تاثیرات سفر سلطان عمان به عربستان بر پرونده یمن

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از عربی 21، سفر «هیثم بن طارق» سلطان عمان به عربستان سعودی، در چند روز گذشته، اولین بار از زمان قدرت گرفتن وی در مسقط، سوالات مختلفی را در مورد تاثیرات این دیدار بر پرونده جنگ یمن ایجاد کرده است.

سفر سلطان هیثم به عربستان نقطه عطف جدیدی در روابط دو کشور بود؛چراکه این اولین سفر خارجی ابن طارق و همچنین اولین سفر سلطان عمان از سال 2010 به عربستان است.

ناظران بر این باورند که ممکن است این دیدار در اوضاع یمن تاثیراتی بگذارد، زیرا درگیری در این کشور که مرز مشترکی با عمان و عربستان سعودی دارد، به یکی از نگران کننده ترین و خطرناک‌ترین درگیری‌ها در محاسبات دو کشور تبدیل شده است.

این دیدار نشان می‌دهد که روابط مسقط و ریاض روند کاملاً متفاوتی از آنچه در گذشته بود آغاز کرده است و این دیدار با افزایش تنش میان عربستان و امارات شکل گرفته است. آیا این دیدار با هدف رفع پیچیدگی‌ها و مشکلات یمن صورت می‌گیرد یا منافع دو کشور در اولویت قرار دارد؟

ضرورت استراتژیک

«عبدالله الغیلانی»، محقق و پژوهشگر امور استراتژیک عمانی معتقد است که سفر سلطان هیثم بن طارق در 11 ژوئیه 2021 به عربستان سعودی نقطه عطفی در تاریخ روابط دو کشور محسوب می‌شود ، زیرا این اولین سفر خارجی سلطان هیثم و اولین سفر سلطان عمان از سال 2010 به این کشور است.

وی در مصاحبه اختصاصی با عربی 21 تاکید کرد : برخی تنش استراتژیک میان ریاض و مسقط بر سر تعدادی از موضوعات اصلی منطقه‌ای که در راس آن بحران یمن است، وجود دارد. همچنین تهدید ایران (بر اساس طبقه بندی عربستان سعودی) و سپس بحران خلیج فارس از دیگر تنش استراتژیک میان دو کشور مذکور است.

عبدالله الغیلانی در ادامه افزود: در محاصره قطر سلطنت عمان موضع بی‌طرفی را اعلام کرد و همین امر موجب افزایش تنش میان عمان و عربستان شد.

این استاد دانشگاه عمان اعلام کرد که بحران یمن همیشه حادترین تنش‌ها را میان مسقط و ریاض نشان می‌دهد، به ویژه از آنجایی که سلطنت عمان از سال 2015 از شرکت در عملیات نظامی به رهبری عربستان سعودی در جنگ یمن امتناع ورزیده و ارتباط خود را با انصارالله قطع نکرده است. عمان همچنین یک کانال ارتباطی برای انصارالله فراهم کرده به گونه‌ای که مسقط به یک پل ترانزیتی به صنعا تبدیل شده است.

الغیلانی در پاسخ به این سوال که آیا دیدار رهبران عمان با عربستان می‌تواند نقطه عطفی در روابط دو کشور و سپس در مسئله یمن باشد، گفت: اگر دو کشور به دیدگاه‌های مشترکی در خصوص پرونده یمن برسند و این دیدار در خصوص منافع خودشان نباشد، می‌تواند نقطه عطفی در روابط دو کشور باشد. اما دیدگاه‌های دو کشور نسبت به مساله یمن متفاوت است . قدرت انصارالله و همچنین شکست ائتلاف متجاوز عربی در یمن ممکن است موجب شود تا عربستان یک پروژه مشترک عمانی و سعودی را برای حفظ منافع دو طرف و ممانعت از شکست دوباره‌اش در یمن بر عمان تحمیل کند.

محقق عمانی در امور استراتژیک تصریح کرد که بحران یمن همراه با پیامدهای ژئوپلیتیکی آن در قلب امنیت ملی عربستان و عمان است. همگرایی جغرافیایی و هم پوشانی قبیله‌ای همگی ملاحظات بسیار خطرناک در محاسبات ژئواستراتژیک عمانی-سعودی هستند.

وی در ادامه گفت مشارکت تجاری بزرگ که با سفر سلطان به عربستان اعلام شد، نمی‌تواند به مرحله اجرا برسد، مگر اینکه دو کشور در مورد یک راه حل سیاسی برای حل بحران یمن با یکدیگر دیدار و تاکید کنند ؛چراکه عواقب این بحران انسانی و سیاسی به عنوان یک پیامد ناگوار بر هر دو کشور باقی خواهد ماند و مانع تلاش دو کشور در جهت مشارکت اقتصادی با بازدهی بالا می‌شود.

