گزارش| خیز آکشنر برای توافق با کردها و رسیدن به قدرت در ترکیه

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، پیام های جدید صلاح الدین دمیرتاش رهبر اسبق حزب دموکراتیک خلق ها، مانند یک بمب خبری، رسانه ها و فضای مجازی ترکیه را به لرزه درآورد.

دمیرتاش که به عنوان رهبر مهم ترین نهاد اقماری پ.ک.ک یعنی حزب دموکراتیک خلق ها (ه.د.پ)، از چهار سال پیش، در ادیرنه زندانی شده، در یک گفتگوی مطبوعاتی با روشن چاکر تحیلل گر مشهور ترکیه گفته است:«شاید ما سیاست مداران ترکیه، خیلی وقت ها، همدیگر را از نزدیک نمی شناسیم و نیاز به فهم و تعامل بیشتری از همدیگر داریم. بگذارید برایتان مثالی بیاورم. همین الان، من اگر خارج از زندان بودم، می توانستم همراه با همسرم باشاک، صبح یک روز، زنگ درِ خانه رهبر حزب خوب خانم مرال آکشنر را به صدا دربیاورم و بگویم، برای مهمانی و صرف صبحانه خدمت رسیده ایم.»

انتشار این سخن دمیرتاش از آن جهت اهمیت دارد که او و آکشنر به عنوان نمایندگان دو جریان سیاسی کاملاً مخالف و متخاصم، همواره علیه همدیگر جنگیده اند.

مرال آکشنر رهبر یک حزب ملی گرای راست افراطی به نام حزب خوب است که از حرکت ملی و دولت باغچلی جدا شده و مجموعه ای از سیاست مداران تندرو را گرد خود جمع آورده است.

دیدگاه و نگرش فکری، سیاسی و اجتماعی این حزب در مورد مطالبات کردها و دادن حقوق شهروندی به آنان، حتی از باغچلی نیز تندروانه تر و خشن تر است. اما، ظاهراً هدف مشترکی به نام تلاش برای بیرون کشیدن فرش از زیر پای اردوغان، حتی این دو  جریان را به هم نزدیک کرده است.

پاسخ آکشنر به دمیرتاش چه بود؟

نوع پاسخ خانم مرال آکشنر به سخنان صلاح الدین دمیرتاش، نشان دهنده این است که به احتمال قوی، این مواضع، با هماهنگی قبلی اتخاذ شده و دست کم برای رهبران این دو حزب و افراد مرتبط بین آنان، چیزی به نام اتفاق غیرمنتظره، روی نداده است. 

آکشنر در یک گفتگوی تلویزیونی زنده و در پاسخ به سخنان دمیرتاش گفت: من مناطق جنوب شرقی را به خوبی می­ شناسم. حتی اگر با کسی دعوای خونی داشته باشی و خون فردی را ریخته باشی، اگر به خانه آنها بروی، با احترام از تو پیشوازی می کنند و تو را به خانه راه می ­دهند. بعد از این که از خانه خارج شدی، دعوای خونی، ادامه پیدا خواهد کرد.

پاسخ آکشنر به دمیرتاش، در ساده ترین تحلیل و تعبیر ممکن، چنین است: 1.با وجود اختلافات بسیار، منعی برای دیدار و گفتگو وجود ندارد. 2.دیدار می کنیم اما اختلافات ما با حزبی که زیر بیرق اوجالان و پ.ک.ک ایستاده، به قوت خود، باقی خواهد ماند.

پاسخ مثبت رهبر حزب خوب به دیدگاه  سیاسی جدید صلاح الدین دمیرتاش، می تواند برای مخالفین اردوغان، نویدبخش شکل گیری همان ائتلاف بزرگی باشد که سال ها در جستجوی آن بوده اند.

چرا ابراز تمایل دمیرتاش مهم است؟

صلاح الدین دمیرتاش را می توان یکی از پدیده های نادر نهادهای اقماری پ.ک.ک دانست که می رفت به مهم ترین نماد سیاسی صلح و اخوت بین ترک ها و کردها تبدیل شود.

او در دوران مذاکرات صلح بین پ.ک.ک و ترکیه، در کنار چهره های دیگری همچون احمد ترک، سری ثریا اندر، لیلا زانا، آلتان تان، پروین بولدان، ادریس بالوکن و گلتن کشاناک، نقش مهمی برای تثبیت آتش بس و پایان دادن به جنگ بازی کرد.

دمیرتاش با هماهنگی دولت و تیمی که مستقیماً از سوی اردوغان و هاکان فیدان رئیس سرویس اطلاعاتی میت تعیین شده بود، بارها در زندان ایمره آلی با عبدالله اوجالان رهبر زندانی پ.ک.ک دیدار کرد، سپس به اتفاق رفقای خود، به دیدار سران پ.ک.ک در کوهستان قندیل و کشور بلژیک رفت و در همان حال، توانست حمایت اتحادیه اروپا، تیم هیلاری کلینتون و برخی نهادهای دیگر را به دست بیاورد.

