تخصیص ارز برای واردات لوازم‌التحریر لوکس و طلایی به کشور/ چین چگونه به غول تجاری نوشت‌افزار تبدیل شد؟
در حالی که کشوری مانند چین زمینه تولید و صادرات محصولات نوشت‌افزار خود را تسهیل می‌کند، در کشور ما شرایط به گونه‌ای است که افراد به سمت واردات هدایت می‌شوند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، تابستان 98، در بحبوحه نوسان بی‌سابقه قیمت ارز و هیاهوی بازار برای خرید دلار، اعلام شد کاغذ مصرفی تولیدکنندگان نوشت‌افزار از دایره ارز 4200 خارج شده است. این به معنای تأمین کاغذ به عنوان یکی از اقلام حیاتی و مورد نیاز بخشی از تولیدکنندگان این حوزه به صورت آزاد بود؛ آن هم در شرایطی که دلار هر روز قیمتش تغییر می‌کرد و قصدی برای پایین آمدن از مدار افزایشی نداشت.
اعتراض‌ها و نامه‌نگاری‌ها جوابی نداشت؛ این در حالی بود که دولت در همان زمان به برخی از واردکنندگان نوشت‌افزار لوکس که مصرف‌کنندگان خاصی دارد و در کشور به تعداد محدودی فروخته می‌شود، ارز نیمایی تخصیص داده بود. در شرایطی که پیش‌بینی می‌شد اقلامی از نوشت‌افزار مانند دفتر مشق که معمولاً در میان دانش‌آموزان پرمصرف است، با افزایش قیمت چندبرابری مواجه باشد، دولت برنامه‌ای برای تأمین کاغذ مورد نیاز تولیدکننده نداشت. این در حالی بود که قیمت کاغذ نسبت به سال 97، هفت برابر افزایش یافته بود. در حالی قیمت کاغذ هر روز افزایش می‌یافت که تمامی این کاغذها با ارز 4200 وارد کشور شده بودند، اما چندبرابر نرخ ارز آزاد به فروش می‌رفتند.
عدم مدیریت و نگاه نظارتی در تخصیص یارانه‌ها و واردات، شاید وجه اشتراک تمامی صنایع در دولت دوازدهم بود. خلأیی که کار بسیاری از تولیدکنندگان را با مشکل جدی مواجه کرد و چراغ برخی از واحدهای تولیدی را خاموش کرد. سیدسعید حسینی، رئیس هیئت مدیره مجمع نوشت‌افزار ایرانی اسلامی، در گفت‌وگویی با تسنیم، ضمن اشاره به این موضوع گفت: اگر نگاه زنجیره‌محوری به هر صنعتی وجود داشته باشد، راه‌حل‌ها شناسایی و عملیاتی می‌شود. طبیعت کل اقتصاد ایران به این‌گونه است که اگر فردی بخواهد با نگاه سودآوری و اقتصادی وارد عرصه شود؛ خود به خود به سمت واردات پیش می‌رود؛ یعنی شرایط کشور این انگیزه را در فرد ایجاد می‌کند. در این میان، واردات هم سر و سامانی ندارد و نظارتی از سوی مسئولان دولتی وجود ندارد تا به صورت هوشمندانه، این موضوع مدیریت شود.
وی با بیان اینکه نیازمند این نگاه هستیم که اگر در حوزه‌ای تولید جدی شده و تنوع لازم را دارد، نسبت به وادرات آن هوشمندانه‌تر عمل کنیم، یادآور شد: شاهد بودیم در شرایطی که کشور مشکلات ارزی دارد، کالاهایی که فانتزی و لوکس است، با تخصیص ارز وارد کشور می‌شد؛ در واقع استانداردسازی واردات دیده نمی‌شد.
این فعال عرصه تولید نوشت‌افزار با بیان اینکه عدم بررسی کیفیت کالاهای وارداتی از دیگر مشکلات این حوزه است، اضافه کرد: در خیلی از موارد کالای فیک و تقلبی به عنوان برند مطرح وارد کشور می‌شود؛ در حالی که هیچ نهادی روی این موضوع نظارت نمی‌کند که این اقلام چطور دارد وارد می‌شود و چه کیفیتی دارد؟ تولیدات داخلی باید از یک سطح کیفی برخوردار باشند، اما محصولات وارداتی لزوماً از این موارد پیروی نمی‌کنند.
