ستارگان مدفون در تخت فولاد| میرزا عبدالغفار تویسرکانی چگونه به درجات عالی علمی و اخلاقی نائل شد؟

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، تخت فولاد نام قبرستان قدیمی شهر اصفهان است که به نام‌های لسان‌الارض و بابا رکن‌الدین نامیده می‌شده‌است. قدمت این گورستان از قرن چهارم هجری تاکنون است. دوره صفویه را می‌توان اوج شهرت و اعتبار تخت فولاد دانست. احداث مصلای بزرگ شهر و بنای عظیم و زیبای مقبره بابا رکن‌الدین، این گورستان را در کانون توجه امرا و علما و مردم قرار دارد و روز به روز بر آبادانی آن افزوده شد. هر چند اصفهان در دوره صفویه به استثنای امامزاده‌ها و مقابر خصوصی، دارای دوازده گورستان بزرگ بود اما گورستان بابا رکن‌الدین با دفن علمای بزرگی چون میرفندرسکی، رحیم ارباب و غیره اهمیت ویژه‌ای یافت.

خبرگزاری تسنیم در سلسله گزارش‌هایی به معرفی این علمای بزرگ می‌پردازد تا به شناخت مردم از آنها و تاثیراتی که در عالم اسلام و انقلاب داشتند کمک کند. در این گزارش به معرفی میرزا عبدالغفار تویسرکانی، عالم ربانی و فقیه و مجتهد می‌پردازد.

عالم بارع جلیل، جامع معقول و منقول، فرزند عالم فاضل، آقا میر محمد حسین حسینی تویسرکانی، از مشاهیر علما و فقهای اصفهان در اواخر سده سیزدهم و اوایل سده چهاردهم هجری است. او در قصبه تویسرکان از توابع شهر همدان، در خانواده‌ای روحانی از خاندان سادات شیخ الاسلامی به سال 1237 قمری دیده به جهان گشود.

پس از فراگیری علوم مقدماتی رهسپار حوزه علمیه همدان شد، و از محضر اساتید آن حوزه بهره‌مند شد و چنانکه خود در یادداشتی مرقوم فرموده، یک روز باقی مانده از ذیقعده 1266 قمری از همدان عازم حوزه علمیه اصفهان شده است. پس از سه روز توقف در گلپایگان در منزل عمده الاعیان، میرزا ابوالفضل وزیر و دیدار با عده‌ای از علما و بزرگان آن شهر، در روز چهاردهم ماه ذی‌حجـه به دارالسلطنـه اصفهان؛ که در آن ایام یکی از مراکز بزرگ علمی عالم تشیع بوده؛ وارد شده و به استفاده از افاضات اکابر و مشایخ بزرگوار آن حوزه توفیق یافته است.

وی خیلی زود مورد توجه و عنایات اساتید خود واقع شده و به درجات عالیه علمی و اخلاقی نایل شده است. عمده اوقات او در مطالعه و تدریس و تألیف می‌گذشت؛ از این رو، پس از درگذشت عالم کامل فقیه، حاج محمد جعفر آباده‌ای به سال 1280 قمری ( امام جماعت مسجد بزرگ واقع در محله نیم آورد، معروف به مسجد حاجی آباده‌ای نزدیک بازار بزرگ اصفهان) برای امامت جماعت و افتاء و حل مسائل شرعیه به جای ایشان برگزیده شده است.

اساتید و مشایخ تویسرکانی

علامه آقا میر سید حسن، معروف به مدرس مطلق (م: 1267 ق) از بزرگان تلامذه صاحب جواهر است. عالم بزرگوارحاج ملاحسینعلی تویسرکانی (م: 1286ق)؛ فقیه بزرگوار میر سید محمد شهشهانی (م:1289­ق). عمده اشتغال ایشان در خدمت حاجی تویسرکانی بوده، از اخص خواص تلامذه وی به شمار می‌آید.

همچنین اساتید وی در معقول: حکیم متأله آقا میرزا حسن نوری (م:قبل از 1294ق)، فرزند حکیم و فیلسوف نامدار مرحوم ملاعلی نوری (م: 1246ق)؛ حکیم عارف بزرگوار آقا محمد رضا قمشه‌ای متخلص به صهبا (م: 1306ق).

دریافت اجازه اجتهاد و روایت

وی از استاد خود حاجی تویسرکانی در محرم الحرام سال 1279 قمری اجازه اجتهاد و روایت دریافت داشته است که در آن آمده:« فقد قرأ علیّ سنین عدیدة و ایام متمادیه السیّد السند و المولی المعتمد الحسیب الشریف النجیب الادیب الاریب صاحب الاخلاق الحسنـﺔ و ابوالمکارم الجمیلـﺔ العالم الربانی و الفاضل الصمدانی و الاخ الروحانی الاقا میرزا عبدالغفار التویسرکانی حفظـه الله عن جمیع الآفات و البلیـّه الخ».

وی اجازه‌ای مبسوط و مفصل از عالم بزرگوار صاحب روضات در اجتهاد و روایت به تاریخ ذی القعده 1279 قمری داشته که در پایان آن در تاریخ سلخ رجب 1280 یازده خط به آن اضافه شده است. مجاز را نسبت به ایشان ارادت خاصی بوده، چنانکه آن علم علامـه به وی عنایتی خاص داشته است.

عالم جلیل، آخوند ملا عبدالکریم جزی، قاضی و مفتی و مدرس اصفهان در کتاب تذکرة القبور آورده: مرحوم آقا میرزا عبدالغفار تویسرکانی، عالمی بزرگوار، جامع معقول و منقول، امام مسجد حاجی آباده‌ای و جماعت او برگزیده بود از خواصّ طلاب و تجار و اخیار و از روسای شاگردان مرحوم حاجی ملاحسینعلی تویسرکانی و مجاز از او و از مرحوم آقا میرزا محمد باقر چهارسوقی، که در روضات‌الجنات ذکر فضل ایشان نموده و آنکه عمده ترتیب این کتاب از ایشان شده وفات او در سنه 1319 قمری.

آثار، تالیفات و شاگردان تویسرکانی

تقریرات درس فقه و اصول استاد حاجی تویسرکانی قدس سره؛ تعلیقات و حواشی بر کتاب شریف اسفار؛ حواشی بر شرایع الاسلام؛ حواشی و تعلیقات بر مدارک الاحکام؛ حواشی و تعلیقات بر ریاض المسائل؛

از جمله شاگردان ایشان می‌توان به این بزرگان اشاره کرد: عالم عامل جلیل، آقا میرزا محمد حسین همدانی از بزرگان علمی اصفهان در علوم عقلی و نقلی و متوفای پس از 1324 قمری مدفون در درب امام اصفهان؛ عالم جلیل ربانی، آقا میرزا محمد علی تویسرکانی، فرزند محمد نقی بن ابی تراب، از علمای اصفهان، صاحب تالیفات و آثار متعدده در فقه و اصول.

این عالم بزرگوار در 22 ربیع الثانی 1319 قمری به رحمت ایزدی پیوست و در تخت فولاد اصفهان در تکیه‌ای مخصوص، مقابل بقعه حاجی آباده‌ای اعلی‌الله مقامه مدفون شد.

انتهای پیام/164/ش