گزارشی از اکران «پوست شیر»/ افکار عمومی از سریال‌سازها چه می‌خواهند؟ + فیلم
«پوست شیر» دو قسمت دیگر به پایان می‌رسد اما چرا این سریال آنقدر پربیننده شد که مردم برای دیدن آن به سینماها هم آمدند. مردم چه انتظاراتی از تلویزیون و نمایش‌خانگی دارند و مخاطب چه نوع سریالهایی خواهند شد.
خبرگزاری تسنیم- مجتبی برزگر: «پوست شیر» از جمله سریالهایی که مخاطبای پروپا قرص زیادی را به شبکه نمایش خانگی آوردهو به شدت مورد توجه مردم قرار گرفت، به همین خاطر هر هفته خیلی‌ها منتظر می‌مانند تا قسمت بعدی این سریال را ببینند. موفقیت‌های «پوست شیر» این نکته را به سریال‌سازها یادآوری کرد که مخاطبان دوست دارند سریال ایرانی و وطنی ببینند و اگر سریال جذاب برایشان ساخته شود، حتماً از آن استقبال می‌کنند.
البته زنگ هشداری هم برای مدیران تلویزیون به صدا درآورد که در نبودِ سریالهای جذاب در رسانه ملی، فضای مجازی و شبکه نمایش خانگی، رقابت در عرصه سریال‌سازی را بیشتر جدّی می‌گیرد. جدیدترین قسمت از سریال «پوست شیر» را مردم در سینما دیدند؛ مثل دومین هفته نوروز که برای اولین بار این سریال در پرده نقره‌ای سینما به نمایش درآمد و مردم استقبال خوبی داشتند.
توجه به عوامل جذابیت در سریال‌سازی، کش ندادن‌های زیادی و شخصیت‌پردازی‌های خوب و در یک کلام احترام به مخاطب از عواملی است که «پوست شیر» را برای مردم جذاب کرده و مخاطبین در گفت‌وگوهایشان با دوربین تسنیم به آن اشاره کردند.
«پوست شیر» نشان داد که مردم سریال خوب را می‌بینند و حتی برای دیدنش بلیت سینما هم می‌خرند. اگر به کیفیت توجه کنیم. مردم حتماً از تلویزیون و نمایش‌خانگی انتظار دارند سریالهایی ببینند که آنها را با خودش قسمت به قسمت جلو ببرد و به حقوق آنها احترام بگذارد.
همان‌طور که جلوی دوربین تسنیم این نکات را مطرح کردند. به سریال‌سازان انتظاراتشان را گفته‌اند و این خواسته را دارند که مانند «پوست شیر» سریالهایی در تلویزیون و نمایش‌خانگی ببینند. همیشه لاکچری‌بازی‌ها و لوکیشن‌های آنچنانی برای ساخت سریال جواب نمی‌دهد در نمایش‌خانگی بیشتر و در تلویزیون نگاه دم‌دستی و سوژههای تکراری نمی‌تواند راهی به جایی ببرد.
در این گزارش ویدئویی که خبرنگار تسنیم کنارِ مخاطبین علاقه‌مند به سریال «پوست شیر» بوده، نوید محمودی به عنوان تهیه‌کننده از مردم به خاطر همه توجه و دقت و هوشمندی‌شان برای دیدنِ سریال و انتقاداتِ‌خوب و سازنده‌شان تشکر کرد.
ژیلا شاهی نیز که بازیگر گزیده‌کار سینما محسوب می‌شود و پیش از این سریال، تاکنون در فیلم‌هایی نظیر «موقعیت مهدی»، «قصر شیرین» و ... به ایفای نقش پرداخته است، نیز در میان مخاطبان «پوست شیر» حضور یافت.
علیرضا کمالی، بازیگر نقش «رضا پروانه»، که پیش از این در سریالهایی مانند «لحظۀ گرگ‌ومیش»، «شوق پرواز»، «نرگس» و ... بازی کرده بود، با ایفای این نقش در کنار هادی حجازی فر و شهاب حسینی به محبوبیت دست یافت. او نیز تماشای این قسمت از سریال را در کنار مخاطبان «تجربه‌ای لذت‌بخش» توصیف کرد و استقبال مردم از این اثر را «مایۀ مسرّت و خوشحالی» برشمرد.
