پشت‌پرده تشدید ناترازی گاز و پروژه‌ای که دولت روحانی تعطیل کرد
وقفه چندساله در اجرا و توسعه ذخیره‌سازی گاز به‌علت تصمیمات غلط اتخاذشده در این زمینه، به تشدید ناترازی گاز کشور انجامیده، اما با اولویت دوباره به طرح‌های ذخیره‌سازی گاز، پیش‌بینی می‌شود تا ۵ سال آینده حدود ۲۵درصد گاز کشور از محل ذخیره‌سازی تأمین شود.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، بیش از 400 میدان ذخیره‌سازی در آمریکا و حتی مناطق گرمسیر آن وجود دارد و نخستین میدان ذخیره گاز نیز بیش از 100 سال پیش در کانادا احداث شده است. موضوع ذخیره‌سازی برای کشورهای اروپایی که عمدتاً واردکننده گاز طبیعی هستند، اهمیتی مضاعف دارد و برخی کشورها نظیر روسیه نیز با تکیه بر میدان‌های ذخیره‌سازی متعدد و با اطمینان خاطر از تأمین نیازهای داخلی، حجم بسیاری از گاز تولیدی خود را به درآمدزایی از طریق صادرات اختصاص می‌دهند.
اگرچه آغاز مطالعات ذخیره‌سازی گاز طبیعی در ایران به 4 دهه قبل بازمی‌گردد، اما تا دولت دهم، عملیات اجرایی در زمینه توسعه ذخیره‌سازی گاز مغفول مانده بود. تا پیش از سال 86، مباحث ذخیره‌سازی به‌شکلی محدود دنبال می‌شد، اما پس از سرمای شدید آن سال که به رخ‌دادن حوادث ناگوار در شمال کشور منجر شد، تصمیم‌گیران دریافتند که برخورداری از ذخایر عظیم گازی به‌تنهایی نمی‌تواند تضمین‌کننده همیشگی امنیت انرژی باشد. از آن تاریخ، ذخیره‌سازی با هدف پایدارسازی امنیت انرژی کشور و جلوگیری از وقوع مشکلات احتمالی به‌طور جدی در دستور کار قرار گرفت.
در فاصله سالهای 86 تا 92، دو طرح مهم ذخیره‌سازی در کشور شامل میدان شوریجه (شمال شرق کشور) و میدان سراجه (مرکز کشور) اجرایی شد تا با ذخیره‌سازی گاز در 8ماهه گرم سال، در دوران اوج نیاز مصرف در 4ماهه سرد سال، بتوانیم از این میادین برداشت کنیم.
در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، با از اولویت خارج شدن طرح‌های ذخیره‌سازی گاز، هم توسعه میادین شوریجه و سراجه برای رسیدن به اهداف پیش‌بینی‌شده در حجم ذخیره‌سازی و هم اجرایی شدن طرح‌های مطالعاتی متعدد در این زمینه، با وقفه همراه شد. ابتدا طرح‌های ذخیره‌سازی برای جذب سرمایه‌گذار خارجی معرفی و در ادامه با انحلال شرکت ذخیره‌سازی گاز طبیعی و ادغام مسئولیت‌های آن در شرکت مهندسی و توسعه گاز، شاهد ضربه مهلک به روند اجرایی طرح‌های ذخیره‌سازی گاز در کشور بودیم.
اگر طرح‌های ذخیره‌سازی گاز در دولت‌های یازدهم و دوازدهم از اولویت خارج نمی‌شد و شاهد وقفه چندساله در این زمینه نبودیم، امروز بخشی از ناترازی گاز کشور با بهره‌برداری از این طرح‌های ذخیره‌سازی، قابل جبران بود.
در دولت سیزدهم بار دیگر طرح‌های ذخیره‌سازی گاز طبیعی در اولویت قرار گرفت و دولت به جبران عقب‌ماندگی‌های توسعه‌ای در این زمینه ورود کرد.
