گزارش| تخریب زیست دریایی از طریق صید مخرب/ چرا از صید بی‌ضابطه ماهیان غیرماکول در عمان جلوگیری نمی‌شود؟
گروه استانها- صید بی‌ضابطه و بدون مجوز آبزیان غیرماکول حالا به گواه دوستداران محیط زیست بر زیست دریایی تاثیر مخربی داشته که اثرات مخرب آن کمتر از صید ترال نیست ولی در سایه بی‌توجهی برخی متولیان مغفول مانده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از چابهار، سواحل مکران در کنار موقعیت ژئوپلیتیک و جایگاه و نقش آن در توسعه آتی کشور، دارای تنوع زیستی بالا و بااهمیتی است. معیشت جوامع محلی در این سواحل وابستگی زیادی به دریا دارد. در سالیان اخیر صید ترال در آب‌های جنوب کشور مشکلات زیادی را ایجاد کرده که در این میان دست‌اندرکاران و ذینفعان مختلف، اقداماتی را انجام داده و یا در دستور کار قرار داده‌اند از جمله توقیف کشتی‌های ترال که آخرین آن توقیف دو فروند همین چند هفته پیش توسط نیروی دریایی سپاه در سواحل چابهار بود.
تاکنون نگاه‌ها و توجهات به سمت صید ترال و اثرات مخرب آن بوده در حالی که اثرات مخرب تورریزی ساحلی بدون مجوز و صید آبزیان غیرماکول نظیر صدف‌ها، خرچنگ‌ها، خیار دریایی، سفره ماهی، ماهی یال اسبی و ... مغفول مانده که اثرات سوء زیادی دارد. توسعه تورریزی ساحلی و صید از این روش موجب تغییر الگوی صید و گونه هدف صید در سواحل مکران شده است.
محمد سینایی کارشناس منابع آبزی و دبیر اجرایی دبیرخانه ملی حفاظت از لاک‌پشت‌های دریایی ایران می‌گوید: ماده 10 قانون حفاظت و بهره‌برداری از منابع آبزی، فعالیت شناورهای صنعتی را در محدوده آب‌های ساحلی و سرزمینی ممنوع کرده و ماده یک قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست نیز اشاره دارد که برداشت بی‌رویه از منابع آبزی موجب بر هم خوردن تعادل اکولوژیک شده است.
وی در گفت‌وگو با تسنیم می‌افزاید: بند "د" ماده 13 قانون شکار و صید، همه اقداماتی که باعث مرگ و میر آبزیان یا به خطر افتادن محیط زیست می‌شود را غیرقانونی اعلام و این اقدامات را مشمول مجازات دانسته است. همچنین صید ماهیان غضرفی نظیر سفره ماهی و کوسه ماهی ممنوع است.
این کارشناس تاکید می‌کند: علیرغم وجود مبنای قانونی و نیز مطالعات علمی، صید این آبزیان به طور گسترده و بدون مجوز ارگان‌های متولی مانند شیلات صورت می‌گیرد. استفاده از قایق‌های بدون مجوز، فعالیت گسترده دلالان و واسطه‌های سودجو این روند را تشدید کرده و از سوی دیگر، عدم اعمال قوانین و دستورالعمل‌های حاکمیتی در سایه سکوت متولیان این حوزه، مشکلات بسیاری به وجود آورده است.
سینایی تصریح می‌کند: اقدام اخیر صورت گرفته در صادرات رسمی آبزیان غیرماکول بدون اخذ مجوز سایر متولیان مانند محیط زیست، وضعیت نابسامان موجود را بحرانی‌تر کرده، چرا که این اقدام عملاً و به طور غیرمستقیم موجب توسعه فعالیت غیرقانونی صید آبزیان غیرماکول شده است.
این کارشناس می‌گوید: بهره‌برداری بی‌رویه از این آبزیان از یک سو موجب برهم خوردن چرخه غذایی و زنجیره شیلاتی شده و از سوی دیگر با افزایش صید ضمنی موجب بروز تلفات گسترده در آبزیان نظیر لاک‌پشت‌های دریایی شده است. روند فعلی در کوتاه مدت منابع درآمدی را نصیب صیادان محلی می‌کند، البته سود اصلی نصیب دلالان و واسطه‌ها می‌شود و صرفاً زحمات توسط صیادان صورت می‌گیرد، اما قطعاً در درازمدت صدمات جبران‌ناپذیری به صیادان وارد می‌کند که این در سایه نگاه کوتاه مدت برخی ذینفعان دولتی و خصوصی مغفول مانده است.
وی با بیان اینکه ارزیابی ذخایر گونه‌های مختلف و تعیین حداکثر میزان قابل برداشت(MSY) از ذخایر این گونه‌ها باید صورت گیرد، می‌افزاید: البته بررسی‌ها نشان می‌دهد در بسیاری موارد ارزیابی ذخایر گونه‌ها صورت گرفته و حتی مدل‌های پیش‌بینی روندهای آتی نیز وجود دارد ولی متولیان این حوزه به این موارد بی‌توجهی کرده و آن را مبنای تصمیم‌گیری و عمل قرار نمی‌دهند؛ بنابراین ضمن اعلام هشدار بابت وضعیت نامطلوب فعلی، درخواست می‌شود با جلوگیری از به حراج گذاشتن منابع ارزشمند زیستی کشور، با قید فوریت نسبت به اجرا و اعمال مدل‌های ارزیابی ذخایر این گونه‌ها و یا بررسی وضعیت ذخایری که در مورد آنها مطالعات ارزیابی در دسترس نیست، اقدام شود.
دبیر اجرایی دبیرخانه ملی حفاظت از لاک‌پشت‌های دریایی ایران می‌گوید: اجرایی کردن اخذ گواهینامه صید پایدار و برچسب تعیین اصالت کالا از دیگر مواردی است که باید در دستور کار قرار گیرد؛ همچنین یگان حفاظت منابع شیلات با همکاری محیط زیست در جلوگیری از صید غیرقانونی اقدامات قانونی خود را انجام دهند.
وی خاطرنشان می‌کند: با ادامه این روند در سال‌های آتی، وضعیت ذخایر گونه‌های غیرماکول نیز به سرنوشت دردناک ذخایر برخی گونه‌های ماکول تبدیل می‌شود که نتیجه آن کاهش ذخایر شیلاتی و کوچک‌تر شدن سفره صیادان و جوامع محلی ساحل‌نشین خواهد بود.
انتهای پیام/395/ش
