کار سخت شرکای اجتماعی برای تعیین سبد معیشت/ منطقه ای شدن دستمزد فعلا عملی نیست

فرامرز توفیقی،رئیس کارگروه مزد کانون عالی شوراهای اسلامی کار در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم،درباره تعیین سبد معیشت گفت: سبد معیشت امسال طراحی پیچیده تری دارد. پیدا کردن سبد معیشت مورد تأیید سه ضلع اجتماعی بدون شک سخت خواهد بود. از طرف دیگر محاسبه و به دست آوردن میزان سبد سخت تر خواهد شد.

وی ادامه داد:محاسبه و احصای سبد معیشت امسال بسیار سخت است. مدیربرنامه ریزی استان تهران روز گذشته اعلام کرد که میزان شاخص قیمت در استان تهران در آذر ماه نسبت به آبان ماه 2.5برای شهر تهران است. اما مرکز آمار این شاخص قیمت را 3.2دهم درصد برای کل کشوراعلام می کند. شاید شاخص قیمت در کلان شهرهایی مانند تهران،تبریز،قم تا حدودی کنترل شده باشد، اما در استان های کمتر برخوردار مانند ایلام،کهکیلویه و بویراحمد،سیستان و بلوچستان جفا کرده ایم و نتیجه این شده است که تورم هایی حاکم بر این استان ها سیر شتابان بیشتری پیدا کرده است، یعنی به گونه ای می توانیم بگوییم توانستیم در استان های صنعتی تورم را تا حدودی کنترل کنیم.

توفیقی گفت: زمانی که صحبت از شاخص 3.2 دهم درصدی می کنیم، در نوع خود بی نظیر است.یکی از انتقادهای این دولت نسبت به دولت قبلی، تغییر تورم نقطه ای تورم ماهیانه شاخص بود. باید به این موضوع فکر کنیم که تمام شاخص ها را در سال 95 صفر کردیم. یعنی در سال 95 شاخص را 100 کردیم، یعنی تمام عوامل تأثیرگذار در شاخص را به روز کردیم و بیان کردیم که شاخص را صفر می کنیم( مانند زمانی که برای ثبت یک بازه کیلومتری شاخص را به صفر می رسانیم). اکنون که جهش های خیره کننده وحشتناک را می بینیم،جهش یک ماهه 3.2 دهم درصدی در نوع خودش بی نظیر است و نشان دهنده این است که تبعات سنگینی در ماه های بعدی خواهد داشت و خودش را نشان می دهد.

وی گفت: مگر ممکن است که تغییر شاخص در فاصله یک ماه حدود 3.2 درصد باشد و نسبت به ماه قبل دو برابر بشود اما تورم کاهش یابد؟ابتدایی ترین ایرادات منطق ریاضی نوع گزارش است.در حال حاضر نرخ تورم استان های کم برخوردار به شدت بالا است. همین میزان سبد معیشت را با نرخ تورم محاسبه کنیم عدد عجیب و غریبی می شود، ما فرض می گیریم اگر مزد بخواهد به صورت منطقه ای تعیین شود،در آنجا در خوشبینانه ترین حالت که واقعیت ندارد،سبد معیشت سال قبل ، سبدی حداقلی و غیرقابل قبول برای کارگران بود، اما برای اینکه به یک عدد مشترک برسیم عدد و رقم سبد معیشت را قبول کردیم و امضا شد. میزان سبد معیشت کارگران درسال قبل حدود 3 میلیون و 800 هزار تومان بود. اگر امسال این میزان را برای عدد ورقم سبدمعیشت در استان کمتربرخوردار در نظر بگیریم، آیا می پذیرند که حداقل دستمزد سراسری 3میلیون و 800 هزار تومان برای کل کشور تعیین شود.

وی بیان کرد:بر اساس ماده 41 قانون کار باید افزایش حقوق کارگران با نگاهی بر تورم بر هزینه ها و سبد معیشت کارگران انجام شود و این درحالیست که میزان واقعی تورم در افزایش حقوق کارگران لحاظ نمی شود و همیشه افزایش دستمزد مطابق میزان واقعی سبد معیشت نیست.

توفیقی افزود:براساس علم اقتصاد باید نرخ تورم در هزینه کارگران ضرب شده و عدد حاصل از مابه التفاوت دریافتی و هزینه ها به حقوق کارگران افزوده شود، اما افزایش حقوق کارگران با چنین معیاری اعمال نمی شود.

رئیس کمیته مزد کانون عالی شورای اسلامی کار اضافه کرد: هر ساله اعلام می شود که افزایش حقوق و دستمزد کارگران، کمی بیشتر از رشد نرخ تورم اعمال می شود، درحالی که میزان دریافتی کارگران با هزینه خانوار هماهنگی ندارد.

