صدای خاموش ادبیات کودک و نوجوان ایرانی در جهان/ تبلیغات پفک بیشتر از کتاب است
نویسنده حوزه رمان نوجوان، افزایش کتابهای ترجمهای را از جمله آسیبهای حوزه نشر کودک و نوجوان دانست و آن را محصول شرایط بد اقتصادی عنوان کرد.
حبیب یوسفزاده، نویسنده حوزه کودک و نوجوان، در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، با اشاره به وضعیت ادبیات این حوزه طی هشت سال گذشته گفت: با توجه به تجربه داوری در برخی جوایز ادبی مانند جایزه شهید غنیپور، باید بگویم که ما در این سالها از نظر آماری اختلاف معناداری نداشتیم، اما آنچه ادبیات نوجوان را در این سالها آزار داده است، ورود ترجمههای متعدد به حوزه نشر است.
او با بیان اینکه انتشار آثار ترجمه برای ناشر صرفه اقتصادی بیشتری دارد، ادامه داد: ما ملزم به رعایت حق کپی رایت نیستیم و از سوی دیگر، چاپ آثار ترجمه ارزانتر از آثار تألیفی برای ناشر تمام میشود. همین امر سبب شده ناشران طی سالهای گذشته آثاری را که به لحاظ نثر و داستان، شاخص و مخاطبپسند بودهاند، گلچین کرده و ترجمه کنند. از سوی دیگر، حمایت چندانی نیز از آثار تألیفی صورت نمیگیرد، اگر نویسندهای وارد این میدان میشود، به دلیل علائق شخصی خود است؛ در غیر این صورت به لحاظ اقتصادی برای نویسنده آوردهای ندارد. او باید دو سال برای یک کتاب وقت بگذارد و در نهایت، قراردادی با در نظر گرفتن 10 درصد حق مؤلف با او بسته میشود.
او با بیان اینکه در رمان و داستان ما با شبیهسازی زندگی روبرو هستیم، تصریح کرد: کسی که رمان میخواند، همانند فردی است که قصد دارد خلبانی بیاموزد و برای دوره آموزشی در اتاقکی مینشیند و پرواز مجازی انجام میدهد. خواندن رمان و داستان باعث رشد دیدگاه و افزوده شدن مهارتهای اجتماعی در افراد میشود؛ این در حالی است که طی سالهای اخیر با توسعه فضای مجازی و افزایش کاربران شبکههای اجتماعی، ما با نوعی اعتیاد به استفاده از این بستر مواجهیم که در نهایت سطح مطالعه و علاقه به سمت کتاب را نیز کاهش داده است.
او در پاسخ به این پرسش که ترجمه کارهای شاخص در حوزه ادبیات کودک و نوجوان ایرانی طی سالهای اخیر به چه صورت بوده است، گفت: فکر نمیکنم کار معناداری صورت گرفته باشد. در حوزه بزرگسال عناوینی مانند چند کتاب از احمد دهقان به انگلیسی ترجمه شد که آن هم حاصل تلاش ناشر بود. اگر ارتباط میان ارشاد و رایزنیهای فرهنگی ضابطهمند بود، نتیجه بهتری حاصل میشد. اما عموماً توجه ارشاد معطوف به مسائل دیگری مانند ممیزی است. این در حالی است که ادبیات کودک و نوجوان ایران، قابلیت ترجمه به دیگر زبانها را دارد. هر ساله در جشنواره شهید غنیپور 10 اثر برجسته و شاخص شناسایی میشود که نیمی از آنها قابلیت ترجمه دارند.