تحلیل سیره فرهنگی و سیاسی امام هادی (ع) / امام چگونه با جریانات منحرف الحادی و غلو‌گری مبارزه کرد؟
گروه استانها- با توجه به اختناق، امام هادی(ع) با تعیین وکلایی با شیعیان خود در ارتباط و با سلاح علم با جریانات منحرف الحادی و غلو گری مبارزه کرد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم ، وقتی تقویم تاریخ هجری را ورق و به نیمه‌های آن می‌رسیم 15 ذی‌الحجه روز ولادت دهمین ستاره امامت یعنی حضرت امام هادی علیه‌السلام است؛ علی بن محمد یا علی النقی علیه‌السلام امام دهم ما شیعیان است که مانند امام جواد علیه‌السلام در نونهالی به امامت رسیدند و در طول 23 سال عمر پربرکت امامت خود را با سلاح علم به مبارزه با گروههای منحرفی مانند غلو گری و تفکرات الحادی پرداختند.
اگر عمیق به سیره و زندگانی هرکدام از امامان معصوم بنگریم پی می‌بریم که هر امامی بسته به وضعیت روزگار و عصر خود به نحوی با طاغوت زمان خود به مبارزه پرداخته‌اند حال از میدان جنگ گرفته و سکوت و یا زبان دعا و موضع‌گیری‌های سیاسی و یا بهره‌گیری از سلاح علم با دشمنان خود مبارزه و با شیعیان خود در ارتباط بودند.
اما منش سیاسی و سیره زندگانی امام هادی علیه‌السلام با توجه به اوج اختناق و سرکوب خلفای عباسی مهم‌ترین بخش تاریخ اسلام را شکل داده است این امام همام با تشکیل «سازمان وکالت» برگرفته از جمعی از وکیلان مورد اعتماد و شیعیان خالص ضمن این‌که با شیعیان خود در ارتباط بود با حکومت مستبد اموی به مبارزه پرداخت.
از این امام همام میراث و معجزه گران بهایی به نام «زیارت جامع کبیره» و هم‌چنین زیارت‌نامه «غدیریه» به یادگار مانده است که اگر موشکافانه این دو اثر گران‌بها را مطالعه کنیم پی می‌بریم که در جامعه کبیره جانشینان برحق رسول اکرم(ص) معرفی و همه آموزه‌های تشیع با زبان فصیحی گردآوری‌شده است هم‌چنین ارتباط معصومین (ع) با پیامبر(ص) و برشمردن فضایل اخلاقی ائمه و پیوند باسنت و قرآن تأکید شده است .
از دیگر آثار گران‌بهای امام هادی علیه‌السلام می‌توان به زیارت‌نامه «غدیریه» اشاره کرد که زیارت‌نامه امام علی علیه‌السلام از سوی این امام همام بوده و محورهای اصلی این زیارت‌نامه بر ذکر فضائل امام علی (ع) و تبری صادرشده که سفارش شده در روز عید غدیر این زیارت‌نامه خوانده شود.
از امامت تا مبارزات امام دهم علیه‌السلام
یکی از اساتید دکتری شیعه شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار تسنیم در ارتباط با سیره و زندگانی امام هادی علیه‌السلام می‌گوید: علی بن محمد که به امام هادی ویا امام علی النقی (ع) شهرت دارند فرزند امام جواد علیه‌السلام است که مانند پدربزگوارشان در سن کودکی یعنی 9 سالگی به امامت شیعیان می‌رسند ایشان در سال 212 هجری قمری در شهر «صربا» نزدیک مدینه به دنیا آمدند.
وی بیان می‌کند: پدر بزرگوار این حضرت امام محمدتقی جوادالائمه علیه‌السلام و مادرشان بانویی فاضله و عفیفه به نام سمانه است؛ نام مبارک ایشان علی و القابشان نقی، هادی و نجیب؛ و کنیه‌شان ابوالحسن می‌باشد و مدت امامت ایشان 34 سال است.
