رزمندگان اردبیل و دفاع مقدس| از گام نخست مقاومت تا دفاع از حرم

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اردبیل، سال های 1980تا 1988 میلادی(1359-1367) فصل جدیدی از تاریخ ایران رقم خورد که بازخوانی وقایع آن گویای ستیز مردم این خطه برای حفظ کیان مرزها و عقاید خود است.

هر چند جنگ تحمیلی که طولانی‌ترین جنگ متعارف قرن بیستم میلادی و دومین جنگ طولانی این قرن پس از جنگ ویتنام شناخته می شد بیشتر مناطق مرزی کشور را درگیر خود ساخت اما تمامی استان‌ها و شهرها از جمله اردبیل در این جنگ نابرابر مقاومت خود را در تاریخ ثبت کردند.

در روز 31 شهریور 1359 در ساعت 1:45 ظهر با هجوم ارتش عراق به مرزهای غرب و جنوب و حمله هوایی به چند فرودگاه ایران جنگ تحمیلی 8 ساله دولت عراق به رهبری صدام حسین علیه ایران آغاز شد.

شهر اردبیل در آن دوران با آنکه یکی از شهرستان‌های استان آذربایجان‌شرقی بود ولی میزان مشارکت و حضور مردم آن در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل با استان‌های همطراز کنونی خود برابری می‌کند.

تشکیل گروه های مقاومت رزمندگان اردبیلی

در نخستین روزهای شروع جنگ تحمیلی، جوانان غیور این خطه اقدام به تشکیل اولین گروه‌های مقاومت کردند و به دلیل نبود محلی خاص برای سازماندهی نیروهای مردمی، جوانان و نوجوانان این شهر در قالب گروه‌های فدائیان اسلام در خرمشهر حضور یافتند. عضویت در ستاد جنگ‌های نامنظم و جنگیدن در کنار شهید دکتر مصطفی چمران بخش دیگری از حضور پر شور مردم این خطه در اوایل دوران دفاع مقدس است.

ستاد مرکزی این سازمان در سالهای نخست جنگ ایران و عراق، در اهواز مستقر بود و مسئولیت طراحی و اجرای عملیات‌ محدود علیه نیروهای ارتش عراق را برعهده داشت. فرماندهی ستاد جنگ‌های نامنظم از ابتدای تاسیس، با مصطفی چمران؛ وزیر دفاع وقت بود.

به دنبال تداوم تجاوز مزدوران عراقی به میهن اسلامی، رزمندگان اردبیلی در قالب گروه‌هایی به لشگر محمدرسول‌الله (ص) تهران پیوستند و سپس برای حضور منسجم‌تر در جبهه‌ها با تشکیل تیپ مستقل عاشورا در استان آذربایجان‌شرقی در قالب گردان‌های حضرت ابوالفضل (ع) و حضرت علی اصغر(ع) حماسه‌های کم‌نظیری در جبهه‌های حق علیه باطل آفریدند. زمانی که سه تیپ در قالب لشگر عاشورا تشکیل شد، سردار شهید شاپور برزگر فرماندهی یکی از آنها را برعهده گرفت و همین تیپ در بسیاری از عملیات‌ها حضور فعال یافت.

اشتیاق حضور در جبهه‌ها توسط مردم اردبیل طوری بود که در سال‌های 65 و 66 رزمندگان منطقه اقدام به تاسیس تیپ مستقل دیگری با عنوان قائم (ع) کردند که نقش این تیپ در عملیات کربلای 4و 5 بسیار اثر بخش بود. عزیمت هنگ مرزی ژاندارمری اردبیل در نخستین روزهای نا آرامی در کردستان و استقرار اثربخش این هنگ در آن مناطق و نیز حضور گردان زرهی از تیپ 40 پیاده ارتش جمهوری اسلامی ایران مستقر در اردبیل در مناطق عملیاتی چنانه، میمک و دیگر مناطق عملیاتی از دیگر صحنه‌های به یادماندنی حضور پرشور مردم شهید پرور اردبیل است.

3400 شهید تقدیمی اردبیل و برگ زرین در تاریخ

فرمانده سپاه حضرت عباس (ع) استان اردبیل معتقد است دفاع مقدس برگ زرینی در تاریخ این مرز و بوم و گواه مقاومت رزمندگان سلحشور است.

جلیل بابازاده با تاکید به اینکه تقدیم سه هزار و 400 شهید والامقام، 8 هزار و 950 جانباز و 705 نفر آزاده گواه صادقی بر حماسه‌آفرینی مردم اردبیل است، اضافه کرد: رزمندگان دفاع مقدس انسان هایی ساده زیست و معتقد بودند که سلحشوری و جان برکف بودن خود را در طول جنگ به اثبات رساندند.