با آغاز به کار دولت سیزدهم اجرای 7 طرح مغفول واقع‌شده ذخیره‌سازی گاز طبیعی در یک برنامه 5ساله منتهی به سال 1405 با هدف ایجاد ظرفیت برداشت 114 میلیون مترمکعب در روز در فصول سرد سال در اولویت‌های اجرایی شرکت ملی گاز ایران قرار گرفته است.
توسعه فاز 1 ذخیره‌سازی گاز طبیعی در مخزن شوریجه
هدف از اجرای این طرح، افزایش ظرفیت روزانه تزریق گاز از 10 میلیون مترمکعب به 20 میلیون مترمکعب، افزایش برداشت از 20 میلیون مترمکعب در روز به 40 میلیون مترمکعب در روز و افزایش ظرفیت سالیانه ذخیره‌سازی از 2.25 میلیارد مترمکعب در سال به 4.5 میلیارد مترمکعب در سال با حفاری 28 حلقه چاه جدید است که مدت زمان ساخت آن، 3 سال و مدت زمان بهره‌برداری توسط سرمایه‌گذار 20 سال تعیین شده است.
طرح توسعه ذخیره‌سازی گاز طبیعی در سراجه
این طرح با هدف افزایش میزان ظرفیت ذخیره‌سازی روزانه گاز کشور در فصول سرد سال به 5 میلیون مترمکعب (مجموع فاز اول و توسعه 15 میلیون مترمکعب) که کل ظرفیت ذخیره‌سازی سالیانه کشور را از یک میلیارد مترمکعب به 1.5 میلیارد مترمکعب افزایش خواهد داد.
طرح پیش‌امکان‌سنجی ذخیره‌سازی گاز طبیعی در مختار
در صورت توجیه‌پذیری فنی ـ اقتصادی اجرای این طرح، میزان ظرفیت ذخیره‌سازی روزانه گاز کشور در فصول سرد سال را به 15 میلیون مترمکعب و کل ظرفیت ذخیره‌سازی سالیانه کشور را 1.5 میلیارد مترمکعب افزایش خواهد داد.
طرح امکان‌سنجی ذخیره‌سازی گاز طبیعی در گنبد نمکی نصرآباد کاشان
در صورت توجیه‌پذیری، میزان ظرفیت ذخیره‌سازی روزانه گاز کشور در فصول سرد سال تا 24 میلیون مترمکعب (با توجه به شرایط خاص مخزن) و کل ظرفیت ذخیره‌سازی سالیانه کشور را 500 میلیون مترمکعب افزایش خواهد داد.
طرح ایمن‌سازی چهار حلقه چاه ذخیره‌سازی گاز طبیعی در آبخوان یورتشا
این طرح با هدف ایمن‌سازی و جلوگیری از بروز نشتی و فوران احتمالی آب نمک پرفشار به سطح زمین از چاه‌های موجود، توسعه آبخوان یورتشا، برداشت روزانه 2 میلیون مترمکعب گاز و ایجاد ظرفیت 230 میلیون مترمکعب گاز در سال اجرایی شد که این پروژه سال گذشته تکمیل شد.
طرح امکان‌سنجی ذخیره‌سازی گاز در ساختار قزل‌تپه (حفاری و تکمیل یک حلقه چاه ارزیابی در میدان قزل‌تپه)
این طرح با هدف افزایش میزان ظرفیت ذخیره‌سازی روزانه گاز کشور در فصول سرد سال به 28 میلیون مترمکعب در دستور اجرا قرار دارد.
طرح امکان‌سنجی ذخیره‌سازی گاز طبیعی بانکول
این طرح با هدف افزایش میزان ظرفیت ذخیره‌سازی روزانه گاز کشور در فصول سرد سال به‌میزان 11 میلیون مترمکعب در دستور کار قرار گرفته است.
در مجموع، وقفه چندساله در اجرا و توسعه طرح‌های ذخیره‌سازی به‌علت تصمیمات غلط اتخاذشده در این زمینه، به تشدید ناترازی گاز کشور انجامیده است، اما با اولویت دوباره به طرح‌های ذخیره‌سازی گاز، پیش‌بینی می‌شود تا پنج سال آینده، حدود 25 درصد گاز کشور از محل ذخیره‌سازی تأمین می‌شود.
انتهای پیام/+