حمیدرضا شریعتمداری در ادامه گفت‌وگوی خود با اشاره به واکنش‌ها به امامت امام جواد و امام هادی علیه‌السلام در سنین نونهالی در بین شیعیان عنوان می‌کند: در زمان امامت پدر بزرگوار این امام هادی یعنی امام جواد علیه‌السلام که در سن نونهالی به امامت رسیدند واکنش‌هایی از سوی برخی شیعیان ایجاد شد و فرقه‌ای به نام «واقفیه» بود که برای جریان تشیع سنگ‌اندازی کردند.
به گفته وی؛ این جریان به دلیل این‌که امام رضا علیه‌السلام تا سن 47 سالگی فرزندی نداشتند و در امامت امام جواد (ع) تردید داشتند لذا امام جواد با مناظرات علمی خود و توانایی خود امامت خود را اثبات کند.
وی می‌افزاید: امام هادی علیه‌السلام نیز در همان دوران خردسالی با دریای بیکران خود با موج منحرف «غلو گری» و دیگر جریان‌های الحادی مبارزه کردند غالیان افرادی بودند که برمبنای نادرست خود امامان معصوم را تا مقام خدایی بالا می‌بردند امام هادی (ع) با موضع‌گیری روشن خود این گروه منحرف را از شیعه ندانسته و برنامه‌های خود این جریان منحرف را مشرک و کافر معرفی می‌کردند.
این شیعه شناس بیان می‌کند: حضرت امام هادی علیه‌السلام مانند امام حسن عسکری علیه‌السلام 20 سال از عمر خود را در حضر بودند و در خفقان آن روزگار با گروههای انحرافی مبارزه و به بسط و گسترش دین فعالیت داشتند.
شریعتمداری به یکی از اقدامات مهم در عصر امام هادی علیه‌السلام اشاره و اظهار می‌کند: امام هادی علیه‌السلام نیز با توجه به پراکندگی شیعیان در مناطق مختلف و وجود شبهات و انحرافات، نیروهایی را که استعدادهای لازم داشتند شناسایی کرده و آنان را جهت پیشبرد اهداف اسلامی تربیت می‌فرمودند این افراد افزون بر راویانی هستند که سخنان و روایات امام هادی (ع)را نقل می‌کردند برخی از این افراد همان کسانی هستند که وکالت آن حضرت را عهده‌دار بودند که می‌توان به برجسته‌ترین این افراد را می‌توان به عبدالعظیم حسنی (ره) که مرقد این بزرگوار در شهرری و از یاران امام حسن عسکری (ع) هم هستند را نام برد.
زیارت غدیریه و جامعه کبیره معجزه علمی و میراث گران‌بهای امام هادی(ع)
شیعه شناس برجسته دانشگاه ادیان و مذاهب در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با خبرنگار تسنیم به آثار پربرکت و گران‌بهای حضرت امام هادی علیه‌السلام اشاره و می‌گوید: برخلاف تصور برخی که زیارت جامعه کبیره را مام نامه تصور می‌کنند جامعه کبیره شاهکار امام هادی (ع) که توسط ایشان تألیف شده اگر کسی بخواهد معرفی حقیقی از ائمه اطهار به لحاظ علمی و اعتقادی و هم‌چنین علم کلام مطالبی به دست آورد باید زیارت جامعه کبیره را مطالعه کند و درواقع این زیارت‌نامه توصیف بلندی از جوانب گوناگون اصل امامت است که ازنظر شیعه استمرار دین منوط به اعتقاد و تمسک به این اصل مهم است.
شریعتمداری می‌افزاید: زیارت جامعه کبیره جانشینان برحق اهل‌بیت علیه‌السلام معرفی شدند و به تمام آموزه‌های شیعی به زبانی فصیح پرداخته‌شده که می‌توان مهم‌ترین شاخصه آن به ارتباط ائمه اطهار علیه‌السلام با پیامبر (ص)، برشمردن مقام علمی و اخلاقی و سیاسی امامان معصوم(ع) و ارتباط بین امامت و توحید و هم‌چنین شناخت امام باخدا و تولی و تبری و رجعت و تسلیم را نام برد از دیگر آثار پربرکت این امام همام را می‌توان به زیارت غدیریه و ذکر 206 فضیلت از فضائل امام علی علیه‌السلام و حقایق عید غدیر در این زیارت را نام برد.