توفیقی درباره دستمزد منطقه ای گفت: باید به این نکته توجه داشت که بضاعت بانک اطلاعاتی و دستمزدی ما این شرایط را مهیا نمی‌کند، چراکه سبد معیشت حداقلی که بدون هیچگونه توابعی متاثر از کلانشهرها است و صرفاً درباره معیشت، موضوعاتی را مطرح می کند، عددی دوبرابر حداقل دستمزد مصوب سال 98 را نشان می‌دهد و به این خاطر ورود به مباحث مزد منطقه‌ای حلال مشکلات موجود نیست . همچنین این موضوع زمانی کارساز بود که حداقل دستمزد سال گذشته را معادل سبد معیشت حداقلی سال 98 مصوب می‌کردیم.

نماینده کارگران در کمیته دستمزد سال 99 بیان کرد: به عبارتی اگر حداقل دستمزد سال گذشته 3 میلیون و 800 هزار تومان مصوب شده بود، با ورود به مزد منطقه‌ای در سال جاری شاید قابل اثبات بود که افزایش حداقل دستمزد در کلانشهرها و شهرهای دیگر باید متفاوت باشد و چون فاصله بین سبد معیشت حداقلی و دستمزد صددرصدی است، مزد منطقه‌ای راهکار مناسبی برای تعیین دستمزد 99 نیست. ضمن اینکه آمار نشاندهنده رشدی بیشتر در مناطق کم برخوردار در حوزه شاخص قیمت و تورم است.

وی با اشاره به اینکه در گزارش بودجه به صراحت بیان شده است که دولت برای خود از محل افزایش قیمت گازوئیل درآمد تعریف کرده است. بالاخره گازوئیل گران می شود. درصد فراگیری گازوئیل به بنزین بسیار گسترده تر است. زیرساخت ها را به لرزه در می آورد و تبعات اقتصادی بسیاری شدیدی برای خانوارها دارد.

توفیقی گفت: یکی از مواردی که در سبد معیشت خانوار تأثیر دارد، سیستم حمل و نقل شهری است. سیستم حمل و نقل شهری قابلیت مدیریت و کنترل ندارد. به دست آوردن سبد معیشت مناسب برای سال 99بسیار سخت است. مسکن بیش از 400 درصد در شهرهای بزرگ و در شهرهای کوچک 230 درصد افزایش پیدا کرده است. به تبع آن هزینه کرایه ها افزایش یافته است. هزینه بهداشت و درمان نیز افزایش یافته است. هزینه ارتباطات افزایش یافته است. از دولت آقای هاشمی به این ور،پس از افزایش قیمت سوخت،افزایش قیمت ارز،افزایش قیمت مسکوکات وافزایش ارائه اوراق قرضه و افزایش قیمت حامل های انرژی روبرو هستیم،در هر دولت این میزان افزایش متفاوت است. بنابر این باید منتظر افزایش قیمت حامل های انرژی هم باشیم.

وی بیان کرد: آقای نوبخت اعلام کرده اند که وابستگی بودجه به نفت را به 10درصد رسانده اند. اگر این واقعیت داشته باشد، دولت 90 درصد باقی مانده بودجه خود را از کجا تأمین می کند؟ یکی از محل درآمدهای دولت اخذ مالیات است که در حال حاضر فقیرترین افراد جامعه بیشترین مالیات را در کشور پرداخت می کنند و کمترین استفاده را می برند. غنی ترین افراد جامعه بیشترین فرار مالیاتی را دارند. دولتی ها که بیش از این اعلام کرده بودند در نهایت بین 200تا 300 هزار بشکه نفت به فروش می رسد. آیا اعلام اینکه 1میلیون بشکه نفت می فروشیم. برای امید دادن به جامعه است؟سه ماه دیگر اول سال 98 است،یعنی از اول سال آینده باید روزانه 1میلیون بشکه نفت به فروش برسد،چگونه در فاصله سه ماهه این میزان فروش روزانه 3.5 برابر می شود. همه موارد ما را نگران می کند که به این مسائل فکر کنیم و سبد معیشت را چگونه جمع کنیم؟

رئیس کارگروه مزد کانون عالی شوراهای اسلامی کار بیان کرد: انتظار نمایندگان کارگری این است که امسال شهامت داشته باشیم و سبد واقعی را به جامعه اعلام کنیم. بسته به توان بنگاه ها به یک دستمزد مناسب برسیم. رسیدن به یک عدد سبد معیشت که کارگران قبول دارند سخت است. طی چند سال اخیر به صورت مصنوعی میزان عدد و رقم سبد معیشت را کاهش داده ایم و عددی را که برای افزایش دستمزد به دست آورده ایم روی درآمد گذاشته ایم.دولت به عنوان کارفرمای بزرگ و مسئول تامین مزد اجتماعی امسال باید نقش پذیری و سهم پذیری داشته باشد در غیر اینصورت افزایش حتی بیش از دو برابر اعداد اعلامی دردی را دوا نخواهد کرد.