به گفته الغیلانی، عمان و عربستان سعودی دو نیروی بزرگ در سیستم همکاری هستند و توانایی کنترل امنیت جمعی خلیج فارس را دارند و این یک مزیت است که آنها را برای ایفای نقشهای اساسی در امنیت منطقه واجد شرایط می‌کند. موضوعاتی که در خط مقدم آن بحران یمن است، امروز در قلب تهدیدهای امنیتی منطقه قرار دارد و حل این بحران به یک ضرورت استراتژیک خلیج فارس تبدیل شده و تنها برای منافع یمن نیست.

این محقق و پژوهشگر عمانی بر این باور است که سفر سلطان عمان به عربستان ممکن است دوره جدیدی از پروژه‌های عمانی- سعودی را تشکیل دهد؛ اما اگر عربستان تنها منافع خود را در نظر نگیرد.

رویداد مهم و دلهره طولانی

«یاسین التمیمی» نویسنده و تحلیلگر سیاسی یمنی به نوبه خود گفت؛ سفر سلطان طارق بن هیثم به عربستان سعودی در چارچوب روابط دوجانبه بین دو کشور یک رویداد مهم تلقی می‌شود؛ چرا که این اولین سفر خارجی سلطان طارق از زمان به دست گرفتن قدرت در این کشور می‌باشد و این موضوع نشان دهنده اولویت‌های عمانی در دوره جدید است.

به گفته التمیمی، این اقدام با آرمان‌های «محمد بن زاید» ولیعهد ابوظبی که بر پروژه منطقه‌ای به رهبری رژیم صهیونیستی متمرکز است، متفاوت و خصمانه به نظر می‌رسد.

وی تصریح کرد: به نظر من اقداماتی که در زمینه احیای روابط سعودی و عمان صورت می‌گیرد، شگفت‌اور است و تا حدی در پاسخ به جهت گیری‌های دولت جدید آمریکا نسبت به عربستان بر می‌گردد.

و این موضوعی است که عربستان را به دلیل عزیمت ابوظبی به سمت دستیابی به اهداف ژئوپلیتیک خود در یمن به طور یک جانبه، علی رغم اعلام پایان ماموریت‌های جنگی خود در یمن ، در شرایط سختی قرار داده است.

این سیاستمدار یمنی توضیح داد: توجه به این نکته مهم است که ایجاد روند مثبت در سطح روابط سعودی و عمان لازمه بهبود روابط عربستان با ایران و همچنین انجام اقدامات مشترک برای پایان دادن به جنگ یمن است.

وی در ادامه افزود که اولویت‌های اقتصادی در بیانیه این سفر اعلام شد. با این حال، تاثیری که این سفر می‌تواند بر اوضاع یمن داشته باشد، بستگی به میزان تعهد عربستان سعودی به این مناقشه بر اساس توافق نامه‌ها و مبانی مورد توافق دارد در غیر این صورت نگرانی میان دو کشور باقی خواهد ماند به ویژه اگر سیاست خصمانه عربستان با حضور نظامیانش در استان‌های مجمع الجزیره سقطری و المهره بدون هیچ تغییری باقی بماند.

یاسین التمیمی با اشاره به بی‌طرفی عمان در این دیدار گفت که سلطان عمان به منافع یمن آسیب نمی‌رساند و برای دستیابی به منافع خود به دنبال آسیب زدن به این کشور نخواهد بود و هرگونه ضربه به آینده ملت یمن از سوی هر کشوری نقض قوانین بین‌المللی است.

در بیانیه‌ای مشترک میان ریاض و مسقط که در پی سفر دو روزه سلطان عمان به عربستان سعودی صادر شد به موضوعاتی مانند روابط دو جانبه در همه زمینه‌ها، یمن، تطابق دیدگاه‌ها مبنی بر ادامه تلاش‌های سیاسی‌شان با هدف حصول راه‌حل فراگیر سیاسی برای بحران یمن بر اساس طرح موسوم به ابتکار خلیج (فارس) و سازوکار اجرایی آن، برون‌رفت کنفرانس گفت‌وگوی ملی یمنی، قطعنامه 2216 سازمان ملل، طرح عربستان سعودی برای پایان بحران یمن و نیز پایان دادن به رنج ملت یمن تاکید کردند.

انتهای پیام/