پایش و پالایش دین مبین اسلام از سوی امام هادی (ع)
یک کارشناس مذهبی با اشاره به مواردی مهم از سیره و زندگانی حضرت امام هادی علیه‌السلام بیان می‌کند: زندگانی این حضرت را بر چند محور می‌توان نام برد یک بحث این‌که این حضرت هما ن طور که از لقب این بزرگوار پیدا است نقش هدایت شیعه را بر عهده داشتند لذا رهبری سازمانی که از دوره امام صادق (ع) تشکیل‌شده را بر عهده داشتند و این سازمان وکالت را تا آخرین سفیر امام عصر ادامه دادندکه نقش پیشگیری از شبهات در بین شیعیان را عهده‌دار بود و پیشبرد اهداف ائمه اطهار(ع) از دیگر وظایف این سازمان بود.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمد رکن‌آبادی بیان می‌کند: از دیگر نکات مهم در زندگانی این حضرت را می‌توان به مبارزه این حضرت با فرقه‌های انحرافی نام برد ایشان با فرقه‌هایی مانند غالیان برخورد علمی و درعین‌حال شدیدی داشتند که باید در عصر کنونی هم از این سیره حضرت امام هادی علیه‌السلام الگو بگیریم و با فرقه‌های ضاله و منحرف با علم مبارزه کنیم باید گفت حضرت در پالایش و پایش دین مبین اسلام نقش اساسی داشتند.
این کارشناس مذهبی به زیارت‌نامه غدیریه اشاره و عنوان می‌کند: زیارت غدیریه که به زیارت امیرالمؤمنین (ع) و غدیر خم ختم می‌شود در سالی که معتصم عباسی ایشان را به سامرا فراخواند ایشان به زیارت امام علی علیه‌السلام رفتند و در نجف این زیارت‌نامه را خواندند درست درزمانی که امامت به فراموشی رفته بود امام هادی (ع) با ترسیم مظلومیت مولا علی (ع) و هشدار به مردم آن‌ها از گرد خواب غفلت و فراموشی بیدار کردند.
اما در کنار ذکر قطراتی از دریای بیکران سیره و زندگانی حضرت امام هادی(ع) که قلم از آن عاجز می‌ماند جا دارد در این گزارش فرزند بالا مقام این حضرت «سید محمد» که در منطقه‌ای به نام دجیل در سامرای عراق مدفون هستند هم ذکر شود فرزندی که در کنار برادر خود امام حسن عسکری (ع) دارای فضائل اخلاقی و علمی بسیاری است تاجایی که جایگاه ویژه و مهمی در بین شیعیان و مردم عراق چه سنی و چه شیعی به خود اختصاص داده‌اند.
شیر مرد دجیل و معجزات او
امام هادی علیه‌السلام علاوه بر حضرت امام حسن عسکری(ع) فرزندی به نام«اباجعفرمحمد بن هادی(ع)» دارند که در بین مردم محلی شهر دجیل عراق به «سیع دجیل» یعنی شیر مرد دجیل معروف است ایشان فرزند بزرگ امام هادی (ع) هستند که با توجه به بزرگواری و جایگاه والای روحی و اخلاقی در بین شیعه و سنی جایگاه مقدسی دارند.
آرامگاه حضرت سید محمد در شهر «بَلَد»در پنجاه کیلومتری جنوب سامرا ،مورداحترام فراوان شیعیان مخصوصاً شیعیان عراق است. سید محمد، در حدود سال 228 هجری قمری در روستای صرایا در نزدیکی مدینه متولد شد.