جمشید محمودی، کارگردان «پوست شیر» ضمن تشکر از مخاطبان برای دقت نظر به ابعاد مختلف این مجموعه و ارائۀ نظرات دربارۀ این سریال این‌طور توضیح داد: همان‌طور که پیداست، ساخت این مجموعه کار بسیار سخت و پرزحمتی بوده است و توجه کردن و دیده شدنِ جزئیات آن برای عوامل مجموعه اهمیت زیادی دارد.
وقتی دوربین را میانِ مردم می‌بریم خیلی دوست دارند نظرات‌شان را درباره این سریال، علاقه‌شان به بازیگرانش و انتظاراتشان نسبت به ساخت سریال و ضعف در تلویزیون و بحث‌های دیگر مطرح کنند. جالب است برخی از آنها می‌گفتند که تلویزیون در دهه 70 تا اوایل 90، چه سریالهای خوبی روی آنتن برده و نمی‌توانند «پایتخت» و «نون‌خ» و خیلی از کارهای تاریخی مذهبی و ماه رمضانی را فراموش کنند. سریالهایی که امروز کمتر ساخته می‌شوند.
مخاطبی جلوی دوربین آمد و گفت ما همیشه تلویزیون نگاه می‌کنیم اما این روزها از سریال‌هایش دلخوریم چون ما را با خودش همراه نمی‌کند. به عوامل جذابیت توجه نمی‌کند و فقط کمیّت و اصطلاحاً پُرکردن آنتن برایشان اهمیت دارد.
این مشکل سریال‌سازی البته فقط متوجه تلویزیون نمی‌شود، نمایش‌خانگی هم این فراز و نشیب را داشته و به ندرت چنین سریالهایی می‌بینیم که مردم مشتاقانه و با هیجان دنبالش می‌کنند. مثلِ مخاطبی که آمد و گفت از شهریار آمده‌ام تا این سریال را در سینما ببینیم. یا مخاطبِ دیگر که می‌گفت ما خانوادگی، چهارشنبه‌ها منتظریم تا «پوست شیر» را ببینیم.
بارها با کارگردانان و بازیگران گذشته و حتی امروز صحبت کرده‌ایم و آنها هم نسبت به این روند سریال‌سازی گلایه دارند. جالب است یکی از مهم‌ترین انتقادات‌شان به سازندگانی برمی‌گردد که در زمان پرداخت و مطالعه فیلمنامه، کار دیگری را با بازیگر جلو می‌برند اما به هنگامِ تدوین و نمایش، کار دیگری می‌شود.
یکی از این بازیگران سیاوش طهمورث است که درباره سریالی (مجموعه 021) به یکی از رسانه‌ها گفته بود «زمانی که فیلمنامه این مجموعه به دستم رسید کار را پسندیدم چرا که احساس کردم این سریال با دیگر آثار طنز متفاوت است اما متأسفانه آنچه ساخته شد، چیزی نبود که در فیلمنامه خوانده بودم و به همین دلیل چندان از حضورم در این سریال راضی نیستم. نمونه‌های بسیاری از این دست وجود دارند که دلیل بر عدم نظارت درست و دقیق بر فیلمنامه و مراحل تولید است.
کارهایی که این روزها با طرح (سیناپس) آن و وابستگی زیاد از حد به فضای مجازی در بسیاری از کارهای امروز دیده می‌شود. عدم توجه به نیازهای مخاطب و جامعه و شتاب‌زدگی در تولید علت‌های دیگر ضعف در سریال‌سازی است. تلویزیون در عرصه ساخت سریال انگار مخاطب را فراموش کرده که هر بار به سراغ فیلمنامه‌ها و سوژه‌ها و موقعیت‌های تکراری می‌رود. انگار فراموش کرده‌اند که امروز مخاطب با رسانه‌ها و مدیوم‌های مختلفی روبرو است و اگر خوراکِ مناسب و متناسب با ذائقه سخت‌گیرِ امروز مخاطب تهیه نشود، مردم کماکان رسانه‌های دیگری را برای تماشا انتخاب می‌کنند.
البته این مشکل به نحو دیگری در شبکه نمایش‌خانگی هم وجود دارد؛ گاهی سریال‌سازها فقط با انتخاب بازیگران شاخص و پرطرفدار می‌کوشند مخاطب جذب کنند یا فیلمنامه‌هایشان مفهوم و محتوای خاصی ندارد و صرفاً با لوکیشن‌های آنچنانی و لاکچری بازی اصطلاحاً به دنبال جذب مخاطب‌اند. اتفاقی که کمتر در «پوست شیر» می‌افتد.
