فضای مبهم تشکیل کابینه و سناریوهای آینده سیاسی لبنان در سایه مداخلات خارجی

گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم ـ علی عباسی: در حالی که «نجیب میقاتی» نخست‌وزیر مکلف لبنان رایزنی‌های غیرالزام‌آور پارلمانی با نیروهای سیاسی این کشور را به منظور تشکیل دولت جدید آغاز کرده است، اما هنوز اطلاعاتی در خصوص اینکه آیا قرار است دولت جدید لبنان به زودی تشکیل گردد یا همچنان دولت پیشبرد امور به اداره کشور می‌پردازد، وجود دارد.

از زمانی که نجیب میقاتی مأمور تشکیل دولت جدید لبنان شد مشخص بود که تحقق این امر بسیار دشوار است و چالش‌های متفاوتی پیش روی وی قرار خواهد گرفت. در این بین گزینه‌های دیگری در رابطه با کابینه جدید و ساختار آن مطرح شده است. از جمله اینکه ممکن است تعداد وزارتخانه‌ها بیشتر شده و برخی نیروهای سیاسی که جدیداً وارد پارلمان شده‌اند بتوانند در دولت آینده مشارکت داشته باشند. همچنین صحبت‌هایی در خصوص انجام تغییرات در نام برخی وزرا و تغییر پست‌های وزارتی مطرح شده است.

به طور کلی فضای مبهم تشکیل دولت لبنان در روزهای اخیر تشدید شده و شاخص‌ها نشان می‌دهد که برخی از نیروهای سیاسی نمی‌خواهند دولت جدید در مهلت معین تشکیل گردد تا به این ترتیب دوره ریاست جمهوری «میشل عون» با بیشترین میزان هرج و مرج اقتصادی و اجتماعی و مدنی به پایان برسد. در این شرایط سؤالاتی مطرح می‌گردد مبنی بر اینکه بعد از پایان دوره ریاست جمهوری میشل عون و در شرایطی که دولت جدید هنوز تشکیل نشده باشد چگونه می‌توان کشور را اداره کرد و آیا دولت پیشبرد امور می‌تواند اداره لبنان را برعهده بگیرد؟

طبق قانون اساسی لبنان در پایان دوره ریاست جمهوری میشل عون و در حالی که جایگزین رئیس جمهور فعلی مشخص نشده است تنها یک دولت رسمی و قانونی می‌تواند اداره امور کشور را برعهده بگیرد و مسئولیت‌های رئیس جمهور را نیز انجام دهد. بنابراین دولت موقت چنین اختیاری ندارد، به طوری که دولت پیشبرد امور حتی قادر به اداره کامل کشور و تصمیم‌گیری درباره مسائل مهم و حساس نخواهد بود و قطعاً نمی‌تواند خلأ ریاست جمهوری را پر کند.

منابع آگاه لبنان گزارش دادند که در این میان برخی نیروهای سیاسی به دنبال یافتن راهکاری جهت تثبیت قدرت در دست دولت پیشبرد امور هستند تا دولت جدید در زمان مشخص شده تشکیل نشود. در واقع این نیروها می‌خواهند اقتدار خود را در سایه خلأ ریاست جمهوری حفظ کنند و مانع تشکیل کابینه جدید شوند.

منابع سیاسی لبنان نیز اعلام کردند در این شرایط بحرانی، لبنانی‌ها امیدوار بودند بارقه امید و نشانه‌های پیشرفت در روند انجام اصلاحات در کشور با تشکیل دولت جدید مشاهده شود. اما شاخص‌ها نشان می‌دهد که همانند دولت‌های قبلی و به ویژه 2 دولت گذشته، کابینه جدید لبنان حتی اگر در مهلت مقرر تشکیل گردد نیز چیز جدیدی برای ارائه کردن نخواهد داشت و کار قابل توجهی انجام نمی‌دهد. به طوری که انتظار می‌رود دولت جدید نیز همانند کابینه‌های قبلی مسئولیت امور را به دوش دولت‌های گذشته بیندازد و همه عمر این دولت با دادن وعده و امید به مردم سپری گردد.