حضرت سید محمد ، فرزند نخست امام هادی(ع)و بزرگ‌تر از امام حسن عسکری(ع) بشمار می‌آید. مادرش حدیث (یا سلیل) نام داشت. وقتی امام هادی(ع) به دستور متوکل عباسی، به سامرا احضار شد، محمد که آن زمان تقریباً پنج‌ساله بود، در صرایا ماند. سید محمد، نُه فرزند ذکور داشته است که برخی از آن‌ها در شهرهای خوی و سلماس در ایران مدفون هستند.
مرقد سید محمد در شهر بلد از توابع استان صلاح‌الدین در 85 کیلومتری شمال بغداد است و امروز یکی از زیارتگاه‌های شیعیان است. ابوجعفر سید محمد ع فرزند امام هادی ع در میان صحرانشینان دجیلی و ساکنان شهر بلد، معروف به «سبع الدجیل» یعنی شیر مرد دجیل است؛ مردم عراق به‌ویژه بادیه‌نشینان منطقه دجیل به‌قدری به این بزرگ احترام قائل هستند که می‌بایست قبل یا بعد از زیارت عسکریین به‌سوی سید محمد و بارگاه وی در شهر بلد بروند.
از سید محمد معجزات و کرامات فراوانی نقل است که در این گزارش با مصاحبه‌های میدانی از چند تن از شیعیان مقیم شهر قم به این کرامات آشنا می‌شویم.
عطای فرزند به خانواده‌های محروم از فرزند
اگر بعد از تشرف به عتبات و بارگاه امام حسین و حضرت ابوالفضل علیه‌السلام به و سامرا به شهر بلد و بارگاه نورانی سید محمد علیه‌السلام رفته باشید به‌محض ورود می‌توانید با دیدن گهواره‌های اهدایی درمقیاس کوچک در داخل حرم که اهدایی زائران است به این نکته توجه می‌کنید که افرادی که از داشتن فرزند محروم هستند برای رسیدن به فرزند به سید محمد علیه‌السلام توسل کرده و در این امر هم کراماتی را خواهند یافت.
سید علی تمیمی از شیعیان عراقی که در نجف دنیا آمده و با توجه به ایرانی اصل بودن اکنون 30 سالی است که مقیم شهر قم است درباره کرامات این حضرت می‌گوید: یکی از زیارتگاه‌های مهم عراق بشمار میرود و مردم از همه طبقات به‌ویژه دانشمندان، فقها و بزرگان مجتهدین و محدثین به زیارتش می‌روند بیماران زیادی شفا یافته و گرفتاران و حاجتمندان فراوانی به برکت توسّل به صاحب این قبر، حاجت‌روا گشته‌اند.
به گفته وی؛ چه بسیار خانواده‌هایی بودند که دکتر به آن‌ها جواب داده و در حسرت داشتن فرزند بودند و با توسل به سید محمد صاحب فرزند شدند و بعدها با اهدای گهواره‌هایی دین خود را به این حضرت ادا می‌کنند ارادت به این بارگاه شامل شیعیان عراق نیست بلکه اهل تسنن و حتی مسیحیان هم به این بزرگوار ارادت دارند.
سید محمد منشا حل اختلافات قومی و عشایری
یکی دیگر از عراقی‌های مقیم قم درباره جایگاه سید محمد عنوان می‌کند: سید محمد معروف به سبع الدجیل جایگاه والایی نزد ما عراقی‌ها دارند بادیه‌نشینان هرگز قسم دروغ به او نمی‌خورند و همیشه پیش بارگاه او نذر می‌برند بارگاه سید محمد محلی برای حل اختلافات عشایری و قبایلی است آن‌ها مشاجرات خود را با منتهی شدن به قسم به این امامزاده حل‌وفصل می‌کنند.
رضا کاظمی که متولد کاظمین است می‌افزاید: معتقد هستند اگر کسی منکر قسم در این بارگاه شد باخشم و نفرین این بزرگوار روبرو هستند سید محمد جایگاه والایی در نزد شیعیان دارند و ما به این حضرت ارادت خاصی داریم.
انتهای پیام454/ ع
