تمام اقوام به یک اندازه حقِ دیده شدن دارند / تیتراژ "نون خ" نیازی به خواننده فارسی نداشت
نگاهی به سریال «نون خ» نشان می‌دهد که هر کجا از موسیقی اصیلِ غرب ایران استفاده شده با استقبال بیشتری از سوی مردم مواجه شده است.
خبرگزاری تسنیم – یاسر یگانه
فرهنگ اقوامِ مختلف کشورمان، همان چیزی است که سال‌های بسیاری از آن غافل بودیم. فرهنگی که تمام ریشه‌ها و اصالت‌های ایران در آنها نهفته است. از غرب تا شرق، از شمال تا جنوب؛ هر آنچه که در فرهنگ و هنرشان هست، در نهایت فرهنگ و هنرِ ایران زمین را می‌سازد.
صدا و سیما در دهه‌های گذشته توجه چندانی به فرهنگ و هنر بومیِ مناطق مختلف ایران نداشت. شاید بیشترین توجه‌ها به ساخت تعدادی مستند و پخش چند گزارش خلاصه می‌شد.
اکنون اما صدا و سیما به اهمیتِ پرداختن به اقوام مختلف تا حدودی پی برده و گواه این ماجرا هم دو سریال پرطرفدار «نون خ» و «پایتخت» است. این دو سریال با محوریت اقوام ایرانی، یکی در شمال و دیگری در غرب کشور، توانسته است مخاطبان بسیاری را به خود جذب کند. پایتخت حولِ خانواده‌ای می‌چرخد که اهل مازندران‌اند و بیشتر ماجراها هم در فضای شهرهای شمالی ایران طی می‌شود.
«نون خ» هم به مردمانِ کُرد در غرب ایران پرداخته است. در اینجا می‌خواهیم نگاهی به موسیقیِ سریال «نون خ» به کارگردانی سعید آقاخانی داشته باشیم.
سریال «نون خ» در کرمانشاه فیلمبرداری شده است و در بسیاری از پلان‌ها و سکانس‌های این سریال، زیبایی‌های طبیعتِ این منطقه نمایش داده شده است. این زیبایی‌ها در بیشتر مواقع با موسیقی اصیل کردی همراه بود.
تمام اقوام ایران حقِ دیده شدن دارند
میدیا فرج‌نژاد آهنگساز و نوازنده تار در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم درباره پرداختنِ به فرهنگ‌های بومی می‌گوید: «یکی از بهترین کارها پرداختن به زندگیِ اقوام مختلف ایران است. این توجه و این پرداختن‌ها می‌تواند در قالب سریال‌های تلویزیونی یا حتی فیلم‌های سینمایی باشد. تمام اقوامی که در ایران زندگی می‌کنند، به یک اندازه حق دارند و به یک اندازه باید دیده شوند.»
وی ادامه می‌دهد: «گستره جغرافیایی ایران به گونه‌ای است که چهار فصل را در دل خود جا داده است. این گستره جغرافیایی باعث شده است که اقوام مختلف ایران هر کدامشان روش‌های خاص خود را برای مواجهه با سختی‌ها و دشواری‌ها داشته باشند. هر کدام از این اقوام روش‌های خاص خود را برای شادی کردن دارند و هر کدامشان به هنگام اندوه، به شیوه‌ای خاص احساساتشان را بروز می‌دهند. اگر این روش‌ها را بشناسیم و در جامعه بسط و گسترش بدهیم، چه بسا جامعه‌ای ایمن‌تر خواهیم داشت.»
موسیقی نواحی ما به قدر کافی غنی و عمیق است
تیتراژ سریال «نون خ» در فصل اول را حسین صفامنش خواند و بسیار هم مورد توجه قرار گرفت. اما در فصل دومِ این سریال، بخش فارسی هم به تیتراژ اضاف شد تا حسین صفامنش بخش کُردی و صادق آزمند هم بخش فارسی را بخواند.
حال باید دید که این ترکیب در تیتراژ سریال تا چه حد لازم بوده و تا چه حد درست انجام شده است.
در این باره میدیا فرج‌نژاد می‌گوید: «ترکیب موسیقی اقوام مختلف با دیگر موسیقی‌ها، بستگی به چگونگی انجام این کار دارد. به عنوان مثال اگر قرار است موسیقی لری یا کردی یا خراسانی را اجرا کنیم و در عین حال زبان و گویش آن منطقه را به زبان فارسی تغییر دهیم؛ باید ببینیم این کار را چگونه انجام می‌دهیم و اصلاٌ انجام دادنش چه لزومی دارد.
