معرفی کتاب|وارث کلام و کلمه؛ نگاهی به زندگی شنیدنی «سلمان هراتی»

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، کتاب صوتی «سلمان هراتی» با همکاری سماوا و انتشارات سوره مهر منتشر شد و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت. کتاب حاضر دهمین جلد از مجموعه «شخصیت‌های مانا» است که با هدف معرفی چهره‌های شناخته شده عرصه فرهنگ و ادب، از سوی انتشارات سوره مهر به چاپ می‌رسد. 

شعر دهه 60 هرچند از منظر قالب در ادامه رویه گذشته شعری در کشور است، اما به لحاظ محتوا، مضمون‌پردازی و حضور در موضوعات نو، به کشف ساحتی تازه از شعر رسید؛ کشفی که نتیجه تغییرات فرهنگی پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود. با پیروزی انقلاب، انقلابی در حوزه‌های مختلف فرهنگی ایجاد شد که از جمله این موارد می‌توان به معرفی شاعرانی نواندیش و خلاق در عرصه شعری اشاره کرد که سلمان هراتی، شاعر زاده مازندران، از جمله این حلقه است.

سلمان هراتی(1338-1365) علی‌رغم حیات کوتاهش، تأثیری غیر قابل انکار بر جریان شعر انقلاب گذاشت. او همانند عابری در کوچه‌باغ‌های شعر معاصر بود، اما با انتشار مجموعه‌هایی چون «دری به خانه خورشید» و «از آسمان سبز» توانست نام خود را در میان شاعران جریان‌ساز ادبیات انقلاب اسلامی به اثبات برساند. این موضوع را هم می‌توان در ابتکار او در به کار بردن قالب‌های شعری و در خدمت گرفتن موضوعات جدید و هم از حیث اندیشه‌ها و دغدغه‌های او جست‌وجو کرد و یافت.

نام او در کنار زنده‌یاد قیصر امین‌پور و مرحوم سیدحسن حسینی همواره با عنوان پایه‌گذاران اصلی شعر انقلاب از حلقه شاعران جوان یاد می‌شود. شاعرانی که در ادامه حضور پیشکسوتانی چون زنده‌یاد حمید سبزواری، مهرداد اوستا و مشفق کاشانی ظهور کردند و پس از آن، تأثیری غیر قابل انکار بر جریان شعر انقلاب با موضوعات مختلف گذاشتند. شاید نمود این دسته از شاعران در دهه‌های بعد پررنگ‌تر از دهه 50 و 60 باشد.

هراتی شاعری اندیشه‌پرداز و در مضمون‌پردازی نوگراست. او از مشاهده رویدادهای طبیعی به ظاهر ساده و معمولی برای دادن آگاهی و دیدگاه به مخاطب استفاده می‌کند. از ویژگی‌های شعر او پرداختن به موضوعات و مضامین تازه است. این ویژگی سروده‌های هراتی را از حالت سرگرمی و تفننی به سمت شعرهایی با اندیشه‌ای قوی سوق می‌دهد.

از نمونه‌های تفاوت در نگاه و محتوای شعر سلمان با شاعران هم‌عصر و همراه خود، می‌توان به ایجاد فضای شعر اعتراض اشاره کرد. او از این منظر، شعر را از حالت تفنن و پرداختن به احوالیات درونی شاعر، به ساحت اجتماع کشاند و با استفاده از کارکرد آن، توانست راهی را باز کند که بعدها توسط شاعرانی چون علیرضا قزوه با کتاب «مولا ویلا نداشت» و علی‌محمد مؤدب ادامه یابد:

وقتی که جنوب را
بمباران کردند
تو در ویلای شمالی‌ات
برای حل کدام جدول بغرنج
از پنجره به دریا نگاه می‌کردی
بهار می‌پرسد
که باغ را با کدام چشم تماشا کردی
و آب را چگونه تلاوت کردی
و آگاهی
دست‌هایت را
برای وجین به مزرعه بردی؟
تو با چه نیتی به جبهه کمک کردی؟
و در سبدت برای بهار چه داری؟...

در بخشی از معرفی کتاب صوتی «سلمان هراتی» آمده است: زبان شعر سلمان هراتی، زبان شعر انقلاب است. او را می‌توان از تأثیرگذارترین شاعران در حوزه زبان این دوره دانست. کمتر خواننده‌ای است که در ارتباط برقرار کردن با شعر سلمان به مشکل بیفتد. در شعر او، کلمات طوری در کنار هم چیده شده‌اند که هیچ کدام‌شان برای بقیه غریب نیست. سلمان در شعرهای نو خود ثابت کرده که توانایی بهره‌گیری از عامیانه‌ترین لغات را دارد. البته 27 سال سن و 10 سال شاعری، زمان اندکی برای هراتی بود تا زبان شعر خود را بارور کند و شعرهای جدید بیافریند.

سماوا کتاب صوتی «سلمان هراتی» را به قلم علی تقوی و با صدای علی عبدل‌پور اصل منتشر کرده و در دسترس علاقه‌مندان قرار داده است.

انتهای پیام/