وی افزود: اینکه ما کم سن و سال ترین رزمنده به عنوان مثال شهید مرحمت بالازاده را در جنگ می‌بینیم گویای ارادت قلبی و خلوص باطن رزمندگان این خطه است.

منطقه اردبیل در دوران 8 سال دفاع مقدس بیش از 30 فرمانده تقدیم اسلام و ایران کرده است که شهیدان، شهید نصرالله کریمی، بنامعلی محمدزاده، میرمحمود بنی‌هاشم، داور یسری، ابوالفضل پیرزاده،شاپور برزگر، حسین گنجگاهی،عمران همرنگ،محمدرضا رحیمی، فیض‌الله حامدی،مرتضی فخرزاده،عقیل عرش‌نشین، عمران پستی، رکابعلی نظرزاده، رحیم واحدی، سیدجعفر خراسانی و میرعلی یوسفی سادات از جمله این سرداران هستند.

چگونگی تشکیل حلقه های سپاه در اردبیل

یکی از عناصر اصلی دفاع در مقابل تجاوز دشمن، سپاه پاسداران بود.جوانان انقلابی اردبیل از ابتدا با عضویت در سپاه پاسداران در حلقه های اصلی آن حضور یافته و در جنگ تحمیلی نیز با بهره گیری از ظرفیت آن در مقابل تجاوز دشمن ایستادند.

 از جمله شهید ابوالفضل پیرزاده که پس از تحصیلات دبیرستانی، در حوزه علمیه« قم» به تحصیل ادامه داده ،ملبس به لباس روحانیت گردید .در سال 1360 به عضویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در آمد و در تاریخ 8/ 9/ 1360 به دست منافقین کور دل ،حین خروج از مدرسه ترور و به شهادت رسید .وی مسئول آموزش عقیدتی سپاه ناحیه اردبیل بود.

شهادت شهدای ترور در اردبیل که شامل حجت السلام ابوالفضل پیرزاده و حمید محمد غریبانی است قدم نخست تشکیل مرکز آموزش شهید پیرزاده را با فرماندهی شهید شاپور برزگر پایه ریزی کرد. این مرکز نقش کلیدی در مقابله با تجاوزات فرهنگی و عقیدتی دشمن به ویژه گروه های ضدانقلاب ایفا کرده است.

کمک های شنیدنی مردم اردبیل به جبهه ها

حمایت‌های مردم اردبیل در دفاع مقدس صرفا به اعزام نیروها محدود نبوده است. مردم اردبیل در پشت جبهه هشت سال جنگ تحمیلی خالق حماسه‌ای ماندگار شدند.

یکی از کهنسالان اردبیلی به یاد دارد که زمان جنگ مردم در خانه‌های خود هر امکاناتی داشتند برای رزمندگان صرف می‌کردند.

محمد خدادوست تصریح کرد: برخی زنان طلای خود را هدیه می‌دادند و برخی افراد مانند نانوا و خیاط به صورت داوطلبانه برای رزمندگان کار می‌کردند.

از جمله چهره‌های شاخصی که در اردبیل نسبت به جمع آوری و ارسال کمک‌های مردمی اهتمام داشت،  شهید غلامحسین دیده بان بود.وی مسئول ستاد پشتیبانی جنگ بود که از آن طریق و به بهانه سرکشی به رزمندگان خط مقدم هر چند وقت یکبار به جبهه می رفت و دین خود را نسبت به وطن ادا می کرد.در زمان جنگ نیز وی مسئول ستاد پشتیبانی جبهه و جنگ بود و مسئولیت تامین نیازهای رزمندگان را بر عهده داشت.

در آن مقطع زمانی هر یک از اقشار مردمی به نحوی در حمایت رزمندگان نقش ایفا می کردند. عشایر شاهسون اردبیل با پیشکش دام‌های خود و مردم عادی با تامین مایحتاج.

در شهرستان خلخال در حجم گسترده نان پخته و به جبهه ها ارسال می‌شد. در مشگین شهر هم نیروهای پیاده از بین جوانان انقلابی اعزام شده بودند.

اردبیلی‌ها مبتکر ایستگاه‌های صلواتی

در طول تاریخ کشور، اردبیل دو بار مورد هجوم هوایی و تجاوز هواپیماهای دشمن قرار گرفته است که نخستین بار در سوم شهریور ماه سال1320 توسط هواپیماهای روسی روی داد ولی بمبارانی صورت نگرفت و دومین بار 21 اسفند سال 1366 مورد بمباران هوایی دشمن بعثی قرار گرفت که در این حمله بیرحمانه به مناطق مسکونی شهر اردبیل، بر اثر شلیک هشت راکت، 17 نفر از اهالی مجروح و 15نفر به فیض شهادت نائل آمدند.

