تلسکوپ فضایی "جیمز وب" به فضا پرتاب شد + فیلم لحظه پرتاب

کار مطالعه و ساخت این تلسکوپ بزرگ از 30 سال پیش آغاز شد و امروز بعد از دهه‌ها کار علمی دقیق به فضا پرتاب شد. این کاوشگر چندین میلیارد دلاری به فناوری‌هایی مجهز شده است که قادر خواهد بود نقاط دوردست جهان ما را آشکار کند.

جیمز وب به سوالاتی نظیر اینکه نخستین ستاره‌ها چگونه شکل گرفته‌اند؟ و زندگی و موجودات فرازمینی وجود دارد یا خیر؟ پاسخ خواهد داد. بررسی‌های نهایی و سوخت‌گیری برای پرتاب تلسکوپ انجام شده است. این یکی از بزرگترین ماموریت‌های ناسا است که هدف آن رصد جهان‌های فراتر از منظومه شمسی و نخستین ستاره‌ها و کهکشان‌هایی است که شکل گرفته‌اند.

در قلب این تلسکوپ یک آینه اولیه 6.5 متری وجود دارد که آن را قادر خواهد ساخت تا درخشش ضعیف برخی از قدیمی‌ترین و دورترین اجرام جهان را مشاهده کند. از آنجایی که جهان در حال انبساط است، نور ساطع شده از ستارگان و کهکشان‌ها در حین حرکت کشیده می‌شود و این به این معنی است که درخشش نخستین ستاره‌ها به طول موج‌های بلندتر نور مادون قرمز انتقال می‌یابد.

برخلاف تلسکوپ فضایی هابل که به دور زمین می‌چرخد، جیمز وب به دور خورشید خواهد چرخید. محدوده فعالیت جمیز وب در نقطه‌ای به اسم "L2" یا دومین نقطه لاگرانژ در یک میلیون مایل از زمین است که در آنجا نیروهای گرانشی به این تلسکوپ اجازه می‌دهند تا آسمان‌ها را در قلمرو مادون قرمز مشاهده کنند.

"سپهر اربابی" از کارشناسان حوزه نجوم در گفت‌و‌گو با خبرنگار علمی خبرگزاری تسنیم درباره اهمیت پرتاب تلسکوپ جیمز وب اظهار کرد: تلسکوپ فضایی جیمز وب با قطر 6 یا 6.5 متر است که این 6 متر توان جمع‌آوری نور را بیان می‌کند یعنی در مقایسه با تلسکوپ فضایی هابل که 2.4 متر قطر دارد با چندین برابر مساحت باید آن را در نظر گرفت. این قطر یا شعاع در واقع به توان دو در آن ظاهر خواهد شد که کارکرد آن در جمع‌آوری نور از اجرام دوردست خواهد بود.

این منجم ایرانی گفت: اهمیت دیگر تلسکوپ در این است که در حوزه فروسرخ کار می‌کند که این ناحیه فروسرخ برای مطالعه پدیده‌هایی نظیر تشکیل کهکشان‌ها بسیار مهم است چراکه اینها در ناحیه بسیار دوردست از ما اتفاق می‌افتد، انتقال به سرخی که به خاطر انبساط عالم دچار می‌شوند، بسیار بیشتر است و به همین خاطر نیاز به تلسکوپی داشتیم که در ناحیه فروسرخ نزدیک و متوسط داشته باشیم تا تشکیل کهکشان‌ها را مشاهده کنیم. تلسکوپ فضایی هابل عمدتاً در ناحیه مرئی و در ناحیه فرابنفش کار کرده است.

این منجم ایرانی گفت: همه ابزارهای علمی نصب شده در جیمز وب باعث می‌شود که ما بتوانیم در همه نواحی که کهکشان‌ها تشکیل می‌شوند آنها را رصد کنیم. همانطور که می‌دانید در حدود 14 میلیارد سال پیش از این، شروع تشکیل کهکشان‌ها و ستاره‌ها بوده است. ما قادر به مشاهده تک تک ستاره‌های در حال تشکیل نخواهیم بود اما چون به صورت توده‌ای از ستاره‌ها و خوشه‌ای از ستاره‌ها تشکیل می‌شوند، می‌توانیم اطلاعات بیشتری درباره نسل اول ستاره‌ها و همینطور ساختارهای پیش‌کهکشانی و تشکیل کهکشان‌ها بدست بیاوریم.

اربابی گفت: در مجموع می‌توان گفت که تلسکوپ فضایی جیمز وب می‌تواند در عرصه نجوم و کیهان‌شناسی رصدی، عصر جدیدی را برای بشریت آغاز خواهد کرد. تشکیل کهکشان‌ها، تشکیل نسل اول ستاره‌ها، جو سیاره‌های فراخورشیدی از جمله موضوعاتی است که جیمز وب به آنها خواهد رسید و احتمالاً کشف‌های بزرگی توسط وب در راه است که ما امروز از آن بی‌خبر هستیم. حضور جیمز وب می‌تواند در صورت موفقیت این ماموریت، انقلابی در نجوم رصدی را رقم بزند.