به نظرم این تلفیق یا ترکیب لازم نیست؛ چون موسیقی فولکلور ما آنقدر غنی و جذاب است که نیازی به این کار نیست. موسیقی فولکلور مناطق مختلف در ایران در ذهن بیشتر ایرانیان نوستالژی دارد و برای گوش ایرانیان آشناست؛ پس این موسیقی‌ها به قدر کافی راهگشایند و خودشان به تنهایی با مخاطب ارتباط لازم را می‌گیرند و شاید لازم نباشد که از زبان فارسی در موسیقی اقوام استفاده کنیم.
اما اگر هم قرار براستفاده کردن است، باید دید که چه لزومی دارد که این کار را بکنیم و اینکه چقدر در این کار موفق بوده‌ایم.»
تیتراژ سریال نون خ نیازی به خواننده فارسی نداشت / ترکیب درستی شکل نگرفته است
فرج‌نژاد که در کارنامه کاریش آلبوم‌های مهمی را آهنگسازی کرده، درباره ترکیب بخش فارسی با بخش کردی در تیتراژ سریال «نون خ» می‌گوید: «هیچ نیازی به ترکیب این دو با هم نیست. چیزی که در این کار شنیدم، این است که ما بخواهیم لزوماٌ از یک زبان در کنار زبان دیگری استفاده کنیم و در نهایت هم بگوییم ما این کار را کردیم. چون خاصیت ویژه‌ای ایجاد نکرده است.
باید بپذیریم که موسیقی نواحی و فولکلور ما به مراتب عمیق‌تر از چیزی است که در تیتراژ این سریال به عنوان بخش فارسی به کار گرفته شده است.
آنچه به عنوان بخش فارسی در کنار موسیقی کُردی قرار گرفته، موسیقی اصیل ایرانی نیست که بگوییم به همان میزان عمق است و شناسه‌های فرهنگی دارد. بخش فارسیِ این تیتراژ چیزی نزدیک به موسیقی پاپ است.
در کنار هم بودن این دو را به شخصه نمی‌پسندم و تصورم بر این است که موسیقی نواحی به اندازه کافی هم جذبه و هم اصالت و هم عمق دارد. چه بسا اگر این کار را نمی‌کردند و به همان بخش کُردی بسنده می‌کردند، تیتراژ این سریال بسیار بیشتر از اینها هم شنیده می‌شد.»
مردم آثار اصیل را بیشتر از آثار دستکاری شده می‌پسندند
یکی از ویژگی‌های سریال «نون خ» استفاده از آثار قدیمیِ موسیقی کردی، لکی و حتی لری بود. در بخش‌هایی از این سریال و هنگام رخ دادنِ اتفاقی مهم در داستانِ سریال به فراخورِ حال و هوای آن اتفاق، بخش‌هایی از آهنگ‌هایی معروف در موسیقی کردی پخش می‌شد که این اتفاق مورد استقبال بسیاری از مخاطبان قرار گرفت.
فرج‌نژاد در این باره می‌گوید: در متنِ این سریال آثاری اصیل و قدیمی از موسیقی فولکلور غرب ایران پخش شد که هر کدامشان اصالت و قدمت زیادی داشتند و این آثار در میان مردم و در شبکه‌های اجتماعی دست به دست و بسیار شنیده شد. این نشان می‌دهد که مردم موسیقی‌های اصیل و ریشه‌ای را بیشتر از آثارِ دستکاری شده می‌پسندند.»
به هر روی آنچه درباره سریال «نون خ» باید گفت اینکه؛ این سریال اتفاقی مهم و دوست داشتنی در عرصه پرداختن به فرهنگ مردمان کُرد است. بی‌شک می‌توان انتقادهایی هم به این سریال و البته موسیقی‌اش وارد کرد اما در نهایت باید تأکید کرد که کلیت این سریال در معرفی فرهنگِ مردمان کُرد به دیگر نقاط ایران بسیار موفق بوده و البته مورد توجه مردمان کُرد هم قرار گرفته است.
شاید زمان آن فرا رسیده که صدا و سیما آستین‌ها را بالا بزند و ساخت سریال‌هایی درباره دیگر اقوام ایران را هم در دستور کار قرار دهد.
برخی از آهنگ‌هایی که در سریال نون خ پخش شد عبارتند از: «بی براری» از محمد میرزاوندی، آهنگ قدیمی «شیرین شیرین»، آهنگ بوی دینم از مظهر خالقی، آهنگ خال دانه دانه از مظهر خالقی، آهنگ امرو بهاره از حسن زیرک، آهنگ زماون از حسین صفامنش، آهنگ خوشه هه‌ورامان از کامکارها، آهنگ غمگینو دل پشیوم از سیدعلی اصغر کردستانی، آهنگ بارانه و بارانه از ناصر رزازی، آهنگ هه‌وری لار از حسن زیرک، آهنگ حسن زیرک به نام هرتوم ده وه، آهنگ آشفته حالم له غمت از حشمت اله لرنژاد، آهنگ لای لای از مظهر خالقی، تیتراژ سریال «نون خ» از حسین صفامنش و صادق آزمند.»
انتهای پیام/
