می‌طلبد و قدرت افزون‌تری نیاز دارد.

مثل این است که بگوییم سریال تلویزیونی نه، تله فیلم بله!

*مخاطب با شنیدن و دنبال‌کردن سریال‌های رادیویی، باید به دنبال چه تأثیرگذاری و رسیدن به چه سرمنزلی باشد؟

هم سریال و هم نمایش رادیویی تک‌قسمتی، هر دوی این موارد، مخاطبان خاص خودشان را دارند؛ مثل این است که بگوییم سریال تلویزیونی نه، تله فیلم بله! یا بگوییم چون من رمان را دوست دارم دیگر داستان کوتاه نخواهم خواند. به هر حال رادیو هم شنونده گذری دارد و هم مخاطبانی که همیشه آن را دنبال می‌کنند؛ پس ما باید بر اساس نیاز مخاطب برای هر دو گروه، نمایش تولید بکنیم، اما هرکدام بر اساس نیازسنجی سر جای خودش قرار بگیرد، البته تولید هر کدام نیز پیش‌شرط‌هایی را برای خود دارد.

نمایش رادیویی "ساده خط خطی" از ساعت 20 روی آنتن رادیو نمایش می‌رود و همزمان ضبط آن ادامه خواهد داشت.

مجموعه‌ عکس‌های پشت صحنه این سریال رادیویی را ببینید:

انتهای پیام/