خطر بسیاری جدّی است اگر به نظرات مردم اهمیتی داده نشود و با این روند و اتکا به چند تهیه‌کننده، فیلمنامه‌نویس و حتی گروه عوامل، سریالهای تلویزیون همین‌طور از جامعه و مخاطب دورتر می‌شوند. همچنین شبکه نمایش‌خانگی هم در روزهای توجه به کمیّت و تعددِ آثار و برخی اوقات با کیفیت کمتری عرضه می‌شود، این ضعف در پرداخت فیلمنامه و احترام به مخاطب خودش را نشان می‌دهد.
همان‌طور که بسیاری از مخاطبین نسبت به پلان‌های اضافی و کش‌دادن‌های اضافی «جیران» و حتی «گیلدخت» در تلویزیون انتقاد دارند.
مردم به این چند سؤال، «سریال خوب چه سریالی است؟»، «چرا «پوست شیر» را آنقدر مشتاقانه دنبال می‌کنید که برای دیدنِ آن به سینما هم می‌آیید؟»، «از مدیران تلویزیون و سریال‌سازان چه انتظاراتی دارید؟"، پاسخ‌های قابل تأملی داشتند که توجه شما را به این گزارش میدانی و پاسخ‌های مردم جلب می‌کنم که البته می‌توانید فیلم این گزارش را هم ببینید.
- یکی از مخاطبین در جلوی دوربین تسنیم گفت: سریالهای امروز از واقعیت جامعه دورند و مخاطبین به این دلیل نگاه نمی‌کنند چون با کار بدون برنامه و سرمنزل مواجهند که بیشتر اصطلاحاً حوصله‌بر و وقت‌تلف کن است. از طرفی دیگر کارها جوان‌پسند نیست؛ بهتر است تلویزیون ما به روزرسانی کند و مردم را با این همه کارهای تکراری زده نکند. این سریال «پوست شیر» می‌تواند مدلی الگو برایشان باشد که به دور از پلان‌های اضافی و کش‌دادن‌های اضافی، شخصیت‌پردازی درست و خیلی از عوامل دیگر، به مخاطب احترام بگذارد.
- متأسفانه آنقدر فیلمنامه‌نویس‌ها از جامعه دور شده‌اند و سوژههای تکراری این را به مخاطب القاء می‌کند. آنقدر به خودشان زحمت نمی‌دهند که پیچیدگی فیلم‌هایشان را زیادتر کنند. یا به پایان فیلم‌ها توجه کنند تا بیننده بیشتر جذب شود. امروز آنقدر سازندگان و عوامل و دست‌اندرکاران سریالهای تلویزیونی بیننده را درنظر نمی‌گیرند که سریالی ساخته شود تا مخاطب منتظر قسمت بعدی‌اش بماند. ما در «پوست شیر» اینکه نمی‌توانیم حدس بزنیم و ما را به فکر فرو می‌برد، اهمیت دارد.
- یکی از کسانی که در مقابل دوربین تسنیم قرار گرفت جالب بود که از سریالهای نوستالژی مثل "پایتخت" نام برد و می‌گفت این سریالی بود که مخاطب منتظر قسمت بعدی‌اش می‌ماند. چرا دیگر این چنین سریالهایی ساخته نمی‌شود؟ مثلاً همین مخاطب می‌گفت زمانی که سریالهای پلیسی و اکشن ساخته می‌شد با توجه به مسائل اکشن و پلیسی نمی‌گذاشت کار دچار شعار و اغراق شود. چرا این روزها کمتر فیلمسازان و سریال‌سازان سراغِ این ژانرها می‌روند؟
- دهه هشتادی که جلوی دوربین می‌گفت نوجوانان و جوانان چه نوع کارهایی را دوست دارند. بسیاری از سریال‌سازها طوری سریال می‌سازند که انگار از جامعه و سلایق و ذائقه‌شان دورند. به همین خاطر است که به سراغِ مدیوم‌های دیگر می‌رویم و سریالهای دیگر کشورها را به سریالهای وطنی و ایرانی ترجیح می‌دهیم. اما «پوست شیر» را دیدیم چون خودش را به سلیقه جوانانِ امروز نزدیک کرد. نخواست به هر قیمتی بیننده جذب کند و درآمد داشته باشد.
