استاد دانشگاه تهران: آمریکا با شکاف‌های جدید هویتی و اجتماعی مواجه خواهد شد
یک عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران معتقد است حمله به کنگره آمریکا نشان داد، سیستم امنیت داخلی این کشور نه تنها توان پیش‌بینی و ارزیابی این مسئله را نداشت بلکه آماده مقابله با آن نیز نبود.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، وقایع ششم ژانویه برابر با 17 دی ماه که در آن معترضان به نتیجه انتخابات جنجالی ریاست جمهوری آمریکا کنگره آمریکا را به اشغال خود در آوردند، می‌تواند نقطه عطفی در تاریخ سیاست آمریکا باشد.
درباره اینکه چه عواملی باعث شدند تا این روز بی‌سابقه رقم بخورد و چه پیامدهای می تواند برای آمریکا داشته باشد با دکتر «محمد جمشیدی» عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران گفت‌وگو کردیم. دکتر جمشیدی با تاکید بر اینکه مهمترین مسئله آمریکا شکاف سیاسی اجتماعی عمیق در داخل است، معتقد است که این شکاف‌ها ریشه‌دار هستند و رفتن ترامپ به معنای حذف این شکاف‌ها نیست و بار دیگر خود را نشان خواهند داد.
متن کامل این مصاحبه در ادامه آمده است:
تسنیم: روز چهارشنبه شاهد بودیم معترضان به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری برای ساعاتی کنگره را اشغال کرده‌اند که به نوعی باعث غافلگیری دیدگان نه در داخل آمریکا بلکه خارج از این کشور شد. شما این وقایع را چگونه می بیند و این مسئله چه چیزی درباره دموکراسی و نظام سیاسی آمریکا به ما می‌‌گوید؟
در ابتدا باید بگویم، حمله به کنگره قطعا یک واقعه تاریخی است و هرگز فراموش نخواهد شد. اگر در 1814 هجوم دشمن خارجی یعنی انگلیس اولین ضربه را به ساختمان کنگره به عنوان حکومت آمریکا زد و آن را به آتش کشید حمله اخیر مردمی به کنگره دومین ضربه تاریخی محسوب می‌شود اما نه از خارج بلکه از داخل آمریکا .
جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در صفحه اینستاگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
به نظر من مهمترین مسئله‌ای که در آمریکا وجود دارد این است که یک شکاف سیاسی و اجتماعی عمیقی داخل این کشور شکل گرفته و فراتر از مسئله پیروز و برنده انتخابات ریاست جمهوری 2020 است. چیزی که باعث شد ترامپ به قدرت برسد همین شکاف‌های اجتماعی و هویتی بودند و چه ترامپ باشد و چه نباشد این شکاف‌ها وجود دارند. اثر ترامپ این بود که این شکاف‌ها را تعمیق کرد و برداشت من این است که شکاف‌های جدید هویتی باز خودش را نشان خواهند داد. همچنین در عملکرد دولت بایدن خودنمایی و آن را تضعیف خواهند کرد و هم در انتخابات 2024 اثر خود را خواهد گذاشت. در واقع ساحت احزاب سیاسی آمریکا بویژه حزب جمهوریخواه را متحول خواهند کرد.
تسنیم: آمریکایی‌ها همواره مدعی دفاع از دموکراسی و ترویج آن در جهان هستند به نظر شما این اتفاقاتی که در کنگره رخ داد، چه تاثیری بر این ادعا و اعتبار آمریکایی‌ها خواهد گذاشت؟
یکی از مباحثی که خود مقامات و سیاستمداران آمریکایی هم به شدت به آن تاکید کرده اند این است که دموکراسی آمریکایی تضعیف شده است. آمریکا همیشه عنوان می‌کند کشوری است که می‌تواند الگوی دیگر کشورها باشد اما این الگو امروز در خود واشنگتن آسیب دیده و آمریکایی‌ها تلاش فراونی می‌کنند تا بتوانند این چهره مخدوش و آسیب دیده را پوشش بدهند به همین دلیل جمعیت معترضی که با درخواست ترامپ تجمع کرده بودند را نه به عنوان بخشی از جامعه یا معترض بلکه با عنوان «mob» یعنی توده‌ای مردمی سرگردان و یا شورشی معرفی می‌کنند.
این تحولات همچنین نشان داد که سیستم امنیت داخلی آمریکا با مشکلات جدی مواجه است و نه تنها توان پیش بینی و ارزیابی این مسئله را نداشتند بلکه آمادگی‌های اولیه برای مقابله با این شورش و اعتراض را نداشتند.
تسنیم: یکی از بحث‌های که هم اکنون مطرح است این است که ترامپ با اقدامات خود ضربه سنگینی به حزب جمهوریخواه زد و حتی بعضی رهبران این حزب چهار سال قبل هشدار داده بودند که نامزدی ترامپ به معنای نابودی حزب جمهوریخواه خواهد بود؟ شما در حال حاضر وضعیت حزب دموکرات را چگونه می بینید؟
حزب جمهوریخواه قبل از دوره آقای ترامپ دچار چند دستگی و جریان‌های رقیب جدی بود. یعنی در داخل حزب جمهوریخواه سه یا چهار جریان اصلی رقیب وجود داشتند که بخشی از جریان همان چیزی بود که آقای ترامپ نمایندگی می کرد البته ترامپ نمایندگی بخشی از ساختار حزب را نداشت بلکه خودش را بر حزب تحمیل کرد اما توانست جامعه را با خودش همراه کند. اما امروز با شکست ترامپ در انتخابات به معنی آن نیست که این جریان سیاسی و ترامپیسم در حزب جمهوریخواه از بین خواهد رفت. البته این مسئله و تحولاتی که در حزب جمهوریخواه و گرایش عمومی افراد و جامعه آمریکا به سمت این نوع تفکرات سیاسی، فقط مختص به حزب جمهوریخواه نیست حتی چپ‌های حزب دموکرات یا همان جریان ترقیخواه به رهبری برنی سندرز دغدغه‌های همسانی دارند هرچند پاسخ‌های متفاوتی به بحران دارند.
واقعیت این است که همانطور که گفتم مسئله آمریکا مسئله تغییرات هویتی و تغییرات در منافع جامعه است که نگاه متفاوتی به مباحثی مانند جهانی شدن، همکاری‌های بین المللی، توافقات بین المللی و مداخلات نظامی دارند و به دنبال این هستند که آمریکا بیشتر به مسائل و مشکلات داخلی خودش بپردازد و جامعه خود را در اولویت قرار دهد.
خوب این را هم سندرز می گوید و هم ترامپ می‌گفت. آقای ترامپ هم در واقع اول رقبای جمهوریخواه خود را شکست داد و به قدرت رسید. واقعا اگر بحران کرونا، بیماری و رای‌گیری‌های زودهنگام نبودند، بعید نبود که ترامپ دوباره برنده شود. لذا آن چیزی که ما الان می بینیم این است که آمریکا در مواجعه با مشکلات داخلی و خارجی قطعا باید اولویت را به داخل بدهد؛ یعنی بحران اقتصادی، بحران کرونا، بحران شکاف اجتماعی مسایلی هستند که اولویت دولت بایدن هم خواهد بود و به نظر می رسد روی عملکردش اثرگذار خواهد بود.