 در کنار حضور رزمندگان اردبیل در جبهه‌های نبرد، مردم انقلابی و ولایت‌مدار این منطقه نقش پشتیبانی از رزمندگان و جبهه‌های جنگ را نیز بر عهده داشتند.

اردبیلی‌ها به دلیل عشق و ارادت به حسین (ع) همواره در زمانی که هموطنان خود را در سختی و مشکلات دیده‌اند با ایثار و از جان گذشتگی حامی هموطنان خود بوده‌اند. از جمله ابتکارهای مردم اردبیل  علاوه بر کمک‌های مردمی  به مناطق جنگی، تاسیس و اداره ایستگاه صلواتی در باختران(کرمانشاه ) و دزفول، ارسال مواد غذایی، آمبولانس و پوشاک مورد نیاز جبهه‌ها و ساخت حسینیه بزرگ شهید باکری در مقر لشکر 31 عاشورا در دزفول است.

 همچنین در آن دوران 120 پایگاه مقاومت در 14 حوزه اردبیل فعالیت می‌کرد که اعزام نیرو به جبهه و تامین امنیت محلات و برگزاری مراسم‌ فرهنگی و مذهبی عمده وظایف آنها را تشکیل می‌داد.

تداوم حفظ کیان کشور با جهاد سازندگی

بعد از جنگ عملیات بازسازی کشور آغاز شد.سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با همکاری برخی از نهادها و موسسه‌های دولتی، عملیات مردم‌یاری را از سال 1359 به‌ویژه در شمال غرب آغاز کرد و آن را بیش از یک دهه استمرار بخشید.

مسئول بسیج سازندگی سپاه حضرت عباس (ع) استان اردبیل با اشاره به خدمات این مجموعه در سازندگی بخش‌های مختلف کشور به ویژه پس از اتمام جنگ تحمیلی، تصریح کرد: بعد از اتمام جنگ تحمیلی بازسازی بخش‌های مختلف و اجرای عملیات گسترده عمرانی از یک سو و محرومیت زدایی از سوی دیگر با جدیت مورد توجه بسیج سازندگی بوده است.

علی پیرجاهد با اشاره به نقش آفرینی بسیجیان اردبیلی در این مسئولیت خطیر گفت: فتنه های دشمنان انقلاب حتی بعد از جنگ نیز استمرار داشته و دارد. بر همین اساس است که گروه‌های جهادی، سپاهی و بسیجی در کنار نیروهای مردمی و ارتش همچنان مبارزه عقیدتی خود را ادامه می‌دهند.

وی تاکید کرد: پروژه‌های آبرسانی، راه سازی، اشتغا‌ زایی و پروژه های عام المنفعه کوچک با جدیت از سوی بسیج سازندگی اجرا می‌شود و هدف توسعه مناطق محروم و عمران و آبادنی  است.

تداوم دفاع از حرم تا جنگ نرم

تداوم فتنه‌های دشمنان برای ضربه به ارکان اسلام موجب شد تا رزمندگان اردبیلی حتی در دفاع از حرم مطهر نیز حضور یافته و مبارزه را تمام شده قلمداد نکنند.تا جایی که دو سردار مدافعان حرم، سردار نوعی اقدم و سردار اکبری الگوی صلابت و استقامت رزمندگان اسلام هستند.

همچنین شهیدان علی آقایی، هاشم دهقانی نیا، مرتضی مسیب زاده و علی کاویانی لرد  چهار شهید مدافع حرم استان اردبیل هستند.

به گفته فرمانده سپاه حضرت عباس (ع) استان اردبیل امروز حضور مردم برای شکستن فتنه دشمن در حمایت یکدیگر، کمک‌های مومنانه و محرومیت زدایی در قالب گروه‌های بسیجی و مردمی دیده می‌شود.

بابازاده متذکر شد: شیوع بیماری کرونا هم بهانه ای بود تا سپاه  و بسیج برای التیام آلام مردمی پای کار بوده و برای جمع آوری و توزیع کمک های مومنانه مردم مشارکت کند.

هرچند جنگ تحمیلی سال ها است خاتمه یافته ، مردم اردبیل با تکیه بر آموزه‌های مکتب عاشورا و با اعتقاد راسخ به آرمان‌های انقلاب اسلامی، اتحاد و یکدلی را اصل کارهای خود دانسته و مقابله با فتنه های دشمن را ادامه می‌دهند.امروز مبارزه در جبهه اقتصادی و فرهنگی آرمان مردم این خطه شهید پرور است.

گزارش از ونوس بهنود

انتهای پیام/136/ ع