در شرایطی که مانع‌تراشی‌های خارجی در روند تشکیل دولت جدید لبنان همچنان تکرار می‌شود و امیدها را برای تشکیل سریع کابینه از بین می‌برد، می‌توان 2 سناریو برای آینده سیاسی لبنان در مرحله فعلی متصور شد:

ـ سناریو اول مربوط به عدم تشکیل دولت است که محتمل‌ترین سناریو به نظر می‌رسد. به ویژه در سایه مانع‌تراشی‌های عربستان و فرانسه و تنش‌های سیاسی که در داخل لبنان در حال وقوع است، احتمالاً نجیب میقاتی همچنان مجبور است به عنوان نخست‌وزیر دولت پیشبرد امور به مسئولیت خود ادامه دهد و در دوره منتهی به ریاست جمهوری میشل عون همچنان در رأس دولت موقت لبنان باقی بماند. در اینجا بحث خلأ ریاست جمهوری نیز مطرح می‌شود و اگر نیروهای سیاسی نتوانند جایگزینی برای میشل عون پیدا کنند روند سیاسی لبنان وارد مرحله پیچیده‌تری خواهد شد. در این شرایط میقاتی تلاش می‌کند همه اتهامات مربوط به تعلل در تشکیل کابینه را از خود دور کند و گروه‌های سیاسی را عامل عدم تشکیل دولت بداند.

ـ سناریو دوم مربوط به تشکیل دولت در موعد مقرر می‌باشد که البته بعید به نظر می‌رسد. اما اگر کابینه جدید بدون دردسر تشکیل گردد نجیب میقاتی می‌تواند از امتیازاتی که در برابر برخی نیروهای سیاسی به دست آورده جهت تثبیت جایگاه خود استفاده کند و لبنانی‌ها امیدوارند که رسیدگی به چالش‌ها و بحران‌های متفاوت از جمله بحران برق و رسیدگی به پرونده انفجار بندر بیروت آغاز گردد. میقاتی نیز تلاش می‌کند تا دایره تماس‌ها و رایزنی‌های منطقه‌ای و بین‌المللی خود را گسترش دهد. به ویژه اینکه در صورت خروج میشل عون از کاخ ریاست جمهوری، این نخست‌وزیر است که در کانون توجهات داخلی و خارجی قرار می‌گیرد.

اما در هر صورت منابع سیاسی لبنان معتقدند، دور از انتظار است که طی این مدت‌زمان باقی‌مانده به پایان دوره ریاست جمهوری میشل عون، نیروهای سیاسی بر سر تشکیل دولت جدید به توافق برسند و حتی اگر این اتفاق بیفتد نیز جدا از مداخله مستقیم طرف‌های خارجی نخواهد بود و بازیگران خارجی همچون عربستان و آمریکا و فرانسه مانند دوره‌های گذشته تلاش می‌کنند تا وزرای نزدیک به خود را در دولت جدید لبنان روی کار بیاورند.

طبق اطلاعات نیروهای سیاسی لبنان، فرانسوی‌ها که از نجیب میقاتی برای نامزدی نخست‌وزیری آینده لبنان حمایت کرده‌اند نمی‌خواهند که دولت لبنان قبل از پایان دوره ریاست‌جمهوری میشل عون تشکیل گردد و قصد آنها این است که همچنان یک دولت موقت در لبنان روی کار باشد؛ بنابراین نجیب میقاتی قبل از اینکه بخواهد روند تشکیل دولت را آغاز کند در زمان حاضر درباره انجام برخی اصلاحات در سطح وزارتخانه‌ها صحبت می‌کند.

از طرف دیگر تحرکاتی نیز از جانب مهره‌های عربستان سعودی در خصوص پرونده تشکیل دولت لبنان مشاهده شده است. بر این اساس ریاض به متحدان خود در لبنان توصیه کرده است که بدون تشکیل دولت، وضعیت را همان‌طور که هست حفظ کنند یا این‌که اجازه ندهند دولتی که میشل عون و حزب‌الله در آن نقش دارند تشکیل گردد.

انتهای پیام/؛