گزارش|انتقادات مشاور عالی اردوغان از سیاست‌های وی و بازتاب‌های آن

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم٬ یک بار دیگر٬ اظهارات یکی از اعضای شورای عالی مشاورین رئیس جمهور ترکیه جنجال به پا کرد. چرا که او از حزب خود انتقاد و اعلام کرده که در جریان پرونده فتح الله گولن٬ هیچ کسی معصوم نیست و همه مقصرند.

این سخنان آرنچ٬ از سوی برخی از مخالفین اردوغان به عنوان اعتراف و شکاف داخلی قلمداد شد و در همان حال٬ موجب عصبانیت رفقای ملی‌گرای شریک اردوغان در ائتلاف جمهور شد. حالا حزب حرکت ملی٬ بلنت آرنچ را برای تداوم حیات سیاسی آکپارتی به عنوان یک خطر تلقی می‌کند. اما آرنچ در اظهارات انتقادی‌اش٬ اعلام کرده که به خاطر دل اردوغان٬ حاضر نیست در مورد تبعات همراهی با حزب حرکت ملی اظهار نظر کند و ترجیح می‌دهد انتقاد خود را در دل نگه دارد.

بلنت آرنچ کیست و چرا سخنان او اهمیت دارد؟

بلنت آرنچ 72 ساله٬ از یاران قدیمی نجم الدین اربکان نخست وزیر فقید اسلامگرای ترکیه است و سیاست را در کنار او آغاز کرده است. او در کنار گل٬ اردوغان و دیگران٬ از موسسین حزب عدالت و توسعه بود و در حیات سیاسی خود در دوران اقتدار گل٬ داوود اوغلو و اردوغان٬ علاوه بر 5 دوره نمایندگی مجلس٬ پست‌های زیر را در کارنامه دارد:

معاون نخست وزیر

سخنگوی هیات دولت

رئیس کمیسیون حقوقی مجلس

رئیس مجلس

عضو مداوم شوای عالی سیاسی حزب عدالت و توسعه

عضو شورای عالی مشاورین رئیس جمهور

آرنچ حقوقدان٬ از آن دسته سران آکپارتی است که ثروت و سامانی ندارد و همواره نزد گروه‌های دینی٬ جماعات و حلقه‌های عرفانی٬ محبوبیت و اعتبار والایی داشته است. او از معتمدین اردوغان بوده و در پرونده‌های سری و مهمی همچون مذاکره با فتح الله گولن در دوران پیش از کودتا٬ مذاکره با پ.ک.ک٬ گفت‌وگو با عبدالله گل به منظور منصرف کردن او از رقابت با اردوغان و دیگر مسائل حساس٬ گاه نقش یک فرد معتمد و دارای راهکار و گاهی نیز نقش یک میانجی منصف و مقبول را ایفا کرده است.

آرنچ نیز از آن دسته چهره‌های مهمی است که حالا عملاً از سیاست و مسئولیت کنار گذاشته شده و فقط مشاور رئیس جمهور است.

وی برخلاف اردوغان٬ گل و دیگران که حاضر نبودند در مورد اربکان صحبت کنند٬ در سالیان آخر عمر اربکان نیز٬ چندین بار دست او را بوسیده و در مصاحبههای خود گفته است:«در برابر استاد زانوی ادب بر خاک زدیم و سعی کردیم مبارزه و سیاست را فرا بگیریم.»

اظهارات انتقادی و جنجالی آنچ از دیروز تا امروز

آرنچ در دوران مذاکرات صلح با پ.ک.ک در مورد بسیاری از سیاست‌مداران خشمگین گفت:«اگر مرا هم شکنجه می‌کردند و در زندان به من و خانواده‌ام تجاوز می‌شد٬ سلاح به دست گرفته و به کوه می‌رفتم.»

آرنچ در دوران اوج قدرت٬ انتقادات سنگینی به ملیح گوکچه شهردار آنکارا و از آدم‌های شماره یک حزب وارد کرده و او را به ثروت‌اندوزی و فروش اراضی و مراتع دولتی و ملی متهم کرد و نسبت به ایجاد رانت قدرت و ثروت در بین خانواده‌های متنفذ آکپارتی هشدار داد.

اما ابعاد مهم و برجسته جدیدترین انتقادات آرنچ در مصاحبه با یک شبکه تلویزیونی به این شرح است:

1.داوود اوغلو و باباجان خائن نیستند. کاش از حزب نمی‌رفتند. اما به کاربردن تعبیر خائن را به‌جا نمی‌دانم. خود من وقتی از استادم اربکان جدا شدم٬ پس از یک دیدار 4 ساعته او را در آغوش کشیدم و با ادب و احترام از هم جدا شدیم. به او گفتم: استاد! حزب ما به خاطر سیاست‌های شما تاکنون 4 بار تعطیل شده است. من و طیب بیگ و عبدالله بیگ٬ می‌خواهیم خدمت کنیم و حزب ما تعطیل نشود.

2.نباید حزب دموکراتیک خلق‌ها و ه.د.پ را معادل هم بدانیم. چنین چیزی غلط است و نمی‌توان معضل کردها را با چنین نگرشی حل کرد. همین کارها را کردیم که در انتخابات شهرداری‌ها٬ دوستداران ه.د.پ در استانبول٬ آدانا و آنکارا٬ به مخالفین ما رای دادند و آنان پیروز شدند. باید اعتراف کنیم که جا ماندیم٬ تاخیر داشتیم٬ استراتژی انتخاباتی خوبی نداشتیم. کمپین انتخاباتی ما ضعیف بود.

3.در ماجرای گولن٬ هیچکدام از ما معصوم نیستیم و همه ما مقصریم.

