سلامت انسان با سلامت محیط زیست و پایداری منابع در هم تنیده است

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، نسترن کشاورز؛ عضو هیئت‌ علمی دانشگاه شهیدبهشتی در نشست سمپوزیوم ملی محیط زیست ایران که در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، اظهار کرد: در هفتادوپنجمین سالگرد سازمان جهانی بهداشت روز جهانی بهداشت به نام سلامت در همه بخش‌ها مطرح شده است‌ و محیط زیست نیز در این مجموعه قرار دارد. انسان خود یکی از اجزای محیط زیست است. اگر بخواهیم برای همه سلامت را تامین کنیم چاره‌ای جز اقدام همه برای سلامتی نداریم‌. 

وی افزود: سال‌هاست از تعریف سازمان بهداشت جهانی برای سلامتی یعنی سلامت کامل جسمی، روانی، اجتماعی و نه فقط بیماری گذشته‌ایم. تعریف سلامت در قرن 21 دارای طیف است. همچنین یک پدیده اجتماعی است و از دهه 1950 برای آن مدرک داریم.

کشاورز به تعریف سلامت با توجه به علم سیستم‌های پیچیدگی پرداخت و گفت: از دیدگاه‌ علم پیچیدگی‌ها سلامت برآیند پیچیده تعامل عوامل متعددی است و نه فقط ارائه خدمات پزشکی بلکه شامل عوامل شناختی، اجتماعی، سیاسی، زیست محیطی و فناوری می‌شود که تمامی این موارد در حال تغییر هستند. به عبارتی می‌توان گفت سلامت چیز ثابت و قابل تعریف از قبل نیست‌ بلکه یک برآیند بسته به تعامل این عوامل است.

این عضو هیئت‌ علمی دانشگاه شهیدبهشتی ادامه داد: ما باید موانع متعدد پدیده‌های بهداشتی را رفع کنیم. چندین عامل با هم عمل می‌کنند بدین جهت ما نمی‌توانیم تنها یکی را انتخاب کرده و انتظار داشته باشیم تا کل سیستم عمل کند. این موارد نه‌تنها همدیگر را تغییر داده بلکه خود نیز تغییر می‌کنند. عوامل موثر و تعیین‌کننده‌های سلامت شامل عوامل فردی مانند سبک زندگی، عوامل روان‌شناختی و عوامل پزشکی هستند. این موارد نهایتا تنها یک‌چهارم سهم سلامت را به خود اختصاص می‌دهند. سه‌چهارم بقیه سهم محیط اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی است که خارج از حیطه عملکردی فرد هستند. 

وی افزود: وقتی تنها یک‌چهارم عوامل موثر بر سلامت فردی است آیا منطقی است که ما 90 درصد توجه را بر بحث پزشکی و سبک زندگی بگذاریم؟ بدین جهت ما غیرممکن است به شعار سازمان بهداشت جهانی برسیم مگر اینکه همه در این زمینه اقدام کنیم.

کشاورز با اشاره به توصیه امسال سازمان بهداشت جهانی توضیح داد: این سازمان توصیه می‌کند که اگر می‌خواهیم برای همه مردم سلامتی را به دست آوریم شاخصی برای موفقیت وجود دارد و آن میزان حال خوب مردم در رفاه و داشتن محیط سالم است. بدون محیط، هوا، خاک و آب سالم آموزش بهداشت به مردم جایگاه و معنایی ندارد.

این عضو هیئت‌ علمی دانشگاه شهیدبهشتی افزود: باید اقتصادهای مبتنی بر سود که آلودگی‌های محیط زیست را قاعدتا به همراه دارند را باید به سمت اقتصاد مبتنی بر انصاف و رفاه ببریم. همچنین باید افراد را برای مشارکت‌ها توانمند کنیم. 

وی درباره رابطه متقابل انسان، محیط زیست، استفاده پایدار انرژی توضیح داد: براساس اطلاعات سازمان بهداشت جهانی تنها یک‌چهارم بار بیماری‌های سراسر جهان متعلق به خطرات زیست محیطی است. شواهد تجربی و اسناد بالادستی برای آن نیز وجود دارد. 

این عضو هیئت‌ علمی دانشگاه شهیدبهشتی تاکید کرد: بدون محیط سالم و حامی سلامت شامل محیط‌های فیزیکی، شیمیایی و اجتماعی صحبت از سلامت، طنز تلخ است. هوای آلوده، آب ناکافی و آلوده و... نشان می‌دهد که طبیعت ما از دست رفته است. سلامت انسان با سلامت محیط زیست و پایداری منابع در هم تنیده است. هیچکس نمی‌تواند سلامت مردم را بدون درست کردن محیط زیست‌اش تامین کند. بدین جهت همه ما بخشی از مشکل و بالتبع بخشی از راه حل هستیم. در نتیجه با عدم توجه به محیط زیست عواقب بهداشتی، اجتماعی، سیاسی، امنیتی و ... شامل حال ما می‌شود. 

کشاورز با اشاره به برخی ناهنجاری‌ها در سطح سیستم اظهار کرد: زمانی که استفاده از منابع مشترک برای سود شخصی است به ناهنجاری می‌رسیم. محیط زیست مصداق بارز این موضوع است. محیط زیست برای همه است اما تنها یک نفر از آن استفاده کرده و سود می‌برد و این ناهنجاری باعث تخریب محیط زیست است. اگر همه یک چیز را برای خود به تنهایی بخواهند هیچکس به آن نمی‌رسد و نتیجه جمعی نادرستی دارد.

وی با اشاره به اینکه توصیه و تنها راه چاره در هماهنگی است، افزود: باید همه با هم برای رسیدن به محیط زیست سالم تلاش کنیم و آن را بخواهیم. در ایران میزان زیاد ادعاهای علمی و ... باعث نرسیدن به وضعیت مطلوب است. 

این عضو هیئت‌ علمی دانشگاه شهیدبهشتی با بیان اینکه متهم اصلی همه ما هستیم، تصریح کرد: سهم برخی از افراد بیشتر است اما هر کس در جای خود برای رسیدن منفعت شخصی خود سهمی از وضعیت کنونی دارد.

انتهای پیام/