در آن مقطع حساس، رسانه های ترکیه برای گفتگو با دمیرتاش سر و دست می شکستند و او در نخستین دور انتخابات ریاست جمهوری پس از مذاکرات صلح، در رقابت با اردوغان و اکمل الدین احسان اوغلو، رای 11 درصد از مردم ترکیه را به دست آورد و حتی بخش قابل تاملی از شهروندان ترک نیز به شکل نمادین به او رای دادند.

اما در مقطعی که سران پ.ک.ک در کوهستان قندیل، به طور ناگهانی فرمان را چرخانده و خواستند که پیروزی در کوبانی و دیگر مناطق کردنشین شمال سوریه را در ترکیه نیز تکرار کنند، دمیرتاش جرات نکرد که علیه تصمیمات خشونت طلبانه و جنگ طلبانه پ.ک.ک اعتراض کند و خود او نیز مردم را در حمایت از کردهای سوریه به خیابان فراخواند و اعتراضات، منجر به کشته شدن بیش از 20 نفر شد و درگیری خیابانی بین ارتش و نیروهای امنیتی ترکیه و پ.ک.ک در برخی شهرهای کردنشین، جان بیش از چهارصد نوجوان کُرد از گرفت که در چهارچوب نهاد شبه مسلح جدیدی به نام واحدهای دفاع مدنی، مسلح شده و از آنها خواسته شده بود تا در خیابان خندق و کانال حفر کرده و به سوی پلیس، تیراندازی کنند!

جالب اینجاست که این اقدام عجیب، در اثنای مذاکرات صلح صورت گرفت و استدلال سفسطه آمیز سران پ.ک.ک این بود که باید، پس از پایان مذاکرات صلح، کنترل نظامی و انتظامی مناطق کردنشین در اختیار  نیروهای آنها قرار بگیرد.

مجموع این اتفاقات، موجب آن شد که فاکتور و هزینه برافروخته شدن مجدد شعله های جنگ، دامن دمیرتاش و معاونین او را بگیرد و زندانی شود.

اما او در زندان نیز، نفوذ سیاسی و اجتماعی خود را حفظ کرده و حتی از داخل زندان، به عنوان نامزد، در انتخابات ریاست جمهوری، شرکت کرده است.

در نتیجه، با یک حساب سرانگشتی می توان گفت، دمیرتاش هنوز هم کنترل 11 درصد از مردم ترکیه را در دست دارد و تجربه ثابت کرده که وقتی  او و رفقایش، بخواهند شمشیر آرای کردها را علیه اردوغان از غلاف بیرون آورند، اتفاقی نظیر همان چیزی روی می دهد که در انتخابات شهرداری ها دیده شد و آرای کردها، باعث شد که اردوغان، سه قلعه بسیار مهم و حیاتی استانبول، آنکارا و آدانا را از دست دهد.

کردها چه می خواهند؟

حسیب کاپلان از افراد مهم حزب دموکراتیک خلق ها، اعلام کرده که با دمیرتاش موافق است و اگر آکشنر حاضر شود پست معاونت ریاست جمهوری را به کردها بدهد، حمایت کامل از او به عمل می آید و می تواند به راحتی، اردوغان و باغچلی را شکست دهد.

اما آیا مساله به همین راحتی است؟ خیر. چرا که اولاً ملی گرایان، با سپردن پست معاونت ریاست جمهوری  به یک سیاست مدار کُرد، موافق نیستند. دوم این که دمیرتاش و رفقای او، در حال حاضر، نه پرچم مطالبات کُردی، بلکه بیرق چپ و سوسیالیسم را برافراشته اند و علاوه بر آن که مهمترین پست های حزب خود را در اختیار چپ های ترک گذاشته و کردهای ناسیونالیست را به خانه فرستاده اند، در بیان مواضع و دیدگاه های سیاسی خود، در مورد مطالبات کُردی، حرف نمی زنند.

در نتیجه در چنین شرایطی، حزب عدالت و توسعه و کادرهای کُرد زبان اردوغان، ناچار خواهند شد برای جلب رای، به طرح ها و تصمیمات جدید بیندیشند. اما در هر حال، حتی اگر اردوغان موفق شود که عدم ارتباط دمیرتاش و رفقای او با مطالبات کُردی را در ذهن مردم جا بیندازد، تعلق نصف آرای 11 درصدی هواداران این حزب به مرال آکشنر در مقام نامزد مشترک مخالفین، می تواند پایه های قدرت را برای اردوغان و تیم او به لرزه دربیاورد.

یکی از مهم ترین ابعاد مشی سیاسی خانم مرال آکشنر، این است که او در حال حاضر، بدون استثنا، با تمام احزاب مخالف اردوغان، رفاقت و همراهی خوبی دارد و می تواند در قد و قواره یک «خواهر بزرگ»، همه را زیر یک سقف گرد هم بیاورد. حال باید دید، ائتلاف جمهور و تیم های اردوغان و باغچلی، برای به دست آوردن یک باطل السحر اثرگذار و قوی، چه تدبیری اتخاذ خواهند کرد. 

انتهای پیام/