- اغلب کسانی که در این گفت‌وگوی ویدئویی شرکت کردند به «پایتخت» در تلویزیون و «پوست شیر» و «قلب یخی» در شبکه نمایش‌خانگی که خیلی به دل نشسته است چون درباره فرهنگ، قومیت‌ها و اتفاقات جامعه، خیلی اصولی و حرفهای برخورد کرده است. به قول یکی از این مخاطبین: از دل برآمده و بر دل نشسته است.
- یکی از مخاطبین درباره اینکه باید سازندگان چه کار کنند که دوباره سریال‌هایشان مخاطب را راضی کند، گفت: فلاش‌بکی به گذشته بزنند که چرا در گذشته موففق می‌شدند و الان نمی‌شوند؟ چرا آن موقع با دغدغه کار می‌کردند و الان فقط در کارها آب بسته می‌شود؟
- مخاطبی به ما گفت دیگر بعد از کارهای مهران مدیری و رضا عطاران در عرصه طنز فقط "پایتخت" را دیده و یا "ستایش" و "کیمیا" را دنبال کرده است. از تلویزیون ناراحتیم که چرا فیلمنامه‌های قصه‌گو و طنزِ درست را به کارهای متکی به فضای‌مجازی و آپارتمانی بی‌مصرف با موضوعات تکراری ترجیح داده است. انتقادی که داریم متأسفانه سریال خوب در این چند سال کم ساخته شده است.
- گروهی سریالهای تاریخی تلویزیون را می‌پسندند و مثلاً می‌گفتند هنوز "مختارنامه" می‌بینند که برایشان تازگی دارد. از مدیران تلویزیون می‌خواستند به جای این همه سریالهای جورواجور به فکر تقویت کارهای الف فاخر و تاریخی ماندگار باشند.
* برایم جالب بود که در میان این همه مخاطب، بارها نامِ سریال "نوستالژی" آمد و کمتر بیننده‌ای را دیدم که خیلی پشت سر هم و جدّی سریالهای امروز تلویزیون را دنبال کند. البته که خودشان شبکه‌های تلویزیونی و میهنی و تماشای سریالهای ایرانی و خانوادگی را به شبکه‌های ماهواره‌ای و فضای مجازی ترجیح می‌دادند. انتظار داشتند مدیران و دست‌اندرکاران به جای گوش دادن به حرفهای واهی و رفتارهای سفارشی، از مردم نیازسنجی کنند. مخاطبی گفت: از مردم جویا شوند چه کارهایی را دوست دارند. واقعاً ماه رمضان و عید نوروز سریالهایی پخش می‌شد که همه بی‌خیالِ شبکه‌های دیگر می‌شدند و چرا الان دیگر از این خبرها نیست؟
- مردم این انتظار را از تلویزیون و نمایش‌خانگی مطرح کردند که باز هم «پوست شیر» داشته باشند؛ این مدل ساخت سریال فراموش نشود و به سریال‌سازان و عواملی که فقط کسب درآمد برایشان اهمیت دارد و به ذائقه و سلیقه مردم توجهی ندارند و به آنها احترام نمی‌گذارند، کار سفارش ندهند. بگذارند آدم‌هایی کار کنند که می‌خواهند روایت جذاب و مخاطب‌پسند ارائه بدهند؛ از آنها حمایت شود.
«پوست شیر» اولین تجربه سریال سازی برادران محمودی در پلتفرم‌ها و شبکۀ نمایش خانگی است. این دو برادر پیش از این در ساخت فیلم‌های سینمایی «چند مترمکعب عشق»، «شکستن هم‌زمان بیست استخوان»، «رفتن»، «هفت‌ونیم»، « مردن در آب مطهر» و ... در جایگاه تهیه‌کننده، نویسنده و کارگردان با یکدیگر همکاری کرده‌اند.
«پوست شیر» آخرین همکاری برادران محمودی در ژانر درام جنایی است که از شبکۀ نمایش خانگی پخش می‌شود. کارگردانِ این سریال جمشید محمودی، نویسنده آن رضا بهاروند و جمشید محمودی هستند. پخش این سریال از سال گذشته (1401) در فیلم‌نت آغاز شده است. هادی حجازی‌فر، پانته‌آ بهرام، مهرداد صدیقیان، علیرضا کمالی، پردیس احمدیه، ژیلا شاهی و شهاب حسینی از بازیگران این مجموعه‌اند.
انتهای پیام/