حسینی افزود: مردم هم نمی‌توانند کیفیت این دست از اقلام را بررسی کنند. به عنوان نمونه، یکی از پارامترهای ارزیابی کیفی در محصولی مانند خودکار، این است که این خودکار چند متر می‌نویسد؟ این پارامتر فقط در آزمایشگاه قابل بررسی است و برای مردم مشخص نیست که این کالایی که وارد شده، تا چه اندازه از این کیفیت بهره‌مند است؟ آیا با کالای داخلی هم برابری می‌کند یا خیر؟ کالاهای ارزان قیمت با زرق و برق و بسته‌بندی خوبی عمدتاً از کشور چین وارد کشور می‌شد، در حالی که مردم نمی‌توانند کیفیت آنها را تشخیص دهند. در حوزه واردات هم چهارچوب و ساز و کاری که آیا این واردات به تولید آسیب می‌زند یا نه، نداریم. برنامه‌ریزی واردات نداریم. اینکه تولیدکننده نسبت به واردکننده امتیاز ویژه‌ای داشته باشد، نداریم.
وی به کاهش واردات نوشت‌افزار طی هشت سال گذشته و افزایش تعرفه واردات اشاره کرد و گفت: کاهش واردات در این ایام، دو دلیل عمده داشت. نخست، انجام کارهای ایجابی و فرهنگسازی در استفاده از محصولات داخلی بود که در این مدت انجام شد. نکته دیگر، شرایط ویژه ارزی بود که به کشور تحمیل شد؛ هرچند می‌شد از این فرصت به نحو بهتری استفاده کرد و با برنامه‌ریزی سریع، چرخه تولید را بهتر به حرکت درآورد.
حسینی از چین به عنوان کشوری موفق در تولید و صادارت محصولات نوشت‌افزار یاد کرد و افزود: چین در بازه زمانی 20 ساله، میزان صادرات خود را با استفاده از سیاست‌های حمایتی از تولیدکننده 10 برابر کرد. دولت چین با در نظر گرفتن دو مؤلفه میزان اشتغال‌زایی و صادرات به تولیدکنندگان کمک می‌کند. با داشتن این دو مؤلفه، دولت شرایط تولید را برای تولیدکننده فراهم می‌کند و ابزارهایی مورد نیاز را در اختیار او قرار می‌دهد. اما در ایران شرایط برعکس است. در ایران اگر کسی بخواهد تولید کند، شرایطش سخت است. اگر دولت بخواهد حمایت کند، فضا فضای دلالی است. مثلاً عده‌ای زمین‌های شهرک‌های صنعتی را نگاه می‌دارند و تبدیل به سوله می‌کنند و بعد می‌فروشند. شهرک‌های صنعتی ما پر است، کسانی آمده‌اند زمین‌ها را خریده‌اند و در آنجا سوله ساخته‌اند، بعد به تولیدکننده می‌فروشند. این موارد به راحتی قابل مدیریت است.
مدیر هیئت مدیره مجمع نوشت‌افزار ایرانی اسلامی با تأکید بر اینکه جهش تولید به شرط در نظر گرفتن برخی موارد در کشور دست‌یافتنی است، گفت: براساس تجربه میدانی می‌گویم، جهش تولید دست‌یافتنی است و خیلی سخت نیست. فقط کافی است از ظرفیت مجموعه‌هایی که شناخت و باور دارند، استفاده شود و زمینه را فراهم کنند. بخشی از وعده‌ها و راه‌حل‌ها در کارزار انتخاباتی مطرح شد، امیدواریم با در نظر گرفتن مدل‌های درست و با مشورت افرادی که در این زمینه شناخت دارند و همچنین استفاده از توان مجموعه‌های مردمی این حرکت آغاز شود.
حسینی با بیان اینکه مشکل تولید در کشور صرفاً با ورود نقدینگی به چرخه حل نمی‌شود، افزود: ما در هشت سال گذشته با دوره‌ای مواجه بودیم که کاغذی اساساً بدون ارز 4200 وارد کشور نمی‌شد، اما همان کاغذ با محاسبه دلار 25 هزار تومانی در بازار عرضه می‌شد. حالا این وسط چندبار واسطه‌گری شده و چند نفر یک شبه زندگیشان تغییر کرده است، خدا می‌داند. این سودهای سرشار در حالی در جیب عده‌ای می‌رفت که منفعتی از تخصیص ارز 4200 عایدی مصرف‌کننده و دانش‌آموز نشد و رانت‌های بزرگی رخ داد.
انتهای پیام/