4.همه نورچی‌ها (جماعات دینی منتسب به بدیع‌الزمان نورسی و رساله نور) هیچگاه طالب مداخله در سیاست نبوده و من از دروس و مواعظ آنان استفاده کرده‌ام و گولن هم عضو این گروه‌ها نبوده و از این حلقه‌ها اخراج شده است. نباید نورچی‌ها و گولنی‌ها را یکی دانست.

5. از من می‌پرسند: آیا حزب حرکت ملی و باغچلی٬ بر دوش حزب حاکم٬ بار هستند؟ من در پاسخ فقط می‌توانم بگویم: رئیس جمهور ما جناب اردوغان از این حرف‌ها ناراحت می‌شوند و اهمیت فراوانی به حفظ ائتلاف جمهور می‌دهند و این برای همه ما هم معادل یک دستور است. این تیپ انتقادات را در دل خود نگه می‌داریم و از بیان روشن و شفاف این دسته از انتقاداتمان٬ محروم هستیم.

6.افتخار می‌کنم که با یک لشکر محافظ٬ این ور و آن ور نمی‌روم. بین مردم هستم و در کوچه و خیابان به من احترام می‌گذارند.

7.داماد من عضو شبکه گولن نیست. او نیز مانند یکی از میلیون‌ها فردی است که به مدارس گولن رفته و در جلسات آنها حضور داشته، اما هیچگونه ارتباط مادی و سیاسی با این گروه نداشته ‌است.

8.هیچکدام از ما نمی‌دانستیم و به ذهنمان خطور نمی‌کرد که گولنی‌ها می‌خواهند کودتا کنند. همه ما فریب خوردیم. اما حالا بعضی‌ها شب و روز داد می‌زنند و می‌گویند ما می‌دانستیم چنین خواهد شد. این‌ها همه دروغ و لاف است.

9.به کار بردن احکام دولتی معادل قانون (KHK) در برخی موارد لازم است. اما در کل٬ این روند را درست نمی‌دانم.

10.از روزی که مشاور جناب رئیس جمهور شدم٬ من و پنج دوست دیگرم به خود او گفتیم ما حقوق و خودرو و محافظ نمی‌خواهیم.

11.اگر در آنکارا٬ یک نامزد اهل آنکارا به میدان می‌آوردیم٬ احتمال پیروزی بالاتر می‌رفت. مثلاً باباجان یا خیلی‌های دیگر.

12.بدنه حزب ما هنوز هم سالم است. اما باید مهربانی‌مان بیشتر باشد. باید به برخی اصلاحات تن داد. حزب جمهوری خلق هنوز هم بالاتر از 25 درصد به دست نمی‌آورد و هنوز هم آلترناتیوی برای آکپارتی وجود ندارد.

13.باید به آزادی بیان و مذاکره با اروپا اهمیت بدهیم. امنیت ترکیه مهم است اما صلح اجتماعی و در آغوش کشیدن مردم نیز بسیار مهم است. این راهکار پایان دادن به دوقطبی است.

14.من٬ علیه جناب اردوغان نیستم. به همان اندازه‌ای همراه او هستم که در کنار او هستم. اگر اردوغان نبود٬ ما این موفقیت‌ها را به دست نمی‌آوردیم. اگر ما هم نبودیم٬ او موفق نمی‌شد. من با اراده و توان شخصی‌ام و با لطف خداوند٬ وارد سیاست شده‌ام. من مخالف نیستم اما منتقدم. بیان انتقادات روشن٬ یک وظیفه اسلامی و سیاسی است و هر آن چه را خطا بدانم٬ بر زبان می‌آورم.

15.بکر بوزداغ در یک کنگره اعلام کرد که حزب عدالت و توسعه حزب طیب است. من معتقدم این نگرش غلط است. خود جناب اردوغان هم اعلام کرد: این حزب را ملت تاسیس کرد و ما فقط تابلو را نصب کردیم. متاسفانه چندی پیش یک مستند مفصل در مورد حزب ما پخش شد که در سراسر فیلم٬ کسی را جز اردوغان نمیبینید. نه گل٬ نه من٬ نه شنر و نه دیگران. این غلط است.

16. از من می‌پرسند: چرا خیلی وقت‌ها گریه می‌کنی؟ پاسخ ساده و کوتاهی می‌دهم: گریه‌های من به خاطر جوانمرگ شدن فرزند من نیست. به باور من٬ گریان بودن٬ نقطه ضعف نیست. نقظه قوت است. از گریان‌ها نترسید٬ از آنهایی که شفقت ندارند و نمیگیرند٬ باید ترسید.

چه کسانی از سخنان آرنچ عصبانی می‌شوند؟

برخی از چهره‌های تند و رادیکال حزب عدالت و توسعه از جمله مهمت متین ار و ملیح گوکچه٬ بارها به تندی پاسخ آرنچ را داده و از اردوغان خواسته‌اند او را برکنار کند.

در همین حال٬ حزب حرکت ملی و چهره‌های راست افراطی هم از سخنان آرنچ به شدت عصبانی می‌شوند. دولت باغچلی رهبر حزب راست افراطی حرکت ملی٬ بارها به تندی به آرنچ تاخته و خواهان برکناری او شده است.

دیروز هم جمال انگین یورت٬ از سران این حزب٬ اعلام کرد: آرنچ٬ مانند یک قوز است بر روی ستون فقرات اردوغان. اردوغان باید خود را از این قوز نجات دهد و او را کنار بیاندازد.

در کل باید گفت٬ این روزها در حزب عدالت و توسعه٬ کسی حاضر نیست مانند آرنچ٬ لب به انتقاد بگشاید و از این نظر٬ باید بلنت آرنچ را یک استثنا دانست.

انتهای پیام/