موزه ۱۵۰ ساله سنندج یادگار دوره قاجار؛ روایتی از اشیاهای قدیمی و ماقبل تاریخ+تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از سنندج، 28اردیبهشت ماه برابر با هشتم ماه می میلادی، روز جهانی موزه نامگذاری شده و آغاز هفته میراث فرهنگی است. موزه سنندج در خیابان امام خمینی(ره) - کوچه حبیبی قرار گرفته و در مجاورت آن بناهایی چون خانه کُرد (عمارت آصف)، مسجد جامع و خانه مجتهدی قرار دارند.

 پیشینه تاریخی: 

ساختمان موزه در اصل بخش بیرونی عمارت ملالطف‌الله شیخ‌الاسلام بوده است این عمارت از بناهای باشکوه و اعیانی شهر سنندج است که حدود 150 سال پیش توسط ملالطف‌الله که یکی از علمای بزرگ آن دوره و معاصر ناصرالدین شاه بوده، ساخته شده است.

عمارت پس از فوت بانی آن توسط نوادگان او به دو بخش مجزا تفکیک شده و به فروش رسیده است، بخش اندرونی به تملک خانواده حبیبی و بخش بیرونی به تملک عبدالحمید خان سنندجی(سالار سعید) درآمده است از این امروز هر بخش از بنا با نام این مالکان جدید شناخته می‌شود.

سالار سعید، بخش بیرونی عمارت را در سال 1336 به اداره فرهنگ (آموزش و پرورش) واگذار کرد و تا سال 1351 این بخش در اختیار اداره فرهنگ بوده و برای مواردی چون دانش‌سرا، کتابخانه و خانه پیشاهنگان مورد استفاده قرار گرفته است و در همین سال از طرف وزارت فرهنگ و هنر وقت برای تأسیس موزه تملک شد و پس از مرمت و آماده‌سازی در مهر 1354 با نام موزه سنندج افتتاح شد.

بخش اندرونی نیز تا سال 1371 در مالکیت خانواده حبیبی بود و در این سال به تملک اداره میراث فرهنگی درآمد.

این موزه از ابتدای تأسیس دارای 2 بخش باستان‌شناسی و مردم‌شناسی بوده که در بخش باستان‌شناسی آن اشیاء دوره‌های مختلف از ماقبل تاریخ تا دوره قاجار نگهداری می‌شود که بخشی از این اشیا متعلق به استان‌های دیگر و یا مکشوفه از قاچاقچیان است.

بخش مردم‌شناسی موزه هم قبل از انقلاب به صورت نمایشگاه موقت اداره می‌شد و هر چند مدت یک بار اشیای یکی از استان‌های کشور را در این بخش به نمایش می‌گذاشتند و بعد از انقلاب نیز این بخش صرفاً به نمایش اشیای مردم شناسی کردستان اختصاص داده شد و با تاسیس خانه کرد در سال 1382 اشیای مردم شناسی موزه به خانه کرد منتقل شده و کل فضای موزه به نمایش اشیا باستان شناسی و تاریخی اختصاص یافت.

 بخش‌های مختلف موزه سنندج: 

بخش پیش از تاریخ؛ این بخش در راهرو ورودی و یکی از اتاق‌های جنب سالن اصلی قرار گرفته است، در بخش پیش از تاریخ یک مجموعه ظروف سفالی نگهداری می‌شوند که مکشوفه از مناطق کردستان و به ویژه شهرستان بانه هستند، تعدادی از ظروف نیز مربوط به کنگاور می‌باشند در بین اشیا این بخش پیه‌سوزهای مکشوفه از بانه بسیار قابل توجه هستند.

بخش تاریخی؛ اشیای دوران مختلف تاریخی عمده‌ترین اشیای موزه را تشکیل می‌دهند، سالن اصلی یکی از اتاق‌های جنب سالن و راهرو خروجی به نمایش این اشیاء اختصاص یافته و مهم‌ترین آنها اشیای مکشوفه از تپه زیویه است.

علاوه بر اشیاء زیویه مجموعه‌ای از اشیاء فلزی و سفالی دیگر شامل انواع سرنیزه، خنجر، حلقه‌های گوناگون، مجسمه‌های کوچک و ظروف سفالی با اشکال مختلف و بعضاً با نقوش کنده و یا ترسیم شده به رنگ‌های قرمز، خاکستری، نخودی و همچنین ظروف شیشه‌ای شامل انواع پیاله و عطردان در این بخش وجود دارد که با توجه به توقیفی بودن آنها، محل دقیق کشف آنها معلوم نیست.

قسمت دیگری از اشیای بخش دوران تاریخی، خمره‌های سفالی هستند که اصطلاحاً به خمره‌های تدفینی مشهور هستند، این خمره‌ها به علت حجم بزرگشان در فضای باز موزه نگهداری می‌شوند و تعدادی از آنها که کوچکتر هستند در فضای داخلی موزه قرار داده شده‌اند و آخرین اشیایی که به این بخش افزوده شده اسکلت‌هایی هستند که از حفاری های سال 1387 شهرک زاگرس سنندج به دست آمده‌اند.

تعداد موزه‌های کشور از 455 به 750 موزه افزایش یافته است/ موزه‌های فعال کشور در انتظار پایان پندمی کرونا

موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس با تصویب امام خامنه‌ای «ملی» شد

 بخش اسلامی 

اشیای این بخش به دو قسمت سفالی و فلزی تقسیم شده‌اند، در سالن سفال اشیای زیبایی از هنر سفالگری هنرمندان دوره اسلامی نگهداری می‌شوند این اشیا که عبارتند از تنگ، کاسه، قدح، بشقاب و مجسمه که به طرز استادانه‌ای ساخته شده و با لعاب، نقوش و خطوط تزئین شده بخش بسیار کمی از این اشیاء متعلق به استان کردستان است و اکثر آنها مربوط به نقاط دیگر کشور به‌ویژه «ری، کاشان و نیشابور» هستند.

در قسمت اشیای فلزی نیز انواع کاسه و بادیه، تنگ سینی، سنگابه، دیگچه و انواع پیه سوز نگهداری می‌شود.

 بخش نمایش موقت 

این بخش زیرزمین ساختمان یا همان حوض‌خانه است و هم‌اکنون به نمایش اشیای هنر خارجی اختصاص یافته و از اشیای مهم این بخش می‌توان به مجسمه‌های برنزی و ظروف شیشه‌ای اشاره کرد.

اشیای این بخش بر حسب برنامه‌های موزه تعویض می‌شوند و علاوه بر موارد ذکر شده و اشیای آن تعدادی سنگ نوشته که عبارتند از کتیبه‌ها و سنگ قبرها در فضای باز موزه نگهداری می‌شوند.

مجموعه‌ی پیش‌رو گوشه‌ای از موزه سنندج را نشان می‌دهد:

انتهای پیام/481/ش